Phụ nữ Việt Nam tự hào làm theo Di chúc của Bác Hồ

TCCS - Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những người đi đầu, giương cao tư tưởng chống áp bức và nô dịch phụ nữ. Tự hào khi được Bác dành cho sự quan tâm đặc biệt, hơn ai hết, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam các cấp và toàn thể phụ nữ nước nhà càng tự hào trước tình cảm của Bác và quyết tâm nêu cao vai trò, trách nhiệm trong các phong trào thi đua yêu nước, nguyện không phụ sự tin cậy của Người.

Ngay từ nhỏ, từ Làng Sen nghèo khó, Bác đã sống tuổi thơ ấu bên cạnh bà ngoại và mẹ - những người phụ nữ Việt Nam cần cù, rất đỗi cơ cực nhưng cũng vô cùng nhân hậu. Thuở lên năm, Bác đã được bà ngoại dạy dỗ, uốn nắn từng lời nói, cử chỉ, lên chín, mười Bác đã giúp mẹ nấu cơm, quay xa, đánh sợi, chia sẻ với mẹ nỗi vất vả, lo âu. Bà Hoàng Thị Loan, người mẹ yêu quý qua đời quá sớm, mới 10 tuổi đầu Bác đã phải gánh chịu nỗi mất mát quá lớn - sự thông cảm, tình thương yêu, tôn trọng phụ nữ của Bác nảy nở từ những tình cảm thân thương nhất đối với bà ngoại và mẹ. Vì lẽ đó, suốt cả cuộc đời cho tới trước lúc đi xa, Người vẫn một tâm niệm và dành một phần trong bản Di chúc thiêng liêng để nói về quyền bình đẳng của phụ nữ: "Trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước, phụ nữ đảm đang ta đã góp phần xứng đáng trong chiến đấu và trong sản xuất. Đảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ để ngày thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc kể cả công việc lãnh đạo. Bản thân phụ nữ phải cố gắng vươn lên. Đó là cuộc cách mạng đưa đến quyền bình đẳng thật sự cho phụ nữ" .

Suốt 40 năm qua, Di chúc của Bác thực sự là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với toàn Đảng, toàn dân cũng như các tầng lớp phụ nữ Việt Nam vượt qua mọi khó khăn thử thách để hoàn thành các nhiệm vụ của cách mạng.

Tư tưởng của Người về phụ nữ - niềm vinh dự lớn của chúng ta và phụ nữ Việt Nam...

"Chủ tịch Hồ Chí Minh là người khởi xướng con đường giải phóng phụ nữ tại Việt Nam. Người đã thức tỉnh phụ nữ để họ tham gia giải phóng dân tộc, nhân loại và từ đó giải phóng cho chính họ. Vị trí bình đẳng cũng như những quyền lợi mà người phụ nữ Việt Nam ngày nay có được xuất phát từ lý luận và hành động thực tiễn của Người". (Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình trả lời phỏng vấn Đài Phát thanh BBC (Anh))

Với lực lượng một nửa nhân loại, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Nói đến phụ nữ là nói đến một nửa xã hội, cũng như vậy: Phụ nữ Việt Nam chiếm một nửa tổng số nhân dân ta. Người còn chỉ rõ: Phụ nữ là một lực lượng lao động rất quan trọng. Vì vậy, theo Người: Nếu phụ nữ chưa được giải phóng thì xã hội chưa được giải phóng. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa; và muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, Nhất định phải sản xuất cho thật nhiều. Muốn sản xuất nhiều thì phải có nhiều sức lao động. Muốn nhiều sức lao động thì phải giải phóng lao động của phụ nữ.

Về những đóng góp của phụ nữ trong sự nghiệp cách mạng, Người khẳng định: Trong lịch sử phát triển của đất nước, ở bất cứ thời kỳ nào, phụ nữ Việt Nam cũng giữ một vai trò rất quan trọng; Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ!; Nhân dân ta rất biết ơn các bà mẹ cả hai miền Nam - Bắc đã sinh đẻ và nuôi dưỡng những thế hệ anh hùng của nước ta.

