Một mũi tên nhắm bắn nhiều đích

TCCSĐT - Ngày 22-10-2010, Cục Hợp tác quân sự của Bộ Quốc phòng Mỹ (DSCA) gửi báo cáo lên Quốc hội Mỹ về nội dung hợp đồng bán vũ khí, trang thiết bị quân sự cho A-rập Xê-út trị giá 60 tỉ USD, trong đó có chuyển giao 84 máy bay chiến đấu F-15SA “Strike Eagle” đời mới, 70 máy bay lên thẳng vũ trang bọc thép “Apache” được mệnh danh là “những cỗ xe tăng bay trên không”, 72 máy bay lên thẳng UH-60 “Black Hawk” và 36 máy bay lên thẳng AH-6M “Little Bird”, nâng cấp 70 máy bay F-15 thế hệ cũ mà chính phủ nước này đã từng mua của Mỹ trước đây, cùng với khối lượng lớn tên lửa và bom đạn tự điều khiển có độ chính xác rất cao được mệnh danh là “vũ khí tinh khôn”, và các trang thiết bị quân sự hiện đại khác. Ngoài ra, Lầu năm góc còn có thể bổ sung thêm một gói hợp đồng trị giá 30 tỉ USD để nâng cấp vũ khí, trang bị cho hải quân A-rập Xê-út. Theo kế hoạch, Mỹ sẽ chuyển giao hệ thống phòng thủ tên lửa đánh chặn cấp chiến trường THAAD (Theater High Altitude Area Defense) cho Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất theo một hợp đồng khác trị giá 7 tỉ USD.

Theo giới phân tích chính trị - quân sự quốc tế, hợp đồng quân sự trị giá 60 tỉ USD này của Mỹ được đưa ra vào thời điểm khá nhạy cảm, có tác dụng như một mũi tên nhắm bắn nhiều đích và đích nào cũng “đáng đồng tiền bát gạo”.

Đích thứ nhất là nhằm giành lá phiếu của các cử tri Mỹ trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ sắp tới gần mà trong đó, Đảng Cộng hoà đang ráo riết chạy đua để mong lật lại thế cờ thất bại của họ trong lần bầu cử năm 2006. Sau khi được Quốc hội Mỹ thông qua, mà khả năng này là gần như chắc chắn, thì đây là hợp đồng bán vũ khí mang lại lợi nhuận nhiều nhất trong lịch sử nước Mỹ và sẽ tạo thêm 75.000 việc làm mới. Các hãng công nghiệp của Mỹ sẽ nhận thực hiện hợp đồng này trong vòng 15-20 năm. Trong bối cảnh nước Mỹ đang gặp khó khăn do cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế chưa có dấu hiệu kết thúc, thì đây là lợi thế không nhỏ giúp Nhà Trắng “chèo lái” con thuyền kinh tế Mỹ đang lâm nạn. Ngoài ra, trong khi Lầu năm góc đang bị chỉ trích bởi những thất bại trong cuộc chiến ở I-rắc và Áp-ga-ni-xtan, Nhà Trắng cần thể hiện cách tiếp cận mới trong “cuộc chiến chống khủng bố” ở Trung Đông thông qua nỗ lực của các đồng minh và đối tác của Mỹ ở khu vực này. Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Cát-lin Hít-xơ gọi hợp đồng bán vũ khí cho A-rập Xê-út là một giai đoạn mới trong chiến lược của Mỹ nhằm phối hợp với các đồng minh và đối tác ở Trung Đông để hoá giải các nguy cơ chung.

