Đến dự Ngày hội có Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam.

Techfest 2018 thu hút khoảng 4.500 người tham gia; 200 gian hàng khởi nghiệp tham gia triển lãm; 170 nhà đầu tư, quỹ đầu tư, diễn giả trong nước, quốc tế; 150 chuyên gia, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp; 20 đoàn đại biểu từ các nước trong khu vực và trên thế giới, đặc biệt là đại diện các cơ quan phụ trách khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các nhà đầu tư, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tiêu biểu tại các nước ASEAN là đại diện của Mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu GEN…

Năm 2018 cũng là năm ghi nhận sự thành công của các startup Việt với những khoản gọi vốn đầu tư lớn: Foody, nền tảng kết nối ẩm thực trực tuyến, gọi vốn thành công thu về 64 triệu USD; Tiki.vn, trang thương mại điện tử nhận được khoản đầu tư 44 triệu USD từ quỹ đầu tư của Hàn Quốc, Trung Quốc; Sendo.vn, sàn giao dịch điện tử gọi vốn thành công 51 triệu USD từ các nhà đầu tư châu Á. Không chỉ có startup Việt hoạt động ở trong nước mà cả startup Việt được thành lập ở nước ngoài cũng gặt hái thành công như Misfit, GotIt hay Kyber Network. Trí tuệ Việt, sức sáng tạo Việt, ý chí người Việt đã và đang từng bước khẳng định và vươn ra thế giới, xóa nhòa khoảng cách địa lý.

Techfest 2018 cũng chứng kiến những ý tưởng sáng tạo rất đặc biệt của người Việt Nam. Điểm nhấn trong chuỗi sự kiện này chính là buổi trao giải Cuộc thi chung kết khởi nghiệp đổi mới sáng tạo với sự góp mặt của startups đoạt giải cao của các Techfest vùng và startups các nước ASEAN, những ý tưởng sáng tạo hay nhất sẽ tham gia vào những sự kiện khởi nghiệp ở Hoa Kỳ (Thung lũng Silicon), Israel, Hàn Quốc, Nhật Bản…

Phát biểu tại Lễ khai mạc Techfest 2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh thời điểm năm 2045 - tròn 100 năm Quốc khánh với mục tiêu Việt Nam sẽ là một nước phát triển, với thu nhập bình quân của người dân đạt hơn 18.000 USD.

Tin tưởng làn sóng khởi nghiệp hiện nay sẽ hình thành lớp thế hệ doanh nhân 5.0 đầy tự hào của Việt Nam, Thủ tướng bày tỏ vui mừng chứng kiến không khí khởi nghiệp đang lan tỏa rộng khắp cả nước, trên mọi miền Tổ quốc, “khởi nghiệp là không có ranh giới và giới hạn”.

Thủ tướng phân tích, mục tiêu của khởi nghiệp không chỉ thuần túy là một con đường kiếm tiền, tạo dựng sự nghiệp, mà còn là một triết lý sống, khẳng định mình, thử thách bản thân, kiểm tra giới hạn tiềm tàng của chúng ta.

Đi sâu vào nội hàm của từ khóa “khởi nghiệp sáng tạo”, Thủ tướng chỉ rõ, cần xem sự sáng tạo là một thứ tài nguyên mới để khởi nghiệp.

“Không có thứ tài nguyên nào vô tận và vĩnh cửu như khả năng sáng tạo. Khởi nghiệp trên nền tảng sáng tạo tôi tin thành công ắt sẽ đến”. Thủ tướng nói và nhấn mạnh, sáng tạo phải “từ con người và vì con người. Con người phải là trung tâm của sáng tạo”.

Chia sẻ rằng trên bảng xếp hạng các thương hiệu khởi nghiệp giá trị trên thế giới có 93 cái tên đến từ Việt Nam, trong đó có một số thương hiệu xếp trong top 500 và top 1000 của thế giới, nhưng Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra một thực trạng là hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn chưa tốt. Thủ tướng dẫn chứng, xếp hạng hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam hiện chỉ đứng thứ 60/125 quốc gia/vùng lãnh thổ; năng lực sáng tạo của Việt Nam theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) mới chỉ ở vị trí 82/140 quốc gia.

