Hội thảo Lý luận lần thứ nhất giữa hai đảng được tổ chức nhằm triển khai chương trình hợp tác nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn đổi mới giữa hai đảng, hai nước, theo thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam tham gia Hội thảo do đồng chí Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, làm Trưởng đoàn và Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân Cách mạng Lào do đồng chí Chương Xổm-bun-khẳn, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Xã hội quốc gia Lào, làm Trưởng đoàn.

Đồng chí Đinh Thế Huynh nhấn mạnh, thực tiễn đổi mới đã khẳng định tính đúng đắn và sáng tạo về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam, của Đảng và Nhà nước Lào. Đổi mới càng đi vào chiều sâu, càng đòi hỏi phải đẩy mạnh nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn. Đổi mới chẳng những đã khẳng định một cách khách quan vai trò và tầm quan trọng đặc biệt của lý luận mà còn nhấn mạnh hơn sự cần thiết phải nâng cao vai trò định hướng và thúc đẩy sự phát triển của lý luận đối với thực tiễn. Sự thống nhất giữa lý luận với thực tiễn là nguyên tắc tối cao, là bản chất, linh hồn sống của chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Vì vậy, tại Hội thảo này, chúng ta cùng nhau trao đổi những vấn đề lý luận và thực tiễn bức xúc mà thực tế đổi mới và phát triển ở mỗi nước đang đặt ra, cùng nghiên cứu và học tập những kinh nghiệm của hai đảng và hai nước chúng ta trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, mở cửa và hội nhập quốc tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở mỗi nước. Hội thảo là cơ hội để tăng cường hiểu biết lẫn nhau, trao đổi thông tin, quan điểm và phương pháp nghiên cứu trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở và tin cậy, tạo bước tiến mới trong hợp tác nghiên cứu lý luận giữa hai đảng.

Trong phần đề dẫn, đồng chí Đinh Thế Huynh nêu rõ, Đại hội VI là đại hội mở đầu sự nghiệp đổi mới, là một dấu mốc quan trọng, nổi bật trong lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đổi mới trước hết là đổi mới tư duy, đặc biệt là tư duy kinh tế. Đây là quá trình đấu tranh giữa cái mới và cái cũ, giữa tiến bộ với lạc hậu, giữa năng động, sáng tạo với bảo thủ, vừa kế thừa, vừa phát huy nguyên tắc cơ bản, các giá trị truyền thống; vừa phủ định và tự phủ định, phê phán và tự phê phán, nhờ đó mà phát triển đi lên. Vấn đề có tính nguyên tắc bất di bất dịch đối với Đảng và nhân dân Việt Nam là đổi mới theo con đường XHCN.

Trong đường lối đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt và xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội.

Trong lĩnh vực kinh tế, Đảng chủ trương đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Đây là một hình thái kinh tế vừa tuân theo các quy luật của kinh tế thị trường vừa dựa trên các nguyên tắc và bản chất của CNXH.

Trong khi coi trọng phát triển kinh tế, Đảng Cộng sản Việt Nam rất coi trọng việc phát triển văn hóa, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, coi văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực và là hệ điều tiết của phát triển. Văn hóa phải thấm sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, sức mạnh nội sinh của phát triển.

Nhận thức đúng đắn mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương phải kết hợp đổi mới cả kinh tế và chính trị với những bước đi vững chắc, đổi mới chính trị đồng thời phải giữ vững sự ổn định về chính trị với tư cách là tiền đề và điều kiện của đổi mới.

Đổi mới chính trị chủ yếu là đổi mới hệ thống chính trị, đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của cả hệ thống chính trị. Mục đích chủ yếu của đổi mới hệ thống chính trị là nhằm thực hiện tốt dân chủ XHCN, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân. Dân chủ vừa là động lực và vừa là mục tiêu của đổi mới.

Về xây dựng Đảng, đồng chí Đinh Thế Huynh nhấn mạnh, sau hơn 25 năm đổi mới, nhận thức về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam ngày càng sáng tỏ hơn. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã tổng kết, khái quát nhận thức đó thành 8 đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN ở Việt Nam. Không những chỉ ra mục tiêu, Cương lĩnh còn chỉ ra con đường để thực hiện mục tiêu đó, đó là 8 phương hướng cơ bản và 8 mối quan hệ lớn cần phải nắm vững và giải quyết tốt.

Cương lĩnh cũng đã nêu lên 5 bài học lớn, trong đó có bài học “sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”. Đây là bài học xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam, bài học có ý nghĩa quyết định, sống còn đối với sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp đổi mới.

