Phỏng vấn đồng chí Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Trưởng ban chỉ đạo thực hiện Dự án chọn 600 trí thức trẻ ưu tú có trình độ đại học về làm phó chủ tịch UBND xã

PV: Ngày 26-1-2011, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định phê duyệt Dự án thí điểm tuyển chọn 600 trí thức trẻ ưu tú có trình độ đại học để bố trí làm phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã thuộc 62 huyện nghèo trong Chương trình 30a của Chính phủ, Thứ trưởng có thể cho biết về các nội dung chủ yếu của Dự án?

Đồng chí Nguyễn Tiến Dĩnh (Đ/C NTD): Ngày 26-1-2011, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 170/QĐ-TTg phê duyệt Dự án thí điểm tuyển chọn 600 trí thức trẻ ưu tú, có trình độ đại học, tăng cường về làm phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã thuộc 62 huyện nghèo. Ngay sau đó, ngày 22-3-2011, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 804/QĐ-BNV phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Dự án nêu trên.

Dự án được thực hiện nhằm ba mục tiêu: Thứ nhất, tăng cường nguồn nhân lực có trình độ cao để giúp cấp ủy, chính quyền xã thuộc các huyện nghèo tổ chức triển khai thực hiện Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với các huyện nghèo trong cả nước, quy định tại Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ, đồng thời lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội, giúp nhân dân địa phương phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần. Thứ hai, tạo nguồn cán bộ trẻ, bổ sung vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan của Đảng và Nhà nước thông qua các hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội ở cấp xã thuộc 62 huyện nghèo trong cả nước. Thứ ba, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, phát hiện, tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trẻ thông qua các hoạt động thực tiễn ở cơ sở.

Dự án được triển khai thực hiện tại 600/894 xã thuộc phạm vi điều chỉnh của Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 62 huyện nghèo nhất trong cả nước. Đối với mỗi xã của huyện nghèo, nơi chưa bố trí đủ hai phó chủ tịch thì được bố trí một phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã.

Đối tượng tham gia Dự án là thanh niên có quốc tịch Việt Nam đang công tác ở trong và ngoài nước, đáp ứng các tiêu chuẩn và điều kiện như ở độ tuổi dưới 30, là Đoàn viên Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh hoặc là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Các đối tượng này phải có trình độ đại học thuộc các chuyên ngành phù hợp với yêu cầu công việc, trong đó ưu tiên tuyển chọn người được đào tạo các chuyên ngành như: kinh tế, khoa học - kỹ thuật, nông, lâm nghiệp và thủy sản, xây dựng, giao thông vận tải, tài nguyên - môi trường, luật và pháp lý; đồng thời, họ phải là những người có phẩm chất đạo đức, sức khỏe tốt và tình nguyện đến làm việc tại các xã thuộc huyện nghèo theo sự phân công của cơ quan có thẩm quyền.

Trong quá trình tuyển chọn, ưu tiên những thanh niên là người ở tỉnh có huyện nghèo, là người dân tộc thiểu số, biết tiếng dân tộc, am hiểu về phong tục, tập quán địa phương; người đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự, có kinh nghiệm trong quản lý hành chính.

Dự án bắt đầu thực hiện từ tháng 5-2011 đến tháng 6-2017. Trong quá trình thực hiện, Ban Quản lý Dự án sẽ tiến hành sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm để kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn hoặc trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến chỉ đạo.

PV: Như vậy, Dự án sẽ góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách phát hiện, tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức trẻ thông qua các hoạt động thực tiễn ở cơ sở. Đây là một chủ trương đúng, phù hợp với các xã khó khăn, là cơ hội để các bạn trẻ khẳng định năng lực… Nhưng để thu hút được những cán bộ trẻ có kiến thức chuyên môn, có nhiệt huyết, có thể sống “ba cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm) với dân... cần phải có chế độ đãi ngộ gì đặc biệt, nhất là đối với các thanh niên ở địa phương sở tại, thưa Thứ trưởng?

Đ/C NTD: Nếu được tuyển làm đội viên Dự án, trí thức trẻ sẽ có cơ hội trải nghiệm bản thân. Họ sẽ có một môi trường để tôi luyện, phấn đấu để trưởng thành từ cơ sở. Thông qua đó, trí thức trẻ sẽ có điều kiện khẳng định mình và có thể trở thành những cán bộ lãnh đạo tương lai. Cách thu hút trí thức trẻ về cơ sở là người phải có chuyên môn cụ thể và họ sẽ có chức danh, vị trí công việc xác định. Trong quá trình tuyển chọn chúng tôi vẫn có thứ tự ưu tiên. Ưu tiên những thanh niên ở chính huyện nghèo về các xã của huyện nhà, nếu trong huyện không có thì ưu tiên những đối tượng ở huyện ngoài cùng tỉnh, do tỉnh đưa về sau đó mới tăng cường từ tỉnh khác hoặc từ trung ương về.

Trí thức trẻ có ưu điểm nổi trội là năng động, có trình độ, nắm bắt, tiếp cận cái mới nhanh… Khi có điều kiện, môi trường làm việc thuận lợi, họ có cơ hội thể hiện sở trường và khẳng định mình. Vì thế, Dự án xây dựng cụ thể lộ trình tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch phát triển từ khi bắt đầu đến khi hoàn thành Dự án.

