1. I-ran khẳng định đạt tiến bộ về công nghệ hạt nhân

Ngày 14-01-2013, người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử I-ran (AEOI), Phe-rây-đun Áp-ba-xi (Fereidoon Abbasi) cho biết nước này đã đạt được tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ hạt nhân, bất chấp các lệnh trừng phạt do Mỹ đứng đầu nhằm chống lại nước Cộng hòa Hồi giáo này. Theo ông Ph. Áp-ba-xi, I-ran có thể tự lực chiết xuất và sản xuất các nguyên liệu liên quan tới hạt nhân mà không cần sự hỗ trợ của những nước khác. Ông Ph. Áp-ba-xi cũng khẳng định I-ran đã đạt được tiến bộ trong việc thiết kế, xây dựng các lò phản ứng; đồng thời chương trình năng lượng hạt nhân và chu trình nhiên liệu đang được phát triển bằng bí quyết riêng của I-ran. Cùng ngày, một nhóm chuyên gia trong lĩnh vực ngăn chặn phổ biến hạt nhân của Mỹ đã công bố báo cáo “Chiến lược không phổ biến hạt nhân của Mỹ đối với khu vực Trung Đông đang thay đổi”, trong đó bày tỏ lo ngại về khả năng vào giữa năm 2014 I-ran có thể có trong tay vũ khí hạt nhân. Nhóm chuyên gia không phổ biến hạt nhân của Mỹ kiến nghị Oa-sinh-tơn và các đồng minh nên siết chặt hơn nữa các biện pháp cô lập về ngoại giao và trừng phạt về kinh tế để ngăn chặn I-ran đạt tới “thời điểm bước ngoặt nguy hiểm này”.

2. Ô-xtrây-li-a trước nguy cơ nước biển dâng cao

Ngày 15-01-2013, trước nguy cơ nước biển dâng cao, có thể gây thiệt hại lên đến 300 tỷ USD, các nhà khoa học hàng đầu của Liên hợp quốc đã nhóm họp tại Hô-bát, Ô-xtrây-li-a để thảo luận về các biện pháp hỗ trợ các nước trong đó có Ô-xtrây-li-a - nơi có hơn 3/4 dân số sống ở khu vực bị ảnh hưởng do nước biển dâng cao - về việc ứng phó với nguy cơ này. Ông A-lan Xtốc (Alan Stokes) từ Lực lượng quốc gia Ứng phó biến đổi trên biển cho biết: nếu các nghiên cứu khoa học về khí tượng đúng và nếu như dự đoán mực nước biển sẽ tăng từ 80 cm đến 1,1 m vào năm 2100, cuộc sống của người dân Ô-xtrây-li-a thực sự bị đe dọa. Những vùng ven biển tại Ô-xtrây-li-a, vốn đang phát triển mạnh mẽ hiện nay cũng sẽ không thoát khỏi mối đe dọa bị nhấn chìm trong nước biển. Để đánh giá chính xác những ảnh hưởng tiêu cực của nước biển dâng, Ủy ban khí hậu Ô-xtrây-li-a đã lập mô hình mực nước biển tăng trên 1 m. Theo đó, nếu mực nước biển cao thêm 1 m sẽ tàn phá các thành phố ven biển và ảnh hưởng nặng nề tới 6 triệu người dân Ô-xtrây-li-a sống bên ngoài các trung tâm chính. Khoảng 250.000 tài sản trên khắp quốc gia này có nguy cơ sẽ bị ngập lụt. Trị giá của số tài sản này lên tới 63 tỷ USD. Hiện nay, Ô-xtrây-li-a chưa có tiêu chuẩn quốc gia về mực nước biển dâng tối thiểu mà các tiểu bang phải có kế hoạch ứng phó.

3. Tổng thống Mỹ ký sắc lệnh về kiểm soát súng

Tổng thống Mỹ B. Ô-ba-ma ký ban hành 23 sắc lệnh nhằm hạn chế tình trạng bạo lực liên quan tới súng đạn

Ngày 16-01-2013, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama) đã ký ban hành 23 sắc lệnh nhằm hạn chế tình trạng bạo lực liên quan tới súng đạn. Nhân dịp này, Tổng thống B. Ô-ba-ma đề nghị Quốc hội Mỹ nhanh chóng thông qua lệnh cấm vũ khí tấn công, và nhấn mạnh nước Mỹ không thể tiếp tục lần lữa với các biện pháp kiểm soát súng. Những biện pháp mà Tổng thống B. Ô-ba-ma ký ban hành còn bao gồm đóng cửa một số địa điểm bán lẻ và trưng bày súng, cấm loại đạn bắn xuyên giáp và người sở hữu súng chỉ được sử dụng băng đạn có 10 viên trở xuống. Các cơ quan chính phủ cũng phải cung cấp các thông tin liên quan tới việc kiểm tra lý lịch người mua súng và nghiên cứu cách thức mới để ngăn những đối tượng thuộc diện “nguy hiểm” sở hữu súng. Nếu được áp dụng đầy đủ, đây sẽ là cuộc cải cách kiểm soát súng lớn nhất trong nhiều thập kỷ qua ở nước Mỹ. Hành động đúng đắn và được phần đông người dân Mỹ ủng hộ của Tổng thống B. Ô-ba-ma lại vấp phải sự phản đối ngay lập tức của “nhóm vận động hành lang” đòi tôn trọng quyền sở hữu súng của cá nhân.

