Phát huy truyền thống anh hùng, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An đoàn kết, phấn đấu đưa quê hương Bác Hồ phát triển bền vững

TCCS - Trong những ngày tháng 5 này, Đảng bộ, các lực lượng vũ trang và nhân dân Nghệ An tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và sức sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, ra sức đẩy mạnh sản xuất, thực hành tiết kiệm, khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu xây dựng Nghệ An ngày càng giàu mạnh, văn minh, xứng đáng là quê hương Bác Hồ muôn vàn kính yêu.

Vùng đất có bề dày truyền thống

Nghệ An có truyền thống lịch sử, văn hóa, yêu nước và cách mạng. Địa danh Nghệ An xuất hiện từ năm Thiện Thành thứ 3 đời Lý Thái Tông (năm 1030) thay cho tên Châu Hoan đã có từ mấy trăm năm về trước (năm 627). Từ thế kỷ thứ VIII, Mai Hắc Đế đã phất cao cờ nghĩa, xây thành Vạn An ở Sa Nam (Nam Đàn) để chống lại ách thống trị của Nhà Đường. Năm 1285, trước họa xâm lăng của quân xâm lược Nguyên Mông, vua Trần Nhân Tông đã dựa vào nguồn nhân lực hùng hậu của vùng đất này. Năm 1424, trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nhà Minh, Lê Lợi tiến quân vào Nghệ An lập đại bản doanh ở đây 4 năm. Cuối năm 1788, Nguyễn Huệ trên đường hành quân cấp tốc ra Bắc để đánh đuổi 29 vạn quân Thanh sang xâm chiếm nước ta, ông đã dừng lại ở Nghệ An tuyển thêm 5 vạn quân sĩ. Những tân binh này được tổ chức thành cánh Trung quân, do Quang Trung trực tiếp chỉ huy, đã hăng hái thần tốc tiến ra Thăng Long, góp phần làm nên chiến công vang dội ở Ngọc Hồi, Đống Đa giữa tết năm Kỷ Dậu (1789).

Trong buổi đầu chống thực dân Pháp, dưới ngọn cờ của Tiến sĩ Nguyễn Xuân Ôn và Phó bảng Lê Doãn Nhạ, nhân dân Nghệ An đã dấy lên một trong trào kháng Pháp mạnh mẽ, đứng hàng đầu trong cả nước. Đầu thế kỷ XX, xuất hiện Phan Bội Châu, Hồ Tùng Mậu, Phạm Hồng Thái, Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai... là những con người đầy nhiệt huyết yêu nước, đã bôn ba hải ngoại, với khát vọng tiếp thu cái hay, cái mới, hy vọng cứu nước thắng lợi.

Nghệ An là nơi ghi dấu ấn đầu tiên của truyền thống đấu tranh cách mạng vô sản ở Việt Nam với cao trào Xô-viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931, mở đầu cho cao trào cách mạng vô sản trong cả nước.

Trong công cuộc chống Mỹ cứu nước, Nghệ An là quê hương của các phong trào “Tiếng hát át tiếng bom”, “Lương không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Xe chưa qua, nhà không tiếc”, “Tất cả cho miền Nam ruột thịt” v.v.. Nghệ An đã góp phần cùng cả nước đi đến đại thắng Mùa Xuân năm 1975.

Bên cạnh truyền thống đấu tranh cách mạng kiên cường, Nghệ An còn là mảnh đất truyền thống hiếu học, có nhiều dòng họ, nhiều làng học nổi tiếng, là cái nôi sản sinh cho đất nước nhiều danh tướng, lương thần, nhiều nhà khoa học, nhà văn hóa có tầm cỡ quốc gia và quốc tế. Là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một danh nhân văn hóa thế giới và anh hùng giải phóng dân tộc.

