Điều chỉnh giảm phí BOT phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích

Cơ quan Lý luận Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam

Cơ quan Lý luận Chính trị của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam

Điều chỉnh giảm phí BOT phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích

BTV/TTXVN

20:38, ngày 06-06-2018

TCCSĐT - Thực hiện phân công của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, thay mặt Chính phủ, chiều 06-6, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã báo cáo giải trình trước Quốc hội, làm rõ thêm một số vấn đề mà nhiều đại biểu và cử tri cả nước quan tâm, chất vấn.

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, tại Kỳ họp này, đại biểu Quốc hội đã gửi 93 phiếu chất vấn các thành viên Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các thành viên Chính phủ trả lời bằng văn bản gửi đến đại biểu Quốc hội.

Cảm ơn Quốc hội đã cơ bản đồng tình và có những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, sâu sắc đối với các báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ, các thành viên Chính phủ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước, tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế yếu kém, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, chỉ đạo điều hành, nỗ lực cao nhất, phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, tài chính ngân sách năm 2018 theo Nghị quyết của Quốc hội.

Xử lý tồn tại các dự án BOT

Liên quan đến vấn đề dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng-kinh doanh-chuyển giao (BOT) và xử lý tồn tại các dự án BOT được đại biểu Quốc hội quan tâm đề cập trong những ngày qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, trong đó có đầu tư theo hình thức BOT là chủ trương rất cần thiết và đúng đắn, được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 13-NQ/TW (khóa XI) và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhất là đối với kết cấu hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, quá trình tổ chức thực hiện còn nhiều vướng mắc, yếu kém và sai phạm.

Thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo tiếp tục sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật liên quan (trong đó có Nghị định số 30/2015/NĐ-CP về đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư BOT); thực hiện nghiêm Nghị quyết số 437 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sớm nghiên cứu, xây dựng, trình Quốc hội dự án Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư.

Đồng thời yêu cầu các cấp, các ngành công khai, minh bạch quá trình thực hiện dự án, nhất là việc tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu.

Về xử lý tồn tại của các dự án BOT, Chính phủ đã và đang chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm các vi phạm.

Trên cơ sở kết quả kiểm toán, thanh tra, rà soát từng dự án BOT, khẩn trương quyết toán, điều chỉnh giảm phí BOT phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân.

Hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách về đất đai

Đối với vấn đề đại biểu quan tâm về quản lý đất đai, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật, cơ chế chính sách trong các lĩnh vực này; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả sử dụng đất; tăng cường quản lý và hiện đại hóa hệ thống thông tin đất đai.

Chú trọng giải quyết các tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến đất đai, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Trong lĩnh vực môi trường, quan tâm hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường; xây dựng hệ thống quan trắc và cảnh báo môi trường, trước hết tại các khu công nghiệp.

Xây dựng hệ thống tiêu chí về môi trường để lựa chọn, sàng lọc loại hình, công nghệ trong thu hút đầu tư. Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm về quản lý đất đai, môi trường; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu. Tăng cường hợp tác quốc tế; giám sát tác động môi trường xuyên biên giới; có giải pháp ngăn chặn hiệu quả dịch chuyển công nghệ, thiết bị sản xuất lạc hậu từ nước ngoài vào Việt Nam. Bên cạnh đó, Chính phủ thực hiện hiệu quả Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu và Chương trình mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh.

Xây dựng cơ chế đối tác công tư, ưu đãi đầu tư đối với các dự án ứng phó biến đổi khí hậu; tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút nguồn lực tài chính, công nghệ và kinh nghiệm ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thực hiện hiệu quả Nghị quyết 120/NQ-CP về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long thích ứng biến đổi khí hậu; chú trọng các giải pháp phòng chống sạt lở, chống xâm nhập mặn và xây dựng các cơ chế, chính sách mang tính đột phá về chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp.

Sớm ban hành chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới

Đối với lĩnh vực giáo dục, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, Chính phủ sẽ quyết liệt sắp xếp lại, đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị quyết Trung ương 6, khóa XII.

