Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) vừa công bố lộ trình các nước có thể thực hiện trong quá trình tái cơ cấu nợ nhằm hỗ trợ giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công trong tương lai, trong bối cảnh một loạt chính phủ từ Iceland, Argentina đến Hy Lạp đã trải nghiệm thực tế nợ công kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Các chuyên gia về nợ của UNCTAD cho rằng cần "thận trọng" hơn với các cuộc khủng hoảng nợ công trong tương lai với tình trạng nợ hiện tại, sự phục hồi kinh tế toàn cầu mong manh và xu hướng bình thường hóa chính sách tiền tệ tại các nền kinh tế thị trường phát triển.

Lộ trình hướng dẫn giải quyết nợ quốc gia bao gồm các khuyến nghị nhằm cải thiện sự gắn kết, công bằng và hiệu quả của quá trình tái cơ cấu nợ công hiện nay. Để làm được điều này, cần xác định rõ năm nguyên tắc sau: tính hợp pháp, công bằng, minh bạch, niềm tin và tính bền vững.

Các nguyên nhân trực tiếp của cuộc khủng hoảng nợ quốc gia nhìn chung có sự khác nhau về cường độ cũng như thời gian. Tuy nhiên, những thiệt hại về kinh tế và xã hội đều lớn. Khi các thị trường có sự gắn kết ngày càng chặt chẽ, mức độ lây lan từ một quốc gia bị khủng hoảng có thể nhanh chóng dẫn đến vấn đề khu vực hoặc thậm chí toàn cầu.

Lộ trình hướng dẫn các quốc gia đang bị vấn đề về nợ công "cấp tính", hoặc bị các khoản nợ thiếu tính bền vững, thông qua các bước giải quyết gồm nhiều biện pháp để tái cơ cấu nợ theo loại, tùy thuộc vào từng điều kiện cụ thể. Quá trình này kêu gọi phối hợp tổ chức nhằm ứng phó kịp thời với vấn đề thanh khoản, cải thiện nỗ lực đàm phán với các chủ nợ, đánh giá sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan trong nước đối với các chương trình phục hồi kinh tế và xã hội.

Lộ trình này là kết quả của một loạt các cuộc tư vấn cấp chuyên gia được UNCTAD phát động từ năm 2013. Hơn 20 chuyên gia hàng đầu bao gồm các học giả chuyên về pháp lý, các nhà đầu tư, giới hoạch định chính sách và các đại diện của xã hội dân sự, tham gia vào việc vạch ra các bước đi cần thực hiện trước hoặc trong quá trính tái cơ cấu nợ dựa trên cơ chế giải quyết nợ.

Hồi tháng 12-2014, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết thành lập Ủy ban Đặc biệt về tái cơ cấu nợ công. Phiên họp đầu tiên của Ủy ban này đã diễn ra từ ngày 03 đến ngày 05-02-2015. Lộ trình và các hướng dẫn tiếp tục được thảo luận trong phiên họp thứ hai từ ngày 28 đến ngày 30-4-2015./.