Hà Nội đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng đến mục tiêu xây dựng thành phố thông minh, hiện đại, hội nhập

Sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các cấp

Chuyển đổi số là khâu đột phá, một nhiệm vụ trọng tâm, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, thời gian qua, Hà Nội đã khẩn trương xây dựng, ban hành đầy đủ, kịp thời kế hoạch và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện chuyển đổi số trên địa bàn. Cụ thể như Quyết định số 4098/QĐ-UBND, ngày 6-9-2021, của Ủy ban nhân dân thành phố, phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số thành phố Hà Nội đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Kế hoạch số 400/KH-UBND, ngày 12-12-2022, của Ủy ban nhân dân thành phố, về thực hiện Đề án: “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia”; Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 30-12-2022, của Thành ủy Hà Nội, “Về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Kế hoạch số 239-KH-UBND, ngày 27-9-2023, của Ủy ban nhân dân thành phố, về “Chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Chỉ thị số 42-CT/TU, ngày 23-1-2025, của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, “Về tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn Đảng bộ thành phố Hà Nội”; Kế hoạch số 58/KH-UBND, ngày 26-2-2025, của Ủy ban nhân dân thành phố, “Phát triển hạ tầng số năm 2025 và định hướng đến năm 2030 trên địa bàn thành phố Hà Nội”; Quyết định số 1229/QĐ-UBND, ngày 28-2-2025, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, phê duyệt “Chiến lược dữ liệu thành phố Hà Nội đến năm 2030”. Năm 2024, Hà Nội là địa phương đầu tiên hợp nhất các ban chỉ đạo về cải cách hành chính, chuyển đổi số và Đề án 06 (Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn thành phố) thành một ban chỉ đạo với mục tiêu tập trung và xuyên suốt công tác chỉ đạo, điều hành. Bước ngoặt quan trọng là ngày 3-3-2025, Thành ủy Hà Nội công bố 8 ứng dụng dùng chung trong cả hệ thống chính trị, giúp đồng bộ dữ liệu, nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý và phục vụ nhân dân. 

Nhờ nhận thức rõ vai trò của chuyển đổi số, đến nay, toàn bộ hệ thống chính trị của thành phố Hà Nội đã vào cuộc và triển khai các nhiệm vụ một cách đồng bộ. Với sự chỉ đạo quyết tâm, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, năm 2024, Hà Nội tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong chuyển đổi số khi dẫn đầu bảng xếp hạng Chỉ số chuyển đổi số (DTI) cấp tỉnh, với 0,8241 điểm, xếp thứ nhất trên 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sau sáp nhập địa giới hành chính. Hà Nội đứng đầu về 4 chỉ số chính gồm nhận thức số, thể chế số, hoạt động kinh tế số và hoạt động xã hội số.

Dấu ấn tiên phong về thực hiện chuyển đổi số

Trong xây dựng chính quyền số, Hà Nội đã ban hành và triển khai thực hiện Kế hoạch 245/KH-UBND, ngày 15-8-2024, của Ủy ban nhân dân thành phố, về triển khai thực hiện Đề án “Kiện toàn bộ máy tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về chuyển đổi số từ trung ương đến địa phương năm 2025, định hướng đến năm 2030” trên địa bàn thành phố Hà Nội. Cùng với đó, thành phố đã ban hành một loạt quy chế, quy định liên quan như: Quy chế bảo đảm an toàn thông tin trong hoạt động ứng dụng công nghệ của thành phố Hà Nội; Danh mục dữ liệu mở; Quy chế khai thác, chia sẻ dữ liệu; Quy chế quản lý, vận hành, kết nối, bảo đảm an toàn thông tin và sử dụng mạng truyền số liệu chuyên dùng phục các cơ quan Đảng, Nhà nước thành phố Hà Nội; Mã định danh điện tử của các cơ quan, đơn vị trực thuộc Ủy ban nhân dân và các quy chế quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu dùng chung;…

Thành phố tiếp tục đẩy mạnh tái cấu trúc thủ tục hành chính nhằm đơn giản hóa quy trình, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, nâng cao tính minh bạch trong giải quyết thủ tục hành chính và chất lượng, hiệu quả phục vụ cho người dân, doanh nghiệp. Thành phố cũng hoàn thiện, nâng cấp Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của thành phố đáp ứng yêu cầu theo quy định. Việc thí điểm thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội là một bước tiến trong cải cách hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên địa bàn. Thành phố đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến đối với 1.191/1.885 thủ tục hành chính thực hiện trên địa bàn (bao gồm: 318 dịch vụ công trực tuyến toàn trình và 872 dịch vụ công trực tuyến một phần), trong đó, đã tích hợp 165 dịch vụ công trực tuyến toàn trình và 727 dịch vụ công trực tuyến một phần trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Bộ phận một cửa toàn thành phố tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện việc số hóa, điện tử hóa toàn trình đối với hồ sơ thủ tục hành chính từ khâu tiếp nhận, thụ lý, giải quyết, trả kết quả trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của thành phố.

