Cải cách hành chính và hiện đại hoá hải quan

Đây là một trong những công việc được Cục Hải quan tỉnh Lào Cai hết sức quan tâm và tiếp tục đẩy mạnh thực hiện trong năm 2013, thể hiện trên một số khía cạnh cụ thể sau:

Một là, tiếp tục rà soát, thực hiện đơn giản hóa thủ tục hải quan, nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm tra, giảm thiểu thời gian thông quan, tạo thuận lợi xuất khẩu, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu, góp phần kiềm chế nhập siêu…; thống kê các thủ tục hành chính được thực hiện trong phạm vi quản lý của Cục Hải quan tỉnh Lào Cai; duy trì việc công khai, đầy đủ, kịp thời các văn bản pháp luật có liên quan, bộ thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực hải quan và các thủ tục hành chính thuộc phạm vi, địa bàn quản lý của đơn vị tại các cửa khẩu. Đồng thời, công bố công khai thủ tục hành chính đang thực hiện tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai trên cổng thông tin điện tử của Tỉnh Lào Cai.

Hai là, đầu tư cơ sở vật chất theo hướng từng bước hiện đại hóa công tác quản lý nghiệp vụ tại các đơn vị; ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin vào công tác quản lý, điều hành; quản lý phát triển nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu cải cách, hiện đại hóa…Hiện nay, do nguồn lực triển khai thực hiện thủ tục hải quan điện tử còn thiếu dẫn tới một số khó khăn khi vừa triển khai thủ tục hải quan truyền thống và thủ tục hải quan điện tử.

Ba là, đẩy mạnh việc thực hiện thủ tục hải quan điện tử theo kế hoạch năm 2012; tiếp tục ứng dụng quy trình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Việt Nam ISO 9001:2000 trong công tác quản lý hải quan; triển khai thí điểm chữ ký số trong thủ tục hải quan điện tử, góp phần giảm thiểu thời gian thông quan, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập khẩu.

Trên thực tế, việc thực hiện thí điểm thủ tục hải quan điện tử còn chưa ổn định do kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; việc tham gia thực hiện của các doanh nghiệp còn hạn chế, một số doanh nghiệp chưa nắm được đầy đủ các quy định về thủ tục hải quan nói chung và thủ tục hải quan điện tử nói riêng; trình độ ứng dụng công nghệ thông tin còn thấp nên gặp nhiều khó khăn trong triển khai. Việc chưa có hệ thống tài liệu hướng dẫn chi tiết nghiệp vụ hải quan sử dụng trên hệ thống công nghệ thông tin và giải pháp đào tạo tổng thể cho công chức hải quan, doanh nghiệp, cũng là nguyên nhân dẫn tới việc thực hiện thủ tục hải quan điện tử chưa đúng quy định. Trong một số văn bản hướng dẫn về quy trình nghiệp vụ vẫn còn sự thiếu thống nhất giữa thủ tục hải quan điện tử và thủ tục hải quan truyền thống.

Tổng số doanh nghiệp đăng ký làm thủ tục hải quan điện tử là 155 doanh nghiệp; số tờ khai thực hiện thủ tục hải quan điện tử: 4.809 tờ (chiếm 49,2% tổng số tờ khai thực hiện thủ tục hải quan); kim ngạch đạt 324,3 triệu USD (chiếm 39,8%).

Chống buôn lậu và gian lận thương mại

Năm 2012, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn tỉnh Lào Cai diễn ra với quy mô nhỏ, thủ đoạn của đối tượng buôn lậu chủ yếu là lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý cửa khẩu, biên giới, chia nhỏ hàng hóa rồi thuê cư dân biên giới vận chuyển trái phép vào nội địa. Hải quan Lào Cai đã chỉ đạo lực lượng chống buôn lậu chủ động tăng cường các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan nhằm quản lý chặt địa bàn, thu thập thông tin về hoạt động của các đối tượng, phối hợp với các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương chủ động phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về hải quan; tăng cường kiểm soát chống buôn lậu ma túy qua biên giới; thực hiện nghiêm sự chỉ đạo của các cấp, các ngành về quy trình nghiệp vụ tuần tra, kiểm soát của lực lượng kiểm soát hải quan.

Công tác thu thập, xử lý thông tin nghiệp vụ hải quan; phân tích, đánh giá rủi ro, xác định rõ đối tượng, mặt hàng, địa bàn trọng điểm; phương thức, thủ đoạn buôn lậu được thực hiện khá tốt, tạo cơ sở áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro và đấu tranh phòng, chống buôn lậu đạt hiệu quả. Công tác nắm tình hình tại các cửa khẩu phụ nằm ngoài địa bàn kiểm soát hải quan cũng được tăng cường.

Hoạt động hợp tác giữa Cục Hải quan Lào Cai - Việt Nam và hải quan Hà Khẩu - Trung Quốc được duy trì. Hai bên thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin phục vụ cho công tác quản lý hải quan; tổ chức giao lưu, học tập kinh nghiệm lẫn nhau nhằm tăng cường tình hữu nghị giữa hải quan hai bên.

Các giải pháp nhằm thúc đẩy các hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư, hội nhập quốc tế... được triển khai mạnh mẽ, góp phần bình ổn thị trường, kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững ổn định an ninh chính trị.

