“Quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý là sự tự giáo dục, tự rèn luyện, thường xuyên giữ gìn và nâng cao đạo đức cách mạng; tự tạo ra năng lực đề kháng và đấu tranh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong và tác động tiêu cực từ môi trường bên ngoài. Đó là những hoạt động mang tính tự giác, chủ động, thường xuyên của bản thân người cán bộ lãnh đạo, quản lý trong các mối quan hệ: Đối với mình, đối với công việc và đối với người, gắn với các hoạt động của công tác xây dựng Đảng về đạo đức, bằng việc tự học tập, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được Đảng và nhân dân tin tưởng giao phó. Phương thức lãnh đạo và “quản trị bản thân” của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý trong cơ chế vận hành “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” có quan hệ trực tiếp và toàn diện đến các mặt của công tác xây dựng Đảng nói chung, trong đó có xây dựng Đảng về đạo đức trong thời kỳ mới.

“Quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức, cùng với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, cán bộ tạo thành một chỉnh thể của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Việc “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý chỉ thực sự có hiệu quả khi gắn chặt với các nội dung xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Sự kết hợp chặt chẽ giữa các thành tố đó bảo đảm cho quá trình xây dựng, củng cố, phát triển đạo đức cách mạng của Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên có hiệu quả; góp phần quan trọng để Đảng xây dựng được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ; xứng đáng “là người lãnh đạo và là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.

Bối cảnh tình hình mới tác động đến “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức hiện nay

Sau gần 40 năm đổi mới, cùng với những thuận lợi cơ bản, công cuộc xây dựng, phát triển đất nước cũng đứng trước không ít khó khăn, thách thức. Tình hình quốc tế “tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột Nga - Ukraine ngày càng gay gắt; nhiều quốc gia tăng trưởng chậm lại; thương mại và đầu tư toàn cầu sụt giảm; lạm phát ở mức cao dẫn đến việc nhiều nền kinh tế lớn vẫn duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt, lãi suất cao. Nợ công toàn cầu tăng mạnh, nhiều quốc gia phải đối mặt với khủng hoảng nợ, thậm chí đứng trước nguy cơ vỡ nợ. Các thị trường tài chính, tiền tệ, bất động sản quốc tế còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất cập. Thiên tai, biến đổi khí hậu gây hậu quả nghiêm trọng; an ninh năng lượng, lương thực, an ninh mạng ngày càng gặp nhiều khó khăn, thách thức...”⁽¹⁾. Tình hình đó làm gia tăng rủi ro đối với môi trường kinh tế, chính trị, an ninh quốc tế, cũng như công cuộc xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa của Việt Nam.

Về tình hình trong nước, nước ta đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, vị thế, uy tín và sức mạnh tổng hợp của đất nước được nâng cao. Thành tựu đó có sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trong đó có đội ngũ cán bộ là người lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cấp. Tuy vậy, một trong bốn nguy cơ đe dọa vai trò cầm quyền của Đảng vẫn còn hiện hữu, đó là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp... làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước.

Trong bối cảnh mới, Đảng chủ trương “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”⁽²⁾ là nhân tố quyết định, là điều kiện sống còn để khơi dậy và hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Sau hơn 25 năm thực hiện Nghị quyết số 03-NQ/HNTW, ngày 18-6-1997, của Hội nghị Trung ương 3 khóa VIII, “Về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, hơn 5 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19-5-2018, của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII, “Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”, đội ngũ cán bộ các cấp có bước trưởng thành, phát triển về nhiều mặt, chất lượng ngày càng được nâng lên, từng bước đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Thông qua việc “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức, Đảng đã xây dựng được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống giản dị, gương mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, luôn tu dưỡng, rèn luyện, trình độ, năng lực được nâng lên, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đa số cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp có năng lực, phẩm chất, uy tín. Cán bộ cấp chiến lược có bản lĩnh chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có tư duy đổi mới, có khả năng hoạch định đường lối chiến lược và lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện...

