Kinh tế phát triển đúng hướng, lạm phát được kiềm chế

Tại buổi họp báo, điểm lại các nội dung chính của phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7-2013, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết: Kể từ đầu năm tới nay, tình hình kinh tế - xã hội phát triển đúng hướng, tốt lên, tuy nhiên, tốc độ tốt lên không nhanh như mong muốn, theo ngôn ngữ của các nhà kinh tế, thì gọi là “kinh tế tăng trưởng dưới mức tiềm năng”. Bộ trưởng cho biết, thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội, Chính phủ thống nhất đánh giá: nhìn chung, tình hình kinh tế - xã hội 7 tháng đầu năm 2013 chuyển biến tích cực, đúng hướng, đạt kết quả khá toàn diện, tạo cơ sở để tiếp tục thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra cho năm 2013. Các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, nhất là các Nghị quyết số 01/NQ-CP và số 02/NQ-CP của Chính phủ, đồng thời tập trung chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch, cụ thể hóa các giải pháp đã đề ra, thể hiện ở một số kết quả nổi bật:

- Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát tiếp tục được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7-2013 tăng 0,27%. So với tháng 12-2012, CPI tháng 7-2013 tăng 2,68% và là mức tăng thấp nhất so với cùng kỳ 2004-2011 (cùng kỳ năm 2012 là 2,22%).

- Tăng trưởng tín dụng tiếp tục chuyển biến tích cực, đến ngày 25-7-2013 ước tăng 5,02% (cùng kỳ 7 tháng đầu năm 2012 tăng 1,2%). Mặt bằng lãi suất đã giảm phù hợp với tình hình lạm phát. Lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên ở mức 7-9%/năm. Tín dụng tăng, lãi suất giảm cùng các biện pháp miễn giảm thuế, giãn thuế... đã góp phần tích cực tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh.

- Xuất khẩu tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao. Tính chung 7 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 72,74 tỷ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch nhập khẩu 7 tháng đầu năm ước đạt 73,47 tỷ USD, tăng 15%. Nhập siêu 7 tháng đầu năm khoảng 733 triệu USD, bằng 1% tổng kim ngạch xuất khẩu; nhập siêu thấp góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế. Tình hình xuất nhập khẩu tích cực là một tín hiệu thể hiện sản xuất kinh doanh trong nước đang phục hồi.

- Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và giải ngân ODA đạt khá. Vốn FDI thực hiện trong 7 tháng đầu năm ước đạt 6,65 tỷ USD, tăng 6,4% với cùng kỳ năm 2012; vốn đăng ký ước đạt 11,91 tỷ USD, tăng 19,6%. Giải ngân ODA đạt 2,55 tỷ USD (đạt 59,3% kế hoạch năm).

- Tổng thu ngân sách nhà nước đạt 52,6% dự toán, tăng 6,3% so với cùng kỳ; tổng chi ngân sách nhà nước đạt 54% dự toán, tăng 7,3% so với cùng kỳ, bảo đảm các nhu cầu chi tiêu phục vụ phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng - an ninh, khắc phục hậu quả thiên tai.

- Tăng trưởng các ngành kinh tế tiếp tục chuyển biến tích cực. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) quý I tăng 4,5%, quý II tăng 6% và tháng 7-2013 tăng 7%; tính chung 7 tháng tăng 5,2%. Mức tăng tồn kho tiếp tục xu hướng giảm. Chỉ số tồn kho của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại thời điểm 01-7-2013 ước tăng 8,8% so với cùng thời điểm năm trước, giảm mạnh so với mức 9,7% tại thời điểm 01-6-2013 và 21,5% tại thời điểm 01-01-2013. Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mặc dù gặp nhiều khó khăn do thời tiết, thiên tai, bệnh dịch, nhất là giá nông sản và sức mua giảm. Diện tích gieo cấy lúa mùa tăng 7,6%, lúa hè thu tăng 4,8%; chăn nuôi lợn và gia cầm hồi phục; tổng sản lượng thủy sản ước tăng 1,7% so với cùng kỳ. Khu vực dịch vụ tiếp tục duy trì đà phát triển. Tổng mức bán lẻ 7 tháng tăng 12% so với cùng kỳ (nếu loại trừ yếu tố giá thì tăng 4,9%). Vận chuyển hàng hóa ước tăng 3,3%. Khách quốc tế đến Việt Nam đạt khoảng 4,2 triệu lượt, tăng 5,9% so với cùng kỳ.

- Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng được tích cực triển khai. Tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, xử lý nợ xấu đã đạt một số kết quả bước đầu.

