Trước hết, đối với Thanh Hóa, nhiệm kỳ 2015 - 2020 là một nhiệm kỳ đầy ắp những sự kiện trọng đại, trong đó những sự kiện được coi như “dấu mốc lịch sử” của lịch sử Thanh Hóa là: Đã xác định được năm 1029 - năm Thiên Thành thứ hai, đời vua Lý Thái Tông - là năm đầu tiên xuất hiện danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương; ngày 17-7-2020, Bộ Chính trị thống nhất thông qua Đề án “Xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” và ngày 5-8-2020, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TW, “Về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; trước đó, ngày 23-12-2018, Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn chính thức vận hành thương mại, từ đó đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế đất nước và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia… Các sự kiện ấy đã tạo động lực mạnh mẽ cả về nguồn lực và tinh thần, mở ra những thời cơ, vận hội mới rất nổi trội và khác biệt để Thanh Hóa tiếp tục cất cánh, đột phá, trở thành cực tăng trưởng mới, cùng với các thành phố Hà Nội, Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh trở thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc và sớm trở thành tỉnh kiểu mẫu như sinh thời Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.

Về kinh tế, văn hóa - xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đã xác lập những dấu mốc quan trọng mà các nhiệm kỳ trước chưa có được. Đó là, kinh tế luôn tăng trưởng ở mức cao, 5 năm liên tục tốc độ tăng trưởng GRDP đạt hai con số, trong đó cao nhất là năm 2019, đạt 17,15%; bình quân giai đoạn 2016 - 2020 dự kiến đạt 12,5%, vượt mục tiêu mà Đại hội đề ra và gấp 1,54 lần so với tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011 - 2015. Quy mô GRDP của tỉnh năm 2020 dự kiến đạt 133.816 tỷ đồng, gấp 1,8 lần năm 2015, đứng thứ 8 cả nước, cao nhất trong các tỉnh Bắc Trung bộ. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, công nghiệp trở thành ngành trụ cột; dịch vụ - du lịch đang dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; nông nghiệp phát triển khá bền vững, hướng tới sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn. Thu ngân sách nhà nước tăng đột phá và khá bền vững, tốc độ tăng thu bình quân hằng năm ước đạt 18,1% và là một trong các tỉnh có tốc độ tăng thu ngân sách cao nhất cả nước; năm 2020 dự kiến thu gấp 2,75 lần năm 2015 và gấp gần 7,5 lần năm 2010, đứng đầu các tỉnh Bắc Trung Bộ và đứng thứ 11 cả nước.

Các khu công nghiệp, Khu Kinh tế Nghi Sơn được mở rộng và tỷ lệ lấp đầy ngày càng cao. Một số ngành công nghiệp then chốt của tỉnh, như lọc hóa dầu, nhiệt điện, sản xuất xi-măng,... được hình thành và ngày càng phát triển, trong đó sản lượng xăng dầu, xi-măng đứng đầu cả nước. Môi trường đầu tư, kinh doanh được cải thiện mạnh mẽ, tạo bước đột phá trong thu hút đầu tư, trong đó, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thuộc nhóm những tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước. Đặc biệt, trong bối cảnh chịu tác động nặng nề của dịch COVID-19, Thanh Hóa đã tổ chức thực hiện thắng lợi mục tiêu kép, đó là vừa kiểm soát và khống chế cơ bản thành công đại dịch bệnh COVID-19, vừa thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Ngay sau khi Chính phủ công bố hết giãn cách xã hội, Thanh Hóa là tỉnh đầu tiên của cả nước tổ chức thành công Hội nghị xúc tiến đầu tư vào địa bàn tỉnh, với 19 dự án có tổng mức đầu tư 2,5 tỷ USD được trao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và quyết định chủ trương đầu tư, 15 dự án với tổng mức đầu tư 12,5 tỷ USD được ký biên bản ghi nhớ đầu tư. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được quan tâm đầu tư; hạ tầng giao thông không ngừng được cải thiện, kết nối thuận lợi với các đô thị, các trung tâm kinh tế lớn của đất nước, trong đó có những hạ tầng rất quan trọng, như cảng nước sâu Nghi Sơn, cảng hàng không Thọ Xuân, các tuyến đường kết nối các trung tâm kinh tế động lực của tỉnh,...; hạ tầng dịch vụ - du lịch phát triển mạnh mẽ, tạo điều kiện để du lịch nhanh chóng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; đô thị phát triển nhanh theo hướng hiện đại, tạo ra diện mạo mới cho phát triển của tỉnh.