Tuy nhiên, nhìn tổng thể, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đông nhưng chưa mạnh… Thiếu những cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi, nhà khoa học và chuyên gia đầu ngành trên nhiều lĩnh vực. Năng lực của đội ngũ cán bộ chưa đồng đều, có mặt còn hạn chế, yếu kém; nhiều cán bộ, trong đó có cả cán bộ cấp cao thiếu tính chuyên nghiệp, làm việc không đúng chuyên môn, sở trường; trình độ ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế còn nhiều hạn chế... Một bộ phận cán bộ phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, làm việc hời hợt, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp chiến lược, thiếu gương mẫu, uy tín thấp, năng lực, phẩm chất chưa ngang tầm nhiệm vụ, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm^(3).

Sự trưởng thành, lớn mạnh và phát triển của đội ngũ cán bộ qua gần 40 năm đổi mới là nhân tố then chốt, quyết định làm nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Song, những khuyết điểm, yếu kém của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý và những hạn chế, bất cập trong công tác cán bộ sẽ tiếp tục tác động mạnh, gây ra nhiều khó khăn đối với việc thực hiện “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức trong tình hình mới hiện nay.

Giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức hiện nay

Một là, tiếp tục đề cao việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu.

Sự trong sạch, vững mạnh của Đảng và hệ thống chính trị biểu hiện tập trung và sinh động ở đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý. Vì vậy, cùng với việc chú trọng xây dựng cơ chế phù hợp và tổ chức bộ máy trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, phải đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có phẩm chất đạo đức cách mạng, “xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”⁽⁴⁾.

Vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, trách nhiệm nêu gương của người cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu, các cấp ủy, tổ chức đảng, các tổ chức trong hệ thống chính trị phải không ngừng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý thật sự là “công bộc” của nhân dân, suốt đời “Làm đày tớ cho nhân dân, chứ không phải là làm quan cách mạng”⁽⁵⁾. Bởi vậy, một mặt, Đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị không chỉ quan tâm giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, mà còn phải tiếp tục định hướng xây dựng được hệ tiêu chí đạo đức cách mạng đối với đội ngũ này đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới hiện nay, bảo đảm đội ngũ đó vừa có đức, vừa có tài, trong đó “đức là gốc”.

Mặt khác, yêu cầu đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp phải không ngừng nâng cao năng lực công tác, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, trung thành, tận tụy, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”, phải có tinh thần “phụng công thủ pháp” (làm việc công phải tuyệt đối tuân thủ pháp luật), không ngừng đấu tranh với mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ít lòng tham muốn về vật chất, không hiếu danh, không kiêu ngạo, không quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, tha hóa quyền lực... Như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Làm việc nước bây giờ là hy sinh, là phấn đấu, quên lợi riêng mà nghĩ lợi chung. Những ai muốn làm quan cách mạng thì nhất định không nên bầu”⁽⁶⁾. Từ đó, trong công tác cán bộ, chú ý xây dựng chế độ tuyển dụng, bổ nhiệm vào các ngạch, bậc theo các tiêu chuẩn hiện đại, có phẩm chất đạo đức cách mạng, tính chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa ngày càng cao.

Đồng thời, bản thân người cán bộ lãnh đạo, quản lý phải không ngừng tự tu dưỡng, tự rèn luyện để gương mẫu về tinh thần trách nhiệm phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, luôn đặt lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Để nâng cao hiệu quả “quản trị bản thân” gắn với xây dựng Đảng về đạo đức, người cán bộ lãnh đạo, quản lý phải đề cao trách nhiệm trước Tổ quốc, trước Đảng, trước nhân dân, không vì lợi ích cá nhân mà không dám hành động. Trách nhiệm cá nhân của người lãnh đạo, quản lý, nhất là của người đứng đầu là nhân tố quyết định cho sự thành công hay thất bại của các hoạt động, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức. Điều đó giúp cho các cán bộ lãnh đạo, quản lý nỗ lực trong việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối thành kết quả thực tiễn thuyết phục. Chính trong khó khăn, thử thách và qua hoạt động thực tiễn, nhân dân mới đánh giá chính xác phẩm chất và tài năng của người cán bộ lãnh đạo, quản lý, chứ không chỉ dựa vào cương vị của họ.

