Mục lục Hồ sơ sự kiện số 148 (31-12 -2010)

- Thế giới và Việt Nam năm 2010

Trong năm vừa qua, thế giới đã chứng kiến rất nhiều sự kiện quan trọng, có tác động sâu sắc đến đời sống quốc tế, bao trùm trên tất cả các lĩnh vực, từ kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao, văn hóa, xã hội đến nhân đạo.

*** Vấn đề và bình luận

Nguyên Nguyên - Biến rủi ro của người khác thành cơ hội của mình

Biết tận dụng rủi ro của người khác, biến thành cơ hội vàng của mình là điều mà không phải quốc gia nào cũng làm được. Điều này có thể thấy rõ trong chiến lược mà Trung Quốc đang thực hiện ở châu Âu: đầu tư tối thiểu để gây ảnh hưởng tối đa.

Vũ Văn Hùng - Khủng hoảng điều chỉnh thế giới

Cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong vòng 80 năm qua, kể từ đại suy thoái năm 1929 - 1933, xảy ra vào năm 2008 - 2009 đã làm cho cả loài người dường như bừng tỉnh trước những lầm tưởng bấy lâu rằng, nền kinh tế toàn cầu đã hoàn hảo, thỏa sức cho lòng tham con người, mặc những rủi ro rình rập, nguồn tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt dần cùng bao hiểm họa khác... Đúng như ngạn ngữ phương Đông có câu: “trong họa có phúc”.

Ngọc Linh Anh - Sỡ hữu các nguồn năng lượng - những thách thức địa chính trị năm 2010

Những thời khắc của năm 2010 đang dần trôi khi những tờ lịch cuối cùng của năm lần lượt rơi xuống. Song vẫn còn đó những thách thức không nhỏ đối với cả nhân loại. Một vấn đề không thể không nhắc tới, thậm chí còn có thể coi đó là một “thách thức về địa chính trị” không chỉ cho năm nay, năm ngoái, mà nó sẽ còn là một câu hỏi đặt ra cho nhiều năm nữa - đó chính là vấn đề năng lượng.

Quỳnh Anh - “Trung Quốc chơi hay hơn Mỹ trên bàn cờ thương mại quốc tế”

Không chỉ mạng tin “The Weekly Standard” của chính người Mỹ phải ngậm ngùi đưa ra nhận định: “Trung Quốc chơi hay hơn Mỹ trên bàn cờ thương mại quốc tế” hôm 20-12, mà dường như cả thế giới cũng dần nhận thấy những ưu thế đang nghiêng về phía Trung Quốc. Điều này càng được soi rọi rõ hơn khi nhìn lại vai trò của hai quốc gia này trên trường quốc tế trong thời gian qua.

*** Bên lề sự kiện

Minh Quân - Mỹ với “Chương trình ngày tận cùng”

Thời kỳ Chiến tranh lạnh, Mỹ và Liên Xô luôn quan tâm đến vấn đề: nếu hai nước xảy ra chiến tranh hạt nhân thì lãnh đạo hai cường quốc sẽ làm gì để tránh được sự hủy diệt của vũ khí hạt nhân; làm thế nào để đảm bảo sự thông suốt cho hệ thống chỉ huy quân sự và phát động cuộc phản công trả thù? Cuối cùng, cơ quan chỉ huy quốc gia tối cao của Mỹ đã đề ra “Chương trình ngày tận cùng” hoàn hảo.

Xuân Nguyên - Visegrad: Liên minh nhỏ trong Liên minh châu Âu

Từ trước Chiến tranh thế giới lần thứ nhất, Trung Âu luôn được coi là vùng đệm giữa phương Đông và phương Tây. Tuy gồm những nước nhỏ, song với vị trí địa - chính trị của mình, Trung Âu nhiều lần đã trở thành “nơi châm ngòi” cho những sự kiện lớn của thế giới. Nay các nước này đã là thành viên của Liên minh châu Âu, vậy hợp tác của họ diễn ra như thế nào?