4. Kỷ niệm 40 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản, ASEAN - EU

Ngày 17-01-2013, Trung tâm ASEAN - Nhật Bản (AJC) tổ chức Lễ chào mừng 40 năm thiết lập quan hệ ASEAN - Nhật Bản. Đây là một trong hàng loạt sự kiện kỷ niệm chặng đường phát triển quan hệ giữa Nhật Bản và khối các quốc gia Đông Nam Á sẽ diễn ra trong năm 2013 tại Trung tâm ASEAN - Nhật Bản nói riêng cũng như trên toàn Nhật Bản nói chung. Phát biểu tại buổi lễ, Tổng thư ký Trung tâm ASEAN - Nhật Bản, Y-ô-si-cư-ni Ô-ni-si (Yoshikuni Ohnishi) trình bày tóm lược chặng đường phát triển quan hệ giữa Nhật Bản và các quốc gia khu vực Đông Nam Á, bày tỏ sự tin tưởng vững chắc vào sự phát triển bền chặt giữa Nhật Bản với khối ASEAN nói chung cũng như với từng nước trong khu vực. Ông Y. Ô-ni-si cho biết thêm trong năm nay AJC sẽ thực hiện các hoạt động thiết thực nhằm kỷ niệm dịp thiết lập quan hệ giữa Nhật Bản với các nước ASEAN cũng như xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch vào các thị trường đầy tiềm năng này. Cùng ngày, trong khuôn khổ kỷ niệm 40 năm hữu nghị và hợp tác giữa ASEAN và Liên minh châu Âu (EU), tại trụ sở của Ban Thư ký ASEAN tại Gia-các-ta, EU và ASEAN đã ký kết văn bản EU hỗ trợ 3 triệu ơ-rô, giúp nâng cao năng lực tổ chức của Ban Thư ký ASEAN và cuộc họp lần thứ 20 Ủy ban Hợp tác chung (JCC) ASEAN - EU. Thông cáo báo chí của JCC ASEAN - EU lần thứ 20 nêu rõ EU cam kết tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của ASEAN trong tiến trình hội nhập khu vực và phát triển. ASEAN và EU đánh giá tích cực các mối quan hệ thương mại và đầu tư chặt chẽ đang ngày một gia tăng giữa đôi bên, và cùng hướng tới vòng tham vấn tiếp theo giữa các Bộ trưởng kinh tế ASEAN - EU và Hội nghị Kinh doanh cấp cao ASEAN - EU lần thứ 3, sẽ diễn ra tại Hà Nội vào tháng 3 tới.

5. Tay đua xe đạp huyền thoại L. Am-xtrong chính thức thừa nhận sử dụng đô-pinh

Ngày 17-01-2013, trả lời phỏng vấn trong chương trình trò chuyện với nữ phóng viên nổi tiếng Ô-pra Uyn-phri (Oprah Winfrey), cựu tay đua xe đạp huyền thoại Mỹ Lan-xơ Am-xtrong (Lance Amrstrong) đã thú nhận sử dụng chất kích thích trong suốt một thập kỷ qua, đồng thời bày tỏ hối tiếc về hành động của mình cũng như gửi lời xin lỗi đến người hâm mộ trên toàn thế giới. Tuy nhiên, cua-rơ huyền thoại này cho biết anh đã không hề sử dụng chất kích thích khi quay trở lại thi đấu tại giải Tour de France hồi năm 2009 và 2010 sau 4 năm nghỉ ngơi, đồng thời khẳng định không ép buộc đồng đội dính vào chất gây cấm này. Cuối cùng, L. Am-xtrong cũng chia sẻ với nữ phóng viên Ô.Uyn-phri rằng việc kiểm soát được một vận động viên sử dụng đô-pinh trong thi đấu là không hề đơn giản, và rằng chất kích thích đã trở thành một phần trong làng đua xe đạp. Đây là cuộc phỏng vấn đầu tiên của L. Am-xtrong kể từ khi sự nghiệp của anh đổ vỡ sau bản báo cáo của Ủy ban chống đô-pinh Mỹ (USADA) về những cáo buộc cựu tay đua xe đạp và các đồng đội ở đội đua U.S. Postal Service dùng đô-pinh trong thời gian anh giành 7 danh hiệu áo vàng trong các giải đua xe đạp vòng quanh nước Pháp (Tour de France). Sau khi USADA đưa ra bản báo cáo, cựu tay đua người Mỹ đã mất hàng chục triệu USD tiền quảng cáo khi các nhà tài trợ lớn như Công ty sản xuất quần áo giày dép thể thao Nike, Công ty sản xuất bia Anheuser-Busch, công ty sản xuất đồ uống tăng lực FRS và công ty sản xuất xe đạp Trek đồng loạt cắt hợp đồng với tay đua xe đạp này. L. Amxtrong cũng đã buộc phải từ chức Chủ tịch quỹ Livestrong mà anh sáng thành lập cách đây 15 năm sau khi trải qua phẫu thuật căn bệnh ung thư.

