Kỷ niệm 50 năm chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam

Ngược dòng lịch sử, đầu năm 1964, đế quốc Mỹ đã chuẩn bị cho cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc Việt Nam. Cuối tháng 7-1964, tàu biệt kích ngụy bắn phá Hòn Mê (Thanh Hóa) và Hòn Ngư (Nghệ An), đồng thời Mỹ đưa tàu khu trục Maddox tiến sâu vào vịnh Bắc Bộ để khiêu khích, quấy phá. Ngày 02-8-1964, tàu khu trục USS Maddox đã xâm nhập sâu vào vùng Vịnh Bắc Bộ và đụng độ với ba tàu phóng ngư lôi của Hải quân miền Bắc Việt Nam.

Sau sự kiện tàu Maddox bị đánh đuổi khỏi vùng biển của ta ngày 02-8-1964, chính quyền Mỹ đã dựng lên “sự kiện vịnh Bắc Bộ” lấy cớ để tiến công phá hoại bằng đường không ra miền Bắc. Ngày 05-8, Mỹ sử dụng hàng chục máy bay tiêm kích và cường kích tấn công vào các mục tiêu kinh tế, căn cứ quân sự, nơi trú đậu của tàu hải quân ta dọc từ ven biển Sông Gianh (Quảng Bình) đến Bãi Cháy (Quảng Ninh). Trong trận đầu thử lửa, các tàu Hải quân nhân dân Việt Nam đã hiệp đồng chặt chẽ với bộ đội phòng không, công an vũ trang, dân quân tự vệ và nhân dân các địa phương chiến đấu vô cùng anh dũng, giáng trả quân xâm lược, bắn rơi 8 máy bay, bắn bị thương nhiều chiếc khác và bắt sống giặc lái đầu tiên của Mỹ.

Từ đó ngày 02 và ngày 05-8 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống đánh thắng trận đầu của Hải quân Việt Nam.

Lễ tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ hy sinh trong chiến thắng trận đầu 

Ngày 03-8, tại vùng biển lịch sử Cửa Lục thuộc phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), Quân chủng Hải quân tổ chức lễ tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ và nhân dân đã hy sinh trong trận chiến đấu đánh đuổi tàu khu trục Maddox và đánh trả máy bay của đế quốc Mỹ xâm lược ngày 02 và 05-8-1964.

Quang cảnh lễ tưởng niệm.

Đây là chiến thắng trận đầu của Hải quân Việt Nam và của quân, dân miền Bắc, có ý nghĩa động viên to lớn với toàn quân, toàn dân, chung sức, chung lòng lập nên những chiến công hiển hách.

Phát biểu tại buổi lễ, Chuẩn đô đốc Đinh Gia Thật, Chính ủy Quân chủng Hải quân nhấn mạnh: Chiến thắng ngày 02 và 05-8-1964 đã lùi xa 50 năm, nhưng giá trị lịch sử cùng những bài học kinh nghiệm, cũng như những tấm gương chiến đấu anh dũng của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam và quân, dân miền Bắc vẫn luôn sống mãi với thời gian, là niềm tự hào của các thế hệ chúng ta hôm nay và mai sau.

Trước tình hình thế giới và khu vực thời gian tới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, Quân chủng Hải quân vừa tiếp tục xây dựng lực lượng, vừa duy trì sức chiến đấu, nâng cao khả năng quản lý, bảo vệ vùng biển, đảo của Tổ quốc, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền, đồng thời giữ vững môi trường hòa bình ổn định trên các vùng biển, đảo, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước.

Những vòng hoa tri ân, tưởng niệm đã được trân trọng thả xuống vùng biển, nơi 50 năm về trước, những người lính hải quân, dân quân tự vệ và nhân dân địa phương đã chiến đấu và anh dũng ngã xuống để bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.

Lễ tưởng niệm còn là dịp những người lính hải quân, dân quân tự vệ tham gia chiến đấu năm xưa gặp gỡ sau bao năm xa cách. Thiếu tá Đinh Xuân Tòng, phân đội 3, Tiểu đoàn 135 là thợ máy trên tàu phóng lôi 339, một trong 3 tàu phóng lôi đã đụng độ và đánh đuổi tàu khu trục Maddox xúc động nhớ về trận chiến anh dũng 50 năm về trước và mong muốn nhân dịp này tìm gặp lại được người nữ dân quân tên Đào năm xưa đã cứu mạng ông. Trận đánh diễn ra rất khốc liệt, tàu khu trục của Mỹ được trang bị rất hiện đại, nhưng trước tinh thần chiến đấu quả cảm của hải quân ta, quân địch đã bất ngờ và nao núng. Trong trận đánh đó, nhiều chiến sỹ trên tàu phóng lôi 339 đã ngã xuống, ông Tòng bị thương nặng nhưng vẫn cố gắng cùng đồng đội sửa máy để cứu con tàu. Sau trận đánh, do bị mất nhiều máu và ngất đi, ông đã được một nữ dân quân tên Đào sơ cứu và đưa đến bệnh viện.

