Đột phá khơi thông phát triển hạ tầng kinh tế

Qua hơn 55 năm xây dựng và phát triển (1963 - 2019), từ một tỉnh nghèo với nhiều khó khăn, thách thức, đến nay, tỉnh Quảng Ninh trở thành một đầu tàu của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.

Bước vào thời kỳ đổi mới, với tinh thần “kỷ luật và đồng tâm”, không ngừng vươn lên, bằng nhiều giải pháp thiết thực, cách làm sáng tạo, linh hoạt, tỉnh Quảng Ninh tích cực, chủ động tìm tòi, đề xuất cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ đó, địa phương này đạt những kết quả quan trọng và toàn diện trên mọi lĩnh vực, khẳng định rõ hơn một Quảng Ninh đổi mới, năng động, sáng tạo. Phát triển kinh tế của Quảng Ninh trong những năm gần đây luôn đi lên, thuộc top 5 địa phương có tốc độ phát triển kinh tế cao nhất của cả nước, tăng trưởng kinh tế luôn đạt trên 10%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng tăng tỷ trọng dịch vụ (năm 2015 là 39,8%, năm 2016 tăng lên 41,2%, đến năm 2017 là 52%). Trong hoạt động thu ngân sách, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, thu ngân sách luôn có sự bứt phá, năm sau cao hơn năm trước. Tổng vốn ngân sách chi cho đầu tư phát triển là 10.621 tỷ đồng, chiếm 56,67% tổng chi ngân sách địa phương, là tỷ lệ chi cao nhất cả nước (1). Là một trong những trung tâm du lịch lớn của Việt Nam với di sản thiên nhiên thế giới - Vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận, tổng số khách du lịch 8 tháng năm 2018 đến Quảng Ninh đạt 9,2 triệu lượt, tăng 25% cùng kỳ (trong đó, khách quốc tế đạt 3,2 triệu lượt, tăng 18% cùng kỳ). Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Quảng Ninh trong 5 năm qua luôn duy trì vị trí cao. Năm 2016 đạt vị trí thứ 2, năm 2017 đứng vị trí dẫn đầu các tỉnh, thành phố cả nước (2).

Bên cạnh những kết quả tích cực trên, thành tích nổi trội của tỉnh Quảng Ninh đó là địa phương đầu tiên trên cả nước thành công trong thu hút các nguồn lực để đầu tư phát triển đồng bộ hạ tầng. Trong 2 năm rưỡi, tỉnh tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông với tổng nguồn vốn đầu tư hơn 36.000 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn xã hội hóa chiếm trên 75%. Tỉnh có những đột phá lớn trong phát triển hạ tầng giao thông như: Đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng, Cẩm Hải - Vân Đồn, Cầu Bạch Đằng, đường dẫn và nút giao cuối tuyến, cải tạo, nâng cấp quốc lộ 18A đoạn Hạ Long - Mông Dương, Dự án đường nối cao tốc Hạ Long - Hải Phòng với khu công nghiệp Nam Tiền Phong, nút giao thông Loong Toòng…

Đáng chú ý, tháng 12-2018, tỉnh đã được Chính phủ ghi nhận, khai trương và thông tuyến 3 công trình hạ tầng giao thông trọng điểm trên cả 3 lĩnh vực đường không, đường thủy, đường bộ: Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, Cảng tàu khách du lịch quốc tế Hạ Long, tuyến đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn. Ba công trình có tổng mức đầu tư trên 20.000 tỷ đồng (3) sẽ hỗ trợ lẫn nhau nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh Quảng Ninh, đem lại sức lan tỏa cho vùng và khu vực, nhất là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn - kỳ vọng bứt phá của tỉnh.

Nơi “Rồng Việt Nam” cất cánh

Nằm ở xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn có tổng vốn đầu tư 7.463 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách tỉnh Quảng Ninh là 734 tỷ đồng hỗ trợ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Phần còn lại 6.729 tỷ đồng là vốn của nhà đầu tư (4). Đây là sân bay quốc tế đầu tiên do một tập đoàn tư nhân Việt Nam đầu tư, hoàn thành sau hơn hai năm thi công xây dựng.

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn được xếp loại là sân bay cấp 4E (theo tiêu chuẩn của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế - ICAO), sân bay quân sự cấp II. Do vậy, Cảng có thể đón được tất cả các loại máy bay hiện đại bậc nhất trên thế giới, như Boeing 787, 777 và Airbus A350, A320. Sân bay có 6 điểm đỗ máy bay và 4 ống lồng phục vụ hành khách di chuyển từ nhà ga lên máy bay. Công suất nhà ga trong giai đoạn 1 có thể khai thác 2,5 triệu hành khách/năm; khu xử lý hàng hóa công suất 10.000 tấn/năm. Trong thời gian tới, Cảng sẽ có 9 tuyến bay với khả năng đón tiếp khoảng 7.000 lượt khách mỗi ngày.