Đang trên đà phát triển

Nghệ An có tiềm năng và lợi thế để phát triển kinh tế, có diện tích gần 16.500km2, dân số xấp xỉ 3 triệu người gồm bảy dân tộc anh em cùng chung sống. Điều kiện địa lý có cả biển, đồng bằng, rừng núi nên kinh tế cũng phát triển theo hướng đa dạng. Nằm ở trung tâm khu vực Bắc Trung Bộ, Nghệ An có đường sắt, đường quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh đi qua, có cảng biển Cửa Lò, sân bay Vinh, là cầu nối giữa hai miền Bắc - Nam, là cửa ngõ sang nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, vùng đông bắc Thái Lan. Nghệ An còn là tỉnh có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh.

Trong những năm qua, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An đã và đang phát huy truyền thống cách mạng anh hùng, đoàn kết, nhất trí, khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu và giành được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và xây dựng Đảng. Có thể khẳng định trong nhiệm kỳ qua kinh tế của tỉnh đã duy trì tốc độ tăng trưởng khá và chuyển dịch đúng hướng, sản xuất kinh doanh trong các ngành, lĩnh vực tiếp tục phát triển. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trong 5 năm 2006 - 2010 đạt 9,5%.

Nhiều năm qua, mặc dù thiên tai, dịch bệnh liên tiếp nhưng nông, lâm, ngư nghiệp vẫn có bước phát triển khá. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành nông, lâm, ngư nghiệp bình quân 5 năm ước đạt 5,24%; giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích cũng tăng cao. Đạt mục tiêu ổn định sản lượng lương thực trên 1 triệu tấn. Một số loại cây nguyên liệu được tập trung mở rộng và đầu tư thâm canh, cơ bản đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cho các nhà máy chế biến và xuất khẩu. Nhiều mô hình kinh tế trang trại, chăn nuôi tập trung, bán công nghiệp cũng được Tỉnh ủy, ủy ban nhân dân tỉnh đầu tư phát triển và bước đầu có hiệu quả.

Quy hoạch phát triển công nghiệp giai đoạn 2006 - 2010 có tính đến 2015 đã được tỉnh bổ sung, trong đó, một số lĩnh vực công nghiệp mũi nhọn có lợi thế được xác định để tập trung đầu tư, xây dựng là: xây dựng Khu kinh tế Đông Nam, các khu công nghiệp, khu công nghiệp nhỏ; một số nhà máy lớn được nâng cấp, xây dựng như: Nhà máy xi-măng Đô Lương, Tân Kỳ, Tân Thắng, Nhà máy xi-măng Anh Sơn, Nhà máy xi-măng 19/5 Anh Sơn, Nhà máy chế biến bột đá trắng siêu mịn VNT Nam Cấm; xây dựng 9 công trình thủy điện với tổng công suất 724 MW; nâng cấp Nhà máy bia Vinh lên 50 triệu lít/năm, xây dựng Nhà máy bia Sài Gòn 100 triệu lít/năm, bia Hà Nội 50 triệu lít/năm, rượu Vodka 3 triệu lít/năm... Đồng thời với việc tích cực tổ chức, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước, các loại hình kinh tế tư nhân cũng được chú trọng phát triển và ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và trong tăng thu ngân sách của tỉnh.

Trong xu thế chung của cả nước, các ngành kinh tế dịch vụ có chuyển biến theo hướng đa dạng hóa, ngành thương mại tiếp tục được tổ chức lại đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất và đời sống nhân dân. Cụ thể là: hoạt động du lịch chuyển biến khá mạnh, hạ tầng du lịch được quan tâm đầu tư có trọng tâm, trọng điểm như đầu tư xây dựng dự án bảo tồn, tôn tạo Khu di tích Kim Liên, triển khai dự án xây dựng quần thể nhà lưu niệm cố Tổng Bí thư Lê Hồng Phong, quảng trường Xô-viết Nghệ Tĩnh; hình thành và phát triển các cụm, tuyến du lịch mới; chủ động tham gia các tuyến, các chương trình du lịch quốc tế; từng bước xây dựng Vinh, thị xã Cửa Lò thành trung tâm lưu trú và trung chuyển khách du lịch... Hoạt động thương mại, dịch vụ được nâng lên một bước, cửa khẩu Nậm Cắn được nâng cấp thành cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu quốc gia Thanh Thủy và Thông Thụ được hình thành...

