Phát triển phường Rạch Giá thành trung tâm kinh tế tổng hợp, kinh tế công nghiệp, kinh tế biển

Rạch Giá đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội

Thực hiện Chương trình hành động số 29-CTr/TU, ngày 26-7-2022, của Tỉnh ủy, về thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, ngày 2-4-2022, của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, xây dựng Rạch Giá thành một trong các đô thị giữ vai trò là trung tâm tổng hợp, chuyên ngành của vùng. Phường Rạch Giá có vị địa lý thuận lợi, đặc biệt có hệ thống giao thông kết nối đa dạng về đường bộ, đường thủy, cảng biển và đường hàng không tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, nhất là đầu mối vùng tứ giác Long Xuyên - Châu Đốc - Rạch Giá - Hà Tiên là động lực phát triển công nghiệp, logistics và du lịch văn hóa sinh thái, sản xuất nông nghiệp, thủy sản…

Thời gian qua, phường Rạch Giá vẫn nỗ lực vượt qua, đạt được những thành tựu quan trọng. Đây là kết quả của sự nỗ lực không ngừng, lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của chính quyền, sự chung sức đồng lòng của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Về kinh tế, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2020 - 2025 đạt 8,5%/năm; tổng giá trị sản phẩm đạt 161.964 tỷ đồng, chiếm 8,04% so với cả tỉnh; thu ngân sách nhà nước tăng bình quân 5,42%/năm; tổng nguồn vốn huy động đầu tư phát triển đạt 55.600 tỷ đồng; thu nhập bình quân đầu người đến năm 2025 đạt 110 triệu đồng. Trên địa bàn hiện có 19.536 doanh nghiệp và các cơ sở sản xuất, kinh doanh (trong đó 2.741 doanh nghiệp, 16.795 hộ kinh doanh cá thể), tăng hơn 13% so với nhiệm kỳ trước. Phát triển Rạch Giá thành trung tâm kinh tế tổng hợp là việc phát triển kinh tế đa ngành, bao gồm nhiều lĩnh vực như thương mại, dịch vụ, công nghiệp, tài chính, giao thông vận tải, khoa học công nghệ,… đóng vai trò hạt nhân thúc đẩy phát triển của tỉnh và vùng.

Lĩnh vực thương mại - dịch vụ tiếp tục giữ vai trò chủ đạo, chiếm 51,38% trong cơ cấu kinh tế; tạo điều kiện phát triển, mở rộng hệ thống thương mại, đa dạng các ngành dịch vụ, nhất là dịch vụ ăn uống, nhà hàng, khách sạn, vui chơi, giải trí, y tế, bưu chính, viễn thông, tài chính ngân hàng, giao thông, vận tải, chợ, trung tâm thương mại,... giữ vai trò là đầu mối giao thương hàng hóa trong và ngoài tỉnh. Hoạt động du lịch phục hồi phát triển, là điểm trung chuyển gắn kết với các vùng du lịch trọng điểm của tỉnh, các loại hình dịch vụ phục vụ du lịch kết hợp với các sự kiện, lễ hội ở địa phương phát triển mạnh về số lượng, quy mô và chất lượng phục vụ; lượng khách tăng mạnh trở lại sau dịch COVID-19, thu hút bình quân 1,3 triệu lượt khách/năm (tăng trung bình 9,2%/năm). Giá trị sản xuất ngành thương mại - dịch vụ đạt 83.218 tỷ đồng, chiếm 14,79% so với toàn tỉnh An Giang mới.

Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng trên địa bàn có nhiều bước tiến quan trọng, chiếm 36,52% trong cơ cấu kinh tế, đặc biệt ở các ngành cơ khí, chế biến thực phẩm, hàng tiêu dùng, trang trí nội thất. Nhiều công trình hạ tầng được đầu tư, trong đó có các dự án chỉnh trang đô thị như: Kè xử lý sạt lở cấp bách bờ tây Kênh ông Hiển, Kè và đường Nguyễn Thái Học,…; các công trình điện, giao thông quan trọng như: Dự án đường dây 220 kv Rạch Giá 2 - Kiên Bình mạch 2, Dự án đường dây 110kv Rạch Giá 2 - Vĩnh Quang, mở rộng đường Võ Trường Toản, đường Trần Văn Giàu, đường Nguyễn Thị Minh Khai, đường 3/2 nối dài đoạn qua Rạch Giá - Châu Thành, Rạch Giá - Hòn Đất… đã góp phần thay đổi diện mạo đô thị Rạch Giá theo hướng văn minh, hiện đại, xanh và sạch hơn.

Lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản có nhiều đổi mới, giá trị sản xuất ngành nông nghiệp, thủy sản giai đoạn 2020 - 2025 đạt 19.603 tỷ đồng, chiếm 12,10% trong cơ cấu kinh tế phường. Tiếp tục chỉ đạo tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao chuỗi giá trị và phát triển bền vững; đẩy mạnh chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Tiếp tục đầu tư kết cấu hạ tầng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp; chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa; triển khai nhân rộng các mô hình khuyến nông có hiệu quả, nhiều mô hình trồng rau màu sạch và các loại cây cảnh hiệu quả kinh tế cao. Sản lượng lúa giai đoạn 2020 - 2025 đạt 47.145 tấn, trong đó lúa chất lượng cao chiếm trên 98%; sản lượng nuôi trồng thủy sản đạt 2.565 tấn.

Phường Rạch Giá đang trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế biển của tỉnh An Giang. Phường đã đẩy mạnh cơ cấu lại lĩnh vực khai thác hải sản, địa phương đã tổ chức sắp xếp đội tàu khai thác theo hướng ổn định về số lượng, đồng thời phát triển các nghề thủy sản mang tính chọn lọc, nâng cao giá trị sản phẩm đi đôi với bảo vệ nguồn lợi thủy sản và môi trường biển. Hệ thống dịch vụ hậu cần nghề cá được khuyến khích đầu tư, góp phần nâng cao hiệu quả khai thác và năng lực cạnh tranh. Đặc biệt, công tác quản lý, tuần tra và xử lý nghiêm các vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp được triển khai quyết liệt, tạo môi trường khai thác bền vững. Với 1.487 tàu cá hoạt động và sản lượng khai thác bình quân hơn 150.000 tấn/năm, Rạch Giá không chỉ đảm bảo an ninh lương thực, nguồn thu cho người dân mà còn khẳng định vai trò đầu tàu phát triển kinh tế biển, góp phần tạo sức lan tỏa mạnh mẽ cho vùng ven biển của tỉnh.

Tiếp tục kế thừa những kết quả quan trọng trong công tác lấn biển từ năm 1999, Rạch Giá đã tận dụng nền tảng này để phát triển mạnh mẽ trong hơn 25 năm qua. Hiện nay, diện tích lấn biển đạt khoảng 688ha và dự kiến đến năm 2040 sẽ mở rộng lên khoảng 3.960ha, trong đó có khoảng 2.800ha là các đảo nhân tạo. phường Rạch Giá đặc biệt chú trọng chỉ đạo công tác quy hoạch, phát triển đô thị ven biển, phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành tỉnh trong việc khai thác nguồn vật liệu san lấp phục vụ các công trình trọng điểm.

Nhiều dự án chiến lược đã được triển khai, mở rộng không gian đô thị và tạo động lực phát triển kinh tế biển, điển hình là dự án Cảng hành khách Rạch Giá, dự kiến trở thành trung tâm dịch vụ - hậu cần - thương mại, đầu mối giao thương và vận chuyển hàng hóa, đồng thời kết nối hiệu quả với các điểm du lịch trọng điểm như Phú Quốc, Nam Du, Lại Sơn. Các khu đô thị lấn biển mới cũng được hình thành, gồm: Khu đô thị mới Lấn biển Tây Bắc (99 ha), Khu đô thị Phú Cường Hoàng Gia (68 ha) và Khu đô thị Phú Quý (99 ha). Các công trình ngăn mặn, ứng phó biến đổi khí hậu như Cống Kênh Cụt, Cống Sông Kiên, Cống Kênh Nhánh… cũng được đầu tư, khai thác hiệu quả, góp phần nâng cao khả năng chống chịu thiên tai, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng đồng bộ, chỉnh trang đô thị, cùng với hệ thống y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao ngày càng phát triển, đã nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, bảo đảm an ninh chính trị và trật tự xã hội ổn định. Ghi nhận những thành tựu này, ngày 21-1-2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 195/QĐ-TTg công nhận Rạch Giá là đô thị loại I trực thuộc tỉnh. Những kết quả này không chỉ khẳng định khả năng vượt qua khó khăn, mà còn minh chứng Rạch Giá đang dần trở thành đô thị trung tâm ven biển hiện đại, năng động và có sức lan tỏa mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Vận hội mới cho phát triển bền vững

Cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, với những yêu cầu cấp thiết về tái cấu trúc không gian phát triển và nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, Rạch Giá đã ghi dấu một bước ngoặt lịch sử trong quá trình đổi mới. Ngày 12-6-2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 202/2025/QH15, về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, theo đó hai tỉnh An Giang và Kiên Giang hợp nhất thành tỉnh An Giang từ ngày 1-7-2025, thể hiện quyết tâm xây dựng nền quản trị tinh gọn, hiện đại, hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả. Trên cơ sở đó, phường Rạch Giá được hợp nhất từ 9 phường gồm Vĩnh Thanh Vân, Vĩnh Thanh, Vĩnh Quang, Vĩnh Lạc, Vĩnh Hiệp, An Hòa, An Bình, Rạch Sỏi và Vĩnh Lợi, với diện tích 45,53km² và dân số 250.661 người. Đây không chỉ là sự thay đổi về địa giới hành chính mà còn mở ra không gian rộng lớn và tiềm năng phong phú, tạo cơ sở để phường phát huy nội lực, vươn mình mạnh mẽ và khẳng định vị thế trong tiến trình phát triển của tỉnh.

