Tham dự Hội nghị có các đại biểu trong nước và quốc tế, như nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, cựu Ngoại trưởng Australia Alexander Downer; nhà kinh tế trưởng Ủy ban Kinh tế - Xã hội châu Á - Thái Bình Dương (ESCAP) Nagesh Kumar; Tiến sĩ Alan Bolland, Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC. Các Đại sứ và đại diện của các nền kinh tế thành viên APEC, các tổ chức quốc tế tại Hà Nội cùng lãnh đạo và đại diện nhiều bộ, ban, ngành trung ương và địa phương, các Viện nghiên cứu, các doanh nghiệp của Việt Nam dự Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định Hội nghị diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa quan trọng đối với khu vực cũng như APEC. Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, bức tranh toàn cảnh kinh tế - chính trị ở châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới đang có nhiều thay đổi sâu sắc, mang tính bước ngoặt. Khu vực đang đứng trước những vận hội mới đan xen với các thách thức to lớn. Trên tổng thể toàn cầu, hòa bình, hợp tác, liên kết và phát triển là xu thế nổi trội, vận động theo xu hướng đa trung tâm, đa tầng nấc. Châu Á - Thái Bình Dương trở thành động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế thế giới, là khu vực phát triển năng động nhất với phạm vi và mức độ liên kết ngày càng sâu rộng.

Trong xu hướng đó, APEC đang có những cơ hội để gia tăng tiềm lực và vị thế, song cũng đứng trước không ít thách thức, nhất là những hạn chế trong việc triển khai các Mục tiêu Bô-go, tốc độ cải cách, nội hàm hợp tác và tầm đóng góp trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Phó Thủ tướng cho rằng các thành viên APEC đang cùng chia sẻ nhiều lợi ích và trách nhiệm chung to lớn. Đó là việc hỗ trợ các nền kinh tế thành viên phục hồi và phát triển, duy trì vai trò đầu tàu của khu vực trong nền kinh tế toàn cầu, duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Về quyết định tham gia Diễn đàn APEC cách đây 15 năm, Phó Thủ tướng khẳng định đây là bước triển khai quan trọng chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Trong thời kỳ chiến lược mới hiện nay, châu Á - Thái Bình Dương nói chung và Diễn đàn APEC nói riêng càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam. Định hướng chính sách lớn của Việt Nam là góp phần củng cố các cơ chế hợp tác, liên kết kinh tế đa tầng nấc ở châu Á - Thái Bình Dương, từ tiểu vùng đến xây dựng Cộng đồng ASEAN, Diễn đàn APEC và cả khu vực.

Hội nghị gồm hai phiên, tập trung vào nội dung: “Cục diện châu Á - Thái Bình Dương của thế kỷ XXI - Chương trình nghị sự tương lai của Diễn đàn APEC” và “Khuyến nghị chính sách đối với Việt Nam trong tham gia APEC”.

Tại các phiên thảo luận, các đại biểu đều cho rằng, là một trong những cơ chế liên kết kinh tế được hình thành sớm nhất trong khu vực, trong hơn hai thập kỷ qua, APEC đã đóng góp to lớn cho sự phát triển năng động của châu Á - Thái Bình Dương cũng như cho sự phát triển của từng nền kinh tế. Trong thế kỷ XXI, APEC tiếp tục là cơ chế hợp tác kinh tế quan trọng, tuy nhiên cần tiếp tục cải cách nội dung hợp tác, cách thức hoạt động để phù hợp với tình hình mới.

Nhiều doanh nghiệp nhấn mạnh hợp tác APEC nên tập trung hơn vào những vấn đề mới đang đặt ra trong liên kết kinh tế thương mại, nhất là nâng cao đồng bộ chính sách, kết nối chuỗi cung ứng, tăng cường hợp tác dịch vụ, thúc đẩy công nghệ, sáng tạo, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, sự tham gia của phụ nữ trong phát triển kinh tế, đồng thời giải quyết các thách thức toàn cầu như an ninh lương thực, an ninh năng lượng…

Tại Hội nghị, các thành viên APEC đánh giá cao vai trò, sự tham gia, đóng góp chủ động, tích cực và hiệu quả trong 15 năm tham gia APEC của Việt Nam. Nhiều thành viên nhắc lại và nhấn mạnh những kết quả nổi bật của HNCC APEC 14 tổ chức tại Việt Nam năm 2006, đặc biệt là xác định triển vọng dài hạn của liên kết kinh tế khu vực hướng tới hình thành Khu vực thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương, Chương trình Hành động Hà Nội về thực hiện các Mục tiêu Bô-go và các biện pháp cải cách tổng thể, góp phần tạo nên những động lực mới cho hợp tác APEC. Vai trò của Việt Nam trong việc đảm nhiệm nhiều vị trí Chủ tịch và Phó Chủ tịch các Nhóm công tác chủ chốt của APEC cũng đã đóng góp tích cực thúc đẩy các hợp tác của APEC. Việt Nam cũng được đánh giá là một trong những thành viên tích cực và đề xuất nhiều sáng kiến mới, với hơn 70 sáng kiến trong hầu hết các lĩnh vực hợp tác, nhất là thúc đẩy tự do hóa thương mại, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, phát triển nguồn nhân lực, y tế, ứng phó với tình trạng khẩn cấp, cứu hộ cứu nạn, chống chủ nghĩa khủng bố, an ninh hàng không…

Hội nghị cũng đưa ra nhiều đề xuất nhằm tăng cường hơn nữa sự tham gia và đóng góp của Việt Nam trong APEC trong giai đoạn đẩy mạnh hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện, đồng thời tận dụng tốt hơn những cơ hội của hợp tác APEC cho phát triển kinh tế đất nước và cho các doanh nghiệp. Nhiều đại biểu nhấn mạnh cần đổi mới chính sách và cách thức triển khai các ưu tiên trong APEC, đề xuất các sáng kiến hỗ trợ quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng cho các thành viên, tăng cường trách nhiệm đóng góp vào những quan tâm chung, nhất là ứng phó với các thách thức toàn cầu như an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, ứng phó với thiên tai.

Các đại biểu cũng cho rằng cần đẩy mạnh quảng bá về hình ảnh, vai trò và lợi ích của APEC tới cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương, tăng cường phối hợp giữa chính phủ - doanh nghiệp - học giả trong đề xuất chính sách và tham gia APEC… Các thành viên khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với Việt Nam để tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng APEC lần thứ sáu về phát triển nguồn nhân lực tại Việt Nam năm 2014. Nhiều thành viên và Ban Thư ký cũng khuyến nghị Việt Nam cần sớm chuẩn bị cho đăng cai Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 25 và các hoạt động của Năm APEC 2017./.