Thế giới đánh giá cao chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang

Tạp chí Thế giới đa cực (Nga) mới đây dẫn nhận định của các nhà phân tích và bình luận Nga về chuyến thăm vừa qua của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Hoa Kỳ, theo đó, đa số ý kiến đều nhất trí cho rằng chuyến thăm này có ảnh hưởng tích cực và thuận lợi cho sự phát triển mối quan hệ giữa hai quốc gia cũng như tới tình hình tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói chung.

Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ Barack Obama đón và hội đàm với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Ảnh: TTXVN

Bài viết của Tổng biên tập Tạp chí Pavel Vinogradov nêu rõ chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang tới Hoa Kỳ là một sự kiện đáng ghi nhận. Kết quả của chuyến thăm này đang được các hãng thông tấn quốc tế bình luận sôi nổi, mà trước hết, sự chú ý được tập trung vào tầm quan trọng của những vấn đề chính trị được thảo luận tại Washington trong các cuộc gặp gỡ giữa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry, các nghị sĩ đại diện của Quốc hội và cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Giới phân tích Nga cho rằng, tại các cuộc gặp này, hai bên đã biểu thị mong muốn được chung sống hòa bình và phát triển các mối quan hệ toàn diện hướng tới lợi ích chung của hai quốc gia và lợi ích của các dân tộc. Theo bài viết, rất nhiều quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng đánh giá tích cực chuyến thăm này của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.

Bài viết cũng điểm lại quá trình bình thường hóa quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ từ những năm 90 của thế kỷ trước, trong bối cảnh tốc độ phát triển kinh tế của Việt Nam ngày càng nhanh, uy tín của Việt Nam trong khu vực ngày càng tăng, và Việt Nam có những đóng góp đáng kể vào củng cố an ninh quốc tế.

Dư luận Hoa Kỳ nói về chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang

Ngày 31-7, Tạp chí Á - Âu (Hoa Kỳ) cũng khẳng định chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Hoa Kỳ có ý nghĩa chiến lược và mở ra kỷ nguyên mới trong quan hệ hai nước.

Tạp chí Á - Âu cho rằng chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang mang cả ý nghĩa lịch sử và biểu tượng. Trong lịch sử, đây mới chỉ lần thứ hai một Chủ tịch nước Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ. Về biểu tượng, chuyến thăm lần này là hòn đá tảng chính trị và chiến lược, đánh dấu hội nghị thượng đỉnh cấp cao đầu tiên giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong một giai đoạn quan trọng, khi các vấn đề châu Á - Thái Bình Dương được quan tâm đặc biệt.

Theo ông Murray Hiebert - Phó Chủ nhiệm Chương trình Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nơi Chủ tịch Trương Tấn Sang đã có bài phát biểu quan trọng trong chuyến thăm Hoa Kỳ, chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ vừa qua của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã mang lại nhiều kết quả tích cực đối với quan hệ 2 nước.

Ông Hiebert cho rằng, đây là chuyến thăm thành công với nhiều kết quả thiết thực. Chuyến thăm gồm nhiều nội dung khác nhau nhưng nhìn chung đều rất tích cực. Cuộc hội đàm giữa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama kéo dài hơn so với dự kiến và 2 nhà lãnh đạo đã thảo luận các vấn đề quan tâm của 2 nước, bao gồm quyền con người và tình hình Biển Đông.

Kết quả lớn nhất của chuyến thăm sẽ bắt đầu từ chính thời điểm này. Việt Nam và Hoa Kỳ cần tiếp tục phối hợp giải quyết những vấn đề đang gây trở ngại đối với quan hệ song phương.

Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ phải đàm phán rất nhiều để xác định những nội dung hợp tác cụ thể trong các lĩnh vực như chính trị, an ninh, thương mại, đầu tư, môi trường, giáo dục, giao lưu nhân dân... Nếu 2 bên không có hành động thực tiễn trong thời gian tới thì quan hệ đối tác toàn diện sẽ chỉ tồn tại trên danh nghĩa.

