Đại biểu nhất trí cần thiết ban hành Luật Tín ngưỡng tôn giáo

Cơ quan Lý luận Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam

Cơ quan Lý luận Chính trị của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam

Đại biểu nhất trí cần thiết ban hành Luật Tín ngưỡng tôn giáo

BTV/TTXVN

23:38, ngày 14-08-2015

TCCSĐT - Ngày 14-8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 40, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Luật Tín ngưỡng tôn giáo; dự án Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi).

Buổi sáng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Luật Tín ngưỡng tôn giáo.

Đa số các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Tín ngưỡng tôn giáo, bởi quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng được nêu trong Tuyên ngôn thế giới về quyền con người và Công ước quốc tế về các quyền dân sự - chính trị mà Việt Nam là thành viên.

Hiến pháp năm 2013 khẳng định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một trong những quyền cơ bản, quan trọng của con người: Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào.

Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Việc ban hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo sẽ tiếp tục thể chế hóa quan điểm, đường lối của Đảng về tín ngưỡng, tôn giáo; cụ thể hóa tinh thần và nội dung của Hiến pháp năm 2013 về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; nội luật hóa các Điều ước quốc tế liên quan mà Việt Nam đã ký kết hoặc gia nhập; đồng thời khắc phục những hạn chế, bất cập của pháp luật hiện hành về tín ngưỡng, tôn giáo.

Bên cạnh đó, một số đại biểu cho rằng cần có tổng kết 10 năm thi hành Pháp lệnh Tín ngưỡng tôn giáo để có đầy đủ cơ sở, điều kiện nâng Pháp lệnh lên thành Luật.

Về phạm vi điều chỉnh, đa số ý kiến các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh Dự thảo Luật cần điều chỉnh cả lĩnh vực tín ngưỡng để bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; tạo hành lang pháp lý đầy đủ thực hiện quyền tự do tín ngưỡng và định hướng cho các hoạt động tín ngưỡng được thực hiện một cách lành mạnh, phát huy giá trị văn hóa, đạo đức, nhân văn truyền thống của dân tộc.

Nhiều đại biểu nhận định kết cấu của dự thảo Luật chưa hợp lý khi chỉ dành 1 chương riêng về hoạt động tín ngưỡng (5 Điều) trong khi có 5 chương riêng về tôn giáo (38 Điều). Ban Soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung nội dung về tín ngưỡng và điều chỉnh lại bố cục dự thảo Luật để khắc phục sự bất hợp lý này.

Nếu dự thảo Luật quy định tự do tôn giáo và tín ngưỡng chung sẽ rất khó phân định ranh giới và việc thi hành trong thực tiễn rất khó khăn bởi tín ngưỡng và tôn giáo là khác nhau.

Bên cạnh đó, Ban soạn thảo cần có những quy định rõ ràng nếu không sẽ lẫn lộn giữa niềm tin tôn giáo, niềm tin tín ngưỡng và lễ hội văn hóa. Hoạt động tín ngưỡng được quy định tại dự thảo Luật chủ yếu là về lễ hội văn hóa.

Khái niệm về tín ngưỡng cần được làm rõ, bởi ở Việt Nam, vấn đề tín ngưỡng liên quan đến việc thờ cúng tổ tiên, thờ cúng thành hoàng… chứ không chỉ là lễ hội văn hóa. Tín ngưỡng liên quan rất lớn đối với cộng đồng, đó là niềm tin tâm linh của con người đối với những giá trị, hình tượng, đạo lý… rất đa diện.

Liên quan đến quy định quản lý nhà nước về tín ngưỡng tôn giáo, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là những quyền mang yếu tố tinh thần, tâm linh, do đó quản lý nhà nước phải mang tính đặc thù.

Việc quy định nội dung và hình thức quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo cần được xem xét dưới góc độ các biện pháp của Nhà nước để bảo đảm thực thi quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

Ban soạn thảo cần bổ sung thêm một số điều liên quan đến quyền, trách nhiệm của người dân trong nước và người nước ngoài ở Việt Nam để bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo, hài hòa với quản lý nhà nước, đáp ứng quy định tại điều 24 của Hiến pháp năm 2013.

Xung quanh quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí cần quy định nội dung này trong dự thảo Luật, tạo cơ sở pháp lý để người dân biết mình được làm gì, không được làm gì, đồng thời là căn cứ để cơ quan chức năng quản lý hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo. Tuy vậy, nhiều đại biểu nhận định một số hành vi bị nghiêm cấm còn khái quát, khó định lượng.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, các quy định về hành vi bị nghiêm cấm của dự án Luật cần có nội dung cấm hình thức lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để chống phá Đảng, Nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc...

