Hơn 12 năm đại diện cho Chính phủ Việt Nam tại các nước ở châu Phi, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại Mô-zăm-bích Đặng Giang vẫn mong mỏi Việt Nam sẽ có thêm dấu ấn mới, bên cạnh những ấn tượng mạnh mẽ về đất nước phát triển nông nghiệp trong con mắt bạn bè, người dân châu Phi. Và Viettel đã thực hiện việc đem Việt Nam đến với châu Phi với những ấn tượng mới. Những chia sẻ của Đại sứ với phóng viên phần nào khắc họa những thành công bước đầu của Công ty Movitel thuộc Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel tại thị trường Mô-zăm-bích.

Phóng viên: Đại sứ có nhớ kỷ niệm đầu tiên của mình với đất nước Mô-zăm-bích?

Đại sứ Đặng Giang: Năm 1979, tôi là một trong những sinh viên Việt Nam đầu tiên học tiếng Bồ Đào Nha được đào tạo liên kết với Mô-zăm-bích. Kỷ niệm lớn nhất là khi nhóm chúng tôi vừa xuống đến sân bay thì người đón đoàn đã thông báo về đại lộ Hồ Chí Minh có tại thủ đô Ma-pu-to. Chúng tôi rất háo hức và ngay hôm sau đã tìm đến đại lộ Hồ Chí Minh dài hơn 1 km, cắt ngang với đường Các Mác, V.I. Lê-nin…Cảm xúc rất tự hào, hãnh diện.

Phóng viên: Người dân Mô-zăm-bích rất ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng ta nên mới đặt tên Người ở đại lộ trung tâm của thủ đô, đúng không, thưa Đại sứ?

Đại sứ Đặng Giang: Việt Nam và Mô-zăm-bích có quan hệ hữu nghị, đoàn kết truyền thống, ủng hộ nhau trong cuộc đấu tranh giành độc lập của mỗi nước. Tôi đã tiếp xúc với nhiều vị lão thành cách mạng của Mô-zăm-bích, họ đều nói rằng sự nghiệp giải phóng dân tộc của Mô-zăm-bích nói riêng, châu Phi nói chung luôn gắn liền với hình ảnh Việt Nam. Vì họ luôn lấy tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng cách mạng Việt Nam làm nguồn động viên, cổ vũ. Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng là người luôn được họ nhắc đến trong các câu chuyện về Việt Nam.

Phóng viên: Từ mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, cộng đồng người Việt tại Mô-zăm-bích cũng khá lớn mạnh?

Đại sứ Đặng Giang: Sau khi Mô-zăm-bích giành độc lập vào năm 1975, thì năm 1977 ta đặt Đại sứ quán tại đây. Sau đó, Việt Nam đã đưa nhiều chuyên gia y tế, giáo dục để hỗ trợ nước bạn trong các lĩnh vực này. Trước năm 2009, cộng đồng người Việt Nam ở đây có khoảng 60 người, chủ yếu là cán bộ sứ quán, chuyên gia y tế, giáo dục, nông nghiệp, lưu học sinh và một số người định cư. Số người Việt tăng lên nhanh chóng trong 3 năm qua, sau khi Viettel đầu tư vào Mô-zăm-bích. Hiện nay, ở Mô-zăm-bích đang có khoảng 400 người Việt.

Phóng viên: Đại sứ có thể cho biết, hình ảnh người Việt Nam được nhìn nhận như thế nào?

Đại sứ Đặng Giang: Như tôi đã nói, người Mô-zăm-bích rất ngưỡng mộ nhân dân Việt Nam về tinh thần đấu tranh giải phóng dân tộc và kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp và họ vẫn nghĩ vậy cho đến khi Viettel đầu tư vào Mô-zăm-bích thì họ đã biết rằng người Việt Nam cũng rất giỏi trong kinh doanh và làm chủ các lĩnh vực công nghệ. Giờ đây, gặp người Việt Nam, người Mô-zăm-bích sẽ nói: Movitel - Việt Nam, tức là họ tỏ lòng yêu quý.

Phóng viên: Đại sứ cho biết thêm, trước đây, Việt Nam đã từng có những hợp tác với Mô-zăm-bích về kinh tế chưa?

Đại sứ Đặng Giang: Hai nước đã từng ký nhiều hiệp định khung về phát triển kinh tế, thương mại, khoa học - kỹ thuật…, nhưng cũng mới chỉ thực hiện các hợp tác chuyên gia. Nhiều cán bộ, chuyên gia khi sang Mô-zăm-bích có đưa thêm người nhà mở ra một số lĩnh vực kinh doanh nhỏ lẻ như: kinh doanh quần áo, chụp ảnh, dịch vụ ăn uống…, gần đây cũng có người làm khai thác chế biến lâm sản, thủ công mỹ nghệ… nhưng chưa có dự án kinh tế nào xứng tầm với mối quan hệ của hai nước. Và dấu ấn quan trọng nhất trong hợp tác kinh tế giữa hai nước cho đến nay là khi Tập đoàn Viễn thông Quân Đội thắng thầu mạng viễn thông thứ 3 của Nhà nước Mô-zăm-bích, hình thành liên doanh với Cơ quan quản lý đầu tư (SPI), góp phần cải thiện hệ thống viễn thông lạc hậu, chậm phát triển so với các nước láng giềng của Mô-zăm-bích.