Ông Hiebert cho rằng, triển vọng quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ rất tươi sáng. Hai nước đã mở ra một chương mới và sẽ phải hoàn thành nó. Điều quan trọng là Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được thỏa thuận về TPP, Hoa Kỳ mở cửa thị trường, giảm thuế cho các sản phẩm của Việt Nam.

Phó Chủ nhiệm Chương trình Nghiên cứu Đông Nam Á của (CSIS) - ông Murray Hiebert. Ảnh: vov.vn

Hai nước đã xác lập quan hệ đối tác toàn diện và cần xác định những nội dung hợp tác cụ thể trong các lĩnh vực như quân sự, giáo dục, môi trường… Cơ hội đang rất nhiều nhưng cả Việt Nam và Hoa Kỳ đều cần có cách tiếp cận tích cực và chủ động để đưa quan hệ đối tác toàn diện đi vào thực chất. Mô hình quan hệ này chủ yếu mới dừng ở ý tưởng và 2 bên sẽ còn nhiều việc phải làm để xây dựng những nội dung cụ thể.

Chuyên gia cấp cao về Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Hoa Kỳ) Greg Poling cho biết, chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang đã mang lại những thành quả to lớn đối với quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.

“Một trong những thành quả lớn nhất là hai bên đã tuyên bố xác lập quan hệ Đối tác toàn diện. Như vậy là quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ bao trùm tất cả các lĩnh vực, từ giáo dục, y tế, giao lưu nhân dân cho đến thương mại và quân sự. Đây là một bước tiến lớn đối với 2 nước. Nếu được thực thi đầy đủ, khuôn khổ hợp tác này sẽ đưa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên một tầm cao mới. Một thành công nữa là Tổng thống Obama đã nhận lời mời sang thăm chính thức Việt Nam trong nhiệm kỳ của ông, cho thấy quan hệ 2 nước đã tiến xa như thế nào” - chuyên gia Greg Poling nói.

Trong khi đó, Ernest Bower, một chuyên gia Hoa Kỳ với 25 năm nghiên cứu về Việt Nam cho biết chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch Trương Tấn Sang đã diễn ra vô cùng thuận lợi.

Ông Ernest Bower nói: “Cuộc hội đàm giữa Chủ tịch Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama đã diễn ra rất tốt đẹp. Chúng ta có thể thấy một mức độ tin tưởng mới, mở ra khả năng hợp tác rộng lớn giữa 2 bên, từ thương mại, an ninh, quân sự cho đến những vấn đề còn khác biệt, chẳng hạn như quyền con người. Mọi việc đều tiến triển rất tích cực. Có thể nói hôm nay là ngày tốt đẹp nhất kể từ khi tôi bắt đầu nghiên cứu về quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ cách đây 25 năm. Một điều rất quan trọng là Hoa Kỳ đã cảm nhận được sự tương đồng trong tầm nhìn với Việt Nam. Tôi cho rằng Việt Nam là một trong những quốc gia có tư tưởng chiến lược nhất tại châu Á”.

Về triển vọng quan hệ song phương, ông Bower nhấn mạnh rằng, điểm mấu chốt đầu tiên là Việt Nam và Hoa Kỳ cần tôn trọng lẫn nhau. Chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang đã chuyển thông điệp về tiềm năng hợp tác song phương tới cả chính quyền Hoa Kỳ và Việt Nam, cũng như tiếp thêm lòng tin để 2 nước thực hiện bước đi tiếp theo.

Ông Bower nhận định chuyến thăm sẽ góp phần nâng cao thiện chí của Mỹ đối với Việt Nam và bước kế tiếp của đối tác toàn diện có thể sẽ là Đối tác chiến lược. Theo ông Bower, tất cả mọi điều kiện đều đã sẵn sàng để 2 nước xây dựng lòng tin và hướng tới quan hệ đối tác chiến lược.  

