TCCS - Chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở xã, phường, thị trấn là một trong những nhân tố căn bản bảo đảm thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng ngay từ cơ sở. Hơn 5 năm qua, nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, Đảng bộ Bến Tre đã có nhiều chủ trương sáng tạo triển khai thực hiện Nghị quyết số 17- NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, và đã đạt được những thành tựu rất đáng trân trọng.

Chỉ đạo sát sao, việc làm cụ thể

Tỉnh ủy Bến Tre đã chủ động xây dựng Chương trình hành động số 17-CTr/TU nhằm cụ thể hóa việc thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/TW Hội nghị Trung ương 5 khóa IX "Về đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống chính trị ở xã, phường, thị trấn". Qua hơn năm năm thực hiện, kết quả cho thấy: hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến rõ rệt. Trên cơ sở các quy định của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ xã, phường, thị trấn, Tỉnh ủy và các huyện, thị ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy xã, phường, thị trấn tiến hành điều chỉnh, bổ sung quy chế làm việc cho phù hợp, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ làm việc và công tác phối hợp của các tổ chức trong hệ thống chính trị; trách nhiệm, quyền hạn của tập thể, cá nhân trong thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Ưu tiên công tác cán bộ, thực hiện đồng bộ và cụ thể Quy chế Dân chủ ở cơ sở là việc trọng tâm nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở.

Các cấp ủy quan tâm lãnh đạo việc nâng cao chất lượng sinh hoạt của đảng ủy, chi bộ thông qua hướng dẫn của Trung ương và quy định thống nhất thời gian cố định sinh hoạt chi bộ, đảng ủy trong tháng. Chẳng hạn, Đảng bộ huyện Bình Đại quy định tất cả các chi bộ trong huyện thống nhất sinh hoạt vào ngày 10; các huyện Ba Tri, Giồng Trôm quy định vào ngày 11 hằng tháng... Đồng thời, phân công cấp ủy viên của huyện, xã xuống tham dự, góp ý. Nội dung sinh hoạt đảng được đổi mới theo hướng bám sát yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của từng loại hình chi bộ, chất lượng sinh hoạt từng bước được nâng lên rõ rệt cả về năng lực lãnh đạo, giáo dục và tính chiến đấu. Đa số tổ chức cơ sở đảng giữ được nền nếp trong công tác tự phê bình và phê bình. Nhất là từ khi tiến hành nghiên cứu, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh và triển khai Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", công tác đó được gắn và lồng ghép với tự phê bình trong mỗi lần họp tổ đảng, sinh hoạt chi bộ, đảng bộ.

Ưu tiên công tác cán bộ, quan tâm xây dựng cơ sở vật chất

Quán triệt lời dạy của Bác Hồ “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, Tỉnh ủy Bến Tre đã xác định việc xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ là yếu tố quyết định cho việc xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở xã, phường, thị trấn trong sạch, vững mạnh. Trong 5 năm qua, Tỉnh ủy đã đưa đi đào tạo 6.537 lượt cán bộ về văn hóa, chính trị, nghiệp vụ, từng bước thay thế những cán bộ chưa đạt chuẩn. Hầu hết cán bộ được đào tạo đều trong quy hoạch, sau đào tạo được điều chuyển, phân công, bố trí công việc hợp lý, phát huy tốt năng lực, sở trường, cũng như những kiến thức đã được học vào thực tiễn công tác. Hiện nay, tỉnh có 82,64% bí thư đảng ủy, chủ tịch ủy ban nhân dân xã tốt nghiệp trung học phổ thông, 85,48% có trình độ trung cấp lý luận chính trị, 23,97% có trình độ chuyên môn nghiệp vụ trung cấp trở lên, 85,81% các chức danh công chức cấp xã tốt nghiệp trung học phổ thông, 66,59% có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ hành chính từ trung cấp trở lên.

Cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị phục vụ được đầu tư xây dựng, trang bị khá hơn 5 năm trước. Tỉnh đã đầu tư xây dựng 25 trụ sở làm việc với tổng kinh phí 14,74 tỉ đồng. Hầu hết các xã, phường, thị trấn có trụ sở làm việc được xây dựng kiên cố; trong đó có 38/160 xã, phường, thị trấn hoàn thiện cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động, có hội trường, có bưu điện, nhà văn hóa. Tất cả các xã trong tỉnh đều có trạm thông tin, đài truyền thanh. Những kết quả trên đã tác động tích cực góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, từng bước đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế.