Ngay sau ngày 1-7-2025, thời điểm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành, Hà Nội đã hoàn thành kiện toàn bộ máy tại 126 xã, phường mới. Hơn 5.200 cán bộ, công chức, viên chức được điều động; gần 9.700 biên chế được sắp xếp lại, bảo đảm sự thông suốt của công việc. Điểm đáng chú ý là các thủ tục hành chính nhanh chóng được số hóa, mang lại hiệu quả phục vụ vượt trội, ở thời điểm khi chỉ trong chưa đầy 2 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, toàn hệ thống đã tiếp nhận trên 523.000 hồ sơ, với hơn 97% được giải quyết đúng hạn.

Hà Nội là một trong những địa phương tiên phong xây dựng chính quyền điện tử với kho dữ liệu dùng chung và phát triển đô thị thông minh - nền tảng cho việc phát triển kinh tế số, xã hội số, chính quyền số. Đến hết năm 2024, tỷ trọng kinh tế số của Hà Nội là 16,26% (cả nước 13,17%). Thành phố thuộc nhóm 3 địa phương (Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội) dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số, công nghệ thông tin, chỉ số cạnh tranh, đổi mới sáng tạo, an toàn, an ninh mạng. Về quy mô kinh tế số, Hà Nội hiện đang dẫn đầu cả nước về quy mô kinh tế số lõi cũng như quy mô kinh tế số theo nghĩa rộng. Trong cơ cấu kinh tế số, chiếm tỷ trọng lớn nhất là ngành kinh tế số lõi (công nghệ thông tin và truyền thông) chiếm tỷ trọng khoảng 70%, tiếp theo ngành bán buôn, bán lẻ. Hà Nội cũng là một trong hai trung tâm thương mại điện tử sôi động nhất cả nước. Chỉ số thương mại điện tử đứng ở vị trí thứ 2 và cách xa mức trung bình của cả nước. Quá trình chuyển đổi số đang được đẩy mạnh trên nhiều lĩnh vực kinh tế trọng điểm, đặc biệt là các ngành có vai trò mũi nhọn như dịch vụ, thương mại và du lịch. Việc ứng dụng công nghệ số trong các ngành này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả vận hành, giảm chi phí giao dịch mà còn tạo ra các giá trị mới trong mô hình kinh doanh và quản trị hiện đại.

Song song cùng phát triển chính quyền số, kinh tế số, thành phố tạo nền tảng cơ bản cho xã hội số phát triển mạnh mẽ nhất trong lĩnh vực giáo dục, y tế bước đầu đạt nhiều kết quả quan trọng. Thời gian qua, với việc tập trung vào thiết lập và triển khai sổ sức khỏe điện tử, hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân, ngành y tế Thủ đô đã tiên phong, đi đầu cả nước trong công tác chuyển đổi số lĩnh vực y thế. Đến nay, toàn ngành đã lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho hơn 8,4 triệu người dân. Hệ thống bệnh án điện tử được áp dụng tại nhiều bệnh viện tuyến thành phố, giúp giảm thời gian chờ đợi của người dân, nâng cao chất lượng chuyên môn của y, bác sĩ. Liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số tại các cơ sở khám chữa bệnh, tính đến hết tháng 9-2025 đã có 75 cơ sở khám chữa bệnh phát sinh dữ liệu và liên thông dữ liệu giấy chứng sinh lên Cổng giám định bảo hiểm y tế với tổng số 244.073 hồ sơ; 100% cơ sở khám và cấp giấy khám sức khỏe lái xe thuộc Sở Y tế đã liên thông 542.472 hồ sơ. Các cơ sở khám chữa bệnh đã tiếp đón hơn 14 triệu lượt khám chữa bệnh bằng căn cước công dân gắn chip thay thế thẻ bảo hiểm y tế.