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Á của Tổ chức Heritage Foundation (Hoa Kỳ) Walter Lohman cho biết chuyến thăm đã thể hiện thiện chí của Việt Nam đối với tất cả các nước trên thế giới. 

“Theo tôi, điểm quan trọng nhất là Chủ tịch Trương Tấn Sang thăm Hoa Kỳ không lâu sau chuyến thăm Trung Quốc. Điều này đã chứng tỏ mối quan tâm của Việt Nam trong việc xây dựng tình hữu nghị với các nước cũng như cân bằng quan hệ trong khu vực”- ông Walter Lohman nhấn mạnh.

Theo ông Lohman, Đối tác toàn diện chính là khuôn khổ, là cách thức tổ chức đối với sự phát triển hiện nay trong quan hệ giữa Việt nam và Hoa Kỳ. Mô hình quan hệ này đặt ra chương trình nghị sự cho những vấn đề mà 2 bên có thể thảo luận như thương mại, chính trị, đối ngoại… nhằm thúc đẩy quan hệ và sự tương tác song phương.  

Trong 3 ngày thăm Hoa Kỳ, Chủ tịch Trương Tấn Sang đã tham dự gần 20 sự kiện trong đó có các diễn đàn về kinh tế, giáo dục và giao lưu nhân dân. Giáo sư Phạm Hoàng thuộc trường Đại học New Jersey rất tâm đắc với kết quả của chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang trong lĩnh vực giáo dục.

Giáo sư Phạm Hoàng  nhấn mạnh: “Tôi nghĩ rằng chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang rất đúng lúc và rất cần thiết trong giai đoạn này... Chuyển thăm sẽ góp phần tăng cường nền văn hóa - giáo dục của Việt Nam, nhất là gia tăng chất lượng các chương trình kỹ thuật và khoa học tại các trường đại học trong nước”.

Giáo sư Hoàng cho biết, tại diễn đàn giáo dục Việt Nam - Hoa Kỳ tại New York với sự tham dự của Chủ tịch Trương Tấn Sang, rất nhiều nhà khoa học cũng như một số trường đại học Mỹ đã tỏ ý sẵn sàng giúp đỡ ngành giáo dục Việt Nam nâng cao chất lượng giảng dạy.

Kết quả chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang

Theo Bộ trưởng Phạm Bình Minh trả lời phóng viên TTXVN ngày 28-7-2013, chương trình nghị sự của Chủ tịch nước và đoàn đại biểu cấp cao Nhà nước ta lần này hết sức phong phú và dày đặc; chỉ trong vòng 3 ngày đã có gần 20 cuộc tiếp xúc, gặp gỡ làm việc với chính quyền, Quốc hội và các giới tại Hoa Kỳ như báo chí đã đưa tin. Nổi bật là Chủ tịch nước đã có hơn một giờ hội đàm và họp báo chung với Tổng thống Barack Obama, gặp Tổng Thư ký Liên hợp quốc, phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Hoa Kỳ (CSIS), trao đổi với các doanh nghiệp Hoa kỳ…

Trong khuôn khổ chuyến thăm, các lãnh đạo bộ, ngành của Việt Nam cũng có nhiều cuộc làm việc rất bổ ích, thiết thực với các đối tác Hoa Kỳ, trao đổi các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục đào tạo và an ninh quốc phòng.