Trong công cuộc đổi mới, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng - nhân tố quyết định sự thành công của công cuộc đổi mới. Để đảm đương được vai trò lãnh đạo, Đảng phải mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực lãnh đạo và năng lực cầm quyền. Giữ vững truyền thống đoàn kết thống nhất trong Đảng, tăng cường dân chủ và kỷ luật của Đảng. Thường xuyên tự phê bình và phê bình, đấu tranh chống những nguy cơ đối với một đảng cầm quyền: nguy cơ sai lầm về đường lối, bệnh kiêu ngạo, bệnh quan liêu, xa dân, tham nhũng, sự thoái hóa, biến chất của cán bộ, đảng viên.

Đại hội XI Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ ra những nội dung cơ bản về xây dựng Đảng. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” nêu cao quyết tâm chính trị của toàn Đảng tập trung giải quyết những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay; xác định quan điểm, phương châm, mục tiêu xây dựng Đảng; đề ra bốn nhóm giải pháp lớn để giải quyết những vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng. Đây là một nghị quyết có tầm quan trọng chiến lược, có ý nghĩa đột phá, một nghị quyết đáp ứng đúng đòi hỏi của tình hình, thể hiện đúng nguyện vọng, trách nhiệm và tâm huyết của cán bộ, đảng viên và đem lại niềm tin tưởng, phấn khởi to lớn trong các tầng lớp nhân dân. Nội dung Nghị quyết và việc thực hiện đặt ra rất nhiều vấn đề lý luận cần phải đẩy mạnh nghiên cứu, tổng kết, nhất là tổng kết công tác xây dựng Đảng trong điều kiện một đảng cầm quyền, trong nền kinh tế thị trường, mở cửa, hội nhập quốc tế hiện nay. Đây thực sự là một chủ đề lớn mà giới nghiên cứu lý luận cần đi sâu nghiên cứu và tổng kết. Lý luận xây dựng Đảng Cộng sản cầm quyền là một trong những điểm cốt yếu, quan trọng nhất của lý luận về CNXH và xây dựng CNXH - đồng chí Đinh Thế Huynh khẳng định.

Đồng chí Chương Xổm-bun-khẳn, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Xã hội quốc gia Lào, Trưởng Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân Cách mạng Lào phát biểu nêu rõ, công cuộc đổi mới ở Lào hiện đã bước vào năm thứ 26, được xuất phát từ nhu cầu thực tiễn và trước hết từ lĩnh vực kinh tế. Đến nay, đổi mới đã đạt được những kết quả quan trọng: chính trị ổn định vững chắc trong toàn quốc; trật tự an toàn xã hội cơ bản được bảo đảm, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện; kinh tế quốc dân liên tục phát triển, riêng từ năm 2006 đến nay, tăng trưởng GDP bình quân đạt 7,9%/năm.

Đổi mới về kinh tế đã làm cho cơ cấu các thành phần kinh tế thay đổi cả số lượng và chất lượng. Một vấn đề đặt ra hiện nay, cần được tiếp tục nghiên cứu sâu hơn nữa để giải quyết là củng cố và nâng cao hiệu quả các doanh nghiệp nhà nước. Hiệu quả các doanh nghiệp nhà nước hiện nay còn thấp, trong khi đó, doanh nghiệp góp vốn giữa Nhà nước và các thành phần kinh tế khác lại có hiệu quả cao hơn, quản lý cũng ngày càng hiện đại và minh bạch hơn. Các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, trong đó có thành phần kinh tế tư nhân trong và ngoài nước, thành phần kinh tế hộ gia đình, doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển mạnh mẽ, góp phần làm chuyển đổi nền kinh tế tự nhiên - nửa tự nhiên sang nền kinh tế hàng hóa ngày càng cụ thể hơn, góp phần tạo nguồn thu cho ngân sách và tăng giá trị GDP của đất nước ngày càng nhiều hơn.

Bên cạnh đổi mới và phát triển kinh tế, lĩnh vực xã hội và văn hóa cũng được phát triển tốt hơn, hộ gia đình nghèo giảm từ 28,7% năm 2006 xuống chỉ còn 13,01% năm 2012. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 1.200 USD năm 2012.

