Tăng tính minh bạch nhằm lành mạnh hóa hoạt động đầu tư, kinh doanh chứng khoán

TCCS ĐT – Ngày 10-11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán; Luật Tố cáo, Luật Kiểm toán độc lập và Luật Lưu trữ. Quốc hội đã thông qua dự toán NSNN năm 2011.

Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán: tăng cường công tác quản lý nhà nước để hạn chế tình trạng lũng đoạn thị trường

Quan điểm xuyên suốt của các đại biểu là cần sửa đổi, bổ sung Luật theo hướng tăng cường công tác quản lý nhà nước để hạn chế tình trạng lũng đoạn thị trường, tăng tính minh bạch nhằm lành mạnh hóa hoạt động đầu tư, kinh doanh chứng khoán...

Các đại biểu đã tập trung vào 5 nhóm vấn đề:

- Thứ nhất, về phạm vi sửa đổi, bổ sung: chỉ tập trung vào những vấn đề cấp thiết nhất theo đề nghị của Chính phủ hay mở rộng thêm;

- Thứ hai, quy định về điều kiện chào bán chứng khoán riêng lẻ;

- Thứ ba, quy định về việc áp dụng quản trị kinh doanh trong hoạt động chứng khoán, kể cả công ty chứng khoán niêm yết và công ty chứng khoán không niêm yết.

- Thứ tư, nên công bố thông tin của các tổ chức tín dụng tham gia kinh doanh thị trường chứng khoán như thế nào?

- Thứ năm, những quy định về chào bán và không phải chào bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán, thị trường công chúng.

Thị trường chứng khoán là thị trường hết sức nhạy cảm, linh hoạt, rất quan trọng với nền kinh tế và nhiều thị trường khác. Đây chính là yếu tố khiến các đại biểu cho rằng nên và cần thiết phải quản lý chặt chẽ thị trường này.

Các đại biểu thống nhất với quy định Trung tâm lưu ký chứng khoán, công ty đại chúng có quy mô lớn cũng phải công bố thông tin như công ty niêm yết để bảo đảm lợi ích của nhà đầu tư, tạo điều kiện tăng cường giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc này cũng phù hợp với thị trường quốc tế, góp phần thu hẹp thị trường tự do, thị trường ngầm, tạo điều kiện minh bạch, công khai cho thị trường chứng khoán. 

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn): Để bảo đảm an toàn cho thị trường chứng khoán và hạn chế rủi ro cho người chơi, có mấy vấn đề cần lưu ý để xây dựng quy định chặt chẽ: - Phải có những công ty chứng khoán thật mạnh, nếu không mạnh sẽ không thể tránh được rủi ro. - Phải chống được giá ảo. - Phải chống được lũng đoạn. Đại biểu Trần Du Lịch (Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng: Luật cần định nghĩa quỹ đầu tư bất động sản là gì, những nguyên tắc tổ chức và giao Chính phủ ban hành nghị định quy định về tổ chức hoạt động của quỹ để hướng các nhà đầu tư riêng lẻ thành những nhà đầu tư chuyên nghiệp và lúc đó khai thông bằng định chế giữa thị trường vốn và thị trường bất động sản. Như vậy, bằng một công cụ, chúng ta làm cho ổn định, lành mạnh cả hai thị trường.