Lĩnh vực văn hóa - xã hội có chuyển biến tiến bộ: Giáo dục mũi nhọn và thể thao thành tích cao luôn đứng trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, bình quân hằng năm giảm 2,56%; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên. Quan hệ đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế; sự phối hợp với các cơ quan trung ương, liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành phố trong cả nước được đẩy mạnh. Vai trò, vị thế, uy tín của tỉnh ngày càng được nâng cao. Trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, mặc dù tình hình ở một số địa phương trong cả nước có những thời điểm diễn biến phức tạp, nhưng ở Thanh Hóa, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tiếp tục giữ ổn định, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Cùng với tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, Đảng bộ tỉnh đã dành rất nhiều thời gian và công sức cho công tác xây dựng Đảng, thực sự coi đây là nhiệm vụ then chốt của Đảng bộ. Tỉnh ủy và các cấp ủy thường xuyên đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo, vừa bảo đảm tính toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm; phát huy dân chủ, tính sáng tạo, nhưng bảo đảm nguyên tắc, quy định của Đảng và quy chế làm việc. Chú trọng xây dựng và triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách, các quy hoạch, định hướng lớn để tranh thủ tối đa thời cơ, vận hội mới; đồng thời tập trung giải quyết kịp thời, hiệu quả những vấn đề cấp bách, khó khăn, vướng mắc. Thường xuyên quan tâm đến công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, luân chuyển và bổ nhiệm cán bộ. Coi trọng công tác dân vận, chăm lo đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các đoàn thể chính trị - xã hội, tổ chức quần chúng. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016, của Bộ Chính trị, “Về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” được tiến hành nghiêm túc, bài bản, đúng quy định. Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các cấp ủy đã tập trung khắc phục những hạn chế, yếu kém về công tác xây dựng Đảng; sửa đổi, bổ sung, ban hành các quy chế, quy định để quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở; tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 

Có thể khẳng định, nhiệm kỳ 2015 - 2020, Thanh Hóa đã giành được những thành công và thắng lợi mà từ trước đến nay chưa bao giờ đạt được. Đó là kết quả của sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ, giúp đỡ của Trung ương; sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của nhiều thế hệ lãnh đạo và sự nỗ lực, cố gắng của người dân Thanh Hóa trong suốt những năm qua. Kết quả ấy sẽ tạo đà rất lớn để Thanh Hóa phấn đấu trở thành một tỉnh “giàu đẹp, văn minh và kiểu mẫu”; thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết số 58-NQ/TW, ngày 5-8-2020, của Bộ Chính trị, “Về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Từ thực tiễn công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong nhiệm kỳ, có thể đúc kết được nhiều bài học quý báu, trong đó có 5 bài học quan trọng sau:

Một là, luôn bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, xuyên suốt của Đảng bộ tỉnh trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đây là vấn đề rất quan trọng. Thực tiễn cho thấy, lúc nào cấp ủy, chính quyền các cấp của tỉnh làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thì lúc đó tất cả các lĩnh vực đều đạt kết quả tốt và ngược lại. Để lãnh đạo được, thì Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và mỗi cán bộ trong bộ máy phải có đạo đức cách mạng, có trình độ về mọi mặt ngang tầm nhiệm vụ. Có như vậy, dân mới tin và thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành ấy. Do đó, không có cách nào khác là từng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải liên tục rèn luyện, phấn đấu, nỗ lực, cố gắng hết sức để xứng đáng với lòng tin của nhân dân.

Hai là, giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, trong nhân dân, trên cơ sở các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; trên cơ sở đặt lợi ích chung của tỉnh, của địa phương, cơ quan, đơn vị lên hàng đầu; đồng thời, thực hiện thật tốt lời dạy của Bác Hồ trong bản Di chúc thiêng liêng, đó là: “Phải có tình đồng chí thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau”. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc, để bảo đảm sự thành công trong lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh.

Ba là, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân; khơi dậy và phát huy cao độ truyền thống cách mạng, tinh thần chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Từ đó, tạo động lực tinh thần to lớn, xây dựng quyết tâm chính trị cao, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Bốn là, trong lãnh đạo, chỉ đạo, vừa bảo đảm tính toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm; vừa chú trọng xây dựng và triển khai thực hiện các chủ trương, định hướng lớn, vừa tập trung giải quyết kịp thời, hiệu quả những vấn đề cấp bách, khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh và bảo đảm đời sống của người dân.

Năm là, quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp có trình độ chuyên môn cao, có năng lực thực tiễn tốt, có phẩm chất đạo đức cách mạng, có phương pháp làm việc khoa học; năng động, sáng tạo, nói đi đôi với làm, luôn xả thân vì sự nghiệp cách mạng của tỉnh.