- Số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng so với cùng kỳ trong những tháng gần đây. Cụ thể trong 5 tháng đầu năm 2013 số doanh nghiệp đăng ký thành lập đã tăng 4,8%; 6 tháng tăng 7,6% và 7 tháng tăng 8,4%. Tốc độ tăng số doanh nghiệp ngừng hoạt động có xu hướng giảm dần. Số doanh nghiệp tạm ngừng đã quay trở lại hoạt động tăng qua từng tháng. Cụ thể là trong 4 tháng số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động ước khoảng 8,3 nghìn; 5 tháng khoảng 8,8 nghìn; 6 tháng khoảng 9,3 nghìn và 7 tháng khoảng 10 nghìn doanh nghiệp. Kết quả này cho thấy các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh đang phát huy tác dụng, củng cố niềm tin của nhà đầu tư, doanh nghiệp.

- Các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội tiếp tục được bảo đảm; đời sống của người dân, đặc biệt là người nghèo, dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa được quan tâm. Trong 7 tháng đầu năm, chúng ta ước tạo việc làm cho gần 850 nghìn người, đạt 53,1% kế hoạch năm. Trong điều kiện ngân sách nhà nước khó khăn, Chính phủ vẫn ưu tiên bố trí nguồn lực thực hiện các chính sách xã hội hiện hành và ban hành một số chính sách mới như: Điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng, lương cơ bản của cán bộ công chức, tăng lương cho cán bộ hưu trí, người có công; hỗ trợ đào tạo nghề, tìm việc làm cho lao động nông thôn, lao động mất việc làm, hộ gia đình bị thu hồi đất sản xuất; thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp; đã xuất cấp 45,8 nghìn tấn gạo để cứu trợ cho nhân dân ở vùng bị thiếu đói, giáp hạt. Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, thông tin truyền thông, văn hóa thể thao tiếp tục được chú trọng. Cải cách hành chính, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đấu tranh phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được đẩy mạnh. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, hoạt động đối ngoại được tăng cường.

... song vẫn cần kiên định các mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp đã đề ra

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam, Chính phủ đã đề nghị các nhà kinh tế trong và ngoài nước tập trung phân tích, có nhiều ý kiến nhưng tựu chung lại là trong thời gian tới, chúng ta phải đặt mục tiêu điều hành như điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ bám vào mục tiêu dài hạn hơn, cố gắng kiềm chế lạm phát ở mức 7%, đưa tốc độ tăng trưởng nhích dần lên. Điều quan trọng là không chạy theo mục tiêu kiềm chế lạm phát xuống mức thấp ngay lập tức, đưa tăng trưởng tăng cao ngay mà điều quan trọng là giữ ổn định vĩ mô, đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế, tạo đà cho các bước tiếp theo. Bộ trưởng cho biết, tại Phiên họp thường kỳ này, Chính phủ cũng đã dành thời gian thảo luận và nhấn mạnh phải đẩy mạnh tái cơ cấu như tái cơ cấu hệ thống ngân hàng. Việc tái cơ cấu đầu tư công bắt đầu cho thấy hiệu quả rõ nét, chuyển từ hàng năm sang trung hạn. Chính phủ mong muốn người dân cùng giám sát, ủng hộ để tái cơ cấu hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, nhiều lĩnh vực chuyển biến, tăng trưởng còn chậm, chưa vững chắc, nhất là công nghiệp, nông nghiệp. Lạm phát tuy đã được kiểm soát nhưng còn tiềm ẩn nguy cơ tăng. Sản xuất kinh doanh còn khó khăn, phục hồi chậm, nợ xấu tuy giảm nhưng còn cao, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn. Tiêu thụ hàng hóa, nhất là các mặt hàng nông sản chủ lực như lúa gạo, thủy sản tiếp tục gặp nhiều khó khăn do giá giảm, sức mua giảm, chính sách bảo hộ thương mại của một số thị trường lớn. Thu ngân sách vẫn còn khó khăn, mức hụt thu còn cao, cân đối ngân sách chưa vững chắc. Tai nạn giao thông tăng và còn diễn biến phức tạp. Tình trạng cháy nổ xảy ra nhiều với gần 1.500 vụ, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Đời sống của hộ nghèo, đồng bào dân tộc, vùng sâu vùng xa còn nhiều khó khăn.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi, tăng trưởng chậm, diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều rủi ro; những tháng cuối năm, Chính phủ tiếp tục kiên định mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp đã được đề ra từ đầu năm, trong đó kiên trì mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đồng thời tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh theo các Nghị quyết 01, 02 và các Nghị quyết phiên họp thường kỳ hằng tháng của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng hợp lý gắn với nâng cao chất lượng, năng suất, hiệu quả nhằm tạo nền tảng cho ổn định vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng bền vững trong thời gian tới. 

Trên tinh thần đó, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần cố gắng, nỗ lực với quyết tâm cao, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong triển khai thực hiện nhiệm vụ, tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

- Tiếp tục thực hiện đồng bộ, nhất quán các giải pháp kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm tăng trưởng theo mục tiêu đề ra. Điều hành chủ động, linh hoạt các công cụ của chính sách tiền tệ, tài khóa, kiểm soát chặt chẽ giá cả thị trường, thực hiện lộ trình giá thị trường với điện, xăng dầu, than trên tinh thần công khai, minh bạch (đồng thời hỗ trợ giá điện hợp lý đối với các hộ nghèo); bảo đảm cân đối cung cầu các mặt hàng thiết yếu, trong đó lưu ý lĩnh vực giáo dục và y tế; bám sát diễn biến tình hình trong và ngoài nước, tăng cường năng lực dự báo để phục vụ tốt hơn công tác điều hành.