Đội viên Dự án được hưởng các chế độ, chính sách áp dụng đối với chức danh phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã; chế độ, chính sách hỗ trợ khác áp dụng cho thanh niên tình nguyện theo quy định của pháp luật và được hưởng chế độ, chính sách quy định tại Khoản 5, Điều 2 của Quyết định số 70/2009/QĐ-TTg ngày 27-4-2009, chính sách ưu đãi, khuyến khích thu hút trí thức trẻ, cán bộ chuyên môn kỹ thuật về tham gia công tác tại các xã thuộc 62 huyện nghèo theo Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP. Đồng thời, được cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện tham gia các hoạt động văn hóa, chính trị - xã hội tại địa phương và có kế hoạch bồi dưỡng để phát triển vào Đảng (nếu chưa phải là đảng viên). Đội viên Dự án công tác tại các xã khác được chính quyền địa phương nơi làm việc tạo điều kiện bố trí chỗ ở để bảo đảm sinh hoạt và công tác.

Đội viên Dự án không phải là công chức, nhưng sẽ được hưởng các chế độ, chính sách như công chức. Tuy trong Dự án chưa đề cập đến nhưng Bộ Nội vụ sẽ xem xét để khi các đội viên được tuyển dụng công chức thì sẽ được cộng nối thời gian công tác trước đó.

Như vậy, các trí thức trẻ có thể yên tâm sau thời gian công tác tại các xã thuộc 62 huyện nghèo.

PV: Dự án có quy trình tuyển chọn rất chặt chẽ, đó là  điều cần thiết để có nhân tài phục vụ đất nước, nhưng nhiều lãnh đạo tỉnh băn khoăn về việc tạo công ăn việc làm cho họ sau 3-5 năm cống hiến ở địa phương. Thứ trưởng có thể giải đáp những băn khoăn này của lãnh đạo các tỉnh cũng như của những cán bộ trẻ đang có ý định nộp hồ sơ tham gia vào Dự án?

Đ/C NTD: “Đầu ra” cho các đội viên cũng gắn với các địa phương. Sau khi Dự án kết thúc, đội viên được cấp ủy và chính quyền xã tiếp tục quy hoạch vào các vị trí lãnh đạo, quản lý của xã hoặc được ủy ban nhân dân huyện nơi tình nguyện đến công tác xét chuyển thành công chức theo quy định. Trường hợp ủy ban nhân dân xã, huyện nơi đội viên tình nguyện đến công tác không bố trí được công việc thì báo cáo ủy ban nhân dân tỉnh có huyện nghèo xem xét chuyển thành công chức nếu đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định tại Khoản 2, Điều 62 của Luật Cán bộ, công chức. Trường hợp cấp ủy, chính quyền địa phương nơi công tác không bố trí được việc làm cho các đội viên Dự án thì ủy ban nhân dân tỉnh có huyện nghèo báo cáo Bộ Nội vụ (thông qua Ban Quản lý Dự án Trung ương) để phối hợp với các cơ quan quản lý công chức tổ chức xét tuyển theo quy định của pháp luật. Còn những đội viên Dự án không có nhu cầu tiếp tục làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc hệ thống chính trị ở trung ương và địa phương thì được giải quyết chế độ thôi việc theo quy định của pháp luật...

Ngoài ra, trong Dự án có nguyên tắc mở, trí thức trẻ công tác trong thời gian 5 năm, nếu hoàn thành xuất sắc thì có thể là sau 3 năm sẽ được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền điều động, bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo cao hơn. Đây cũng là động lực quan trọng để phấn đấu, là cơ hội với tất cả những ai có ý thức vươn lên.

PV: Dự án đưa 600 trí thức trẻ về làm phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã của Bộ Nội vụ đã bắt đầu được triển khai từ tháng 5-2011. Nhưng việc triển khai thực hiện Dự án liệu có thuận lợi và hấp dẫn đối với tri thức trẻ hay không, thưa Thứ trưởng?

Đ/C NTD: Trở thành đội viên Dự án, các bạn trẻ sẽ được bồi dưỡng chức danh phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã với thời gian 2 tháng và 1 tháng đi thực tế cơ sở  trước khi được bố trí làm phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã. Ngoài kiến thức cơ bản học được ở nhà trường và lớp bồi dưỡng, đòi hỏi đội viên Dự án phải có phương pháp dân vận, tiếp cận vấn đề của người lãnh đạo quản lý. Các trí thức trẻ khi tham gia Dự án phải chấp nhận làm việc ở xã thuộc 62 huyện nghèo từ 3 đến 5 năm với điều kiện sinh hoạt khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, được hưởng chế độ công chức nhưng chưa phải là công chức.

Các trí thức trẻ khi tham gia Dự án không phải đi để được hưởng thụ mà tình nguyện đem tài năng, sức trẻ đến với đồng bào vùng sâu, vùng xa, những vùng khó khăn nhất của 62 huyện nghèo trên cả nước để góp phần giúp nhân dân địa phương phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần.

Chúng tôi mong muốn các bạn trẻ đăng ký tham gia Dự án phải hiểu rõ những nhiệm vụ mà các bạn phải làm, quyền lợi các bạn được hưởng, những khó khăn, thách thức các bạn sẽ phải vượt qua. Hy vọng sẽ có nhiều thanh niên hưởng ứng tích cực với Dự án này. Đây chính là môi trường thuận lợi để khẳng định bản lĩnh tuổi trẻ, tinh thần xung phong tình nguyện, cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 30a của Chính phủ… Mỗi trí thức trẻ - phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã cần cố gắng phấn đấu để thực sự là những “công bộc của nhân dân” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!