Sáng nay, Kiểm toán Nhà nước đã tổ chức họp báo công bố kết quả kiểm toán một số tổng công ty đã hoàn thành và đã phát hành báo cáo kiểm toán gồm: Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Truyền thông đa phương tiện, Tổng công ty Khánh Việt, Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn.

Tại buổi họp báo, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Lê Minh Khái đã trình bày Tình hình thực hiện kế hoạch kiểm toán năm 2008 và kết quả kiểm toán một số cuộc kiểm toán thuộc lĩnh vực doanh nghiệp nhà nước năm 2008. Tính đến ngày 22-8-2008, Kiểm toán Nhà nước đã triển khai 83/135 cuộc kiểm toán theo kế hoạch đã đề ra, trong đó đã kết thúc 49 cuộc kiểm toán và đã phát hành 35 báo cáo kiểm toán.

Tổng hợp kết quả kiểm toán tính đến ngày 22-8-2008 từ các báo cáo kiểm toán đã phát hành, Kiểm toán Nhà nước đã phát hiện và kiến nghị tăng thu ngân sách nhà nước và tăng thu khác, giảm chi ngân sách nhà nước, ghi thu - ghi chi, đưa vào quản lý qua ngân sách... là 943 tỉ đồng.

Qua kiểm toán Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Truyền thông đa phương tiện, Tổng công ty Khánh Việt, Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn, cho thấy: có 45/49 doanh nghiệp thành viên được kiểm toán kinh doanh có lãi, bằng 92% số doanh nghiệp được kiểm toán và chỉ có 4 doanh nghiệp kinh doanh không hiệu quả, bằng 8% số doanh nghiệp được kiểm toán; về cơ bản, các đơn vị đã chấp hành quy chế quản lý tài chính của Nhà nước, hoạt động kinh doanh có hiệu quả và bảo toàn, phát triển vốn; đóng góp nhiều cho ngân sách; một số doanh nghiệp thực hiện đầu tư mở rộng kinh doanh ngoài nhiệm vụ chính, góp phần đa dạng hoá sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường, nâng cao khả năng cạnh tranh, bước đầu đã mang lại hiệu quả... Tại thời điểm 31-12-2007, nhìn chung tình hình tài chính của các tổng công ty được kiểm toán lành mạnh, hoạt động kinh doanh có hiệu quả.

Tuy nhiên, qua kiểm toán cũng đã phát hiện ra những vi phạm như một số doanh nghiệp thuộc các tổng công ty nói trên cuối năm chưa thực hiện đối chiếu, xác nhận đầy đủ các khoản nợ phải thu, phải trả; nhiều khoản nợ phải thu tồn đọng từ nhiều năm không được thu hồi, xử lý dứt điểm hoặc trích lập dự phòng; hạch toán tài sản không đủ điều kiện; xác định không đúng mức trích khấu hao theo quy định...; hoặc một số đơn vị hạch toán tăng tài sản cố định không đúng chế độ; hạch toán giảm tài sản khi chưa thực thanh lý, phản ánh chưa đúng giá trị quyền sử dụng đất; phê duyệt đơn giá tiền lương chưa đúng thẩm quyền, chưa phù hợp với quy định; thực hiện dự án kéo dài, chậm thanh quyết toán... Đó là những lý do dẫn đến việc Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị tăng thu ngân sách nhà nước và tăng thu khác, giảm chi ngân sách nhà nước.

Cũng tại buổi họp báo, trả lời các câu hỏi của phóng viên về những vấn đề liên quan đến Báo cáo kiểm toán, ông Lê Minh Khái cho biết:

- Việc 4 tổng công ty được kiểm toán trên đây có những hoạt động đầu tư rộng sang các lĩnh vực kinh doanh khác không mâu thuẫn với việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ là hạn chế đầu tư vốn vào những ngành nghề không phải nhiệm vụ chính, bởi việc kiểm toán được thực hiện đối với các hoạt động của các tổng công ty trong năm 2007.