Hai là, đề cao dân chủ và kiên trì thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng trong thực thi quyền lực chính trị của người cán bộ lãnh đạo, quản lý trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng là những quy định về cách thức xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng, bảo đảm sự thống nhất của tổ chức, sự nghiêm minh của kỷ cương, sự vững mạnh của tổ chức đảng và hoạt động của đội ngũ cán bộ, đảng viên; do đó, phải được đề cao, hiểu rõ, kiên trì và thực hiện nghiêm. Hiện nay, Đảng Cộng sản Việt Nam quy định 5 nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng là: Tập trung dân chủ; tự phê bình và phê bình; đoàn kết thống nhất; Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân; Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Đây không phải là những nguyên tắc riêng rẽ, mà có mối quan hệ chặt chẽ với nhau trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng, trong sinh hoạt đảng.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp xem nhẹ hay cố tình vi phạm các nguyên tắc xây dựng Đảng trong thời gian qua là do nhận thức chưa đầy đủ, sâu sắc nội dung, yêu cầu của các nguyên tắc đó; do đó, để kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng hiện nay phải làm cho cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ lãnh đạo, quản lý, cán bộ chủ chốt, người đứng đầu có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về nội dung, yêu cầu để từ đó thực hiện nghiêm các nguyên tắc xây dựng Đảng trong điều kiện mới.

Cần tiếp tục đẩy mạnh việc cụ thể hóa, thể chế hóa các nguyên tắc xây dựng Đảng thành quy chế, quy định trong Đảng và pháp luật của Nhà nước và có những biện pháp tuyên truyền, học tập phù hợp nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý về các nguyên tắc này.

Cấp ủy, tổ chức đảng cần có chương trình kiểm tra, giám sát cán bộ lãnh đạo, quản lý về thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng. Thông qua kiểm tra, giám sát kịp thời phát hiện những thiếu sót để bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp, đồng thời giáo dục, uốn nắn, ngăn chặn kịp thời các khuyết điểm, vi phạm nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng của cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Ba là, tăng cường giám sát, phản biện xã hội đối với việc “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức hiện nay.

Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tốt dân chủ, giám sát và phản biện xã hội, tăng cường đồng thuận xã hội, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội tăng cường hoạt động giám sát, vận động nhân dân tham gia giám sát, phối hợp với cơ quan quyền lực nhà nước cùng giám sát hoặc độc lập giám sát theo chức năng, nhiệm vụ của mình với cơ chế theo dõi, phát hiện, nhận xét và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết những vấn đề liên quan tới đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý trong quá trình tham gia xây dựng Đảng về đạo đức. Hoạt động giám sát, phản biện xã hội đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý được tiến hành thường xuyên, đúng nguyên tắc sẽ góp phần bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối, chiến lược, các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo vệ và xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh, có sức chiến đấu cao.

Mặc dù không mang tính quyền lực nhà nước, nhưng giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có tính linh hoạt, rộng mở, năng động, khách quan, bảo đảm “tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân”. Giám sát xã hội vừa góp phần nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý, vừa làm cho sự lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ gắn với thực tiễn hơn; đồng thời, bảo đảm tính thống nhất giữa nghị quyết và sự chấp hành, giữa lời nói và việc làm của người cán bộ lãnh đạo, quản lý, từ đó, giúp khắc phục có hiệu quả bệnh quan liêu, chủ quan, duy ý chí, thiếu trách nhiệm, hành chính hóa... trong một số tổ chức và một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay, bảo đảm cho nguyên tắc tập trung dân chủ được thực hiện nghiêm túc trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.