Thu ngân sách những năm vừa qua đều tăng khá, riêng năm 2010, dự ước đạt 4.700 - 5.000 tỉ đồng, tăng hơn 3 lần so với đầu nhiệm kỳ. Tổng vốn đầu tư xã hội được huy động đạt 75.000 tỉ đồng, trong đó nguồn huy động trong dân chiếm 20%, đầu tư nước ngoài 5,5%. Chi ngân sách cơ bản đã bảo đảm đáp ứng các yêu cầu thiết yếu. Chi cho đầu tư phát triển ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi ngân sách, chiếm vị trí quan trọng trong tổng đầu tư xã hội. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không ngừng được tăng cường, nhất là giao thông, đô thị, nhiều công trình đã được đưa vào khai thác, sử dụng có hiệu quả.

Những năm qua, giáo dục đào tạo đã có bước chuyển biến tích cực, nổi bật là cuộc vận động “hai không” bước đầu đem lại hiệu quả; chất lượng giáo dục mũi nhọn và toàn diện cũng được nâng lên. Hoạt động khoa học và công nghệ đã hướng vào mục tiêu đưa tiến bộ khoa học và công nghệ vào phục vụ sản xuất và đời sống. Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân có nhiều tiến bộ. Tỉnh đã triển khai xây dựng bệnh viện đa khoa tỉnh 700 giường, nâng cấp, mở rộng bệnh viện Con Cuông, Thái Hòa ở khu vực tây bắc và tây nam. Các hoạt động y tế được đẩy mạnh theo hướng xã hội hóa, phát triển nhanh các cơ sở khám chữa bệnh ngoài công lập (Bệnh viện 115, Cửa Đông, Phủ Diễn, Thành An, Thái An...).

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tiếp tục được đẩy mạnh và nâng cao; các lễ hội truyền thống được duy trì và khôi phục; các di tích lịch sử, văn hóa được bảo tồn và phát huy thông qua việc gắn với phát triển du lịch, dịch vụ. Hệ thống phát thanh truyền hình, thông tin, báo chí, xuất bản tiếp tục được củng cố và phát triển, phục vụ kịp thời nhu cầu của các tầng lớp nhân dân. Phát thanh - truyền hình Nghệ An đã được phát sóng qua kênh Vinasat, từng bước chuyển đổi phát sóng truyền hình theo hướng số hóa nhằm tăng chất lượng hưởng thụ của người dân và diện phủ sóng phát thanh - truyền hình ở vùng sâu, vùng xa, vùng lõm.

Quốc phòng, an ninh được tăng cường, chính trị - xã hội ổn định, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được thực hiện có hiệu quả.

Phát huy truyền thống đoàn kết, góp phần bảo vệ an ninh biên giới và phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh đã giữ vững và phát triển quan hệ hữu nghị đặc biệt với các tỉnh Xiêng Khoảng, Bô ly khăm xay, Hủa Phăn (nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào).

Công tác xây dựng Đảng có tiến bộ và đạt được những kết quả quan trọng. Công tác chính trị, tư tưởng được tăng cường, bước sang năm thứ 4 thực hiện, Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tiếp tục được triển khai sâu, rộng trong hệ thống chính trị và nhân dân, đã góp phần quan trọng vào việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; rèn luyện bản lĩnh chính trị, cổ vũ tư tưởng tiến công, thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động không chỉ trong đội ngũ cán bộ, đảng viên mà cả trong đông đảo các tầng lớp nhân dân. Tập trung chỉ đạo nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, khóa X. Hệ thống chính trị cơ sở, đặc biệt là vùng giáo và vùng dân tộc thiểu số được quan tâm xây dựng. Đã chú trọng phát triển đảng viên trẻ tuổi, nữ, trí thức, dân tộc thiểu số, giáo dân. Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đã được Đảng bộ Nghệ An thực hiện có hiệu quả.

Mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ quan trọng, song Nghệ An vẫn đang là một tỉnh nghèo và kém phát triển. Tăng trưởng kinh tế chưa bền vững, chuyển dịch cơ cấu còn chậm; chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh thấp, một số vấn đề bức xúc thuộc lĩnh vực văn hóa - xã hội chưa được giải quyết tốt; đời sống của một bộ phận nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn nhiều khó khăn. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên, hoạt động của chính quyền các cấp, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân còn một số hạn chế.

Bước vào giai đoạn 2011 - 2015, Nghệ An có những thuận lợi: Một số chương trình, dự án lớn trong công nghiệp, xây dựng, giao thông trên địa bàn tỉnh đã được Trung ương đưa vào quy hoạch và xây dựng; nguồn lực được tích lũy từ những nhiệm kỳ trước đã và đang tiếp tục phát huy. Tuy nhiên, khó khăn còn nhiều: Nền kinh tế vẫn đang ở trình độ thấp kém; kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ; thiên tai, dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, khó lường; là tỉnh đất rộng, người đông, nhưng lại ở xa các cực tăng trưởng của cả nước nên việc thu hút đầu tư bị hạn chế.

Một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới

Từ bối cảnh trên, từ nay đến hết nhiệm kỳ, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An phấn đấu tận dụng tốt thời cơ, vượt qua thách thức, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Một là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, phấn đấu đạt ở mức cao nhất, đồng thời tổ chức kiểm điểm, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ qua, làm rõ những mặt đạt được và những khuyết điểm, hạn chế yếu kém, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm... gắn với kiểm điểm việc thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện của Đảng bộ trong nhiệm kỳ 2011 - 2015. Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, đẩy mạnh cải cách hành chính, thu hút một số dự án lớn có tính đột phá về phát triển kinh tế - xã hội trong nhiệm kỳ tiếp theo.

Hai là, ưu tiên phát triển công nghiệp nhằm tạo sự tăng trưởng cao để tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp trong GDP. Có các giải pháp tích cực nhằm đưa tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp hằng năm từ 16% - 17%. Trong đó, tập trung chỉ đạo nhóm sản phẩm có lợi thế của tỉnh, như: công nghiệp chế biến, nông, lâm, thủy sản, đồ uống; khai thác và chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, đặc biệt là xi-măng, thủy điện; cơ khí, điện tử...; dệt may, da giày, hàng thủ công mỹ nghệ. Tập trung đầu tư xây dựng hạ tầng Khu kinh tế Đông Nam, Khu công nghiệp Hoàng Mai, Khu công nghiệp Nam Cấm, Thọ Lộc theo quy hoạch được duyệt; xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Thanh Thủy làm trung điểm hợp tác kinh tế với Lào và Thái Lan. Triển khai xây dựng các nhà máy thủy điện theo quy hoạch được duyệt, đưa công suất các nhà máy thủy điện đạt 800 - 850MW, xây dựng nhà máy nhiệt điện 2400 MW, phấn đấu đưa sản lượng điện đạt 2,9 - 3,1 tỉ kWh. Tiếp tục nâng công suất các nhà máy bia để đến năm 2015 công suất các nhà máy bia là 250 triệu lít/ năm. Bảo đảm đủ nguồn nguyên liệu cho các nhà máy đường để đạt công suất ép 15.000 tấn mía/ngày.