Bước sang nhiệm kỳ mới, với nhiều thời cơ, thuận lợi, nhưng Thanh Hóa cũng sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng: Phát triển kinh tế là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng - an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa khóa XVIII đã đề ra định hướng phát triển của tỉnh trong 5 năm tới, trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, đó là: Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy truyền thống văn hóa, lịch sử, khát vọng thịnh vượng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở coi phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới là nền tảng, công nghiệp - xây dựng là trọng tâm, dịch vụ là quan trọng; tập trung phát triển 4 trung tâm kinh tế động lực, 5 trụ cột tăng trưởng, 6 hành lang kinh tế; tăng cường ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học - công nghệ; đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa - xã hội và đời sống của nhân dân; giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường; bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội; phấn đấu đến năm 2025 nằm trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước, trở thành một cực tăng trưởng ở phía Bắc của Tổ quốc và đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại.

Để hiện thực hóa mục tiêu nêu trên, trong thời gian tới, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa sẽ tập trung thực hiện những nhiệm vụ chủ yếu sau:

Thứ nhất, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai và tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 58-NQ/TW, của Bộ Chính trị. Thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; khẩn trương hoàn chỉnh quy hoạch tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; quy hoạch chi tiết các phân khu chức năng trong Khu Kinh tế Nghi Sơn mở rộng và quy hoạch đô thị tỉnh Thanh Hóa đến năm 2040... Tập trung cao để phát triển kinh tế nhanh và bền vững, tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh của nền kinh tế; phấn đấu tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân giai đoạn 2021 - 2025 đạt 11%/năm trở lên.

Phát huy cao nhất mọi tiềm năng, lợi thế để phát triển Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc với nông nghiệp quy mô lớn, giá trị gia tăng cao và công nghiệp nặng là nền tảng; công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ logistics là đột phá; du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn.

Thứ hai, tập trung phát triển toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm 3 vùng kinh tế - xã hội theo hướng: Phát triển ổn định vùng miền núi; phát triển nhanh vùng đồng bằng và trung du; phát triển đột phá vùng ven biển và hải đảo. Quan tâm phát triển nhanh kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối các vùng, miền, các cực tăng trưởng trong và ngoài tỉnh. Tiếp tục đầu tư đồng bộ, hoàn chỉnh các công trình hạ tầng thiết yếu để sớm đưa Khu Kinh tế Nghi Sơn trở thành một trong những trung tâm đô thị công nghiệp và dịch vụ ven biển trọng điểm của cả nước. Thu hút và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế cho phát triển kinh tế - xã hội trên cơ sở tạo sự đột phá về cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh. Tăng cường công tác quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thứ ba, gắn phát triển kinh tế với phát triển văn hóa - xã hội và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội. Chủ động tham gia tích cực và có hiệu quả cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ hiện đại; xây dựng và phát triển văn hóa, con người xứ Thanh, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, phù hợp với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa - xã hội; giữ vững và phát huy thành tựu đã đạt được, nhất là thành tích về giáo dục mũi nhọn và thể thao thành tích cao. Nâng cao chất lượng giáo dục đại trà và chất lượng nguồn nhân lực, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho nhân dân. Thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương. Nâng cao hình ảnh, vị thế của người Thanh Hoá trong lòng bạn bè trong nước và nước ngoài.

Thứ tư, tăng cường liên kết, hợp tác với các tỉnh trong vùng Bắc Trung Bộ, thành phố Hà Nội và các tỉnh, thành phố khác trong cả nước. Lấy Khu Kinh tế Nghi Sơn, thành phố Sầm Sơn và cảng hàng không Thọ Xuân làm trọng điểm để tăng cường kết nối với các địa phương, nhất là trong xúc tiến đầu tư, huy động và phân bổ nguồn lực, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; đào tạo, thu hút và tạo việc làm; nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; xây dựng các tuyến du lịch liên tỉnh, liên vùng... Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; tạo điều kiện và môi trường thuận lợi cho nhân dân yên tâm sản xuất và phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ năm, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ nêu trên, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị phải được đặc biệt coi trọng, coi đây là yếu tố tiên quyết để hoàn thành sứ mệnh cao cả trước nhân dân toàn tỉnh. Do vậy, phải tiếp tục xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên. Tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm với nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân; khơi dậy và phát huy cao độ truyền thống cách mạng, tinh thần chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Sau khi đã tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025, cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chuẩn bị thật tốt các điều kiện để tổ chức tốt cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; đồng thời, khẩn trương kiện toàn bộ máy để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện đưa nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025 nhanh chóng đi vào cuộc sống./.