Ngày 09-8, chính quyền thành phố Nagasaki đã tổ chức lễ tưởng niệm 70 năm Mỹ ném bom nguyên tử xuống thành phố này làm hàng chục nghìn người thiệt mạng.

Các hoạt động tưởng niệm diễn ra tại Công viên Hòa bình, với sự tham dự của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Caroline Kennedy và hàng nghìn người dân.

Các nhà thờ trong thành phố đã đồng loạt rung chuông để những người còn sống sót, người thân của các nạn nhân và những người khác cùng nhớ lại thảm họa đau thương này.

Vào lúc 11 giờ 02 giờ địa phương ngày 09-8-1945, một quả bom hạt nhân làm từ plutoni mang tên "Fat Man" (tạm dịch là Chàng béo) đã được ném xuống gần một nhà máy vũ khí lớn. Quả bom đã hủy hoại một phần ba thành phố và làm khoảng 74.000 người thiệt mạng, nhiều người sau đó còn bị chết vì thương tật và nhiễm xạ.

Vụ việc này diễn ra chỉ ba ngày sau khi chiếc máy bay B-29 của Mỹ ném quả bom hạt nhân đầu tiên trong lịch sử, mang tên "Little Boy" (tạm dịch là Cậu bé), xuống thành phố Hiroshima, cướp đi sinh mạng của 140.000 người.

Trong bài phát biểu tại buổi lễ ở Nagasaki, Thủ tướng Abe tái khẳng định chính phủ Nhật Bản quyết tâm đi đầu trong các nỗ lực quốc tế nhằm giải giáp vũ khí hạt nhân, tuân thủ ba nguyên tắc phi hạt nhân của Nhật Bản, bao gồm không sản xuất, sở hữu hoặc cho phép các loại vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ Nhật Bản.

Thủ tướng cũng cho biết Nhật Bản sẽ nỗ lực vì một thế giới không có vũ khí hạt nhân bằng cách hợp tác với các cường quốc hạt nhân và các nước không có vũ khí hạt nhân.

Theo ông Abe, Nhật Bản sẽ trình lên phiên họp tới đây của Đại hội đồng Liên hợp quốc một nghị quyết mới kêu gọi hủy bỏ các loại vũ khí hạt nhân.

Nhật Bản cũng sẽ khuyến khích các lãnh đạo thế giới lắng nghe trực tiếp các nạn nhân của bom nguyên tử nói về thực tế thảm họa này.

Bên cạnh đó, chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ toàn diện các nạn nhân còn sống và xúc tiến quá trình công nhận các bệnh liên quan đến phóng xạ hạt nhân.

Trong Tuyên bố Hòa bình tại lễ tưởng niệm, Thị trưởng Nagasaki, ông Tomihisa Taue kêu gọi cần thảo luận một cách "thận trọng" các đạo luật có thể dẫn tới sự thay đổi lớn trong quy mô quốc phòng của Nhật Bản, cũng như Hiến pháp bất bạo động của nước này.

Hiện các dự luật an ninh, do chính phủ của Thủ tướng Abe đề xuất, đang được thảo luận tại Thượng viện sau khi các đảng cầm quyền đã thông qua tại Hạ viện hồi tháng trước. Các dự luật này sẽ mở rộng đáng kể vai trò của Lực lượng phòng vệ (SDF) ở nước ngoài.

Thị trưởng Taue nhắc lại rằng tính bất bạo động của Hiến pháp Nhật Bản xuất phát từ "những trải nghiệm đau buồn và ác nghiệt" của thảm họa bom nguyên tử cuối Chiến tranh Thế giới II, đồng thời nhấn mạnh: "Vì lợi ích của Nagasaki và lợi ích của toàn dân Nhật Bản, không bao giờ được quên một nguyên tắc hòa bình là chúng ta từ chối chiến tranh"./.