Xuân Hoàng - Mở “dư địa” mới cho da - giày xuất khẩu

Sự phát triển về lượng đã gần hết “dư địa”, và khó đạt nhịp độ tăng trưởng như thời gian qua nếu không khai thác sâu hơn về giá trị gia tăng cho mỗi đơn vị sản phẩm.

Hồ Dũng - Xuất khẩu gạo Việt Nam và những nghịch lý

Lâu nay, hạt gạo Việt Nam vẫn phải chấp nhận những nghịch lý: được mùa thì mất giá, đắt hàng nhờ... giá rẻ, lúa giá cao thì khan hiếm gạo để bán... Cơ chế thu mua và xuất khẩu gạo như đã và đang tồn tại khiến cho người nông dân - chủ nhân thật sự của lúa gạo trở thành những người phụ thuộc, thu nhập không tương xứng với sự vất vả và rủi ro họ phải gánh chịu, còn những công ty xuất khẩu gạo lại thu lợi nhuận cao. Đó là một nghịch lý cần thay đổi.

*** Kinh tế và hội nhập

Chu Đức - Lối rẽ trong chính sách tiền tệ của Nhật Bản

Việc đồng yên lên giá khiến các quan chức Nhật Bản đau đầu vì nó không bắt nguồn từ sức mạnh của nền kinh tế xứ Phù Tang.

Thuận Ngô - Xuất khẩu cao su: Trong cái khó đã ló cơ hội

Một thông tin khá bất ngờ: trong 11 tháng đầu năm 2010, xuất khẩu cao su đạt 682 ngàn tấn, giá trị kim ngạch đạt 1,98 tỉ USD, tăng 92,8% so với cùng kỳ năm trước. Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA) nhận định, kim ngạch xuất khẩu cả năm có khả năng đạt 2,2 tỉ USD.

*** Cửa sổ nhìn ra thế giới

Ngọc Hùng - Ấn Độ nhộn nhịp các hoạt động ngoại giao

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ngày 21-12 đã tới Ấn Độ, bắt đầu chuyến thăm chính thức trong hai ngày nhằm thúc đẩy sự hợp tác trên nhiều lĩnh vực quan trọng giữa hai nước. Vậy là chỉ trong một thời gian ngắn, Ấn Độ đã tiếp đón nhiều vị khách quan trọng đến thăm với nhiều nội dung được bàn thảo, nhiều hợp đồng được ký kết. Điều đó cho thấy tầm quan trọng chiến lược và thị trường đầy tiềm năng của đất nước này.

Lý Mạc Phù - Bước tiến chưa tạo nên bước ngoặt

Ngay sau khi Thượng viện Mỹ phê chuẩn Hiệp ước mới về giải trừ vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ, Viện Duma quốc gia Nga cũng tiến hành việc phê chuẩn để hiệp ước có hiệu lực.

Phan Nam - Iran: Chọn cách nói ngược

Những động thái gần đây trong đối thoại giữa Iran và phương Tây dường như đang mở ra hy vọng tháo gỡ những bế tắc từ lâu về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran, đặc biệt là việc nhóm P5+1 và Iran đồng ý tiếp tục đàm phán vào tháng 1-2011 tại Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, đằng sau bàn đàm phán và những tuyên bố, các đòn cân não vẫn được tung ra thăm dò cho cuộc gặp tới.

Phi Vũ - Thử nghiệm X-37B đồng nghĩa với quân phiệt hóa vũ trụ

Trong những ngày vừa qua, giới chính khách và giới quân sự Mỹ bình luận rùm beng về thành công của cuộc thử nghiệm máy bay quĩ đạo không người lái Boeing X-37B. Bộ Quốc phòng Mỹ còn tuyên bố rằng, thắng lợi này sẽ là một bước chuẩn bị quan trọng để trong mùa xuân năm 2011 sẽ đưa lên quĩ đạo chiếc máy bay X-37B thứ hai. Tuy nhiên, họ giữ bí mật tuyệt đối về mục tiêu và ý nghĩa của dự án quân sự này.

