Vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đối với thanh niên

Từ khi ra đời đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn giữ vai trò quan trọng trong tổ chức và cổ vũ tuổi trẻ Việt Nam thể hiện tinh thần xả thân trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và giữ vững độc lập, tự do và toàn vẹn lãnh thổ. Thanh niên Việt Nam luôn phát huy truyền thống dân tộc, nêu cao tinh thần xung phong, tình nguyện, xung kích, đi đầu trong các cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ; trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược; trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế…

Hiện nay khi đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới, có biết bao cơ hội và cũng không ít những khó khăn, thách thức đan xen, thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, có tiềm năng hùng hậu. Thế hệ thanh niên ngày nay được kế thừa tinh hoa truyền thống của dân tộc và những thành quả của cách mạng, mở rộng giao lưu quốc tế; họ có mặt mạnh cơ bản là trình độ học vấn cao hơn trước, nhạy cảm với thời cuộc, giàu lòng yêu nước, có khát vọng đưa đất nước vượt qua nghèo nàn, lạc hậu, thực hiện thành công mục tiêu lý tưởng do Đảng đề ra là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn thừa nhận, hoạt động của Đoàn thanh niên và công tác thanh niên trong thời gian qua cũng còn không ít những hạn chế. Tổ chức Đoàn chưa tạo được sự phát triển đồng đều ở các cấp, chưa phát huy được mạnh mẽ tiềm năng, sức sáng tạo của thanh niên. Công tác giáo dục của Đoàn tuy rộng nhưng chưa sâu, chất lượng của nhiều đoàn viên chưa cao; việc đoàn kết, tập hợp thanh niên trên một số lĩnh vực chưa hiệu quả. Một bộ phận thanh thiếu niên còn có biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc. Trình độ học vấn của một bộ phận thanh niên, nhất là thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc thiểu số còn thấp; tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên vẫn gia tăng và diễn biến phức tạp. Đây là những vấn đề rất đáng lo ngại, trong đó tổ chức Đoàn có phần trách nhiệm lớn.

Giai đoạn hiện nay, Việt Nam đang dần chuyển mình theo xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa chú trọng phát triển công nghệ và xuất khẩu nông nghiệp. Thanh niên Việt Nam đang dần chứng minh được năng lực tiếp cận, học hỏi và sáng tạo trên trường quốc tế.

Bản chất của cách mạng công nghiệp 4.0 là dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất. Kỷ nguyên mới của đầu tư, năng suất và mức sống gia tăng tất cả là nhờ vào sự sáng tạo của con người và sẽ tác động sâu sắc đối với các hệ thống chính trị, xã hội, kinh tế của thế giới.

“Kiềng 3 chân” của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Công nghiệp 4.0 là xu hướng hiện thời trong việc tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong công nghệ sản xuất. Nó bao gồm các hệ thống không gian mạng thực - ảo (Cyber-physical System), Internet vạn vật (Internet of Things), điện toán đám mây (Cloud Computing) và điện toán nhận thức (Cognitive Computing). Nó tạo ra những "nhà máy thông minh". Trong các nhà máy thông minh với cấu trúc kiểu mô-đun, hệ thống thực-ảo giám sát các quy trình thực tế, tạo ra một bản sao ảo của thế giới thực và đưa ra các quyết định phân tán. Qua Internet vạn vật, các hệ thống thực-ảo giao tiếp và cộng tác với nhau và với con người trong thời gian thực, và với sự hỗ trợ của Internet Dịch vụ, dịch vụ nội hàm và dịch vụ xuyên tổ chức được cung cấp cho các bên tham gia chuỗi giá trị sử dụng.

Theo các chuyên gia, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 dựa trên 3 công nghệ nên tảng đặc trưng là điện toán đám mây (Cloud Computing), dữ liệu lớn (Big Data) và chuỗi khối (Blockchain). Các công nghệ này chính la cái kiêng 3 chân của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 và đang, sẽ trở thành những xu hướng tiên tiến nhất của nền công nghệ thế giới. Vì vậy, chúng cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong công cuộc đón đầu sóng 4.0 của Việt Nam.

Điện toán đám mây (cloud computing)

Điện toán đám mây hiểu đơn giản là tất cả các dữ liệu đều có thể được lưu trữ hoàn toàn trực tuyến mà không nằm tại máy tính cơ sở (vì thế được gọi là trong các “đám mây”). Tất cả mọi người đều có thể lưu trữ những tài liệu, thông tin, nền tảng của mình trên nền tảng “đám mây”này.