Với nhiều hoạt động quan trọng, phong phú nói trên, chuyến thăm đã đạt được một số kết quả nổi bật:

Về chính trị, kết quả lớn nhất của chuyến thăm là hai bên đã xác lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, định hình khuôn khổ quan hệ song phương cho giai đoạn mới cũng như hướng phát triển của quan hệ trong những năm tới. Hai bên đã ra Tuyên bố chung, đề cập toàn diện những nguyên tắc và nội hàm của quan hệ hai nước được xác lập theo khuôn khổ mới, trong đó có tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau. Khuôn khổ quan hệ bao gồm các cơ chế hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có quan hệ chính trị và ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, môi trường và y tế, giải quyết hậu quả chiến tranh, quốc phòng và an ninh, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, văn hóa, thể thao và du lịch. Đây là những lĩnh vực hợp tác ta và Hoa Kỳ đã và đang triển khai tương đối hiệu quả, tuy nhiên hai bên đều mong muốn thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa hai nước theo hướng thực chất và bền vững. Hai bên nhấn mạnh Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ không chỉ phục vụ lợi ích chung của nhân dân hai nước mà còn góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng trong khu vực và trên toàn thế giới.

Ngoài ra, trong các cuộc trao đổi với phía Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện với Hoa Kỳ trong quá trình triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, đóng góp tích cực vào việc xây dựng khu vực châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và thịnh vượng, muốn phát triển quan hệ tốt đẹp với tất cả các nước lớn trong đó có Hoa Kỳ. Việt Nam hoan nghênh Hoa Kỳ mở rộng hợp tác với châu Á - Thái Bình Dương vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực. Hai bên cũng đã đồng ý thiết lập cơ chế đối thoại thường kỳ giữa hai Bộ trưởng Ngoại giao; đối thoại giữa hai Quốc hội; xem xét trao đổi đoàn của các cơ quan Đảng.

Về kinh tế: Hai bên coi đây là trọng tâm, nền tảng và động lực thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Hai bên khuyến khích các doanh nghiệp và nhà đầu tư Hoa Kỳ tiếp tục tới Việt Nam làm ăn kinh doanh, đặc biệt trong những lĩnh vực ưu tiên của Việt Nam như công nghệ cao, năng lượng, chế tạo, môi trường, công nghệ thông tin, hiện đại hóa nông nghiệp, phát triển nguồn nhân lực... Chúng ta đề nghị Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường đầy đủ của Việt Nam; bỏ các rào cản thương mại đối với hàng xuất khẩu, đặc biệt là hàng nông sản, của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ. Việc trên 100 doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ cùng Bộ trưởng Thương mại và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ tới dự cuộc gặp và lắng nghe Chủ tịch nước trình bày về triển vọng quan hệ kinh tế giữa hai nước cũng như giải đáp mọi thắc mắc cho thấy sự quan tâm cao của chính giới và các doanh nghiệp Hoa Kỳ về tiềm năng hợp tác kinh tế, đầu tư với Việt Nam.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Barack Obama khẳng định cam kết hoàn tất đàm phán về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) toàn diện và tiêu chuẩn cao vào thời điểm sớm nhất có thể trong năm nay. Đây là Hiệp định của thế kỷ XXI, giúp tăng cường hội nhập kinh tế khu vực, thúc đẩy các mục tiêu phát triển và giúp tạo việc làm ở Việt Nam, Hoa Kỳ và các nước thành viên TPP khác, trong khi tính đến sự đa dạng về trình độ phát triển của các thành viên trong khuôn khổ một thỏa thuận cân bằng và toàn diện. Hai bên cũng cam kết thúc đẩy hơn nữa quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư song phương trong khuôn khổ Hội đồng hiệp định khung về thương mại và đầu tư (TIFA) và các tổ chức, thể chế khu vực và toàn cầu như ASEAN, APEC, WTO.

Nhân dịp này, doanh nghiệp hai nước đã ký kết một số thỏa thuận như: Bản ghi nhớ giữa Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Hoa Kỳ về hỗ trợ thương mại và đầu tư trong lĩnh vực dầu khí và năng lượng ở Việt Nam, Thỏa thuận khung giữa Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và Công ty Exxon Mobil, Thỏa thuận hợp tác giữa Tổng Công ty thăm dò, khai thác dầu khí (PVEP) và Công ty dầu khí Murphy, Bản ghi nhớ giữa Công ty bảo hiểm Metropolitan Life (Metlife) và Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, chấp thuận của Bộ Tài chính Việt Nam về chủ trương thành lập công ty quản lý quỹ của Công ty bảo hiểm ACE.