Các đại biểu cũng nêu thực tế, do hành lang pháp lý chưa đầy đủ, chưa chặt chẽ ngay từ điều kiện cấp phép thành lập công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ dẫn đến trong một thời gian ngắn, các công ty này đã ồ ạt ra đời (105 công ty) gây ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển lành mạnh của thị trường. Trong hoàn cảnh khó khăn, khủng hoảng, các công ty có quy mô nhỏ, năng lực quản lý yếu kém không thể đứng vững làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam.Để khắc phục tình trạng lũng đoạn thị trường, nội gián, làm giá của một số nhà đầu tư, các đại biểu cho rằng nên trao quyền mạnh cho Ủy ban Chứng khoán nhà nước. Hiện, Ủy ban Chứng khoán nhà nước là cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính nên không tránh khỏi bị hạn chế về thẩm quyền, không thể xử lý nhanh nhạy những tình huống phát sinh, trong khi đây là một thị trường có tính phức tạp và luôn có những diễn biến, thay đổi rất nhanh. Các đại biểu cho rằng cần có các chế tài để hạn chế sự lũng đoạn của các “đại gia” nhất là những “đại gia” nước ngoài, mua ào ạt đẩy giá lên cao, sau đến đỉnh lại rút ra dẫn đến thiệt thòi cho nhà đầu tư nghiệp dư; cần thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng các công ty chứng khoán vi phạm quy định. Các tổ chức tín dụng năm trước hoạt động thua lỗ sẽ không được phép chào bán chứng khoán ra công chúng để tránh rủi ro cho nhà đầu tư, trừ trường hợp phát hành cổ phiếu để tăng vốn.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh khẳng định điều kiện thành lập công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ thời gian qua còn dễ dàng, Bộ đang dự tính nâng thêm tiêu chí và có thể yêu cầu số vốn lên đến 500 tỉ đồng. Bộ cũng dự kiến trao cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quyền được thanh tra, giám sát, xử lý các hành vi thao túng thị trường, kiếm lời bất chính, gây ảnh hưởng xấu đến lợi ích của các nhà đầu tư và sự phát triển của thị trường chứng khoán. Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cũng đồng tình với ý kiến của các đại biểu, cho rằng các tổ chức tín dụng hoạt động thua lỗ không được phát hành cổ phiếu ra công chúng.

Quốc hội thông qua dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2011. Theo đó, tổng thu là 595.000 tỉ đồng; tổng chi: 725.600 tỉ đồng; mức bội chi 120.600 tỉ đồng, tương đương 5,3% GDP. Quốc hội cũng tán thành 8 giải pháp trọng tâm thực hiện dự toán NSNN năm 2011:

1. Thực hiện chính sách tài khoá thận trọng, kiểm soát chặt chẽ thu, chi NSNN. Trong quá trình điều hành NSNN cần có giải pháp để giảm bội chi NSNN năm 2011 xuống dưới 120.600 tỷ đồng, tương đương 5,3% tổng sản phẩm trong nước và giảm dần trong các năm sau. Xây dựng chiến lược quản lý nợ công đến năm 2020, tầm nhìn 2030, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.

2. Chỉ đạo quyết liệt, tăng cường quản lý công tác thu NSNN, bảo đảm thu đúng, thu đủ theo luật định; giảm tình trạng nợ đọng, gian lận thuế.

3. Quản lý chặt chẽ chi NSNN, triệt để tiết kiệm, khắc phục tình trạng chi ngoài dự toán, chi vượt dự toán không đúng thẩm quyền, sai quy định của Luật ngân sách nhà nước và các Nghị quyết của Quốc hội. Rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên đầu tư; đầu tư đồng bộ; tập trung bố trí vốn cho các dự án, công trình trọng điểm, cấp bách, hoàn thành trong năm 2011 - 2012, nhất là ở các địa phương nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tăng vốn đầu tư ngân sách cho nông nghiệp, nông thôn và các vùng khó khăn khác.

Từ ngày 01 tháng 5 năm 2011, điều chỉnh tăng mức lương tối thiểu từ 730.000 đồng/tháng lên 830.000 đồng/tháng; lương hưu và trợ cấp ưu đãi người có công bằng tốc độ tăng lương tối thiểu; thực hiện chế độ phụ cấp công vụ 10%; phụ cấp thâm niên ngành giáo dục.

Năm 2011 sẽ có 45.000 tỉ đồng vốn trái phiếu Chính phủ được phát hành để đầu tư các dự án công trình trong danh mục do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

4. Tiếp tục đổi mới cơ chế tài chính đối với lĩnh vực sự nghiệp công theo hướng tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho cơ quan, đơn vị.

5. Năm 2011 phát hành 45.000 tỷ đồng vốn trái phiếu chính phủ để đầu tư các dự án, công trình trong danh mục do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

6. Tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán các khoản chi trong cân đối NSNN và các khoản chi được quản lý qua NSNN. Quản lý chặt chẽ việc huy động, sử dụng vốn của các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, kể cả các khoản vay trong và ngoài nước, bảo đảm sử dụng vốn có hiệu quả. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc sử dụng ngân sách, tài sản và nguồn vốn khác của nhà nước.