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn là cảng hàng không hiện đại với đường cất hạ cánh dài 3,6km, rộng 45m, có khả năng đón những loại máy bay chuyên chở hàng hóa và hành khách lớn, hiện đại. Thiết kế nhà ga của Cảng được lấy cảm hứng từ vẻ đẹp thiên nhiên của Di sản thiên nhiên thế giới - Vịnh Hạ Long. Bởi thế, công trình mang đậm dấu ấn văn hóa bản địa, với mái vòm màu đỏ cam rực rỡ tựa những cánh buồm xếp chồng lên nhau hướng ra biển lớn. Đội ngũ kiến trúc sư đến từ Singapore đã đưa rất nhiều khoảng xanh sinh thái vào thiết kế, khiến không gian sân bay ấn tượng như một khu nghỉ dưỡng.

Trên tổng diện tích gần 27.000m2, nhà ga được thiết kế gồm 2 cao trình đến và đi riêng biệt, có một cầu hành khách cho máy bay code E, ba cầu hành khách cho máy bay code C và bốn vị trí bãi đỗ xa (giai đoạn 1), với 31 quầy thủ tục hàng không, bảo đảm quá trình thực hiện các thủ tục đi và đến của hành khách được linh hoạt, nhanh gọn và hiệu quả.

Đài kiểm soát không lưu được bố trí gần khu vực nhà ga quốc tế, có chiều cao 42m, bảo đảm giám sát, điều phối máy bay đi và đến trên mặt đất và trên không an toàn tuyệt đối. Bên cạnh là sân đậu tàu bay quy mô, trong giai đoạn 1 đến năm 2020 có khả năng đáp ứng đủ chỗ đỗ cho 7 máy bay, trong giai đoạn 2 đến năm 2030, đủ công suất cho 15 máy bay.

Cùng với những điểm nhấn nổi bật về kiến trúc và nội thất, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn còn là sân bay đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng nhiều công nghệ kỹ thuật hiện đại hàng đầu thế giới trong công tác kiểm soát an ninh và vận hành. Cảng được đầu tư sử dụng chuỗi hệ thống trang thiết bị hiện đại nhập khẩu từ những thương hiệu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực hàng không. Một vài hạng mục điển hình như: Hệ thống đèn hiệu đường băng và sân đỗ đạt tiêu chuẩn CAT II (Bỉ), bảo đảm nguồn điện cấp đáp ứng tiêu chuẩn ICAO trong 1 giây mất điện, máy bay có thể cất và hạ cánh ở 2 đầu đường băng, bảo đảm chỉ dẫn cho tàu bay hạ cánh an toàn ngay cả khi thời tiết bất lợi. Hệ thống trả khay tự động Ilane Pro (Đức) với hoạt động chính xác, hiệu quả, giúp tiết kiệm nguồn nhân lực cho nhà vận hành cũng như thời gian của du khách. Hệ thống này được tích hợp với máy soi đa chiều đáp ứng tiêu chuẩn dò chất nổ lỏng Euro Standand 3 tiên tiến nhất khu vực. Tất cả hướng tới sự tiện nghi, thoải mái và thuận lợi nhất cho hành khách.

Ngày 30-12-2018, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn chính thức đón chuyến bay đầu tiên của Hãng hàng không Vietnam Airlines khởi hành từ Thành phố Hồ Chí Minh (Vietnam Airlines sẽ khai thác đường bay Thành phố Hồ Chí Minh - Vân Đồn tần suất 1 chuyến/ngày bằng máy bay Airbus A321). Ngày 20-01-2019, Hãng hàng không VietJet Air đã mở đường bay từ sân bay Tân Sơn Nhất (thành phố Hồ Chí Minh) - Vân Đồn (Quảng Ninh) vào các ngày chẵn trong tuần. Ngày 02-02-2019, Hãng hàng không Bamboo Airway khai thác 4 chuyến bay mỗi tuần từ Vân Đồn đến Sài Gòn vào các ngày thứ 3, 5, 7, Chủ nhật. Tần suất hoạt động của sân bay vào khoảng 30 chuyến bay đến và đi mỗi tuần. Công suất trên mỗi chuyến bay đạt gần 70%. Sau gần 2 tháng đi vào hoạt động, sân bay Vân Đồn đã đón trên 15.000 lượt hành khách từ 3 hãng hàng không lớn nhất Việt Nam đang tổ chức khai thác tại đây.

Góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Quảng Ninh

Sự phát triển của huyện Vân Đồn đóng góp không nhỏ vào sự phát triển chung của tỉnh Quảng Ninh, mảnh đầy năng động nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, thuộc tam giác phát triển kinh tế (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh) và nằm trên “hai hành lang, một vành đai kinh tế” Việt Nam - Trung Quốc. Trong tam giác phát triển kinh tế kể trên, Hà Nội và Hải Phòng đều phát huy được thế mạnh nhờ lợi thế từ sân bay quốc tế thì giờ đây, tỉnh Quảng Ninh hội tụ đủ điều kiện phát triển khi có sân bay quốc tế Vân Đồn.

Với vị trí địa lý đặc thù, cách Vịnh Hạ Long 50km về phía Tây Nam, cách cửa khẩu quốc tế Móng Cái 140km về phía Đông Bắc, sân bay quốc tế Vân Đồn sẽ phục vụ nhu cầu đi lại, giao thương, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh và cả vùng. Trong đó, quan trọng nhất phải kể đến khả năng kết nối trung tâm tài chính, kinh tế lớn nhất cả nước - Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận với vùng Đông Bắc của đất nước.

Không chỉ có vậy, với vị thế là địa phương luôn đứng trong nhóm dẫn đầu cả nước về tăng trưởng và cải thiện môi trường kinh doanh, tỉnh Quảng Ninh đang nổi lên là điểm đến có sức hút đầu tư lớn của các tỉnh phía Bắc. Do đó, đường bay Thành phố Hồ Chí Minh - Vân Đồn được thiết lập ngay khi Quảng Ninh lần đầu tiên có sân bay chính là cầu nối quan trọng đưa các nhà đầu tư, khách công vụ đến với Quảng Ninh một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất.

Đường bay thẳng Thành phố Hồ Chí Minh - Vân Đồn là bước chuẩn bị cho những đột phá mới của tỉnh Quảng Ninh. Đường bay này được cho là đón đầu nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày càng lớn trong tương lai. Việc đưa vào vận hành Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn sẽ bổ sung thêm một sân bay chất lượng quốc tế trên bản đồ khai thác hàng không của Việt Nam, mở ra những cơ hội giao thương, phát triển lớn, góp phần đưa Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch quốc tế. Đầu năm 2018, Hãng hàng không Vietnam Airlines và Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược nhằm hỗ trợ phát triển và xúc tiến du lịch, mở rộng phát triển mạng bay đến/đi từ sân bay Vân Đồn, quảng bá thương hiệu điểm đến du lịch Quảng Ninh.

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đi vào hoạt động sẽ rút ngắn khoảng cách, thời gian di chuyển giữa Vân Đồn với các thành phố lớn của Việt Nam và thế giới. Với một kế hoạch tìm kiếm thị trường và khai thác thương mại bài bản, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn sớm trở thành điểm đến thường xuyên của các chuyến bay nội địa và quốc tế, đưa khách du lịch đến Quảng Ninh thuận tiện qua đường hàng không. Sân bay tư nhân đầu tiên này tại Việt Nam sẽ tập trung vào các thị trường Đông Bắc Á (Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan), Đông Nam Á (Thái Lan, Malaysia, Singapore, Campuchia). Tại thị trường trong nước, sẽ tập trung vào khu vực miền Trung và miền Nam (Huế, Đà Nẵng, Cam Ranh, Đà Lạt, Phú Quốc).

Hiện nay, một điều kiện thuận lợi để Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn phát huy tốt hiệu quả hoạt động, đó là nhằm kết nối sân bay, cảng biển, tuyến đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn được thiết kế tốc độ 100km/h với quy mô 4 làn xe chạy và 2 làn dừng khẩn cấp, sẽ rút ngắn thời gian di chuyển từ Hạ Long đến Vân Đồn từ 90 phút xuống còn khoảng 50 phút. Cùng với cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đã thông xe đầu tháng 9-2018, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn tạo mạch giao thông cao tốc thông suốt từ Hà Nội đến Vân Đồn, rút ngắn thời gian di chuyển từ 5 tiếng xuống còn 2 tiếng 30 phút (5). Tuyến đường cao tốc này giúp vươn dài cánh tay kết nối nhanh chóng hơn giữa một số tỉnh, thành đến với Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn.