Giám sát, phản biện xã hội còn nâng cao hiệu quả sự thẩm định, đánh giá, nhận xét đối với người cán bộ lãnh đạo, quản lý, khi được đưa ra lấy ý kiến trước tổ chức và quần chúng nhân dân. Mục đích của phản biện xã hội là nhằm thực thi dân chủ, phát huy trí tuệ của toàn xã hội, từ đó làm cho các quyết sách chính trị của người cán bộ lãnh đạo, quản lý thêm đúng đắn, đáp ứng lợi ích của các đối tượng chịu sự tác động của quyết sách đó.

Phát huy vai trò của nhân dân là một giải pháp hữu hiệu để thực hiện giám sát việc “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, để xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ngày càng trong sạch, vững mạnh, để Đảng ta thực sự “là đạo đức, là văn minh”. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Thành công của Đảng ta là ở nơi Đảng ta đã tổ chức và phát huy lực lượng cách mạng vô tận của nhân dân”⁽⁷⁾. Phát huy vai trò của nhân dân trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, “quản trị bản thân” người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức, một mặt đòi hỏi đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý phải đề cao trách nhiệm trước nhân dân và tăng cường mối quan hệ “máu thịt” với nhân dân, luôn tâm niệm mình vừa là người lãnh đạo, vừa là công bộc, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân; mặt khác, phải làm cho nhân dân hiểu về vai trò của mình đối với việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, từ đó tham gia giám sát cán bộ, đảng viên các cấp thực chất và hiệu quả; phát huy vai trò của báo chí trong tổng kết, cổ vũ, nhân rộng các gương điển hình tiên tiến, phê bình, phản biện phong cách quan liêu, hách dịch, chưa thật sự tận tâm vì lợi ích của nhân dân của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.

Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh tự phê bình và phê bình một cách thực chất nhằm nâng cao hiệu quả “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức.

Cán bộ lãnh đạo, quản lý phải là tấm gương trong thực hiện tự phê bình và phê bình để cấp dưới làm theo. Tự phê bình và phê bình phải thực sự cầu thị, tự giác, chân thành, khách quan, có lý, có tình, đúng và khéo, trên tình đồng chí thương yêu; khi có khuyết điểm phải tự giác nhận khuyết điểm và có kế hoạch sửa chữa.

Để thực sự nêu gương tự phê bình và phê bình, đòi hỏi mỗi tổ chức đảng, mỗi người cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu cần tự giác, trung thực, thật nghiêm túc, khách quan tự phê bình và phê bình; thực hiện phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, khi “có bệnh” thì phải kiên quyết “trị bệnh cứu người”, không được có tư tưởng dễ dãi, bao che. Cùng với đó, cần xử lý nghiêm minh những biểu hiện thành kiến, trù dập người dám phê bình và có những hình thức kỷ luật thích đáng đối với những người lợi dụng phê bình để gây chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ.

Năm là, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đề cao trách nhiệm nêu gương trong “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức.

Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021, của Bộ Chính trị, “Về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh””, yêu cầu: “… cần phải quán triệt, tập trung làm tốt ba nội dung: Học tập, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên”⁽⁸⁾. Quan điểm trên thể hiện rõ quyết tâm của Đảng yêu cầu người cán bộ lãnh đạo, quản lý phải ra sức học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Để “quản trị bản thân” tốt, người cán bộ lãnh đạo, quản lý phải nghiêm túc thực hiện các quy định của Đảng về những điều đảng viên không được làm; quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, thường xuyên và tự giác “tự soi”, “tự sửa”. Đại hội XIII của Đảng xác định: “Tập trung xây dựng Đảng về đạo đức… Thực hiện nghiêm các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Đảng viên tự giác nêu gương để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy các phong trào cách mạng”⁽⁹⁾. Đồng thời, cần “xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết”⁽¹⁰⁾. Việc “quản trị bản thân” “chẳng những phải ra sức rèn luyện và tu dưỡng, trong lúc gian khổ khó khăn, trong lúc thất bại, mà còn và càng phải rèn luyện và tu dưỡng trong lúc thuận lợi, trong lúc thành công”⁽¹¹⁾.