Trình Quốc hội cho ý kiến các dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học. Đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao tự chủ tài chính, có lộ trình phù hợp tính đúng, tính đủ chi phí đối với dịch vụ giáo dục, y tế gắn với giải pháp hỗ trợ đối tượng chính sách, hộ nghèo.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đại học theo các định hướng nghiên cứu, ứng dụng và thực hành, đáp ứng yêu cầu của Cách mạng công nghiệp 4.0; kiểm định, công khai các điều kiện về chất lượng, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm và các sản phẩm khoa học công nghệ của cơ sở giáo dục đại học; chấn chỉnh, xử lý nghiêm các cơ sở không đáp ứng tiêu chuẩn.

Theo Phó Thủ tướng, sẽ đẩy nhanh tiến độ, sớm ban hành chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới. Khắc phục tình trạng sĩ số lớp quá đông và sắp xếp hợp lý các điểm trường, lớp ở vùng sâu, vùng xa.

Thực hiện đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng bảo đảm đủ số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ giáo viên. Điều chỉnh quy định về quy mô, tăng cường quản lý ở các nhóm, lớp mầm non độc lập tư thục.

Nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ em theo hướng phát triển toàn diện, phát huy tính sáng tạo. Hoàn thiện chuẩn nghề nghiệp giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non.

Khắc phục ngay những vi phạm trong quản lý các cơ sở giáo dục mầm non và tình trạng bạo hành trẻ em; xử lý nghiêm khắc các vi phạm.

“Đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức cho học sinh, nhất là giáo dục nhân cách, đạo đức lối sống, kiến thức pháp luật, ý thức công dân và trách nhiệm xã hội. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, kỷ cương trường học; xử lý nghiêm các vụ việc bạo hành thể chất, tinh thần đối với học sinh. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.

Nâng cao năng suất lao động nội ngành

Về thị trường lao động, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phát triển thị trường này, bảo đảm liên thông, minh bạch, gắn với nhu cầu sử dụng lao động.

Nâng cao năng suất lao động nội ngành và đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động tương thích với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Hoàn thiện hệ thống thông tin kết nối cung cầu thị trường lao động. Mở rộng thị trường lao động nước ngoài bền vững. Xử lý nghiêm các vi phạm trong việc môi giới, đưa người lao động ra nước ngoài làm việc bất hợp pháp.

Nắm bắt cơ hội của toàn cầu hóa, xu hướng phát triển khoa học công nghệ và Cách mạng công nghiệp 4.0, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, đổi mới phương pháp, nội dung và cơ chế hoạt động của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo hướng đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp, nhất là triển khai chương trình đào tạo lại có hiệu quả.

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Đảng, Nhà nước và toàn xã hội luôn quan tâm và thực hiện mọi biện pháp tốt nhất để bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Mọi hành vi bạo hành, lạm dụng, xâm hại trẻ em phải được xử lý nghiêm minh.

Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, tổ chức, cơ quan, đơn vị và đề nghị các đoàn thể nhân dân vào cuộc, chung tay thực hiện đồng bộ các giải pháp xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh, thân thiện trong gia đình, nhà trường và xã hội.

Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu

Quan tâm đến việc sắp xếp bộ máy, đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa-Vũng Tàu) đưa ra thực tế hiện nay Tổng cục Thuế, Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang được tổ chức theo ngành dọc cho đến cấp huyện, rất cồng kềnh, lãng phí. Đại biểu chất vấn về định hướng và giải pháp sắp xếp lại hệ thống này trong thời gian tới.

Trả lời nội dung này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết thực hiện Nghị quyết 18 của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII) về đổi mới, sắp xếp lại các cơ quan trong hệ thống chính trị, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính tích cực rà soát lại việc này. Nhiều Chi cục Thuế hiện nay thu thuế không đủ nuôi bộ máy nên hướng là sẽ thành lập các chi cục phụ trách khu vực. Tạm thời mỗi huyện vẫn bố trí một tổ giao dịch và khi hạch toán phân tích ngân sách của từng huyện một thì cơ quan ở chi cục đó cũng có thể làm được. Theo kế hoạch, ngay trong năm nay, Bộ Tài chính sắp xếp lại khoảng 20 cơ sở giao dịch của Kho bạc nhà nước ở cấp huyện và khoảng 135 Chi cục Thuế của cơ sở.