Về định nghĩa, đây là mô hình cung cấp các tài nguyên máy tính dưới dạng dịch vụ qua môi trường mạng. Nó đưa ra các giải pháp điện toán dựa trên Internet mà ở đó cung cấp tài nguyên chia sẻ giống như một dòng điện được phân phối trên lưới điện.

Các máy tính “trên mây” sẽ được cấu hình để làm việc cùng nhau, các ứng dụng khác nhau sử dụng sức mạnh điện toán tập hợp như thể chúng đang chạy trên cùng một hệ thống duy nhất. Với công nghệ này, bất kỳ ứng dụng hay dịch vụ máy tính nào cũng đều có thể được cung cấp qua mạng hay Internet, với phần mềm tối thiểu mà không cần phần mềm cục bộ.

Công nghệ đám mây này tạo điều kiện cho sự phát triển bùng nổ của các dịch vụ dựa trên Internet, từ tìm kiếm phương tiện truyền thông đến lưu trữ ngoại tuyến dữ liệu cá nhân, cũng như khả năng xử lý nền cho phép các thiết bị Internet di động thực hiện những việc như trả lời các lệnh bằng giọng nói để hỏi đường.

Công nghệ đám mây là một yếu tố quan trọng trong cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo báo cáo của McKinsey thì những loại công nghệ đám mây sẽ làm thay đổi cuộc sống, kinh doanh và nền kinh tế toàn cầu. Dự toán đến năm 2025 công nghệ này sẽ đạt doanh thu từ 1,7 đến 6,2 nghìn tỷ USD/năm trên quy mô toàn cầu.

Dữ liệu lớn (big data)

Dữ liệu lớn là thuật ngữ dùng để chỉ một tập hợp dữ liệu rất lớn và phức tạp đến nỗi những công cụ, ứng dụng xử lý dữ liệu truyền thống không thể đảm đương được. Dữ liệu rất lớn này đặt ra các thách thức phân tích, thu thập, giám sát dữ liệu, tìm kiếm, chia sẻ, lưu trữ, truyền nhận, trực quan, truy vấn và tính riêng tư. Big Data có thể làm được điều đó.

Dữ liệu lớn đề cập đến xu hướng công nghệ thông tin và truyền thông về xử lý lượng dữ liệu khổng lồ để có được dữ liệu thích hợp cho việc ra quyết định nhanh chóng để tăng năng suất.

Theo Cơ quan thương mại và đầu tư Đức dự báo tổng nguồn dữ liệu kỹ thuật số sẽ tăng trưởng lên đến 44 zettabyte (40 nghìn tỷ gigabyte) vào năm 2020. Dữ liệu hệ thống trong công nghệ internet kết nối vạn vật cũng được kỳ vọng tăng trưởng từ chỉ 2% trong tổng dữ liệu kỹ thuật số năm 2013 lên khoảng 10% vào năm 2020.

Chuỗi khối (Blockchain)

Blockchain là một cơ sở dữ liệu được phân cấp, lưu trữ thông tin trong các khối được liên kết với nhau và được mở rộng liên tục theo thời gian.

Về bản chất công nghệ, blockchain là một loại sổ cái phân phối (distributed ledger), bao gồm các thông tin được ghi lại bằng kỹ thuật số và không thể thay đổi được đưa vào trong các gói gọi là là khối.

Mỗi khối thông tin chứa đều chứa thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết tới khối trước đó bằng một mật mã. Điều này cho phép các chuỗi khối được sử dụng như là một cuốn sổ cái, trong đó thông tin được truy cập và chia sẻ bởi bất cứ ai có quyền truy cập trong khối chuỗi đó.

Blockchain được thiết kế để chống lại việc thay đổi của dữ liệu: Một khi dữ liệu đã được ghi thì sẽ không có cách nào thay đổi được nó. Blockchain được đảm bảo nhờ cách thiết kế sử dụng hệ thống tính toán phân cấp với khả năng chịu lỗi cao.

Vì vậy, đây là phương thức giao dịch có khả năng chia sẻ, lập trình trên nền tảng, và mã hóa siêu an toàn, các hậu quả nghiêm trọng khi dữ liệu bị thay đổi trong bối cảnh thương mại toàn cầu, ví dụ như những vụ tin tặc tấn công vào các ngân hàng hay sân bay, sẽ hoàn toàn được loại bỏ.