Đồng chí Chương Xổm-bun-khẳn khẳng định, trong thời gian tới Đảng và Nhà nước Lào tiếp tục tiến hành sự nghiệp đổi mới một cách tích cực hơn, trong đó tập trung vào 4 nội dung đột phá theo tinh thần Nghị quyết Đại hội IX Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đề ra, đó là:

- Đột phá về tư duy bằng cách loại bỏ, giải quyết quan điểm, tư tưởng giáo điều, máy móc, bảo thủ, lười biếng, tả khuynh, hữu khuynh; khuyến khích tính sáng tạo và quan điểm dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm trong việc thực hiện các nghị quyết của Đảng.

- Đột phá về phát triển nguồn nhân lực, nhất là về đào tạo, bồi dưỡng các kiến thức, kỹ năng cho cán bộ để phù hợp với nhu cầu cần thiết của sự phát triển.

- Đột phá trong giải quyết nhược điểm của các thể chế hành chính - quản lý, gây kìm hãm, cản trở sản xuất - kinh doanh và dịch vụ.

- Đột phá về giải quyết tình trạng nghèo của nhân dân bằng cách tập trung nguồn vốn, cán bộ với các chính sách khuyến khích đặc biệt. Đồng thời, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội một cách trọng điểm để trở thành động lực nhằm thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực khác.

Trong phần tham luận, thảo luận, với chủ đề về vai trò của công tác lý luận trong sự nghiệp đổi mới, GS, TS. Tạ Ngọc Tấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định vai trò quan trọng của công tác lý luận, lý luận là căn cứ khoa học và cơ sở thực tiễn trong xây dựng đường lối phát triển; là cơ sở cho việc hoạch định chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; là điều kiện cho sự đoàn kết, nhất trí trong Đảng, đồng thuận trong xã hội; là căn cứ khoa học giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Sau khi phân tích những định hướng cơ bản trong đổi mới công tác nghiên cứu lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, GS, TS. Tạ Ngọc Tấn nhấn mạnh những nhiệm vụ cơ bản để tiếp tục đổi mới công tác nghiên cứu, phát triển lý luận: đổi mới tư duy về công tác lý luận, nhận thức và nghiên cứu lý luận; tạo lập môi trường dân chủ cho công tác nghiên cứu lý luận; hướng nghiên cứu lý luận vào giải quyết các vấn đề thực tiễn; coi trọng tổng kết thực tiễn trong nghiên cứu lý luận; xây dựng cơ chế đánh giá kết quả nghiên cứu lý luận; xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác lý luận và hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý nghiên cứu lý luận.

Về chủ đề công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, PGS, TS. Thong Xa Lít Măng No Mêc, quyền Chủ tịch Viện Khoa học Xã hội quốc gia Lào nêu rõ, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào coi đổi mới tư duy về kinh tế là điểm xuất phát; việc vận dụng lý luận Mác - Lê-nin một cách sáng tạo kết hợp với lý luận tiên tiến ngày càng không ngừng được coi trọng; khẳng định đổi mới không phải là đổi mới về chế độ chính trị mà là đổi mới toàn diện một cách có nguyên tắc. Sau khi nêu lên những vấn đề đặt ra trong công tác nghiên cứu lý luận hiện nay, PGS, TS. Thong Xa Lít Măng No Mêc nhấn mạnh phương hướng tiếp tục đẩy mạnh công tác tư tưởng - lý luận. Đó là: tiếp tục nắm vững chủ nghĩa Mác - Lê-nin và lập trường XHCN, nắm vững và vận dụng các nguyên lý cơ bản vào tình hình đất nước một cách sáng tạo và phù hợp; đổi mới gắn liền với chống chủ nghĩa giáo điều, bảo thủ, cũng như tư tưởng chủ quan, nóng vội, không nắm chắc tình hình thực tiễn và nguyên tắc đổi mới; nâng cao phẩm chất chính trị, năng lực và kiến thức của mỗi đảng viên, nâng cao trình độ của các cơ quan làm công tác nghiên cứu lý luận;…

Trao đổi về các vấn đề lý luận cũng như kinh nghiệm của Việt Nam trong công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, GS, TS. Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhấn mạnh, những kết quả trong công tác nghiên cứu lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, trong đó, nổi bật là khái quát những nét đặc trưng cơ bản của mô hình CNXH và con đường thực hiện mục tiêu xây dựng CNXH ở Việt Nam trong Cương lĩnh của Đảng (Bổ sung phát triển năm 2011). Phó Chủ tịch nước, GS, TS. Nguyễn Thị Doan phát biểu, khẳng định, Đảng và Nhà nước Việt Nam rất coi trọng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; tiến hành hoạt động này một cách thường xuyên. Trong mỗi kỳ Đại hội Đảng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đều đưa ra những vấn đề nghiên cứu trọng tâm. Những vấn đề đó, được cụ thể hóa thành các chương trình, dự án, đề tài cấp nhà nước, cấp bộ và giao cho các cơ quan nghiên cứu thực hiện.