"Quá trình này, chúng tôi sẽ chỉ đạo tiếp tục trong thời gian tới, không chỉ đối với Tổng cục Thuế, Kho bạc Nhà nước, hải quan hiện nay đã tổ chức theo khu vực, kể cả ngành bảo hiểm xã hội," Phó Thủ tướng cho biết.

Trăn trở về thực trạng thất nghiệp trong giới trẻ, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) đặt vấn đề “tuổi trẻ đang khao khát có được việc làm, tuy nhiên thời gian tới đây có thể chúng ta sẽ xem xét việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu, đề nghị Phó Thủ tướng cho biết quan điểm của Phó Thủ tướng về vấn đề này. Liệu việc tăng tuổi nghỉ hưu có làm giảm cơ hội việc làm của giới trẻ hay không. Liệu chính sách này có thực sự thể hiện ý chí của đa số người dân hay không?”

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng tuổi nghỉ hưu là việc hết sức nhạy cảm, đụng chạm đến hàng chục triệu người, kể cả những người đang làm việc và những thanh niên sắp rời ghế nhà trường bước vào thị trường lao động. Kinh nghiệm các nước giải quyết việc này rất sớm, nhưng phải có lộ trình rất chặt chẽ, không tạo sốc cho thị trường lao động.

Một khía cạnh khác mà Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề cập, đó là việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu còn liên quan đến cơ cấu ngành nghề, có những ngành rất muốn nghỉ sớm, nhưng có những ngành và nhân lực chuyên môn sâu có thể có điều kiện kéo dài ra.

Tiếp đến là vấn đề già hóa dân số, khi tuổi thọ của chúng ta đang tăng lên và 60 năm nay chưa điều chỉnh tuổi nghỉ hưu. Bên cạnh đó còn có yếu tố liên quan đến bình đẳng giới, tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ còn cách nhau quá xa, 5 tuổi, thế giới không phân biệt hoặc khoảng cách này rất hẹp.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng điều chỉnh tuổi nghỉ hưu có liên quan đến đảm bảo cân đối dài hạn của Quỹ bảo hiểm xã hội. Nghị quyết Trung ương vừa qua đã quyết định từ năm 2021 sẽ thực hiện việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo một lộ trình rất thận trọng và phù hợp, để vừa đảm bảo mục tiêu của tuổi nghỉ hưu chung, vừa đảm bảo rút ngắn về giới. Đối với những ngành nghề đặc biệt, có thể nhiều hơn hoặc ít hơn 5 năm.

"Sau này khi sửa Bộ luật Lao động thì cụ thể như thế nào, Quốc hội sẽ quyết định. Nhưng phải lưu ý rằng không phải bây giờ chúng ta điều chỉnh từ 2021 tự nhiên tăng tuổi ngay lập tức, ví dụ mỗi năm chỉ tăng mấy tháng, còn lâu chúng ta mới có thể đạt thêm 1 tuổi. Kinh nghiệm như Italy 10 năm tăng 4 tuổi là thị trường lao động đã có vấn đề. Vấn đề này Quốc hội sẽ thảo luận kỹ và sẽ có quyết định", Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nêu rõ.

Bảo đảm nguồn lực cho thực hiện đề án cải cách chính sách tiền lương

"Cho đến nay, Chính phủ đã ba lần lỡ hẹn cải cách tiền lương đối với cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang và người lao động. Hiện nay, Trung ương đã có Nghị quyết 27 về cải cách chính sách tiền lương. Cá nhân tôi, tôi thấy dư luận xã hội, cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang, người lao động rất phấn khởi," đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa) bắt đầu với câu chất vấn của mình.