Blockchain có thể được coi là một trong các nền tảng công nghệ để các quốc gia cũng như các doanh nghiệp nắm bắt cơ hội trong cuộc đua 4.0 bởi hai lý do chính sau.

Thứ nhất, blockchain tạo dựng lòng tin do tính giải trình và minh bạch cao. Blockchain tạo nên một thế hệ mới các ứng dụng trong giao dịch, cho phép dữ liệu được lưu trữ một cách liên tục, bảo mật và “cứng nhắc” (ít bị tác động bởi nhân tố con người) đủ để chống lại việc giả mạo và sửa đổi thông tin.

Thứ hai, công nghệ blockchain có tiềm năng giúp giảm thiểu đáng kể chi phí và sự phức tạp của các hoạt động kinh doanh. Với đặc tính là một cuốn sổ cái phân chia, blockchain giúp cho việc kinh doanh hiệu quả hơn về mặt chi phí, tiết kiệm thời gian giao dịch hơn khi mọi thứ trong qui trình được kiểm tra và giao thương mà không đòi hỏi phải có một điểm kiểm soát trung tâm hay những trung gian kiểm soát trong toàn bộ qui trình.

Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 với ba chân kiềng như nêu trên đang được các nước trên toàn thế giới nghiên cứu, phát triển và ứng dụng mạnh mẽ để đẩy mạnh tiến trình xây dựng và phát triển đất nước. Ở Việt Nam, mối quan tâm của các bộ, ban, ngành cũng như từ khối doanh nghiệp tới việc phát triển và ứng dụng các công nghệ 4.0 đang có xu hướng tăng nhanh và rõ rệt. Trong bối cảnh đó, thanh niên Việt Nam cần được sự dẫn dắt để có thể phát huy được thế mạnh và góp phần vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đoàn là người đồng hành và dẫn dắt thanh niên trong kỷ nguyên 4.0

Ở Việt Nam, vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho thanh niên Việt Nam kỷ nguyên 4.0 là cực kỳ quan trọng trong giáo dục, phổ cập và điều hướng đón đầu xu hướng của thế giới:

Thứ nhất, tổ chức Đoàn phải làm tốt và có hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên cơ sở từ thực tiễn cuộc sống đến với thanh niên. Phải phát huy tốt những thế mạnh thanh niên đó là: có nhận thức tốt, có kiến thức chuyên sâu, bản lĩnh chính trị vững vàng. Mạnh dạn tham mưu với Đảng, Nhà nước tạo điều kiện cho thanh niên tham gia tích cực vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Từ đây, giúp cho thanh niên Việt Nam vừa đảm bảo công tác xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đúng theo đường lối chủ trương của Đảng, vừa đảm bảo theo kịp xu thế thế giới đang rất năng động và có rất nhiều đột phá lớn trong sáng tạo công nghệ và ứng dụng công nghệ toàn diện trong phát triển xã hội.

Thứ hai, hướng thanh niên tới những phẩm chất cần có của người lao động mới để đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đó là: chủ động, tự giác, khiêm tốn, có bản lĩnh, giỏi chuyên môn, thạo việc, sáng tạo, quan tâm đến năng suất, chất lượng, hiệu quả, có tư duy kinh tế, tiếp cận khoa học công nghệ mới, có kỹ năng giao tiếp xã hội, thích ứng nhanh với môi trường mới. Đồng thời yêu cầu thanh niên tham gia với trách nhiệm cao nhất trong việc học tập văn hóa, học nghề và nỗ lực lập nghiệp cho chính bản thân mình để mỗi thanh niên phải thực sự giỏi ít nhất một nghề hoặc một lĩnh vực, đó cũng là trực tiếp tham gia phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế theo hướng năng suất, chất lượng, hiệu quả, nâng cao khả năng cạnh tranh quốc gia, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đề ra, cũng như khi Việt Nam ngày càng tham gia sâu rộng vào các hiệp định song phương, đa phương như: cộng đồng kinh tế ASEAN, tổ chức thương mại thế giới WTO…

