Hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng bảo vệ tốt hơn các quyền con người, quyền cơ bản của công dân

Ban soạn thảo đã nêu lên 5 định hướng cơ bản để sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, trong đó là xây dựng Bộ luật Hình sự (sửa đổi) theo hướng hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng bảo vệ tốt hơn các quyền con người, quyền cơ bản của công dân; xây dựng Bộ luật Hình sự (sửa đổi) góp phần bảo vệ và thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.

Việc xây dựng Bộ luật Hình sự (sửa đổi) theo hướng làm hài hòa các quy định của Bộ luật Hình sự với các quy định của điều ước quốc tế về phòng, chống tội phạm mà nước ta là thành viên, góp phần tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm; hoàn thiện kỹ thuật lập pháp hình sự, nâng cao tính minh bạch, khả thi và tính dự báo trong các quy định của Bộ luật Hình sự cũng như bảo đảm tính thống nhất về mặt kỹ thuật trong nội tại Bộ luật Hình sự với các luật khác.

Trên cơ sở tán thành với 5 định hướng cơ bản xây dựng dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) được Ban soạn thảo nêu ra, TS. Trịnh Tiến Việt ( Khoa Luật, Đại học quốc gia) đề nghị cần bổ sung thêm 2 định hướng nữa đó là: đề cao hiệu quả phòng ngừa, tăng tính hướng thiện trong xử lý người phạm tội và kế thừa những điểm tiến bộ của Bộ Luật Hình sự năm 1999.

Tán thành với việc nghiên cứu khả năng bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân vào Bộ luật, đại biểu Nguyễn Quốc Việt, nguyên Vụ trưởng vụ pháp luật hình sự hành chính thấy rằng cần phải xây dựng một đề án nghiên cứu kỹ về nội dung này.

Về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân, đại biểu Nguyễn Mai Bộ (Tòa án Quân sự Trung ương) đề nghị cần bổ sung khái niệm về nhóm tội này trong dự án Bộ luật. Điều 315 mới chỉ liệt kê những người phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân. Theo đại biểu Nguyễn Mai Bộ, nên sửa Điều 315 theo hướng nêu khái niệm tội này là gì; các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân là những tội gì;... đồng thời nên tính tới việc nội luật hóa một số loại tội phạm thuộc lĩnh vực nhân đạo quốc tế trong nhóm tội này.

Về kỹ thuật lập pháp hình sự, có ý kiến đề nghị cần hoàn thiện các khái niệm được quy định trong Bộ luật, đồng thời nghiên cứu, bổ sung các quy định mang tính giải thích, giải nghĩa một số khái niệm cơ bản; nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Hình sự nhằm đảm bảo sự thống nhất giữa Phần chung và Phần các tội phạm của Bộ luật cũng như giữa các quy định trong từng phần; nghiên cứu thu hẹp khoảng cách giữa mức tối thiểu và mức tối đa của khung hình phạt trong một số cấu thành tội phạm có khoảng cách hình phạt tù quá rộng…/.