6. Nga: Kỷ niệm 70 năm phá vỡ vòng vây phát xít Đức tại Xanh Pê-téc-bua

Ngày 18-01-2013, tại Nga, đặc biệt là tại thành phố Xanh Pê-téc-bua (Saint Petersburg) đã diễn ra nhiều hoạt động kỷ niệm 70 năm ngày quân dân Liên Xô phá vỡ vòng vây phong tỏa của phát xít Đức tại Lê-nin-grát (Leningrad), nay là Xanh Pê-téc-bua, trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Bắt đầu chuỗi hoạt động kỷ niệm là một dự án quy mô toàn Nga mang tên “Tiếp sức các chiến thắng vĩ đại”, với sự tham gia của thanh niên tất cả các thành phố anh hùng và thành phố vinh quang trong Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại. Lễ phát động dự án diễn ra ngày 18-01 tại quảng trường trước bảo tàng “Phá vỡ vòng vây Lê-nin-grát” ở Xanh Pê-téc-bua. Biểu tượng của dự án này là lá cờ “Chiến thắng” được đại diện các tỉnh và thành phố anh hùng, nơi diễn ra các trận đánh quan trọng trong Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại của quân dân Liên Xô, truyền tay nhau. Các cuộc mít tinh được tổ chức ở nhiều địa điểm lịch sử của thành phố Xanh Pê-téc-bua, trong đó có góc phố nơi mà tấm bảng ghi dấu sự kiện lần đầu tiên trình diễn “Bản giao hưởng Lê-nin-grát”, được nhà soạn nhạc vĩ đại người Nga D. Sô-xta-cô-vích (Dmitry Shostakovich) sáng tác ngay trong cuộc đấu tranh chống lại cuộc phong tỏa, góp phần cổ vũ tinh thần của quân dân Liên Xô tại Lê-nin-grát.

7. Dịch cúm tại Mỹ diễn biến phức tạp

Ngày 18-01-2013, giới chức y tế Mỹ cho biết dịch cúm kéo dài nhiều ngày qua ở nước này đang diễn biến phức tạp hơn so với thông thường. Tính đến nay, đã có 29 trẻ em thiệt mạng. Người đứng đầu Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh (CDC) Tôm Phrai-ê-đen (Tom Frieden) cho rằng tình hình sẽ còn diễn biến xấu hơn, đặc biệt đối với những người đã mắc bệnh do nước Mỹ mới chỉ trải qua nửa mùa cúm, khiến số người nhập viện và tử vong có thể cao hơn. Theo CDC, cho đến nay đã có 30 bang và thành phố Niu Oóc có tỷ lệ nhiễm cúm cao, tăng 6 bang so với tuần trước. Hơn 5.000 người đã phải nhập viện để trị bệnh. Dịch cúm diễn biến phức tạp trong năm nay tại Mỹ được giới chuyên gia giải thích là do sự lây lan của chủng cúm A/H3N2, vốn gây ra nhiều ca bệnh nặng trong lịch sử. Giới chức y tế Mỹ khuyến cáo trẻ em trên 6 tháng cần được tiêm vắc-xin phòng cúm để phòng bệnh, kết hợp cùng các biện pháp như rửa tay, che miệng khi ho hoặc hắt hơi để tránh lây lan bệnh.