Kết quả bước đầu

Trong quá trình lãnh đạo triển khai thực hiện các nghị quyết, các cấp ủy dành nhiều thời gian, công sức tập trung củng cố, kiện toàn tổ chức đảng ở xã, phường, thị trấn, nhất là ở những nơi yếu kém, chuyển biến chậm, nên chất lượng hoạt động và lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị được nâng lên. Công tác đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng xã, phường, thị trấn được lãnh đạo chặt chẽ, đúng quy trình và thực chất hơn. Qua đánh giá, phân loại, số tổ chức cơ sở đảng xã, phường, thị trấn đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh tăng từ 61,25% (năm 2003) lên 73,12% (năm 2007); số chi bộ trực thuộc đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh chiếm 84,97%. Từ năm 2003 đến nay, Đảng bộ tỉnh đã thành lập mới 125 chi bộ, kết nạp hơn 8.000 người vào Đảng, toàn bộ 905 ấp, khu phố trong tỉnh đều đã có chi bộ. Công tác củng cố chính quyền cơ sở được các cấp ủy thường xuyên chỉ đạo, có sự kiện toàn và chuyển biến đồng bộ. Chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân, năng lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên rõ rệt. Đội ngũ cán bộ, công chức, các chức danh chuyên môn được đào tạo nghiệp vụ theo yêu cầu công việc. Việc bầu, lấy phiếu tín nhiệm đối với trưởng ấp, khu phố được thực hiện đúng quy định và từng bước đi vào thực chất, được nhân dân đồng tình.

Công tác cải cách hành chính, tiếp dân, giải quyết đơn, thư khiếu kiện, tố cáo của công dân; thực hiện Quy chế Dân chủ ở cơ sở có nhiều tiến bộ. Năm 2007, có trên 70% số chính quyền cơ sở đạt trong sạch, vững mạnh (năm 2003 là 48,75%). Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị- xã hội tiếp tục được củng cố, kiện toàn và chất lượng hoạt động không ngừng nâng lên. Nhiều tiến bộ đạt được trong việc đa dạng hóa các loại hình tập hợp quần chúng, thông qua các tổ chức hội nghề nghiệp, sở thích, giới tính, các câu lạc bộ - thể hiện rõ vai trò nòng cốt trong thực hiện Quy chế Dân chủ ở cơ sở, trong các phong trào hành động cách mạng ở địa phương, đóng góp xây dựng giao thông nông thôn, góp quỹ xóa đói, giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa, tích cực trong phong trào phòng, chống tệ nạn xã hội, xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

Nhờ thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở nên công tác xóa đói, giảm nghèo đã thu hút đông đảo các cá nhân, tổ chức tham gia với nhiều hoạt động thiết thực, như hỗ trợ vốn vay ưu đãi, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, xây dựng mô hình giảm nghèo bền vững; hụi không lãi, hỗ trợ cây, con giống, vườn tình thương,... Kết quả các phong trào trên đã góp phần giảm số hộ nghèo từ trên 20% năm 2006 (theo tiêu chí mới) xuống còn dưới 14% năm 2007. Đặc biệt là trong phong trào đền ơn đáp nghĩa, nhân dân đã đóng góp hàng tỉ đồng để xây dựng đền thờ liệt sĩ, đến nay toàn tỉnh đã có 139/160 xã, phường có đền thờ liệt sĩ. Những năm qua các tổ chức và cá nhân đã đóng góp hàng chục tỉ đồng, xây dựng trên 5.000 căn nhà tình nghĩa, tình thương cho hộ nghèo, gia đình chính sách; ngoài ra còn đóng góp xây dựng hàng trăm ki-lô-mét đường nhựa và bê tông, hàng trăm cây cầu bê tông ở nông thôn,... Kết quả đó đã làm cho bộ mặt kinh tế - xã hội ở nông thôn không ngừng khởi sắc. Đến cuối năm 2007, có 83% số tổ chức Mặt trận Tổ quốc cấp xã, 83,75% số tổ chức Đoàn Thanh niên, 78,1% số tổ chức Hội phụ nữ, 89,67% số tổ chức Hội Nông dân, 99,37% số tổ chức Hội Cựu chiến binh đạt vững mạnh (chỉ tiêu của Tỉnh ủy đề ra để phấn đấu là từ 70% - 80%).