Với tiềm năng, lợi thế sẵn có, Đảng bộ phường Rạch Giá, tỉnh An Giang quyết tâm xây dựng phường trở thành trung tâm chính trị - hành chính, kinh tế tổng hợp, đầu mối giao thương và giữ vai trò hạt nhân trong 5 vùng đô thị động lực trọng điểm của tỉnh.

Để thực hiện mục tiêu đó, cần tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời chú trọng xây dựng Đảng và củng cố hệ thống chính trị tinh gọn - mạnh - hiệu lực - hiệu năng - hiệu quả. Trong đó, việc phát huy tinh thần đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ được đặt lên hàng đầu, trở thành động lực thúc đẩy phường Rạch Giá là điểm sáng, hình mẫu về triển khai chính quyền địa phương hai cấp hiện đại, văn minh và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng sống của người dân.

Hai là, kiến nghị đầu tư các tuyến giao thông kết nối trọng điểm, thúc đẩy liên kết vùng; đồng thời huy động, khơi thông các nguồn lực theo hướng “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư” để triển khai các công trình, dự án hạ tầng trọng điểm kết nối vùng và liên vùng, tạo không gian phát triển mới; ưu tiên đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu thúc đẩy kinh tế - xã hội như: nâng cấp mở rộng sân bay Rạch Giá, quốc lộ 80 nối 2 đô thị Long Xuyên - Rạch Giá, tiến tới đầu tư tuyến cao tốc mới kết nối Long Xuyên - Rạch Giá; nâng cấp cao tốc Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, đồng thời phát triển tuyến song song Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu,…

Ba là, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp và dịch vụ biển. Cải cách hành chính phải đi vào thực chất, gắn với chuyển đổi số và chính quyền số, tạo môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi, an toàn cho doanh nghiệp. Tập trung rà soát, nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý đô thị. Quy hoạch phải có tầm nhìn dài hạn, đi trước một bước, bảo đảm tính khả thi và bền vững. Cần nhanh chóng phủ kín quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, điều chỉnh những đồ án không còn phù hợp, triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm: xử lý nước thải, chống ngập úng, nhà ở xã hội, chỉnh trang các khu dân cư hiện hữu.

Bốn là, đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và phát triển kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, giữ vai trò tiên phong trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh. Xem đây là hai nhiệm vụ quan trọng trong suốt quá trình lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tập trung kêu gọi, đầu tư xây dựng Cụm công nghiệp trên địa bàn. Thu hút các nhà đầu tư có đủ năng lực nhằm khai thác hiệu quả các dự án lấn biển, đảo nhân tạo như: phân khu sinh thái hoa biển (Pk10); phân khu đô thị thương mại, dịch vụ, sân Golf (Pk7); phân khu đô thị dịch vụ Lạc Hồng (Pk8), các khu đô thị này sẽ góp phần tạo nên sản phẩm dịch vụ, thương mại, du lịch, nguồn thu ngân sách và tạo việc làm cho người lao động.

Năm là, khai thác tiềm năng kinh tế biển một cách bền vững. Cần quy hoạch không gian biển hợp lý, phát triển nuôi trồng thủy sản, cảng biển, dịch vụ hậu cần biển, logistics, du lịch biển. Liên kết chặt chẽ với Phú Quốc và Hà Tiên để hình thành “tam giác đô thị động lực”, đóng vai trò đầu tàu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế biển. Đồng thời, kiên quyết chống khai thác IUU, hỗ trợ ngư dân vươn khơi xa, vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Phát triển thương mại - dịch vụ và du lịch chất lượng cao. Rạch Giá phải trở thành điểm đến hấp dẫn với những sản phẩm du lịch độc đáo như phố đi bộ, chợ đêm, nghệ thuật đường phố, gắn với dịch vụ lưu trú, ẩm thực, giải trí chất lượng cao. Kết nối du lịch với Phú Quốc, Hà Tiên, Châu Đốc, Cần Thơ,… mở rộng thị trường, gia tăng lợi thế cạnh tranh./.