Thiếu tá Đinh Xuân Tòng xúc chia sẻ: “Nhiều năm qua, tôi vẫn luôn mong muốn gặp lại người nữ dân quân đó để gửi một lời cảm ơn. Giờ trở lại đây, được gặp gỡ nhiều đồng đội năm xưa thực sự là một niềm hạnh phúc lớn lao.” Thiếu tá Đinh Xuân Tòng tin tưởng rằng các thế hệ Hải quân nhân dân Việt Nam sẽ luôn tiếp nối truyền thống anh dũng của cha anh, tiếp tục học tập, rèn luyện để giữ vững độc lập, tự do cho Tổ quốc.

Âm vang chiến thắng trận đầu qua những bằng chứng lịch sử

Ngày 01-8, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Cục Chính trị Quân chủng Hải quân tổ chức khai mạc triển lãm "Âm vang chiến thắng trận đầu - Chủ quyền biển đảo Việt Nam những bằng chứng lịch sử."

Với chủ đề “Chiến thắng trận đầu,” triển lãm giới thiệu 28 bức ảnh tư liệu quý giá và 12 hiện vật (Thư của đồng bào cả nước gửi Hải quân và Phòng không không quân sau chiến thắng trận đầu 02-8 và 05-8; Thư của Bác Hồ khen quân dân Quảng Ninh bắn rơi 100 máy bay Mỹ và sưu tầm hiện vật về Anvaret - viên phi công Mỹ bị bắn rơi đầu tiên ở miền Bắc cách đây 50 năm), cùng các tư liệu, hình ảnh về cuộc kháng chiến chống Mỹ oanh liệt của quân và dân ta từ các tỉnh Quảng Bình, Thanh Hóa đến Quảng Ninh.

Đá san hô mô phỏng bản đồ Việt Nam với chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.

Về chủ đề “Chủ quyền biển đảo,” triển lãm đã tái hiện sinh động chủ quyền biển đảo qua 14 panô là các ghi chép của các nhà hàng hải phương Tây và bản đồ Việt Nam qua các thời kỳ, cùng các tài liệu gốc và bốn bản tấu thuộc Châu bản Triều Nguyễn.

Ngoài ra, triển lãm giới thiệu sưu tập đá san hô chủ quyền ở diện mạo khác, mô phỏng bản đồ Việt Nam với chủ quyền gồm hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, giúp người xem dễ hình dung và hiểu rõ hơn về biển đảo quê hương.

Cùng với đó là các hình ảnh, mô hình về cuộc sống và nhiệm vụ của người chiến sỹ Hải quân Nhân dân Việt Nam đang ngày đêm gìn giữ chủ quyền biển đảo Tổ quốc.

Triển lãm là sự kiện văn hóa quan trọng nhằm tôn vinh những chiến công của quân dân Quảng Ninh và Hải quân nhân dân Việt Nam trong chiến thắng trận đầu; khơi dậy niềm tự hào, biết ơn của mọi tầng lớp nhân dân và giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống anh hùng bảo vệ Tổ quốc.

Triển lãm diễn ra từ ngày 01 đến 08-8.

Nghệ An: Gặp mặt nhân kỷ niệm 50 năm đánh thắng trận đầu

Sáng 03-8, tại thành phố Vinh, Ban liên lạc Cựu chiến binh và Cựu quân nhân Hải quân 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh tổ chức gặp mặt nhân kỷ niệm 50 năm đánh thắng trận đầu của Hải quân Việt Nam.

Tới dự buổi gặp mặt có lãnh đạo Bộ Tư lệnh Hải quân, Quân khu IV, lãnh đạo hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh; đại diện các gia đình liệt sĩ là Hải quân, đại diện cho gia đình các cán bộ, chiến sĩ Hải quân đang làm nhiệm vụ tại vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc, cùng hơn 500 cựu chiến binh và cựu quân nhân Hải quân 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh.

Trước khi buổi gặp mặt diễn ra, các đại biểu tham dự đã dành một phút mặc niệm để tưởng nhớ tới những anh hùng, liệt sĩ, đồng đội cũ của mình đã ngã xuống trong trận đầu thử lửa của quân và dân miền Bắc đối với không quân và hải quân Mỹ 50 năm về trước. Cựu chiến binh và cựu quân nhân Hải quân 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh đã cùng nhau ôn lại những thời khắc hiểm nguy, chiến đấu anh dũng khi đối đầu với lực lượng hải quân và không quân Mỹ; ý nghĩa lịch sử, những bài học kinh nghiệm rút ra từ chiến thắng trận đầu ngày 02 và 05-8-1964.

Hiện Nghệ An, Hà Tĩnh cũng là 2 địa phương có nhiều cán bộ, chiến sĩ đang công tác trong các lực lượng Cảnh sát biển, Kiểm ngư, Hải quân, thực hiện nhiệm vụ trên quần đảo Trường Sa và khu vực Nhà giàn DK1. Cấp uỷ, chính quyền các địa phương 2 tỉnh sẽ luôn sát cánh cùng các gia đình tháo gỡ khó khăn, động viên con em hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Tại buổi lễ kỷ niệm, Bộ Tư lệnh Hải quân đã trao Kỷ niệm chương cho lãnh đạo, đại diện cựu chiến binh và cựu quân nhân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh; trao quà cho 18 nhân chứng lịch sử tham gia đánh thắng trận đầu, trao quà cho 11 thân nhân các gia đình liệt sĩ của Hải quân, các cán bộ chiến sĩ đang làm nhiệm vụ ở vùng biển của Tổ quốc./.