 Nỗ lực trong công tác thu ngân sách

Năm 2012, Cục Hải quan tỉnh Lào Cai được giao chỉ tiêu thu nộp ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất, nhập khẩu qua địa bàn là 1.150 tỷ đồng, tăng 69,1% so với năm 2011; chỉ tiêu phấn đấu là 1.300 tỷ đồng, tăng 36,8% so với năm 2011. Xác định rằng, trong điều kiện nền kinh tế thế giới và trong nước có nhiều biến động như hiện nay, đây là chỉ tiêu rất cao, vì thế, ngay từ đầu năm 2012, Cục Hải quan Lào Cai đã giao chỉ tiêu cho từng chi cục tổ chức thực hiện, đồng thời tăng cường công tác chống gian lận về giá tính thuế, tích cực thu hồi nợ đọng thuế, đẩy mạnh các biện pháp hiện đại trong thu nộp ngân sách, khai hải quan từ xa, khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện thủ tục hải quan điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập khẩu, thường xuyên tổ chức đánh giá các nguồn thu để có biện pháp chỉ đạo kịp thời, tìm giải pháp trong công tác thu ngân sách, phấn đấu thu đạt kế hoạch được giao.

Tuy nhiên, do những khó khăn chung của nền kinh tế ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất, nhập khẩu của các doanh nghiệp, nên số thu nộp ngân sách nhà nước đến hết ngày 15-10-2012 chỉ đạt 782,8 tỷ đồng, giảm 18,6% so với cùng kỳ năm 2011, đạt 68,1% chỉ tiêu được giao và đạt 60,2% chỉ tiêu phấn đấu do Tổng cục Hải quan giao. Ước thu ngân sách cả năm 2012 đạt 1.050 tỷ đồng, bằng 91,3% so với chỉ tiêu được giao và bằng 91,3% so với dự ước năm 2011.

Hướng tới "Chuyên nghiệp - Minh bạch - Hiệu quả"

Căn cứ vào kết quả thực hiện công tác năm 2012 và tình hình thực tế của địa phương; Chiến lược phát triển ngành hải quan đến năm 2020 của Tổng cục Hải quan; Kế hoạch cải cách hiện đại hóa hải quan tỉnh Lào Cai giai đoạn 2011 - 2015, Cục Hải quan Lào Cai xây dựng phương hướng nhiệm vụ năm 2013 tập trung vào một số nhiệm vụ chính sau:

Thứ nhất, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả cơ chế, chính sách của Nhà nước trong công tác quản lý hải quan; với cơ chế, chính sách đầy đủ, minh bạch, thủ tục hải quan đơn giản trên cơ sở nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin; xử lý dữ liệu tập trung, thủ tục hải quan điện tử, ứng dụng quản lý rủi ro, xây dựng doanh nghiệp ưu tiên, địa điểm kiểm tra tập trung và hệ thống chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động hải quan. Phấn đấu 100% các chi cục hải quan thực hiện thủ tục hải quan điện tử; mở rộng thủ tục hải quan điện tử đến tất cả các loại hình; phấn đấu kim ngạch xuất, nhập khẩu, thu thuế từ thực hiện thủ tục hải quan điện tử đạt từ 70% - 90%.

Thứ hai, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị kỹ thuật, hệ thống máy vi tính và các phần mềm ứng dụng vào công tác quản lý chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả công việc, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện lộ trình cải cách thủ tục hành chính về hải quan.

Thứ ba, thực hiện tốt công tác thu nộp ngân sách bằng nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó tiếp tục quan tâm giải pháp nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ doanh nghiệp, tạo thuận lợi về thủ tục, giảm chi phí, phiền hà, chống sách nhiễu tiêu cực của cán bộ, công chức hải quan. Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng Luật Quản lý thuế, các thông tư và văn bản hướng dẫn đến cộng đồng doanh nghiệp, người dân. Đẩy mạnh công tác thu hồi nợ đọng thuế, chống thất thu thuế tại các chi cục hải quan cửa khẩu; tăng cường kiểm tra công tác nghiệp vụ tại các chi cục hải quan cửa khẩu, kịp thời chấn chỉnh những sai sót... Hiện đại hóa công tác theo dõi thu nộp thuế, trao đổi thông tin về người nộp thuế, quản lý thuế, lệ phí giữa hải quan và ngân hàng bằng phương thức điện tử.

Thứ tư, tăng cường công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại; công tác kiểm tra sau thông quan. Cụ thể là:

- Thực hiện có hiệu quả công tác kiểm soát hải quan, kiểm soát hàng hóa xuất, nhập khẩu, phương tiện vận tải, hành khách xuất nhập cảnh nhằm phòng, chống buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép, gian lận thương mại và buôn bán ma túy, tiền chất ma túy trái phép qua biên giới.

- Tăng cường công tác kiểm tra hàng hóa chặt chẽ, kiểm tra sau thông quan có hiệu quả và chất lượng; kịp thời đánh giá hiệu quả sử dụng các trang thiết bị của đội ngũ kiểm hóa viên nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp và khoa học trong công tác kiểm tra, giám sát hàng hoá, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại.

- Phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị hải quan trong Cục Hải quan tỉnh Lào Cai với các lực lượng chức năng trên địa bàn trọng điểm để trao đổi thông tin, nắm bắt tình hình, tổ chức phòng ngừa, đấu tranh chống hoạt động buôn lậu, vận chuyển ma túy trái phép qua biên giới; tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng nhân dân trong công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy và tố giác tội phạm.

- Tập trung cho công tác phúc tập hồ sơ, phát hiện các sai sót để kịp thời khắc phục, đồng thời phục vụ cho việc phân loại doanh nghiệp. Đẩy mạnh việc kiểm tra hồ sơ thanh khoản để tránh tồn đọng hồ sơ; tăng cường các biện pháp khai thác, thu thập thông tin về các doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu trên địa bàn quản lý, chú trọng đến các doanh nghiệp có kim ngạch xuất, nhập khẩu lớn, mặt hàng trọng điểm, thuế suất cao, ưu tiên đánh giá phân loại trước để có kế hoạch kiểm tra trước./.