Hà Nội đã chủ động triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ, từ cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ trong quản lý, đến đổi mới phương pháp giảng dạy thông qua nền tảng số. Thủ đô là một trong những địa phương tích cực triển khai chương trình số hóa dữ liệu giáo dục và học bạ điện tử. 100% cơ sở giáo dục phổ thông tại Hà Nội đã triển khai sổ điểm điện tử để quản lý, theo dõi và đánh giá học sinh; 100% trường học được kết nối internet, trang bị thiết bị công nghệ hiện đại; 100% học sinh được gắn mã định danh cá nhân; hơn 60% giáo viên có chữ ký số cá nhân. Hệ thống tuyển sinh trực tuyến của thành phố cũng đã được triển khai toàn diện, chấm dứt cảnh phụ huynh học sinh xếp hàng nộp hồ sơ, góp phần tăng tính minh bạch, giảm áp lực cho các trường. Một trong những điểm nhấn rõ nét là hệ thống học tập và kiểm tra trực tuyến Hanoi.Study đã trở thành công cụ quan trọng hỗ trợ học sinh ôn luyện, đồng thời giúp nhà trường quản lý kết quả học tập một cách khoa học, chính xác. Thành phố chú trọng đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng số cho giáo viên và học sinh nhằm nâng cao năng lực giảng dạy và học tập trong môi trường số.

Tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong thời gian tới

Để quá trình chuyển đổi số diễn ra hiệu quả, bền vững, thực chất, đồng bộ, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp, tổ chức và người dân, thời gian tới, cấp ủy, chính quyền các cấp thành phố Hà Nội tiếp tục thực hiện một số giải pháp sau:

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Cần phát huy vai trò của người đứng đầu trong triển khai nhiệm vụ chuyển đổi số gắn với mục tiêu nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý, điều hành và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, đơn vị. Đưa kết quả triển khai chuyển đổi số thành chỉ tiêu đánh giá của các ngành, các cấp, cơ quan, đơn vị và cán bộ, công chức. Triển khai nhiều hình thức tuyên truyền, học tập, quán triệt nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, cộng đồng doanh nghiệp và người dân về tính cấp thiết và sự cần thiết của chuyển đổi số. Phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong công tác tuyên truyền, vận động và giám sát chương trình chuyển đổi số tại địa phương.

Thứ hai, rà soát, triển khai các giải pháp bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, chủ động ngăn ngừa, cảnh báo sớm đối với các rủi ro từ thành phố tới cơ sở; thực hiện nghiêm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho nguồn nhân lực phục vụ công tác chuyển đổi số. Hằng năm, các cấp, các cơ quan, đơn vị, địa phương bố trí nguồn lực tài chính bảo đảm theo tỷ lệ quy định để thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số theo kế hoạch, lộ trình đã đề ra.

Thứ ba, nghiên cứu xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc chuyển đổi số đặc biệt là các lĩnh vực: tài chính, thương mại điện tử, logistics, quản trị số,… Khuyến khích phát triển sàn giao dịch dữ liệu, thúc đẩy kinh tế dữ liệu. Thu hút đầu tư công nghệ số, trung tâm dữ liệu, trong đó ưu tiên thu hút các tập đoàn công nghệ số lớn. Hà Nội phấn đấu trở thành trung tâm trung chuyển dữ liệu của quốc gia và khu vực.

Thứ tư, đẩy mạnh đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số. Triển khai các chương trình đào tạo kỹ năng số quy mô lớn cho cán bộ, công chức, người lao động, doanh nghiệp, tập trung vào các kỹ năng như dữ liệu lớn, AI, IoT, an ninh mạng. Kết nối giữa nhà trường - doanh nghiệp - nhà nước trong đào tạo nguồn nhân lực, thúc đẩy mô hình “học đi đôi với hành”. Tăng cường đầu tư cho các trường đại học đào tạo công nghệ, đổi mới nội dung chương trình giảng dạy theo hướng thực tiễn và cập nhật công nghệ mới.

Thứ năm, nâng cao văn hóa số và hành vi số trong cộng đồng. Tổ chức các chiến dịch truyền thông, giáo dục số cộng đồng, giúp người dân tiếp cận dịch vụ số như thanh toán không tiền mặt, học trực tuyến, tiêu dùng số. Khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng hệ sinh thái số thân thiện, dễ sử dụng, lấy người dân làm trung tâm. Phát triển ứng dụng công nghệ số phục vụ công dân đô thị thông minh trong các lĩnh vực y tế, giáo dục đến giao thông và môi trường./.