Ba là, đẩy mạnh phát triển các ngành dịch vụ, tạo ra giá trị cao. Xây dựng Nghệ An thành trung tâm dịch vụ thương mại, du lịch, tài chính ngân hàng, bảo hiểm, giáo dục đào tạo và y tế của khu vực Bắc Trung Bộ. Nâng cao chất lượng các mặt hàng xuất khẩu của tỉnh, nhất là những mặt hàng đã có thị trường như: lạc nhân, bột sắn, cao su, chè, hải sản... Phấn đấu kim ngạch xuất khẩu đến năm 2015 đạt 500 - 550 triệu USD; tập trung nâng cấp, khai thác có hiệu quả những công trình du lịch trong chương trình Du lịch Nghệ An đến năm 2015. Phát triển các điểm du lịch Bãi Lữ, Đảo Ngư, Pù Mát,... tạo thêm một số điểm du lịch hấp dẫn, như: khu du lịch lịch sử Văn hóa Đền Cuông - Cửa Hiền, Đền Cờn (Quỳnh Lưu)...; lâm viên núi Quyết; các điểm du lịch trên Sông Lam và tuyến đường Cửa Hội - Nam Đàn. Theo chủ trương chung đã được Tỉnh ủy, ủy ban nhân dân tỉnh đề ra, ngành du lịch tỉnh sẽ tiếp tục chủ động xây dựng chương trình hội nhập và gắn kết du lịch của Nghệ An với khu vực Bắc miền Trung và du lịch cả nước.

Bốn là, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 7, khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ở Nghệ An. Tập trung xây dựng nông thôn mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. ứng dụng nhanh tiến bộ khoa học và công nghệ, nhất là công nghệ sinh học.

Năm là, huy động tối đa các nguồn lực để đẩy nhanh việc xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trong từng vùng và tổng thể, trong đó đặc biệt chú trọng phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng phục vụ phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, vùng nguyên liệu, hạ tầng khu công nghiệp... Thời gian tới, tỉnh tiếp tục đầu tư nâng cấp mở rộng cảng Cửa Lò, xây dựng cảng Đông Hồi. Đầu tư nâng cấp sân bay Vinh, mở thêm các tuyến Vinh - Hà Nội, Vinh - Đà Nẵng, Vinh - Plây-cu, Vinh - Viêng Chăn, Vinh - Hải Nam... Mở rộng cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, nâng cấp một số cửa khẩu phụ thành cửa khẩu chính (Tam Hợp, Thông Thụ). Hình thành Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy. Tiếp tục thực hiện xây dựng và nâng cấp một số bệnh viện: Bệnh viện Đa khoa Nghệ An 700 giường, bệnh viện vùng Tây Bắc, bệnh viện vùng Tây Nam, một số bệnh viện tuyến huyện, trạm y tế xã...

Sáu là, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt là ở miền núi. Bảo đảm 100% giáo viên đạt chuẩn đào tạo. Tiếp tục khuyến khích mở rộng, phát triển đào tạo chuyên nghiệp và dạy nghề. Xây dựng, mở rộng quy mô Đại học Vinh, Đại học sư phạm Kỹ thuật, Đại học Công nghệ Vạn Xuân, sớm hoàn thành nâng cấp các trường cao đẳng thành Trường Đại học Y, Đại học Văn hóa... Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng cuộc vận động phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" nhằm củng cố các mối quan hệ truyền thống, nền nếp gia phong tốt đẹp của các gia đình, dòng họ, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa xứ Nghệ. Tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đăng cai Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc vào năm 2016.

Bảy là, phát triển kinh tế phải gắn với bảo vệ môi trường nhằm bảo đảm phát triển nhanh và bền vững. Nâng dần nguồn ngân sách hằng năm cho việc nâng cao năng lực quản lý, tăng cường trang thiết bị dự báo, cảnh báo, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả và phục hồi sản xuất. Tập trung giải quyết ô nhiễm môi trường tại các khu công nghiệp, bệnh viện, khu dân cư, chợ, các cơ sở gây ô nhiễm.

Tám là, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc. Nâng cao chất lượng xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng cơ sở, cụm tuyến an toàn làm chủ, sẵn sàng chiến đấu, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia, an ninh biên giới và các vùng đặc thù. Chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch.

Chín là, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, gắn kết chặt chẽ công tác tư tưởng với việc triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết các vấn đề bức xúc của nhân dân./.