- Điều hành lãi suất phù hợp với tình hình lạm phát; tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tiếp cận vốn, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhưng không để nợ xấu tăng và phải bảo đảm chất lượng tín dụng, phấn đấu đạt kế hoạch đề ra là 12%, hướng dòng vốn vào sản xuất, các lĩnh vực ưu tiên, có thị trường, có khả năng cạnh tranh; ổn định tỷ giá; tiếp tục quản lý tốt thị trường vàng.

- Nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ tài chính - ngân sách; bảo đảm thu đúng, thu đủ, chống gian lận, trốn thuế, thất thu, nợ đọng thuế. Quản lý chi ngân sách chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả, quyết tâm đạt dự toán ngân sách nhà nước năm 2013 đã được Quốc hội thông qua. Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, cơ quan, địa phương rà soát kỹ, đánh giá sát tình hình thực hiện nhiệm vụ thu, chi và có phương án cân đối ngân sách nhà nước 2013 trên tinh thần bảo đảm tổng mức dự toán thu, chi và bội chi ngân sách nhà nước năm 2013; trên cơ sở đó, xây dựng dự toán thu - chi ngân sách nhà nước năm 2014 theo hướng tích cực, bảo đảm mức bội chi hợp lý.

- Để tăng tổng cầu cho nền kinh tế, cùng với việc thực hiện giải pháp tín dụng nêu trên, tiếp tục chỉ đạo quyết liệt đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, thi công và giải ngân vốn đầu tư, nhất là đối với các dự án trọng điểm sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước và trái phiếu Chính phủ kế hoạch 2013. Thực hiện ứng vốn kế hoạch năm 2014 cho các công trình cấp bách, cần thiết và vốn đối ứng ODA; có giải pháp bố trí vốn phù hợp để triển khai ngay một số hạng mục của các dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 1A, Quốc lộ 14, các dự án cấp bách về thủy lợi, y tế. Tăng cường giải ngân vốn ODA, FDI; khuyến khích đầu tư tư nhân, hợp tác công-tư (PPP), nhất là đối với các dự án phát triển hạ tầng. Thực hiện các giải pháp hỗ trợ thị trường, tiêu thụ sản phẩm, nhất là hỗ trợ nông dân trong sản xuất, tiêu thụ các mặt hàng nông thủy sản; kéo dài thời hạn thu mua tạm trữ lúa gạo, tổ chức lại đầu mối xuất khẩu gắn với vùng nguyên liệu; tiếp tục hỗ trợ tín dụng nuôi cá tra, tôm, trồng cà phê. Triển khai thực hiện hiệu quả gói hỗ trợ nhà ở xã hội 30 ngàn tỷ đồng. Đẩy mạnh thu hút khách du lịch quốc tế.

- Đẩy nhanh hơn nữa tái cơ cấu nền kinh tế, đặc biệt các nhiệm vụ trọng tâm tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, tái cơ cấu đầu tư công; đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư ngoài ngành, xử lý nợ xấu, thực hiện kế hoạch đầu tư trung hạn. Tích cực triển khai Đề án tái cơ cấu nông nghiệp; đổi mới quan hệ sản xuất phù hợp, cải tiến phương pháp tổ chức, quản lý để nhân rộng các mô hình sản xuất hàng hóa chất lượng cao, hiệu quả gắn với hình thành chuỗi giá trị kết nối từ sản xuất đến tiêu thụ, bảo đảm lợi ích của nông dân.

- Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, tạo việc làm, các chương trình mục tiêu quốc gia, nhất là về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới; rà soát bổ sung cơ chế, chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số; tập trung chỉ đạo phòng chống thiên tai, bão lũ.

- Thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân, rà soát việc tiêm chủng vắc-xin, điều tra, sớm công bố nguyên nhân trẻ sơ sinh tử vong sau tiêm chủng; đẩy mạnh thực hiện Đề án giảm tình trạng quá tải của bệnh viện. Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, chuẩn bị tốt cho năm học mới.

- Phấn đấu quyết liệt để giảm tai nạn giao thông, tăng cường phòng chống cháy nổ; bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội, nhất là tại các địa bàn trọng điểm.

- Tiếp tục tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia. Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chú trọng đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và các hiệp định tự do thương mại (FTA) với các đối tác lớn, bảo đảm lợi ích quốc gia.

- Đồng thời, Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần chủ động cung cấp cho báo chí thông tin đầy đủ, kịp thời, khách quan về tình hình kinh tế - xã hội đất nước, đồng thời tiếp thu những phản hồi của dư luận để có điều chỉnh cơ chế, chính sách phù hợp, tạo đồng thuận xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2013./.