Bác cho rằng, phụ nữ không thua kém nam giới khi được tạo mọi điều kiện thuận lợi, Người chỉ rõ: Dưới chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản, người phụ nữ dũng cảm có thể hoàn thành mọi nhiệm vụ của người đàn ông dũng cảm có thể làm, dù nhiệm vụ ấy đòi hỏi rất nhiều tài năng và nghị lực. Phát biểu tại Lễ kỷ niệm lần thứ 20 Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (19-10-1966), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc đến truyền thống yêu nước đầy tự hào của người phụ nữ Việt Nam: Từ đầu thế kỷ thứ nhất, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa, đánh giặc, cứu dân cho đến ngày nay mỗi khi nước nhà gặp nguy nan, thì phụ nữ ta đều hăng hái đứng lên, góp phần xứng đáng của mình vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. Do đó, ta có câu tục ngữ rất hùng hồn: "Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh".

"Trong số những lãnh tụ là nam giới như Tô-mát Giéc-phéc-sơn, Ma-hát-ma Găng-đi, Các Mác, Lê-nin, Mao Trạch Đông, Lu-thơ-kinh và Nen-sơn Men-đê-la... Tất cả những lãnh tụ nói trên đều quan tâm sâu sắc đến công lý cho toàn thể xã hội. Song, chỉ có Hồ Chí Minh là đã luôn luôn nói về quyền bình đẳng của phụ nữ...". (Bà Giô-xơ-phin Sten-sen, nhà sử học người Mỹ).

Như vậy, theo Hồ Chí Minh, cũng như nam giới, phụ nữ có thể đảm nhận và hoàn thành tốt những công việc lớn của đất nước, của cách mạng. Quan niệm như vậy, Người hết sức quan tâm đến vị trí của phụ nữ trong các tổ chức của hệ thống chính trị cách mạng nước ta, mong muốn ngày càng có nhiều chị em tham gia công tác trong cấp ủy, chính quyền các cấp, cũng như trong các tổ chức chính trị quần chúng nhân dân. Người nói, nếu cán bộ lãnh đạo là nữ mà ít, đây cũng là một thiếu sót của Đảng. Về nguyên nhân của tình trạng phụ nữ ít được tham gia lãnh đạo, quản lý, theo Hồ Chí Minh đó là vì: Nhiều người còn đánh giá không đúng khả năng của phụ nữ, hay thành kiến, hẹp hòi. Như vậy là rất sai. Để thực hiện 100% bình quyền, bình đẳng nam nữ, Hồ Chí Minh nhắc nhở chị em phải nâng cao tinh thần làm chủ, cố gắng học tập và phấn đấu; xóa bỏ tư tưởng bảo thủ, tự ti; phải phát triển chí khí tự cường tự lập; và chỉ rõ cho các cấp ủy Đảng và Chính quyền phải có phương pháp đào tạo và giúp đỡ để nâng cao hơn nữa địa vị của phụ nữ.

Với công tác phụ nữ, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đòi hỏi ở cả hai phía: Tổ chức Đảng và bản thân người phụ nữ. Trong quan niệm của Người, kính trọng phụ nữ, thực hiện quyền bình đẳng nam nữ, bảo đảm quyền lợi của phụ nữ là bản chất của chế độ ta; trong đó, vị trí xã hội của phụ nữ được Người đặc biệt quan tâm. Người phê phán một bộ phận nhân dân chưa hiểu đúng sự nghiệp giải phóng phụ nữ. Giải phóng phụ nữ, theo Người, không chỉ là "hôm nay anh nấu cơm, rửa bát, quét nhà, hôm sau em quét nhà, nấu cơm, rửa bát", "mà phải có sự phân công, sắp xếp lại lao động của toàn xã hội, để phụ nữ tham gia vào các công việc, ngành nghề như nam giới". Người phân tích rõ: Công bằng cho phụ nữ không có nghĩa chỉ là chia đều công việc cho họ mà công bằng ở đây chính là sự phân công một cách hợp lý công việc đến từng người, tùy theo khả năng, hoàn cảnh cá nhân và sức khỏe. Sự bình đẳng phải được thể hiện trên mọi mặt: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.