Tuy nhiên, sự chuyển biến đó chưa thật đồng đều, chưa vững chắc, hiệu quả hoạt động hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn còn hạn chế. Một số tổ chức cơ sở đảng yếu kém chậm được củng cố. Cải cách hành chính còn lúng túng, việc thực hiện Quy chế Dân chủ ở cơ sở, giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa đạt yêu cầu. Đội ngũ cán bộ vẫn còn hẫng hụt, bất cập so với yêu cầu, làm hạn chế hiệu quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.

Những bài học kinh nghiệm và công việc tiếp theo

Từ thực tế 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) ở Bến Tre, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Trước hết, trong tổ chức thực hiện nghị quyết, nơi nào cấp ủy quan tâm quán triệt sâu sắc và triển khai xây dựng chương trình hành động sát thực tế thì ở đó nghị quyết đi vào cuộc sống nhanh và hiệu quả. Cụ thể là, chương trình hành động được xây dựng sát với thực tế của địa phương, cơ sở, đề ra được mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể thì dễ tổ chức thực hiện và đạt kết quả rõ rệt. Chương trình hành động cần hướng vào trả lời các câu hỏi: Làm cái gì (mục tiêu cụ thể)?; làm bằng cách nào? ai làm? và thời gian nào làm, thời gian nào kết thúc? Nơi nào làm theo hướng này thì đạt kết quả tốt. Ngược lại, những nơi xây dựng chương trình hành động theo kiểu sao chép chung chung của cấp trên, không xuất phát từ thực tế địa phương mình thì tổ chức thực hiện gặp khó khăn, không có hiệu quả.

Thứ hai, vai trò chỉ đạo, điều hành của cấp ủy kịp thời, thường xuyên, nhất là người đứng đầu, cùng với vai trò chủ động của cơ quan tham mưu giúp cấp ủy tổ chức chỉ đạo thực hiện nghị quyết, có sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm.

Thứ ba, các cơ quan tham mưu giúp cấp ủy cấp trên thực hiện công tác kiểm tra định kỳ việc tổ chức thực hiện nghị quyết của cấp ủy ở cơ sở, kịp thời phát huy những mặt mạnh, chỉ đạo khắc phục yếu kém, bổ sung những vấn đề cần thiết trong chương trình hành động thực hiện cho phù hợp với tình hình về xây dựng hệ thống chính trị cơ sở ở từng địa phương.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém và phát huy những kinh nghiệm thực tiễn, từ nay đến năm 2010, Tỉnh ủy chỉ đạo các cấp ủy trong tỉnh tiếp tục quán triệt thật đầy đủ các quy định, hướng dẫn của Trung ương về chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức chính trị ở cơ sở. Cụ thể là:

- Tiếp tục nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể; gắn triển khai thực hiện nghị quyết số 15-NQ/TW (Hội nghị Trung ương 5 (khóa IX) với cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".

- Khảo sát, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ cán bộ xã, phường, thị trấn; có kế hoạch sắp xếp, phân công, bố trí nhiệm vụ hợp lý cho từng loại cán bộ. Rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở.

- Đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách hành chính; tăng cường công tác tiếp dân, thực hiện tốt hơn Quy chế Dân chủ ở cơ sở; phát huy vai trò tự quản của nhân dân, đặc biệt là thực hiện tốt phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng"; tạo mọi điều kiện thuận lợi cho nhân dân tích cực tham gia công tác giám sát hoạt động của chính quyền; tham gia phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

- Mọi hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở phải bám sát chức năng, nhiệm vụ, lấy mục tiêu cao nhất là phục vụ lợi ích của nhân dân. Thực hiện tốt hơn việc phân cấp, giao quyền cho cơ sở và đến năm 2010 đầu tư xây dựng hoàn thiện trụ sở làm việc của hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn./.