Nêu rõ, hành trình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là quá trình học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và khám phá khả năng của bản thân, Thủ tướng bày tỏ mong muốn các bạn trẻ hiểu một cách đúng đắn và đầy đủ về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hiện thực hóa những ước mơ và hoài bão của mình. Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không nhất thiết bắt nguồn từ mong muốn làm chủ, tìm kiếm lợi nhuận cao. Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng không nhất thiết là bắt đầu từ những điều lớn lao mà nhiều khi từ những công việc giản dị, những điều bình thường với những giải pháp mới, sáng tạo, có khi chỉ là mở rộng kinh doanh, lĩnh vực mới, sản phẩm mới, sáng tạo kỹ thuật mới.

“Ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dù nhỏ hay lớn đều đáng quý, miễn là nó tạo cho bạn sống với ước mơ của mình và qua đó tạo ra giá trị cho xã hội. Hãy tự tin lên, hãy có những khát khao cháy bỏng và luôn duy trì ngọn lửa đam mê, hoài bão của mình”, Thủ tướng phát biểu tại lễ khai mạc.

Thủ tướng cho biết, sắp tới Chính phủ sẽ xây dựng một Chương trình khung quốc gia về khởi nghiệp và sáng tạo - Tầm nhìn 2045 với chính sách cụ thể hơn.

“Chính phủ cam kết sẽ bảo hộ tối cao quyền sở hữu trí tuệ, sáng kiến, ý tưởng khởi nghiệp của các bạn. Vì Chính phủ hiểu rằng, đây là tài sản vô cùng lớn, thậm chí là vô giá hoặc duy nhất của các bạn”, Thủ tướng nói và đề nghị các bộ, ngành và chính quyền địa phương xem việc hỗ trợ doanh nghiệp và khởi nghiệp là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của mình.

Thủ tướng đặt mục tiêu tầm nhìn 2045, phải hình thành được một hệ sinh thái khởi nghiệp hoàn chỉnh, kết nối và hội tụ những người có năng lực ở nhiều lĩnh vực như quản trị, công nghệ, tài chính, marketing…

Thủ tướng định hướng: Trung tâm khởi nghiệp quốc gia phải thực sự là một cộng đồng sáng tạo và đổi mới mạnh mẽ, nơi các doanh nhân, nhà đầu tư, nhà phát triển công nghệ và các cố vấn trong môi trường kỹ thuật số tương tác được mang đến gần nhau. Mạng lưới kết nối khởi nghiệp quốc gia phải là một mạng lưới mở, nơi tập hợp các nhà khởi nghiệp, các nhân tài trong nước và nước ngoài của Việt Nam và cả đối tác, bạn bè khắp năm châu.

Cùng với đó, phát huy vai trò của các vườn ươm khởi nghiệp nhằm tạo ra không gian khởi nghiệp “thực nghiệm” cho doanh nghiệp mới hình thành, chia sẻ nguồn lực và chi phí, hướng dẫn hoạt động cũng như cách thức quản trị và hỗ trợ tài chính trong giai đoạn đầu. Xây dựng các cơ chế hỗ trợ tài chính cho khởi nghiệp, phát huy vai trò của các quỹ đầu tư tư nhân dưới dạng bảo lãnh, đồng bảo lãnh hoặc đồng tham gia của các định chế từ Chính phủ.

Tâm sự với những nhà khởi nghiệp trẻ, Thủ tướng nói: “Các bạn không chỉ là tiềm năng của tương lai, là nguồn lực và tài nguyên hiện tại, mà chính các bạn sẽ là chủ nhân của đất nước. Chính phủ sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để có một môi trường khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thuận lợi nhất. Nhưng khởi nghiệp có thành công được hay không phụ thuộc vào chính các bạn”.

** Trong khuôn khổ Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia (Techfest Việt Nam 2018), ngày 30-11, tại thành phố Đà Nẵng, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao về hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Diễn đàn có sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng Đặng Việt Dũng.

Tham dự Diễn đàn còn có lãnh đạo các tổ chức quốc tế lớn như Diễn đàn kinh tế thế giới WEF, Mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu (GEN), Chương trình Phát triển Liên Hiệp quốc (UNDP) và lãnh đạo các Bộ Khoa học và Công nghệ các nước ASEAN và các bộ, ngành, địa phương của Việt Nam...

Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, mặc dù việc phát triển cộng đồng Startup, hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam còn nhiều khó khăn nhưng các cơ quan của Nhà nước, đặc biệt Chính phủ bắt đầu rất quan tâm và thực sự mong muốn thúc đẩy cộng đồng này phát triển.

Nêu số liệu hiện 70% dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam có yếu tố nước ngoài hay 39/40 quỹ đầu tư mạo hiểm Việt Nam là của nhà đầu tư nước ngoài, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng không có sự phân biệt các dự án Startup ở Việt Nam hay nước ngoài. Quan trọng nhất là các Startup cần tìm thấy cơ hội từ những khó khăn, thách thức mà nền kinh tế Việt Nam gặp phải trong quá trình chuyển đổi và đang tăng trưởng.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặt câu hỏi, những nhu cầu của người dân trong nhiều lĩnh vực thiết yếu như giáo dục, y tế, giao thông, thanh toán điện tử, nông nghiệp… đang đặt ra nhiều vấn đề, thách thức. Những “bài toán” đó có trở thành cơ hội cho các Startup hay không là tùy thuộc vào các Startup.

Ngoài các vấn đề về vốn, hạ tầng, pháp lý, giáo dục, nguồn nhân lực đã được nhiều chuyên gia, doanh nghiệp Startup nêu lên, theo Phó Thủ tướng, hiện nay, việc khó nhất là tạo lập một cơ sở dữ liệu lớn và mở cho cộng đồng. Nguồn dữ liệu này được đóng góp từ Chính phủ, doanh nghiệp và đặc biệt là từ người dân, trước hết tập trung vào những lĩnh vực như giáo dục, y tế, du lịch, thanh toán điện từ, nông nghiệp... Đây là yêu cầu được nêu ra trong Đề án Hệ tri thức Việt số hóa bên cạnh việc phát triển các hệ sinh thái khởi nghiệp.

Nhấn mạnh sự cần thiết phải thay đổi suy nghĩ, Phó Thủ tướng cho rằng, đối với người dân đó có thể là chuyển từ thói quen tiết kiệm, gửi tiền vào ngân hàng sang đầu tư, kinh doanh, còn Nhà nước không chỉ là hỗ trợ vốn, hay hoàn thiện hành lang pháp lý mà quan trọng nhất là đặt ra những vấn đề để kêu gọi các ý tưởng Startup. Do đó, chúng ta hãy nhìn vào những vấn đề thực tế, người dân muốn gì, doanh nghiệp muốn gì, Chính phủ muốn gì, đó là “bài toán” và khi có “bài toán” nhiều người cùng muốn tìm câu trả lời thì sẽ có ý tưởng, khi ý tưởng đó tốt thì sẽ có khởi nghiệp. Đây là cách tiếp cận mới của Chính phủ - Phó Thủ tướng chia sẻ.

Phó Thủ tướng nhắn nhủ: Làm Startup không thể đòi hỏi thuận lợi hay nghĩ thoáng qua là làm Startup phải gắn ngay với thế giới, toàn cầu hay phải trở thành công ty triệu đô, tỷ đô. Trước hết, các bạn hãy bắt đầu từ những nhu cầu thiết thực hàng ngày, từ những việc rất nhỏ liên quan đến giáo dục, đi lại, khám chữa bệnh của người dân, nông nghiệp… Khi có ý tưởng khác với những người khác đang làm thì các bạn hãy bắt đầu. Nghĩ lớn, nghĩ khác nhưng đừng quên phải cụ thể, thiết thực, quan trọng là chúng ta dám nghĩ, dám làm. Cùng với đó là phải có sự kết nối, hình thành mạng lưới, hệ sinh thái khởi nghiệp.

Thực tế tại Việt Nam, thời gian qua, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia đang phát triển mạnh mẽ và ngày càng hoàn thiện với hơn 40 quỹ đầu tư mạo hiểm đã có hoạt động tại Việt Nam trong đó có nhiều tập đoàn lớn trong nước đã tham gia vào đầu tư mạo hiểm như FPT, Viettel, Vingroup, CMC…đã có hơn 40 cơ sở ươm tạo (BI), tổ chức thúc đẩy kinh doanh (BA) và 60 khu không gian làm việc chung trên cả nước.