Tại các cuộc gặp gỡ, trao đổi với Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) và Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã đề nghị WB tiếp tục dành cho Việt Nam vốn vay ưu đãi IDA, hỗ trợ các dự án phát triển cơ sở hạ tầng; đề nghị IMF tăng cường tư vấn chính sách, ủng hộ quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng ở Việt Nam. Về phần mình, Chủ tịch WB và Giám đốc điều hành IMF khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam và tin tưởng với các biện pháp toàn diện hiện nay, nền kinh tế Việt Nam sẽ vượt qua được các thách thức kinh tế vĩ mô.

Chuyến thăm cũng thể hiện một Việt Nam chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Trong hội đàm với Tổng thống Barack Obama, khi phát biểu tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) và trao đổi với Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã chia sẻ những đánh giá, nhận định về sự vận động của tình hình thế giới và khu vực, vai trò của ASEAN trong một cấu trúc khu vực đang định hình hiện nay. Chủ tịch nước chia sẻ mong muốn của Việt Nam về một khu vực châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển; khẳng định Việt Nam sẵn sàng nỗ lực đóng góp hiệu quả và thực chất hơn nữa vào hòa bình và ổn định ở khu vực và trên thế giới. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nêu rõ duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực; các quốc gia cần nỗ lực, thể hiện trách nhiệm trong việc thực hiện mục tiêu chung này. Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Barack Obama tái khẳng định ủng hộ giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có những quy định của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), đồng thời tái khẳng định ủng hộ nguyên tắc không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp trên biển và tranh chấp lãnh thổ. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Barack Obama nhấn mạnh giá trị của việc tuân thủ đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC), và tầm quan trọng của việc khởi động đàm phán để hoàn tất một bộ Quy tắc ứng xử (COC) có hiệu quả.

Một kết quả nổi bật khác trong chuyến thăm lần này đó là sự gắn kết hiệu quả giữa ngoại giao Nhà nước và ngoại giao nhân dân. Bên cạnh hoạt động chính thức của Chủ tịch nước, đoàn các cựu chiến binh và chức sắc tôn giáo của ta đi cùng cũng có các hoạt động tiếp xúc, làm việc trong thời gian chuyến thăm.

Ngoài cuộc làm việc với đại diện USAID, nhóm đối thoại Mỹ - Việt về chất da cam/dioxin, các cựu chiến binh đã gặp gỡ với các cựu chiến binh Hoa Kỳ. Cuộc gặp diễn ra rất cảm động, có ý nghĩa biểu tượng, thể hiện hai nước thực sự đã vượt qua một chặng đường dài từ cựu thù trở thành bạn bè. Ngày nay, các cựu binh từng đứng ở hai bên chiến tuyến lại cùng nhau chia sẻ nguyện vọng giản dị là được sống trong hòa bình, hợp tác lâu dài, gác lại quá khứ, cùng nhau hướng tới tương lai.

Các chức sắc tôn giáo của Việt Nam cũng đã có cuộc làm việc hữu ích với quan chức Bộ Ngoại giao, các nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ và đại diện một số Tổ chức phi Chính phủ như Tổ chức Ân xá quốc tế, Tổ chức theo dõi nhân quyền. Đoàn đã trao đổi rất thẳng thắn về những vấn đề phía Hoa Kỳ quan tâm, cung cấp thông tin khách quan, xác thực về tình hình tôn giáo tại Việt Nam, những thành tựu của Việt Nam trong vấn đề tự do tôn giáo, tín ngưỡng, giúp các tổ chức, cá nhân Hoa Kỳ hiểu rõ hơn và đầy đủ về thực tế tự do tôn giáo nói riêng và quyền con người nói chung tại Việt Nam./.