Để thực hiện có hiệu quả “quản trị bản thân”, nhất là việc nêu gương của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, cần tiếp tục bổ sung, hoàn thiện các quy định chuẩn mực về phong cách làm việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, ngành, đơn vị… làm cơ sở cho đánh giá, giám sát, quản lý đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu. Tiếp tục cụ thể hóa “Khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp” theo Quy định số 89-QĐ/TW, ngày 4-8-2017, của Bộ Chính trị, để đo lường được lề lối, phong cách của từng cán bộ lãnh đạo, quản lý ở từng cấp, từng ngành, từng đơn vị một cách phù hợp, làm cơ sở cho đánh giá, phân loại và giám sát cán bộ hằng năm. Như vậy, việc đánh giá sự nêu gương của người cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cấp sẽ được đo lường cụ thể theo vị trí việc làm, nhiệm vụ và năng lực lãnh đạo, quản lý.

Sáu là, các cấp ủy, các tổ chức trong hệ thống chính trị tăng cường đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kiểm điểm, đánh giá hiệu quả “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với xây dựng Đảng về đạo đức theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tạo niềm tin trong Đảng và nhân dân đối với người cán bộ cách mạng trong giai đoạn mới.

Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng, kết hợp với “phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, báo chí và nhân dân đối với cán bộ, đảng viên trong thực hiện quy định nêu gương. Xử lý kiên quyết, nghiêm minh các tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên vi phạm. Khen thưởng, biểu dương, động viên kịp thời những mô hình hay, các điển hình tiên tiến, tấm gương tiêu biểu”⁽¹²⁾.

Bên cạnh đó, phải đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về vấn đề “quản trị bản thân” của người cán bộ lãnh đạo, quản lý gắn với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tăng cường bồi dưỡng lý luận, cập nhật kiến thức mới về rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là người đứng đầu. Đồng thời, đổi mới căn bản chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý theo tinh thần khoa học, thực tiễn, sáng tạo, thiết thực và hiện đại.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về “quản trị bản thân” của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; chú trọng tuyên truyền gương người tốt, việc tốt trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, lấy nhân tố tích cực để đẩy lùi tiêu cực; đồng thời, phê phán, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, thiếu trách nhiệm, vụ lợi cá nhân, vi phạm những chuẩn mực đạo đức, lối sống, uy tín thấp, không còn được nhân dân tín nhiệm... Tập trung chấn chỉnh, quản lý thông tin trên internet, các phương tiện truyền thông xã hội; kịp thời phản bác những thông tin xuyên tạc, sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ cán bộ, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng./.

----------------------

(1) Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Thông báo nhanh Kết quả Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tr. 2
(2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 57
(3) Xem: “Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19-5-2018, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII), “Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ””, Báo Điện tử Đảng Cộng sản, ngày 22-5-2018, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/van-kien-tu-lieu-ve-dang/hoi-nghi-bch-trung-uong/khoa-xii/nghi-quyet-so-26-nqtw-ngay-1952018-hoi-nghi-lan-thu-bay-ban-chap-hanh-trung-uong-dang-khoa-xii-ve-tap-trung-xay-dung-doi-374
(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 15, tr. 612
(5) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 10, tr. 572
(6) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 168
(7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 12, tr. 672
(8) Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021, của Bộ Chính trị, “Về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh””, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/ket-luan-so-01-kltw-ngay-1852021-cua-bo-chinh-tri-ve-tiep-tuc-thuc-hien-chi-thi-so-05-cttw-ngay-1552016-cua-bo-chinh-tri-7430
(9), (10) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 183 - 184, 187, 
(11) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 6, tr. 296
(12) Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021, của Bộ Chính trị, “Về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh””, Tlđd