7. Năm 2011 thực hiện 15 Chương trình mục tiêu quốc gia theo đề nghị của Chính phủ. Chính phủ xây dựng tiêu chí, định mức và phương án phân bổ vốn Chương trình mục tiêu quốc gia, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến trước khi thực hiện; phân giao cho các bộ, ngành, địa phương trước ngày 31 tháng 1 năm 2011. Đồng thời trong năm 2011, Chính phủ tổng kết toàn diện các chương trình mục tiêu quốc gia; xác định rõ mục tiêu, phạm vi, đối tượng theo hướng lồng ghép nội dung, tinh gọn đầu mối quản lý, điều hành các chương trình mục tiêu quốc gia cho cả thời kỳ 2011 - 2015 trình Quốc hội xem xét, quyết định.

8. Tổng kết, đánh giá, sửa đổi Luật ngân sách nhà nước trình Quốc hội xem xét, quyết định nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, nâng cao hiệu lực, hiệu quả sử dụng ngân sách, vốn và tài sản nhà nước.

Dự án Luật Tố cáo: đề cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, cơ quan có thẩm quyền trực tiếp giải quyết tố cáo

Dự án Luật Kiểm toán độc lập: Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động kiểm toán độc lập.

Kiểm toán độc lập là hoạt động không thể thiếu trong nền kinh tế thị trường với vai trò làm tăng độ tin cậy cho thông tin tài chính, là cơ sở cho các bên tiến hành các giao dịch kinh tế. Sản phẩm của kiểm toán độc lập là những thông tin kinh tế tài chính đã được kiểm toán. Việc ban hành Luật sẽ tạo ra một khung pháp lý cao nhất về kiểm toán độc lập, tạo điều kiện cho dịch vụ kiểm toán phát triển. Việc ban hành Luật Kiểm toán độc lập sẽ nâng cao vai trò của cơ quan quản lý nhà nước thông qua việc cấp giấy phép thành lập và hoạt động doanh nghiệp kiểm toán, cấp chứng chỉ kiểm toán viên và các biện pháp nhằm nâng cao năng lực giám sát, cưỡng chế thực thi, xử lý vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn, trình bày Tờ trình dự án Luật Lưu trữ. Theo đó, Luật này được xây dựng nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với hoạt động lưu trữ nhằm tăng cường quản lý các hoạt động về thu thập, bảo vệ và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ; điều chỉnh những quan hệ mới phát sinh trong hoạt động lưu trữ phù hợp với yêu cầu cải cách nền hành chính, tinh gọn bộ máy nhưng vẫn bảo đảm quản lý tốt, có hiệu quả hoạt động lưu trữ. Dự án Luật cũng được xây dựng nhằm bảo đảm tính kế thừa, ổn định, khắc phục những tồn tại của Pháp lệnh Lưu trữ quốc gia và các quy định pháp luật hiện hành về lưu trữ. Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo Luật, tuy nhiên, trong dự thảo Luật có một số vấn đề liên quan đến hoạt động lưu trữ cần được tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hoặc giải trình kỹ hơn như: chế độ thu thập, bảo quản, quản lý, khai thác, sử dụng tài liệu lưu trữ; trách nhiệm quản lý nhà nước đối với Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam; quan hệ giữa Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam, Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam và các phông lưu trữ khác, giữa cơ quan lưu trữ của Đảng và cơ quan lưu trữ của Nhà nước; về tổ chức lưu trữ lịch sử; nội hàm khái niệm “lưu trữ”, “lưu giữ”, “chỉnh lý tài liệu”...

Ủy ban Pháp luật cũng tán thành chủ trương xã hội hóa một số hoạt động dịch vụ lưu trữ như đề xuất của dự thảo Luật và cho rằng đây là việc làm cần thiết nhằm tiếp cận với xu thế chung của thế giới, huy động các nguồn lực xã hội vào việc giữ gìn, bảo vệ và sử dụng có hiệu quả tài liệu lưu trữ; đồng thời giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, vấn đề này cần được nghiên cứu, quy định phù hợp và khả thi. Vì vậy, cần xác định rõ hơn trong Luật những lĩnh vực nào cần được xã hội hóa, những lĩnh vực nào Nhà nước phải quản lý và quy định cụ thể điều kiện để tổ chức, cá nhân thực hiện các hoạt động này; bảo đảm để tài liệu lưu trữ được thu thập, bảo quản an toàn, tránh thất thoát. Đồng thời, phải có lộ trình phù hợp cho việc xã hội hóa hoạt động lưu trữ, bảo đảm phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và yêu cầu, khả năng quản lý của Nhà nước. Trước mắt, bên cạnh việc xã hội hóa một số hoạt động dịch vụ lưu trữ, cần tiếp tục củng cố tổ chức và hoạt động của cơ quan lưu trữ./.