8. BRICS cam kết tăng cường hợp tác chống nạn trốn thuế

Ngày 19-01-2013, trong thông cáo chung đưa ra sau cuộc họp hai ngày tại Ấn Độ, những người đứng đầu cơ quan thuế vụ Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS, gồm Bra-xin, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) đã bày tỏ mối lo ngại về sự lạm dụng các hiệp định tránh đánh thuế và cam kết sẽ tăng cường hợp tác để ngăn chặn tình trạng trốn thuế. Thông cáo nêu rõ, các thành viên của BRICS sẽ theo dõi những vấn đề liên quan đến chính sách thuế, quản lý thuế, kể cả phát triển một cơ chế BRICS nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc chống sự lạm dụng các hiệp định tránh đánh thuế, đồng thời thúc đẩy việc trao đổi thông tin liên quan đến lĩnh vực này một cách hiệu quả. Các nước BRICS cũng bày tỏ lo ngại trước những hành động lợi dụng các hiệp định về thuế và không thông tin đầy đủ về những trường hợp vi phạm. Năm nước thành viên cam kết sẽ phối hợp giải quyết những mối quan ngại này; tăng cường tiến trình thực thi các hiệp định về thuế bằng cách triển khai những hành động thích hợp với sự hợp tác nhiều hơn của quốc tế, chia sẻ những biện pháp tốt nhất và xây dựng khả năng để xử lý những trường hợp chuyển lợi nhuận từ việc trốn thuế thông qua những cơ cấu nhiều tầng phức tạp. BRICS đồng ý thành lập một bộ khung điều hành vào tháng 5-2013 để tiếp tục tiến trình hợp tác của các cơ quan thuế.

9. ECOWAS triệu tập Hội nghị khẩn về Ma-li

Ngày 19-01-2013, Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Cộng đồng kinh tế các nước Tây Phi (ECOWAS), diễn ra tại thủ đô A-bi-giăng (Abidjan) của Cốt Đi-voa, đã ra tuyên bố chung kêu gọi Liên hợp quốc hỗ trợ khẩn cấp cho lực lượng của khu vực nhằm thực hiện chiến dịch chống lại lực lượng Hồi giáo cực đoan tại miền Bắc Ma-li. Tuyên bố chung nêu rõ Liên hợp quốc cần cung cấp tài chính và hậu cần cho việc huy động Sứ mệnh hỗ trợ quốc tế tới Ma-li (MISMA) theo một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hồi tháng 12-2012. ECOWAS cũng kêu gọi các nước thành viên và Sát - nước cam kết đóng góp 2.000 quân vào lực lượng của khu vực - sớm biến lời nói thành hành động. Hiện mới chỉ có khoảng 100 trong tổng số 5.800 binh sĩ châu Phi dự kiến được triển khai đã tới Ma-li. Trong khi đó, 2.000 binh sĩ người Pháp đã có mặt tại Ma-li sau khi Pa-ri phát động chiến dịch tấn công cách đây hơn một tuần nhằm chặn đà tiến công của lực lượng Hồi giáo cực đoan xuống miền Nam. Chủ tịch ECOWAS, Tổng thống Cốt Đi-voa A-la-xan Oa-ta-ra (Alassane Ouattara) nhấn mạnh hiện là lúc các nước cần giúp chấm dứt cuộc khủng hoảng tại Ma-li. Theo ông A. Oa-ta-ra, các nước lớn cần đưa ra cam kết lớn hơn và cần thêm nhiều quốc gia và tổ chức tham gia các chiến dịch quân sự nhằm thể hiện tình đoàn kết với Pháp và châu Phi. Ông cũng cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng tại Ma-li đang đe dọa gây bất ổn cho khu vực.

10. Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN lần thứ 16 tại Lào

Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN lần thứ 16 tại Lào

Ngày 20-01-2013, Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN (M-ATM) lần thứ 16 đã diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Du lịch ASEAN lần thứ 32 (ATF 32) (từ ngày18 đến ngày 24-1-2013 tại thủ đô Viêng Chăn). Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào kiêm Trưởng Ban tổ chức ATF 32, ông Bô-xẻng-khăm Vông-đa-la (Bosengkham Vongdala) nêu rõ đây là hoạt động quan trọng trong khuôn khổ ATF 32 nhằm thảo luận các vấn đề quan trọng về tăng cường hợp tác và phát triển ngành du lịch của khu vực. Ông cho rằng với chủ đề “ASEAN - Tay trong tay chinh phục tương lai”, ATF 32 là cơ hội để các nước ASEAN tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm vì sự phát triển của ngành du lịch ASEAN nói chung và từng quốc gia nói riêng, hướng tới chuẩn bị cho việc xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN vào năm 2015. Hội nghị lần này đã tập trung xem xét các báo cáo kết quả cuộc họp của các Cơ quan Du lịch quốc gia, gồm các chủ đề như Lượng khách du lịch đến ASEAN năm 2011 và 2012; triển khai các Kế hoạch Chiến lược du lịch ASEAN giai đoạn 2011 - 2015, Chiến lược tiếp thị du lịch ASEAN, Thỏa thuận công nhận lẫn nhau đối với một số nghề du lịch; triển khai Kế hoạch hoạt động du lịch ASEAN năm 2013 và nhiều vấn đề quan trọng khác;… Hội nghị là cơ hội định hướng sự phát triển hợp tác ngành du lịch ASEAN đi vào chiều sâu, thúc đẩy hiệu quả sự hiểu biết và tình hữu nghị giữa các nước trong khối ASEAN./.