Bên cạnh đó, một trong những biện pháp nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn mà Việt Nam tiến hành đó là làm thí điểm các mô hình trên thực tiễn, sau đó, tổng kết, đánh giá, chỉnh sửa và nhân ra diện rộng - GS, TS. Lê Hữu Nghĩa bổ sung. Như hiện nay, Việt Nam đang tiến hành thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân ở quận, huyện, phường. Mô hình này sẽ được tổng kết, rút kinh nghiệm, hoàn thiện và nếu thành công, sẽ triển khai ra diện rộng.

Tham luận về vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, GS, TS. Lê Hữu Nghĩa chia sẻ những kinh nghiệm bước đầu. Đó là, kiên định và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật; bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền; quán triệt nguyên tắc nhân dân là chủ thể của quyền lực nhà nước, thực hiện dân chủ, sự giám sát của nhân dân; đề cao pháp luật kết hợp với coi trọng giáo dục, nâng cao đạo đức; vận dụng sáng tạo lý luận và kinh nghiệm nước ngoài vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam;…

Tham luận của TS. Cha-lơn Dia-pao-hơ, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lào đã khái quát tư tưởng, quan điểm cơ bản của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về củng cố quyền lực Nhà nước Lào trong công cuộc đổi mới; nêu rõ thực trạng, vấn đề đặt ra và một số bài học kinh nghiệm; phương hướng tiếp tục củng cố quyền lực nhà nước theo Nghị quyết Đại hội IX Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và các vấn đề nêu lên để tìm hiểu những bài học kinh nghiệm của Việt Nam. TS. Cha-lơn Dia-pao-hơ nêu 6 tư tưởng và các quan điểm cơ bản trong xây dựng, củng cố quyền lực nhà nước, trong đó có việc thực hiện nguyên tắc kiêm nhiệm các chức vụ quan trọng của Đảng và quản lý hành chính một cách hài hòa, nhưng phải bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, chống bệnh tập trung quan liêu, chuyên quyền, độc đoán.

Chia sẻ về vấn đề kiêm nhiệm các chức vụ lãnh đạo, quản lý ở Lào theo yêu cầu tìm hiểu của một số đại biểu Đoàn đại biểu Việt Nam, đồng chí Chương Xổm-bun-khẳn cho biết việc kiêm nhiệm ở Lào đã được thực hiện từ lâu và đang tiếp tục căn cứ vào thực tiễn ở Lào. Khó có câu trả lời thật cụ thể về ưu điểm, nhược điểm của hình thức kiêm nhiệm, tuy nhiên, mục tiêu là để phát huy vai trò lãnh đạo của cán bộ để có kết quả tốt hơn và cũng là để tiết kiệm,… Kiêm nhiệm không phải là nguyên tắc bất di bất dịch. Hiện nay, ở Lào có những tỉnh vẫn chưa nhất thể hóa hai chức danh: bí thư tỉnh ủy và tỉnh trưởng. Về nguyên tắc, nếu cán bộ có đủ uy tín, năng lực thì sẽ thực hiện kiêm nhiệm.

Trên thực tế, vấn đề kiêm nhiệm cũng tiềm ẩn những nguy cơ như phần lớn tập trung vào công tác hành chính, quản lý, điều hành, xem nhẹ công tác đảng; không bao quát hết các mảng công việc và nguy cơ chủ quan, quan liêu,…

Tham luận về công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, GS, TS. Kỵ-kẹo Khay Khăm Phi Thun, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Lào nhấn mạnh Đảng và Nhà nước Lào coi công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ là khâu trung tâm của việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về lý luận chính trị, quản lý nhà nước một cách có hệ thống tại các trường, học viện trong và ngoài nước, Đảng và Nhà nước Lào còn thường xuyên cử cán bộ đi thực tế, rèn luyện ở tỉnh, huyện để nâng cao hiểu biết thực tiễn.

Tuy đã đạt được một số kết quả quan trọng nhưng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong những năm qua còn nhiều hạn chế do nguyên nhân cả chủ quan, khách quan. Những hạn chế về chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên, việc tổ chức quản lý dạy, học, thể chế, chính sách, cơ sở vật chất cần thiết,… là những nguyên nhân làm cho công tác này chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn nhiệm vụ chính trị đặt ra.