Thứ ba, đẩy mạnh công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên thông qua những bài học từ thực tiễn cuộc sống, từ sự gương mẫu của các bậc phụ huynh, của thầy cô giáo, của cán bộ đảng viên, của các nhà lãnh đạo các cấp và chính các gương thanh niên tiêu biểu trên mọi lĩnh vực. Qua các hoạt động văn hóa, giáo dục, truyền thống phải lấy mục đích giáo dục nâng cao đạo đức, thuần phong mỹ tục tốt đẹp cho thanh niên trong thời kỳ hội nhập. Ngoài ra, giáo dục đạo đức cho thanh niên cần tập trung vào những đức tính hiếu thảo với bố mẹ, kính trọng người già, yêu thương trẻ nhỏ, sống trọng tình trọng nghĩa với bạn bè đồng nghiệp... đấu tranh chống lối sống thực dụng, ích kỷ, hẹp hòi chạy theo đồng tiền, coi thường luân thường đạo lý trong thanh niên. Tăng cường lấy cái hay đẩy lùi cái xấu thông qua các hoạt động nêu gương, biểu dương các điển hình tiên tiến, thông qua các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn, nhân đạo từ thiện... để từng bước hình thành lối sống đẹp trong thanh niên.

Từ đây, thanh niên Việt Nam sẽ có đủ phẩm chất đạo đức, tinh thần yêu nước và sự đoàn kết khi chịu trách nhiệm xây dựng những hệ sinh thái khởi nghiệp phù hợp văn hóa con người Việt Nam trên nền tảng những nội lực sẵn có. Việc xây dựng những hệ sinh thái chất lượng rất cần thanh niên Việt Nam đủ phẩm chất đạo đức, đủ nền tảng học hỏi và đủ trí tuệ tương tác bền vững với thế giới. Thanh niên Việt Nam trong kỷ nguyên 4.0 phải đủ tài, đủ tâm và đủ tầm để tự hoàn thiện và nâng cấp chính bản thân yêu nước, bản lĩnh, mạnh mẽ, kiên cường, sáng tạo, chuyên nghiệp và thật sự sâu sắc.

Thứ tư, để có niềm tin và lý tưởng đẹp trước hết thanh niên phải là những người có sức khỏe, thể chất tốt, tinh thần lành mạnh. Vì vậy, đòi hỏi tổ chức Đoàn phải quan tâm đến việc giáo dục sức khỏe thể chất cho thanh niên, tạo cho thanh niên có sân chơi bổ ích, đa dạng hóa hình thức luyện tập thể dục, thể thao trong thanh niên; xây dựng và củng cố các loại hình câu lạc bộ rèn luyện sức khỏe, các loại hình ca múa nhạc, vui chơi giải trí lành mạnh trong thanh niên. Lập các đề án thu hút mọi nguồn lực xã hội để xây dựng ngày càng nhiều các khu vui chơi giải trí, nhà văn hóa dành cho đối tượng là thanh niên. Từ đây, sức khỏe thể chất năng động bền bỉ và trình độ văn hóa được cải thiện đáp ứng được sứ mệnh và tầm nhìn của Đảng trong công cuộc thiết kế đất nước thông qua mô hình những hệ sinh thái khởi nghiệp trong kỷ nguyên 4.0.

Thứ năm, tổ chức Đoàn phải là trung tâm trong việc xây dựng mối quan hệ giữa gia đình, nhà trường và xã hội để hỗ trợ thanh niên trong việc xây đắp niềm tin và hoài bão. Tổ chức Đoàn sẽ không thể thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình nếu như không có sự hỗ trợ của gia đình và các tổ chức khác trong xã hội. Vì vậy cần có sự phối hợp chặt chẽ trong việc tổ chức, giáo dục và giúp đỡ thanh niên, tổ chức ra các hoạt động sáng tạo, tạo ra các sân chơi lành mạnh thu hút thanh niên tham gia. Từ đây, thanh niên Việt Nam sẽ luôn coi trọng truyền thống văn hóa, con người Việt Nam và đoàn kết cùng nhau hợp sức khởi nghiệp và hướng dẫn khởi nghiệp và tiếp nhận những cơ hội lớn đến với Việt Nam.

Từ đó, vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho thanh niên Việt Nam kỷ nguyên 4.0 chính là tạo dựng những thế hệ thanh niên Việt Nam đủ sức, đủ tài, đủ tâm, đủ tầm định hướng và triển khai những hệ sinh thái khởi nghiệp theo đúng đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước bằng cách áp dụng những công nghệ và những ứng dụng công nghệ trong sản xuất, quản lý và thương mại để tối đa hóa được giá trị mang lại cho đất nước Việt Nam./.