Những điểm ưu việt của hệ thống các công trình hạ tầng được đưa vào sử dụng tại tỉnh Quảng Ninh được Chính phủ đánh giá cao về chất lượng, bảo đảm tính mỹ thuật, giá thành xây dựng và thời gian thi công nhanh chóng. Hiệu quả các công trình quan trọng này chính là du lịch - kinh tế mũi nhọn ở tỉnh Quảng Ninh, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển mạnh mẽ du lịch Quảng Ninh vượt con số 15 triệu khách năm 2018 (6). Đây cũng là động lực để đưa tỉnh Quảng Ninh trở thành địa phương đứng thứ 4 cả nước về đóng góp ngân sách Trung ương, và cũng là mô hình để các tỉnh, thành phố trên cả nước cần nghiên cứu để phát triển, nhân rộng ở địa phương mình, nhất là trong bối cảnh nguồn vốn, nguồn lực Nhà nước còn hạn chế.

Trên cơ sở những kết quả đạt được bước đầu, trong thời gian tới, để vận hành thông suốt các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, trong đó có Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh cùng các đơn vị liên quan tiếp tục bảo đảm vận hành các công trình hạ tầng một cách an toàn, nhất là sân bay, an toàn bay, an toàn công trình; hoàn thiện các công trình phụ trợ kết nối phát triển hệ thống giao thông nhằm phát huy hiệu quả các tuyến cao tốc đường bộ, đường hàng không. Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Ninh hướng tới tiếp tục nghiên cứu, xây dựng huyện Vân Đồn thành khu vực biển đảo xanh, hiện đại, thông minh, năng động, phát triển ngành, nghề mới, công nghệ cao, trọng tâm là du lịch, dịch vụ, công nghiệp hiện đại, sáng tạo. Tạo điều kiện thúc đẩy huyện Vân Đồn trở thành trung tâm khởi nghiệp, vườn ươm của giao thương quốc tế, khu vực. Phấn đấu đến năm 2020, Vân Đồn trở thành một trong những động lực kinh tế của vùng./.

Những chính sách ưu đãi cho hành khách đi Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn Từ ngày 01-01-2019 đến hết ngày 31-12-2021, tất cả hành khách trên các chuyến bay đi và đến qua Cảng hàng không Quốc tế Vân Đồn được miễn phí tham quan các điểm đến nổi tiếng tại Quảng Ninh như Khu di tích và danh thắng Yên Tử, Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long. Mỗi lần bay đến Cảng hàng không Quốc tế Vân Đồn, hành khách được miễn phí tham quan một lần. Thời gian miễn phí cho từng hành khách trong vòng 30 ngày kể từ ngày đi trên các chuyến bay đến Cảng hàng không Quốc tế Vân Đồn. Bên cạnh đó, trên các chuyến bay đi và đến Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn ở nhiều thời điểm khác nhau, hành khách còn được nhận voucher ưu đãi giá vé tham quan tổ hợp vui chơi giải trí hiện đại nhất Đông Nam Á Sun World Halong Complex. Cụ thể, hành khách đi và đến Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn từ ngày 30-12-2018 - 31-02-2019 sẽ nhận được 01 voucher giảm 50% trên giá vé công bố tham quan Cáp treo Nữ Hoàng hoặc Công viên chủ đề lớn nhất Đông Nam Á Dragon Park thuộc tổ hợp vui chơi giải trí Sun World Halong Complex. Ngoài ra, nếu đến và đi từ Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn từ 01-04-2019 - 31-12-2019, hành khách sẽ được nhận 01 voucher giảm 20% giá vé tham quan một trong ba công viên của tổ hợp vui chơi giải trí Sun World Halong Complex là Cáp treo Nữ Hoàng, Công viên chủ đề Dragon Park hoặc công viên nước Typhoon Water Park. Voucher được áp dụng trong vòng 10 ngày, kể từ ngày khách đến sân bay, ngày đến thể hiện trên vé máy bay. Thêm nữa, hành khách đi và đến cảng hàng không quốc tế Vân Đồn sẽ được sử dụng miễn phí dịch vụ xe bus chất lượng cao. Theo đó, sẽ có 2 tuyến gồm: tuyến khởi hành từ Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đến Hạ Long và tuyến từ Hạ Long về Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn. Thời gian cho mỗi hành trình kéo dài 80 - 90 phút/lượt.

-----------------

(1) Quảng Ninh khẳng định vị thế, http://baoquangninh.com.vn/kinh-te/201804/quang-ninh-khang-dinh-vi-the-2383702/, ngày 28-4-2018
(2) Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Quảng Ninh phải làm xuất sắc vai trò cực tăng trưởng phía Bắc, TTXVN, ngày 01-9-2018
(3), (4), (5), (6) Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự lễ khai trương, thông tuyến 3 dự án hạ tầng trọng điểm tại Quảng Ninh, TTXVN, ngày 30-12-2019