Đồng thời, các đại biểu cũng kiến nghị Ban soạn thảo phối hợp với cơ quan thẩm tra và các bộ, ngành liên quan, các Ủy ban của Quốc hội rà soát, nghiên cứu các quy định của dự thảo Luật cho đồng bộ với hệ thống luật pháp hiện hành; bổ sung thêm các nội dung đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến để có đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét.

Cũng trong phiên họp buổi sáng, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tập trung thảo luận về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; về hoạt động tín ngưỡng; về hoạt động xã hội của tổ chức tôn giáo...

Buổi chiều, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về dự án Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi). Dự thảo Luật gồm 6 chương với 96 điều.

Qua thảo luận, nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng dự án Luật cần thể chế hóa các chủ trương của Đảng và Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em trong tình hình mới. Ghi nhận đầy đủ, toàn diện các quyền trẻ em; thể chế hóa Điều 37 Hiến pháp năm 2013 về trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em của Nhà nước, gia đình và xã hội; nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi vi phạm quyền trẻ em; bảo đảm thực hiện quyền của trẻ em được tham gia vào các vấn đề về trẻ em.

Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, Quốc hội giao Chính phủ trình dự án Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi). Trong quá trình xây dựng dự thảo Luật , đa số ý kiến cho rằng tên gọi Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em chưa thể hiện được nội dung về bảo đảm các quyền trẻ em được thực hiện, mới chỉ chú trọng quyền được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục của trẻ em.

Tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và nhiều ý kiến tán thành sửa tên của Luật thành Luật Trẻ em. Tên gọi này ngắn gọn, bảo đảm tính toàn diện và phù hợp với cách đặt tên của những Luật đã được ban hành liên quan đến nhóm đối tượng đặc thù như thanh niên, người cao tuổi, người khuyết tật… và bao hàm đầy đủ phạm vi điều chỉnh của Luật. Bên cạnh quy định về quyền và bổn phận của một nhóm chủ thể là trẻ em, Luật còn quy định về các biện pháp và trách nhiệm của Nhà nước, gia đình và xã hội bảo đảm thực hiện quyền trẻ em.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị dự thảo Luật cần phải bám sát, bảo đảm tương thích hơn với Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời dự thảo luật cần nghiên cứu thể hiện trách nhiệm cụ thể của gia đình, nhà trường, xã hội, Nhà nước trong việc đảm bảo thực thi quyền của trẻ em.

Một số ý kiến tán thành nâng độ tuổi trẻ em lên thành dưới 18 vì việc điều chỉnh độ tuổi này có căn cứ lý luận, thực tiễn và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Vấn đề này, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng nêu các nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế cho thấy trẻ em trong độ tuổi từ đủ 16 đến dưới 18 có quá trình thay đổi phức tạp cả về thể chất lẫn tâm sinh lý và chưa có sự phát triển đầy đủ, hoàn thiện về thể chất, trí tuệ và tinh thần nên cần có sự hướng dẫn, quan tâm, chăm sóc của gia đình, xã hội và Nhà nước.

Bởi vậy, Điều 1 Công ước quốc tế về quyền trẻ em quy định: “Trẻ em là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp luật pháp liên quan tới trẻ em quy định tuổi thành niên sớm hơn”.

Theo nghiên cứu của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc về Luật Trẻ em của 66 quốc gia thành viên Công ước quốc tế về quyền trẻ em cho thấy, đa số các nước đều quy định độ tuổi trẻ em là dưới 18 tuổi và hiện chỉ còn 8 quốc gia quy định độ tuổi trẻ em là dưới 16 tuổi (trong đó có Việt Nam, mặc dù pháp luật Việt Nam hiện vẫn quy định độ tuổi thành niên là người từ đủ 18 tuổi trở lên).

Vì vậy, việc điều chỉnh độ tuổi trẻ em lên dưới 18 tuổi là cần thiết, vừa bảo đảm tuân thủ Công ước quốc tế về quyền trẻ em, vừa tương thích với quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về độ tuổi trưởng thành đầy đủ, phù hợp với các quy định về độ tuổi trong giáo dục phổ thông (là bậc học giúp trẻ em hoàn thiện nhân cách, phát triển cả về thể chất và tinh thần, sẵn sàng tham gia vào đời sống xã hội).

Tuy nhiên, một số ý kiến khác trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cần nghiên cứu thấu đáo vấn đề này, cân nhắc để đảm bảo tính khả thi của quy định.

Theo chương trình, sáng thứ Hai, ngày 17-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục làm việc, cho ý kiến về các vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và Luật Tạm giữ, tạm giam./.