Đích thứ hai là muốn ngăn ngừa tham vọng hạt nhân của các đồng minh. Tô-mát Líp-man, chuyên gia phân tích thuộc Viện Nghiên cứu Trung Đông trực thuộc Hội đồng Đối ngoại (Oa-sinh-tơn), nhận xét rằng, hợp đồng chuyển giao các loại vũ khí hiện đại nhất của Mỹ cho A-rập Xê-út cũng như các đồng minh khác của Mỹ ở vùng Vịnh Pec-xích, mà khả năng sát thương của chúng có thể sánh ngang với vũ khí hạt nhân chiến thuật, là bảo đảm rằng Mỹ sẽ tăng cường sức mạnh quân sự cho các quốc gia này để họ có đủ khả năng tự hoá giải các nguy cơ an ninh và không nên có ý định chạy đua với I-ran sở hữu vũ khí hạt nhân nếu Tê-hê-ran thực sự có ý định đó, hoặc một khi I-ran có ý định trở thành cường quốc quân sự trong khu vực. Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách an ninh quốc tế, ông A-lếch-xăng-đơ Véc-bôi, nhận xét rằng, tốt hơn hết là Mỹ nên “trang bị tới tận răng” cho các đồng minh Hồi giáo trung thành với Oa-sinh-tơn để họ chống lại I-ran hơn là phải dính líu vào một cuộc phiêu mưu mới mà kết cục thất bại là khó tránh khỏi.

Đích thứ ba là củng cố quan hệ liên minh lâu dài với các quốc gia Vùng Vịnh Pec-xích. Trong 2 năm gần đây, các đồng minh của Mỹ ở vùng Vịnh Pec-xích đã chi 25 tỉ USD để mua sắm các loại vũ khí hiện đại nhất của Oa-sinh-tơn. Ngoài A-rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc A-rập Thống nhất đã chi 17 tỉ USD để mua 80 máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ và các hệ thống phòng không hiện đại. Riêng I-xra-en được Mỹ cung cấp các loại vũ khí điều khiển chính xác cao có thể tiến công phá hoại các công trình bố trí trong các công sự kiên cố được xây dựng sâu dưới lòng đất. Đồng thời, Mỹ tăng cường sự hiện diện tại các căn cứ quân sự ở vùng Vịnh Pec-xích, trên biển cũng như trên đất liền; đã triển khai các hệ thống tên lửa phòng không “Patriot” siêu hiện đại ở một số nước tại vùng Vịnh Pec-xích như Ca-ta, Cô-oét, Các Tiểu vương quốc A-rập Thống nhất, v.v.. Tại cuộc họp báo tuyên bố về nội dung hợp đồng bán vũ khí cho A-rập Xê-út, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị - quân sự, ông En-đru Sa-pi-rô, cho biết, hợp đồng trị giá nhiều tỉ USD này sẽ tiếp tục củng cố quan hệ lâu dài với A-rập Xê-út và các nước là thành viên khối Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh trong lĩnh vực quân sự, nhằm đương đầu với nhiều nguy cơ an ninh ở khu vực này, chứ không riêng gì nguy cơ từ phía I-ran.

Ông The-ô-đô Ca-ra-xic, Giám đốc Viện Phân tích quân sự Vùng Vịnh và Trung Đông và ông An-tô-ni Cô-đe-xman thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế ở Oa-sinh-tơn có chung ý kiến rằng, việc Mỹ bán những vũ khí thông thường hiện đại cho A-rập Xê-út chứng tỏ giữa Mỹ và A-rập Xê-út cũng như các đồng minh khác của Oa-sinh-tơn ở vùng Vịnh Pec-xích hình thành mối quan hệ có ý nghĩa then cốt và lâu dài, chí ít cũng là trong suốt thế kỷ tới. Còn Uy-li-am Ăng-đan, chuyên gia nghiên cứu chính trị, lịch sử và kinh tế Mỹ, thì cho rằng, đằng sau các động thái quân sự của Mỹ ở Vùng Vịnh Pec-xích như phát động chiến tranh I-rắc năm 2003, gây căng thẳng trong quan hệ với I-ran, tăng cường hợp tác quân sự với các đồng minh ở Trung Đông... là chiến lược tranh giành tài nguyên dầu mỏ và khí đốt ở khu vực này trong suốt thế kỷ XXI./.