Tham luận về công tác xây dựng Đảng, GS, TS. Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương nêu rõ tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng; nêu lên những khó khăn, thách thức chủ quan và khách quan đối với công tác xây dựng Đảng hiện nay. Trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước, Đại hội XI của Đảng (năm 2011) nhấn mạnh phải đặc biệt chăm lo củng cố, xây dựng Đảng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đại hội cũng đúc kết những kinh nghiệm sâu sắc, thiết thực về công tác xây dựng Đảng, đề ra tám nhiệm vụ trọng tâm cho công tác này. Trước mắt, Nghị quyết trung ương 4 khóa XI chủ trương tập trung giải quyết ba vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng bằng bốn nhóm giải pháp chủ yếu. Đây là một đợt sinh hoạt chính trị quan trọng của Đảng, đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân cả nước. Sự đồng tình, ủng hộ, tham gia và giám sát của nhân dân chính là động lực và là nhân tố quan trọng để Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Tham luận: Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam trước yêu cầu phát triển mới của đất nước của PGS, TS. Phạm Văn Linh, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam, phân tích các quan điểm lớn trong đổi mới giáo dục. Đó là chuyển mạnh từ giáo dục chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang giáo dục hình thành nhân cách và phát triển năng lực của người học; xây dựng một nền giáo dục mở, học tập suốt đời, gắn với xây dựng xã hội học tập, thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; chủ động vận dụng cơ chế thị trường đi đôi với phát triển dịch vụ công, giữ vững định hướng XHCN trong giáo dục, đào tạo và phát triển hài hòa, bình đẳng giữa giáo dục ngoài công lập và công lập.

Trao đổi, thảo luận về công tác đánh giá cán bộ, GS, TS. Kỵ-kẹo Khay Khăm Phi Thun cho rằng, cán bộ giữ vai trò quan trọng, đánh giá đúng cán bộ, một khâu của công tác cán bộ, càng có ý nghĩa quan trọng. Công tác đánh giá cán bộ ở Lào do nhiều cơ quan, ban, ngành thực hiện, từ Ban Tổ chức Trung ương đến các cơ quan khác theo thẩm quyền. Cán bộ các cấp khác nhau, trong các giai đoạn khác nhau đánh giá cũng khác nhau, nhưng nhìn chung, bao gồm các nội dung như thăm dò ý kiến quần chúng; lấy công việc làm thước đo trong đánh giá; thuyên chuyển cán bộ xuống cơ sở để thử thách, đánh giá.

Với băn khoăn của đại biểu Đoàn Lào về những khó khăn trong công tác đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị trong các trường đại học và cho cán bộ, PGS, TS. Phạm Văn Linh cho rằng ở Việt Nam đang đổi mới trong việc giáo dục lý tưởng, nhân cách. Riêng với giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học được chia làm hai hệ, hệ chuyên và hệ không chuyên. Hằng năm đều tiến hành tập huấn giáo viên nhằm cập nhật những vấn đề mới, giải quyết các vấn đề phát sinh. Thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng chương trình, giáo trình. Tuy nhiên, đây là một nội dung quan trọng, còn nhiều hạn chế, cần tiếp tục cải tiến, tổng kết, rút kinh nghiệm, GS, TS. Lê Hữu Nghĩa bổ sung.

Trong phát biểu kết luận Hội thảo, GS, TS. Phùng Hữu Phú và đại diện lãnh đạo Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân Cách mạng Lào cùng khẳng định nội dung thiết thực, hữu ích của Hội thảo; các vấn đề đưa ra trao đổi, thảo luận được cả hai bên rất quan tâm. GS, TS. Phùng Hữu Phú nhấn mạnh, Đảng Cộng sản Việt Nam đã tổ chức những hội thảo tương tự với nhiều đảng cộng sản và công nhân trên thế giới nhưng Hội thảo lần thứ nhất với Đảng Nhân dân Cách mạng Lào là rất đặc biệt. Chúng ta trao đổi thẳng thắn, trên tình cảm anh em với mong muốn làm sao để cách mạng mỗi nước phát triển đi lên. Với tinh thần như thế, GS, TS. Phùng Hữu Phú đề nghị hai bên cần quan tâm đến các nội dung của cuộc Hội thảo lần thứ hai, nhất là khi sắp tới ở cả hai nước chúng ta đều tiến hành tổng kết quá trình đổi mới./.