Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa

Phát biểu khai mạc, Phó Giám đốc, Phó Tổng Biên tập Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Phạm Thị Thinh cho biết, nhân kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất, Nhà xuất bản đã tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm khoa học, đồng thời tổ chức bản thảo, biên tập - xuất bản và cho ra mắt bạn đọc hơn 20 ấn phẩm, giúp bạn đọc có một cái nhìn khách quan, toàn diện về cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cứu nước vĩ đại của nhân dân ta. Đây là những tư liệu có giá trị đặc biệt, giúp người đọc hiểu rõ hơn về diễn biến chính trị, quân sự của cả phía ta và phía Mỹ cũng như chính quyền Sài Gòn trong suốt 21 năm tiến hành chiến tranh cách mạng.

Nhân dịp này, cuốn sách "Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa", do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp cùng Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông được xuất bản lần thứ 3 (sau lần đầu năm 2019, lần 2 năm 2022). Cuốn sách tập hợp những tài liệu, hồ sơ, biên bản nội bộ từ chính phủ Hoa Kỳ - trong đó có những ghi chép tuyệt mật, hồ sơ Lầu Năm Góc, tài liệu của Bộ Quốc phòng Mỹ - cung cấp một góc nhìn sâu sắc về quá trình sụp đổ của chính quyền Sài Gòn và thất bại chiến lược của đế quốc Mỹ tại Việt Nam.

Tại tọa đàm, Thiếu tướng, Tiến sĩ, nhà văn Nguyễn Hồng Thái, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Phương Đông và TS Nguyễn Công Dũng, Ủy viên Hội đồng Biên tập - Xuất bản, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã chia sẻ về nội dung và những điểm độc đáo, đặc biệt của cuốn sách.

Phần I cuốn sách với câu hỏi lớn: Người Mỹ quyết gì trong phút sinh tử của Sài Gòn? Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông đã biên dịch và công bố 8 tài liệu nguyên bản tuyệt mật do phía Hoa Kỳ giải mật vào năm 2015 với nội dung xoay quanh những toan tính, quyết sách và hành động của những người đứng đầu bộ máy chiến tranh của nước Mỹ trong những ngày sụp đổ cuối cùng của chính quyền Sài Gòn. Đó là những bản dịch toàn văn biên bản các cuộc họp của Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ; văn thư tóm tắt, văn thư ghi nhớ, báo cáo về tình hình Việt Nam; bản ký âm cuộc điện đàm giữa Tổng thống Ford và Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ... Những tài liệu, văn bản này chứng minh tham vọng điên cuồng trong chiến lược toàn cầu phản cách mạng của đế quốc Mỹ, nhưng tất cả đều kết thúc thảm hại.

Phần II với tựa đề “Những ngày cuối cùng của Mỹ ở Việt Nam”, gồm 9 bài viết, trang hồi ức ám ảnh suốt cuộc đời còn lại của một số tướng lĩnh cấp cao của Mỹ trực tiếp có mặt và chỉ huy cuộc di tản, trong những giờ phút sụp đổ cuối cùng của Việt Nam Cộng hòa. Nhiều thông tin lần đầu tiên được tiết lộ qua các trang viết này, như: những toan tính của Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, Mỹ đã chủ động tìm cách thu xếp thất bại của mình ra sao, tìm cách kết thúc chiến tranh như thế nào để hạn chế bớt những hệ lụy đau đớn sau chiến tranh, sự bất lực và sụp đổ nhanh chóng, không thể cứu vãn của quân đội Sài Gòn… Nhiều khoảng mờ của lịch sử về những ngày cuối cùng của người Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam được làm sáng tỏ. Qua cuốn sách, độc giả cũng hình dung sâu sắc hơn toàn cảnh sự hỗn loạn của cuộc di tản của người Mỹ, cũng như nỗi thất bại ê chề của quân đội Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

Đây là những tư liệu có giá trị đặc biệt, giúp người đọc hiểu rõ hơn về diễn biến chính trị, quân sự của phía Mỹ và chính quyền Sài Gòn trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến. Đồng thời chứng minh rằng, sự thất bại của đế quốc Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam và sự sụp đổ của chế độ Việt Nam Cộng hòa là một tất yếu lịch sử. Chiến thắng của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng mãi mãi là bản anh hùng ca bất hủ của chiến tranh nhân dân trong thời đại Hồ Chí Minh, được thế hệ hôm nay và mai sau gìn giữ, phát huy trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đọc cuốn sách, liên hệ với bối cảnh, tình hình thế giới đầy biến động với những cuộc xung đột liên miên và sự chuyển dịch quyền lực hiện nay, "Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa" không chỉ là sự hồi tưởng quá khứ mà còn mang đến những bài học giá trị về chiến tranh. Tác phẩm đặt ra câu hỏi lớn về sự thật lịch sử, cách mà các bên trong một cuộc xung đột ghi lại và diễn giải quá khứ, cũng như những tác động lâu dài của chiến tranh đối với con người và xã hội.

Đọc cuốn sách, độc giả thấy được sự khốc liệt của cuộc chiến tranh, những ám ảnh tâm lý của các tướng lĩnh, cựu quân nhân Mỹ từng tham gia cuộc chiến. Nó khẳng định một điều, chiến tranh chỉ mang lại đau khổ cho con người, cái giá phải trả cho các cuộc chiến tranh đều vô cùng đắt. Vì vậy, hãy gìn giữ và trân trọng nền hòa bình quý giá mà chúng ta đang có.

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất, cùng với "Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa", Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật giới thiệu đến độc giả trong và ngoài nước nhiều ấn phẩm giá trị, góp phần lan tỏa văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập, công dân học tập, như: Nam Bộ - Thành đồng Tổ quốc; Đại thắng mùa xuân 1975: Bản hùng ca chiến thắng thời đại Hồ Chí Minh; Về đại thắng mùa Xuân năm 1975 qua tài liệu của chính quyền Sài Gòn; Thư vào Nam; Tổng hành dinh trong mùa Xuân toàn thắng; Liên minh sai lầm: Ngô Đình Diệm - Mỹ và số phận Nam Việt Nam; Gia đình, Bạn bè và Đất nước (Hồi ký của nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình); Thành phố Hồ Chí Minh: Giờ khắc số 0 - những phóng sự về kết thúc cuộc chiến tranh 30 năm./.