*** Tư liệu giải mật

Anh Ngọc - Thủ tướng Kosovo tự xưng Hashim Thaci: Bố già mafia đội lốt chính trị gia

Kỳ I: Hành trình tội ác

Ủy ban phụ trách các vấn đề pháp lý và nhân quyền thuộc Hội đồng Nghị viện Hội đồng châu Âu (PACE) trong phiên họp ngày 16-12-2010 tại Strasbourg (Pháp) đã thông qua bản báo cáo khẳng định Thủ tướng Kosovo tự xưng Hashim Thaci chính là “bố già mafia” của đường dây buôn bán nội tạng người, vũ khí và ma túy ở Đông Âu. Tội ác tày đình này bị phanh phui đã khiến cho cả thế giới phải sốc.

*** Văn hóa - xã hội

Thu Hà - Thuốc phòng chống HIV/AIDS Truvada: Bao giờ chính thức được công nhận?

Ra đời từ năm 1995, nhưng Truvada, một loại thuốc điều trị HIV/AIDS đến nay mới được chứng minh có khả năng ngăn ngừa và điều trị hiệu quả căn bệnh chết người này. Câu hỏi được đặt ra: tại sao các nhà khoa học phải mất nhiều thời gian như vậy mới tìm ra câu trả lời?

Phú Thiết - Đài Loan: Công nhân nhập cư có thể “chạm tay” tới công bằng?

Vì mưu sinh, rất nhiều lao động nước ngoài đã chọn Đài Loan làm một trong những điểm đến hàng đầu, nhưng không ít người trong số họ lại đành ngậm ngùi để mất phần lớn số tiền lương của mình vào các đại lý tuyển dụng nơi đây. Trước hiện trạng trên, mới đây, Hội đồng các sự vụ lao động của Đài Loan tuyên bố, sẽ đẩy nhanh việc thiết lập một hệ thống tuyển dụng trực tiếp. Điều này liệu có thành hiện thực? Bao giờ các công nhân nhập cảnh vào Đài Loan có thể “chạm tay” đến công bằng.

Minh Vũ - Những câu chuyện kể từ kỷ vật

Hơn một nghìn kỷ vật kháng chiến đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chào mừng kỷ niệm Ngày Quốc phòng toàn dân 22-12 đã gây nhiều xúc động cho những người tới dự xem. Rất nhiều những kỷ vật, mà nếu thoạt nhìn qua, sẽ chẳng ai biết được, đằng sau đó là những câu chuyện rất dài, ly kỳ xúc động, chứa những nụ cười, nước mắt và cả máu xương của cả một thế hệ.

*** Văn học - nghệ thuật

Nguyễn Bích Lan - Những viên ngọc sáng giá của văn chương thế giới năm 2010

Như thường lệ, cứ vào tháng cuối cùng của năm, tờ tạp chí Time danh tiếng của Mỹ lại vinh danh những viên ngọc sáng giá nhất của văn chương thế giới được phát hiện trong năm. Năm nay, hầu hết các tác phẩm lọt vào danh sách 10 tác phẩm văn chương hay nhất được Time bình chọn đều có tên trong các bảng xếp hạng sách bán chạy.

*** Đề án kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển giai đoạn 2009 - 2020

Lê Anh Tuấn - “Ốc đảo” ở vịnh Hạ Long

Sinh ra và lớn lên trên những con thuyền bồng bềnh, những đứa trẻ ở xóm chài cọc 5, phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã sớm lênh đênh trên vịnh Hạ Long từ tấm bé.

*** Nhân vật với lịch sử

Trọng Bình - Andrei Geim: Người đầu tiên đoạt giải Nobel và Ig Nobel

Năm 2000, Tiến sĩ Andrei Konstantinovich Geim được nhận giải Ig Nobel do ông chế tạo thành công loại ếch đồ chơi có thể bay lượn nhờ lực từ. 10 năm sau, ông cùng đồng nghiệp Konstantin Novoselov bước lên bục vinh quang trong lĩnh vực vật lý - đoạt Giải Nobel Vật lý 2010. Tính đến thời điểm hiện tại, Andrei Konstantinovich Geim là nhà khoa học duy nhất trên thế giới được nhận hai Giải mang tên Nobel.

*** Tuần trong 5 phút

- Việt Nam

- Thế giới