... Và trách nhiệm nặng nề nhưng rất vinh quang của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và mỗi phụ nữ nước nhà

Thực hiện công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, thực hiện lời giáo huấn trong Di chúc thiêng liêng của Bác Hồ kính yêu, với lòng biết ơn vô hạn, các tầng lớp phụ nữ trên khắp mọi miền của đất nước đã đoàn kết phấn đấu, năng động, sáng tạo phát huy sức mạnh nội lực, giá trị truyền thống, phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam, chủ động, tự tin, đóng góp quan trọng trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong vai trò người vợ, người mẹ, với tấm lòng thủy chung, nhân hậu, phụ nữ đã cùng nam giới xây dựng gia đình hạnh phúc, nuôi dạy con, góp phần đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước.

Nhờ sự nỗ lực bền bỉ, vượt lên những khó khăn, thách thức và cả những định kiến giới, vị trí, vai trò của phụ nữ ngày càng được khẳng định, có những đóng góp to lớn trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực tham gia quản lý nhà nước và xã hội. Phụ nữ Việt Nam ngày càng trưởng thành về mọi mặt. Trình độ học vấn, kỹ năng nghề nghiệp, địa vị của phụ nữ trong gia đình và xã hội được nâng lên. Quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng được thực hiện ngày càng đầy đủ. Đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe của đại bộ phận chị em được cải thiện. Kết quả thực hiện mục tiêu bình đẳng giới của chúng ta trong thời gian qua được quốc tế đánh giá Việt Nam như một "điểm sáng" về thực hiện bình đẳng giới, nâng cao quyền con người, xóa đói giảm nghèo.

Báo cáo phát triển con người năm 2007/2008 của Liên hợp quốc khẳng định, Việt Nam là nước có nhiều tiến bộ trong cải thiện công bằng giới. Giá trị GDI hiện nay của chúng ta là 0,732 (GDI là số liệu tổng hợp phản ánh thực trạng bình đẳng giới, được tính trên cơ sở tuổi thọ trung bình, trình độ giáo dục và thu nhập bình quân đầu người của nam và nữ, khi quốc gia nào có chỉ số GDI tiến tới bằng 1 là quốc gia đó ở mức độ tốt nhất).

Việt Nam hiện dẫn đầu các nước châu Á và đứng thứ 18 trên thế giới về tỷ lệ nữ tham gia Quốc hội (khóa IX: 18,5%, khóa X: 26,22%, khóa XI: 27,31%, khóa XII: 25,76%). Tỷ lệ nữ tham gia Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2004 - 2009 tăng so với nhiệm kỳ trước (cấp tỉnh: 23,8%, cấp huyện: 22,9%, cấp xã phường: 20,1%). Tỷ lệ nữ tốt nghiệp đại học là 36,24%; thạc sĩ: 33,95%; tiến sĩ: 25,69%. Ngay trong giới báo chí, tỷ lệ các nhà báo nữ cũng ước tính tới gần 30%... Đây là những con số sinh động, là minh chứng hiệu quả của những chính sách lớn của Đảng, Nhà nước đã tạo điều kiện cho phụ nữ Việt Nam phát triển, hướng tới sự bình đẳng thực chất và sự nỗ lực phấn đấu của các tầng lớp phụ nữ, trong đó có vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam.