Bên cạnh đó, các hệ sinh thái khởi nghiệp tại địa phương cũng đã được xây dựng và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận như tại các Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh... qua đó góp phần thúc đẩy hình thành và phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đã gọi thành công những khoản đầu tư lớn và đang mở rộng ra thị trường khu vực và quốc tế như Foody, Kyber Network, Tiki, Sendo…

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh, cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, Chính phủ Việt Nam đã xác định doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là đối tượng quan trọng của nền kinh tế, là động lực cho tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Để hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, chính sách là thành tố không thể thiếu trong quá trình phát triển hệ sinh thái. Các chính sách đúng đắn không chỉ hướng tới việc phát triển, nâng cao chất lượng và kết nối các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo mà còn phải hướng đến hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển, liên kết và mở rộng nhanh chóng ra thị trường khu vực và thế giới.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho rằng, vai trò của Chính phủ không chỉ là cơ quan hỗ trợ, đồng hành, chăm lo phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, tạo môi trường để có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, Chính phủ còn có vai trò quan trọng trong việc đưa ra các định hướng, chính sách thúc đẩy, kết nối với cộng đồng quốc tế. Đây cũng là xu hướng chung của thế giới tạo điều kiện thuận lợi cho dòng chảy vốn, trí thức, công nghệ được liên tục và hiệu quả.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, năm 2017, các Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ ASEAN đã đưa ra tuyên bố chung về đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Vì vậy, việc tổ chức Diễn đàn chính sách cấp cao lần này là một hoạt động để triển khai tuyên bố chung của các Bộ trưởng ASEAN.

Bà Susan Amat, Chủ tịch Mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu (GEN) - người có nhiều kinh nghiệm trong việc kết nối các quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo chia sẻ, đối với những hệ sinh thái khởi nghiệp non trẻ như Việt Nam thì các nhà đầu tư không nên chú trọng việc tìm vốn, thay vào đó là tập trung việc nghiên cứu thị trường, tìm hiểu sâu hơn về nhu cầu của xã hội đang cần gì. Đây chính là phương pháp tốt nhất để tìm những nhà đầu tư trong tương lai.

Chia sẻ về chính sách và những cơ hội thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Singapore, ông Peter Ong, Chủ tịch Cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp Singapore cho biết, Singapore đã tiếp cận, mở cửa và thiết lập quan hệ đối tác để thúc đẩy phát triển khởi nghiệp. Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp của Singarpore đang là đầu mối hỗ trợ, liên kết khu vực tư nhân và nhà nước để tạo mạng lưới và hạ tầng cho khởi nghiệp. Đồng thời, Singapore cũng tìm ra nhiều nguồn lực vốn huy động cho khởi nghiệp, thông qua việc kết nối với nhà đầu tư mạo hiểm. Phối hợp liên ngành để tạo ra hệ sinh thái, áp dụng công nghệ mới, mô hình kinh doanh mang lại kinh nghiệm và tri thức. Một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo không phải tách biệt ra ngoài mà là kết nối với hệ sinh thái toàn cầu, vươn ra với thế giới. ..

Thông qua diễn đàn một số vấn đề đã được trao đổi, thảo luận và thống nhất: Về chính sách chung bước đầu đươc hình thành, tạo điều kiện thuận lợi cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong tình hình mới, thời cơ mới, vận hội mới theo xu thế hội nhập và cùng phát triển; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thu hút nguồn lực quốc tế như các chuyên gia, nhà đầu tư toàn cầu, kiều bào, trí thức Việt Nam ở nước ngoài về đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; khuyến khích các khu vực kinh tế tư nhân, nguồn lực trong nước tham gia mạng lưới hỗ trợ, cung cấp dịch vụ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Dịp này, Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã ký kết các văn bản hợp tác phối hợp giữa với các cơ quan đối tác như: Cơ quan phát triển doanh nghiệp Singapore (ESG); Cộng đồng hành động vì khởi nghiệp (ACE); Trung tâm khởi nghiệp Thái Lan - Cơ quan đổi mới sáng tạo quốc gia; Tập đoàn VNPT cũng đã ký kết hợp tác với EON Reality Inc (Hoa Kỳ)./.