Phóng viên: Chính phủ Mô-zăm-bích có bất ngờ về dự án đầu tư đó không, thưa Đại sứ?

Đại sứ Đặng Giang: Ngay tại buổi lễ khai trương của Movitel, Tổng thống Mô-zăm-bích đã đánh giá: Movitel đã sở hữu mạng lưới lớn nhất Mô-zăm-bích, chiếm 70 % hạ tầng viễn thông quốc gia, đưa Mô-zăm-bích trở thành một trong 3 quốc gia có hạ tầng viễn thông lớn nhất châu Phi (cùng Nam Phi và Ni-giê-ria).

Dự án đầu tư của Viettel nằm trong top 5 các dự án lớn của nước ngoài đầu tư vào Mô-zăm-bích và là dự án lớn nhất về viễn thông. Mới đây, Chính phủ Mô-zăm-bích đã khảo sát về việc những dự án lớn tác động như thế nào đối với đời sống người dân, thì Movitel đứng đầu, trở thành hình mẫu về đầu tư nước ngoài của Mô-zăm-bích bởi thời gian ngắn, hiệu quả cao, cải thiện rõ rệt đời sống người Mô-zăm-bích. Giờ đến Mô-zăm-bích, cứ gặp người Việt Nam là họ sẽ chào: Movitel.

Phóng viên: Là một người Việt Nam đang ở Mô-zăm-bích, người đại diện cho Chính phủ Việt Nam tại đây, Đại sứ cảm nhận như thế nào về những đánh giá của Chính phủ Mô-zăm-bích và tình cảm của người dân sở tại?

Đại sứ Đặng Giang: Tôi ở Mô-zăm-bích hơn 6 năm, trước đó đã từng ở Ăng-gô-la 6 năm. Trưởng thành từ một cán bộ ngoại giao, nên lúc nào tôi cũng mong ước mình có một dấu ấn mà như trong ngành ngoại giao vẫn hay nói, có hợp tác “ra tấm ra món”. Tôi cảm ơn Viettel đã cho tôi cơ hội được đóng góp và tạo đột phá trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với châu Phi nói chung và Mô-zăm-bích nói riêng bằng hợp tác kinh tế trọng điểm, đưa Việt Nam lên một vị thế mới ở khu vực này.

Phóng viên: Một trong những nhiệm vụ của công tác ngoại giao là góp phần đưa Mô-zăm-bích, đưa châu Phi đến với Việt Nam, để Việt Nam hiểu hơn về đất nước, con người nơi đây?

Đại sứ Đặng Giang: Tôi đã tuyên truyền rất nhiều về châu Phi, Mô-zăm-bích. Đây là đất nước có tiềm năng phát triển kinh tế bởi điều kiện thiên nhiêu ưu đãi (đất đai rộng, bờ biển dài, có trữ lượng than, dầu khí, khoáng sản…), dân số khoảng 23 triệu người và thời gian gần đây kinh tế phát triển mạnh mẽ (năm 2012 tăng trưởng kinh tế đạt 7,4%). Nhưng việc tuyên truyền ở Mô-zăm-bích về Việt Nam cũng còn những hạn chế do không có minh chứng cụ thể. Giờ tôi chỉ cần nói: các đồng chí có thể nhìn thấy thành công của Viettel, có thể tham khảo ý kiến cán bộ, nhân viên của Viettel để có thông tin chính xác về mảnh đất và con người ở đây.

Gần đây, đã có một số tập đoàn kinh tế lớn của Việt Nam bắt đầu quan tâm, có những khảo sát với mong muốn xúc tiến đầu tư tại Mô-zăm-bích như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam…

Đó là những tín hiệu đáng mừng.

Phóng viên: Lời khuyên của Đại sứ đối với những doanh nghiệp muốn đầu tư ở Mô-zăm-bích hiện nay là gì?

Đại sứ Đặng Giang: Vào châu Phi, các doanh nghiệp phải dám xông pha, chia sẻ cùng họ phát triển. Tôi cho rằng, châu Phi là cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp muốn đầu tư ra nước ngoài. Rất nhiều lĩnh vực kinh tế ở Mô-zăm-bích đang để ngỏ như: năng lượng và khai thác mỏ, phát triển kết cấu hạ tầng, nước sạch, công nghiệp chế biến, viễn thông, du lịch,… đang đón chào các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư Việt Nam do tín nhiệm từ dự án của Viettel.

Tuy nhiên, để có thể thành công, theo tôi, các doanh nghiệp nên có một lực lượng nhân sự cũng giống như Viettel: trẻ, có trình độ kiến thức, dám chấp nhận gian khổ, chia sẻ và hòa đồng với người dân sở tại.

Xin cảm ơn Đại sứ