- Việc Kiểm toán Nhà nước đưa ra nhận xét: tại thời điểm 31-12-2007, nhìn chung, tình hình tài chính của các tổng công ty được kiểm toán lành mạnh, hoạt động kinh doanh có hiệu quả, bởi vì qua số liệu kiểm toán, trong năm 2007, khi lãi suất cho vay chưa cao như năm nay, thì với mức lãi mà các tổng công ty đạt được, có thể nói rằng, những doanh nghiệp này kinh doanh có lãi. Tuy nhiên, mức lãi này đã được như mong muốn hay chưa, và nếu so sánh với mức lãi của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác thì còn phải tính thêm nhiều yếu tố nữa, chẳng hạn như lợi thế thị trường, loại hình sản phẩm dịch vụ...

- Đối với hệ thống kiểm soát nội bộ của 4 công ty trên, theo đánh giá một cách sơ bộ của kiểm toán, là bình thường, bởi nếu có điều gì bất ổn, bất bình thường thì Kiểm toán đã có kiến nghị.

- Đối với việc xác định hiệu suất đầu tư của các tổng công ty, trong năm 2008, khi tỷ lệ lạm phát tăng cao và Chính phủ có chỉ thị phải thực hiện kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội, Kiểm toán Nhà nước đã bổ sung thêm vào nhiệm vụ cần được thực hiện trong quá trình kiểm toán, bởi hiệu quả sử dụng vốn thấp sẽ góp phần gây ra lạm phát. Tuy nhiên, do mới bắt đầu quan tâm đến vấn đề này, nên Kiểm toán Nhà nước chưa có số liệu đầy đủ về chỉ số hiệu suất đầu tư. Trên thực tế, để có con số này, cần phải có báo cáo tổng hợp riêng phân tích hiệu quả đầu tư.

- Đối với công tác kiểm tra, giám sát nội bộ, Kiểm toán Nhà nước xây dựng các quy định, nguyên tắc cần tuân thủ. Vụ Pháp chế và Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán có trách nhiệm kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nguyên tắc, quy định, quy trình làm việc của các đoàn kiểm toán, kiểm tóan viên, báo cáo kiểm toán... Cho đến nay, chưa có đoàn kiểm toán hoặc kiểm toán viên nào của Kiểm toán Nhà nước vi phạm quy định, nguyên tắc đã được đề ra.

- Việc công khai kết quả kiểm toán được thực hiện theo Nghị định số 91/2008/NĐ-CP của Chính phủ. Các báo cáo kiểm toán năm, kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán; báo cáo kiểm toán của cuộc kiểm toán và biên bản kiểm toán thuộc diện phải công khai. Báo cáo kiểm toán năm, báo cáo kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán phải được công khai trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày Quốc hội thông qua báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước hàng năm. Báo cáo kiểm toán của cuộc kiểm toán được công khai trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày được phát hành. Trường hợp có kiến nghị của đơn vị được kiểm toán về báo cáo kiểm toán thì thời hạn công khai là 30 ngày, kể từ ngày kiến nghị được giải quyết. Việc công khai kết quả kiểm toán có thể được thực hiện qua hình thức họp báo, công bố trên Công báo và các phương tiện thông tin đại chúng, đăng tải trên trang thông tin điện tử và các ấn phẩm của Kiểm toán Nhà nước, cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan, đơn vị, tổ chức đã được kiểm toán chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ đối với kết quả kiểm toán đã công bố công khai.

- Việc xây dựng kế hoạch kiểm toán năm của Kiểm toán Nhà nước được thực hiện theo Luật Kiểm toán và tuân thủ các quy trình đã được quy định. Kế họach Kiểm toán năm cũng được thông báo công khai. Việc lựa chọn đối tượng kiểm toán dựa trên nhiều tiêu chí và được tuân thủ theo quy trình chặt chẽ. Cho đến nay, các đơn vị được Kiểm toán Nhà nước đến kiểm toán đều có thái độ hợp tác tốt, chưa có trường hợp nào cản trở hoặc gây khó khăn cho công việc kiểm toán. Việc kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước cũng được tiến hành theo cách và ở những thời điểm không gây trở ngại cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị được kiểm toán.

- Đối với những kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước trong báo cáo kiểm toán các năm, cho đến nay, Kiểm toán Nhà nước chưa thống kê đã có bao nhiêu kiến nghị được xử lý, hoặc mức độ xử lý như thế nào, tuy nhiên, bắt đầu từ năm nay, năm 2008, Kiểm toán Nhà nước sẽ công bố việc thực hiện các kiến nghị đã được nêu trong báo cáo kiểm toán./.