Là tổ chức đại diện, chăm lo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã giữ vững vai trò nòng cốt trong phong trào phụ nữ. Bám sát chức năng của Hội, nhiệm vụ chính trị của đất nước, Hội các cấp không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, thực hiện tốt hơn vai trò đại diện quyền làm chủ của phụ nữ; chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước ban hành một số chính sách, luật pháp có ý nghĩa chiến lược về công tác phụ nữ, cán bộ nữ và bình đẳng giới. Với phương châm hướng về cơ sở, tập trung cho các vùng trọng điểm, vùng dân tộc, tôn giáo, vùng sâu, vùng xa, nơi còn nhiều khó khăn, Hội các cấp đã xây dựng được nhiều mô hình mới, tổ chức nhiều hoạt động thiết thực chăm lo, bảo vệ phụ nữ, phù hợp với nhu cầu, tình cảm, nguyện vọng của đông đảo chị em; tích cực vận động các tầng lớp phụ nữ sôi nổi hưởng ứng thực hiện phong trào thi đua yêu nước "Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc''.

"Ánh sáng trên đầu Thần Tự do tỏa rộng khắp trời xanh, còn dưới chân tượng Thần Tự do thì người da đen đang bị chà đạp. Bao giờ người da đen mới được bình đẳng với người da trắng? Bao giờ có sự bình đẳng giữa các dân tộc? Và, bao giờ người phụ nữ mới được bình đẳng với nam giới?". (Lời của Bác, khi Người đến tham quan Tượng Thần Tự do ở Mỹ).

Đặc biệt, đối với Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ chí Minh", hơn 2 năm qua cán bộ, hội viên phụ nữ cả nước đã nỗ lực thực hiện không chỉ bằng trách nhiệm mà bằng cả tấm lòng yêu thương và biết ơn vô hạn đối với Bác. Cuộc vận động đã trở thành một đợt sinh hoạt chính trị, văn hóa, bước đầu đã tạo được những chuyển biến tích cực trong việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức trong cán bộ, hội viên, xây dựng được phong trào "làm theo" tấm gương thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của Bác bằng những việc làm cụ thể, thiết thực.

Tuy nhiên, nhìn một cách tổng quát, quan niệm bất bình đẳng, tư tưởng trọng nam hơn nữ vẫn tồn tại trong xã hội ta dưới nhiều hình thức, ở nhiều nhóm xã hội khác nhau, kể cả đội ngũ cán bộ, công chức, thậm chí cả trong nữ giới. Giữa chủ trương, chính sách và pháp luật với thực tiễn còn khoảng cách lớn. Để đạt được bình đẳng thực sự giữa nam và nữ trong xã hội còn nhiều khó khăn, thử thách. Trong thực tế, phụ nữ đang phải đối mặt với đói nghèo, lạc hậu, thiếu việc làm, sự bất cập về trình độ học vấn, chuyên môn chính là những bước cản trở đến sự phát triển và tiến bộ của phụ nữ. Ngay tại các bộ, ngành và những đơn vị hành chính, kinh tế lớn, vấn đề bình đẳng giới vẫn còn gặp những khó khăn nhất định. Việc bồi dưỡng, phát triển cán bộ nữ còn hạn chế. Tỷ lệ thất nghiệp trong nữ giới có xu hướng cao dần lên trong cả khu vực công và tư; tình trạng bạo lực gia đình mà nạn nhân chủ yếu là phụ nữ vẫn còn cao; tình trạng thất học, bỏ học của các cháu gái ở vùng sâu, vùng xa còn khá phổ biến; khoảng cách giàu nghèo giữa đô thị với nông thôn, vùng sâu, vùng xa vẫn còn khá lớn; lạm dụng tình dục có thể được xem như mặt trái nổi bật của những vấn đềxã hội hiện nay; các chỉ số giám sát dịch tễ học HIV/AIDS ở Việt Nam cho thấy sự lây lan của căn bệnh thế kỷ đang tấn công vào nữ giới với tỷ lệ ngày càng cao hơn nam giới...

Để tiếp tục thực hiện nội dung quan trọng trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về quyền bình đẳng của phụ nữ, đồng thời thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, trong thời gian tới, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và toàn thể chị em phụ nữ nước nhà cần tiếp tục nỗ lực hơn nữa, mong mỏi nhận được sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự đóng góp của đội ngũ cán bộ, công chức hoạt động trên lĩnh vực xã hội và bình đẳng giới; sự nỗ lực của toàn dân, trong đó có phụ nữ./.