Băn khoăn được ông đưa ra, đó là ba lần lỡ hẹn đều vì không có nguồn lực. Liên tiếp ba câu hỏi được đại biểu này chất vấn Phó Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo nhà nước về cải cách chính sách tiền lương “một là khả năng ngân sách nhà nước cân đối để chúng ta cải cách chính sách tiền lương; thứ hai, như vậy có làm tăng thêm trần nợ công không khi chúng ta cải cách tiền lương; thứ ba, xin đề nghị Phó Thủ tướng cho biết giải pháp để chúng ta kìm chế chỉ số giá sinh hoạt khi chúng ta tăng tiền lương?"

Trả lời ý kiến đại biểu, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết dư luận rất phấn khởi khi Trung ương đã ban hành nghị quyết về cải cách tiền lương tại Hội nghị Trung ương 7 vừa qua.

"Nhưng dư luận có đặt vấn đề bây giờ tăng lương như thế nào, lấy đâu ra mà tăng lương. Việc tăng lương như vậy có ảnh hưởng gì đến các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô không?”

Theo Phó Thủ tướng, Ban Chỉ đạo đề án cũng như Chính phủ đã có tính toán cân nhắc kỹ lưỡng để trình Bộ Chính trị và Trung ương thảo luận quyết định. Mặc dù tăng lương không phải toàn bộ nội dung cải cách tiền lương nhưng là vấn đề cốt lõi và nhiều người quan tâm nên phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có 1 giải pháp tiền đề và 2 giải pháp mang tính đột phá. Giải pháp tiền đề là phải xác định được vị trí việc làm để thiết kế hệ thống chính sách tiền lương trên cơ sở vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo.

Thứ hai là biện pháp có tính chất đột phá là phải quyết liệt tinh giản biên chế, tinh giản bộ máy theo Nghị quyết 18 và 19 của Chính phủ để giảm số lượng người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Thứ ba là giải pháp tài chính để tiến hành cải cách về tiền lương, trong đó căn cơ nhất vẫn là phát triển sản xuất để tăng thu, quyết liệt triệt để chống thất thu về ngân sách và triệt để tiết kiệm chi tiêu. Trong phương án vẫn phải tiết kiệm 10% các kinh phí thường xuyên cho đến khi ổn định bộ máy tổ chức, dùng nguồn này để cải cách tiền lương.

Một nguồn nữa là tăng thu của ngân sách địa phương. Trước đây 50% được để lại đầu tư, 50% dùng cải cách tiền lương.

“Bây giờ, với quan điểm đầu tư cho con người cũng là đầu tư phát triển thì Trung ương quyết định dành 70% tăng thu của ngân sách địa phương làm cải cách tiền lương này. Trước đây không có chuyện dành vượt thu của ngân sách Trung ương để làm cải cách tiền lương nhưng nghị quyết lần này đã quyết định vượt thu của ngân sách Trung ương dành tối thiếu 40% để cải cách tiền lương. Do đó, các nguồn có thể tính toán cụ thể được nhưng cụ thể thế nào Chính phủ và Thường vụ Quốc hội cùng các cơ quan liên quan sẽ có tính toán cụ thể," Phó Thủ tướng cho biết.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng thông tin, trong quá trình cân đối, Chính phủ đã dựa vào Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị để tính toán các phương án trả lương nhưng vẫn bảo đảm trần nợ công là 65%. Tính đến bội chi ngân sách và chi phí đầu tư cho kết cấu hạ tầng giao thông, về đầu tư xây dựng cơ bản vẫn phải đảm bảo tỷ lệ là 26%, đồng thời vẫn kiểm soát chỉ số lạm phát. Nếu tăng lương nhưng gắn với tăng năng suất lao động và hiệu suất của bộ máy nhà nước thì tác động đến CPI là không lớn.

"Chúng ta thực hiện các biện pháp đồng bộ như vậy vừa đáp ứng được yêu cầu về cải cách tiền lương, vừa đáp ứng được yêu cầu bảo đảm ổn định về kinh tế vĩ mô," Phó Thủ tướng nhấn mạnh./.