Hà Tĩnh với công tác xây dựng đội ngũ trí thức

Trí thức Hà Tĩnh xuất hiện muộn hơn 200 năm so với trí thức Thăng Long. Năm 1075, Vua Lý mở khoa thi đầu tiên, nhưng mãi đến 1275, khu vực Nam sông Lam trở vào mới có Đào Tiêu đậu tiến sỹ. Tuy sinh sau đẻ muộn, song trí thức Hà Tĩnh đã phát triển nhanh chóng. Hà Tĩnh trở thành một trong những chiếc nôi đào tạo nhân tài cho đất nước. Ông Đồ Nghệ là một hình ảnh đẹp từ xưa đã được cả nước biết đến. Sau cách mạng, truyền thống hiếu học, khổ học của Hà Tĩnh càng phát huy cao độ. Số người đỗ đạt ở Hà Tĩnh không thua kém các tỉnh khác nếu tính theo tỷ lệ dân số.

Đó chính là nền tảng tạo nên sự phát triển của ngành giáo dục và đội ngũ trí thức đông đảo của Hà Tĩnh. Theo số liệu điều tra của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Tĩnh, đến 12-2004 có 504 tiến sỹ, 118 giáo sư, 78 phó giáo sư người Hà Tĩnh đang công tác trên các lĩnh vực, các tỉnh thành trong nước.

Từ sau ngày tái lập tỉnh (9-1991), đội ngũ trí thức đã có sự lớn mạnh nhanh chóng cả về số lượng lẫn chất lượng. Nếu như năm 1992 chỉ mới có trên 4.000 người có trình độ đại học, cao đẳng thì đến tháng 12-2007 có 23 tiến sỹ, 358 thạc sỹ và tương đương, 24.384 sinh viên đại học, cao đẳng trên tổng số 1.300.000 dân, 586.000 lao động. Đội ngũ này ngày càng được bổ sung đông đảo nhờ tỷ lệ học sinh đỗ vào đại học, cao đẳng hàng năm rất cao (năm 2006- 2007 là 7.720 em)

Sở dĩ Hà Tĩnh có đội ngũ trí thức đông đảo như vậy là nhờ Đảng bộ Hà Tĩnh đã biết phát huy truyền thống hiếu học của quê hương, coi trọng hiền tài và quán triệt các quan điểm tư tưởng của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào việc xây dựng đội ngũ trí thức.

Đối với tỉnh Hà Tĩnh, sự quan tâm lãnh đạo chỉ đạo của Tỉnh uỷ đối với trí thức nói riêng và ngành giáo dục và đào tạo là nhất quán, toàn diện. Mặc dù, gặp những điều kiện khó khăn do thiên tai và hậu quả nặng nề của chiến tranh nên kinh tế chậm phát triển nhưng Hà Tĩnh vẫn đặc biệt quan tâm đến khuyến học, khuyến tài. Trong những năm qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực của tỉnh đã đạt được một số kết quả đáng trân trọng, tạo ra sự chuyển biến trong nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng. Tỉnh đã hoàn thành phổ cập trung học cơ sở từ năm 2002, về đích sớm trước 8 năm theo quy định, hiện đang đẩy mạnh phổ cập trung học phổ thông, phấn đấu hoàn thành vào năm 2010.

Hằng năm, số lượng học sinh giỏi quốc gia, số học sinh đỗ vào các trường cao đẳng, đại học đều tăng hơn so với năm trước. Đặc biệt, sau nhiều năm chuẩn bị, năm 2007, Đại học Hà Tĩnh đã được thành lập, là cơ sở để phát triển nguồn nhân lực nói chung và đội ngũ trí thức nói riêng.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước, lý luận, chính trị, đào tạo nâng cao cho đội ngũ cán bộ công chức ngày càng được chú trọng. Trong 5 năm qua, tỉnh đã cử đi học cao cấp lý luận chính trị tại Học viên Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh 33 người, mở lớp tại chức cao cấp lý luận chính trị cho 118 người, cử học đại học chính trị 246 người, hơn 700 người được cử đi học quản lý nhà nước; đào tạo sau đại học 211 người, trong đó, có 4 tiến sỹ. Song song với đào tạo chính quy, đào tạo tại chức đại học cũng được quan tâm. Tỉnh đã liên kết với các trường đại học mở các lớp tại chức với các chuyên ngành: kinh tế, nông học, quản trị kinh doanh, luật, sư phạm với số người tham gia là 940 người.

Để thu hút nhân tài, ngày 17-4-2002, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành quyết định số 822/2002/QĐ-UB về chính sách khuyến khích đào tạo, bồi dưỡng và thu hút nhân tài. Ngày 17-12-2007, Hội đồng nhân dân tỉnh đã ra Nghị quyết 76/2007/NQ- Hội đồng nhân dân về chính sách khuyến khích đào tạo, bồi dưỡng thu hút và sử dụng nguồn nhân lực cao của tỉnh trong giai đoạn 2008 - 2012. Nghị quyết này là một bước đột phá, nhằm thu hút nguồn lực chất lượng cao phục vụ cho các chương trình, dự án trọng điểm của tỉnh như dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê, Khu công nghiệp Vũng Áng, Dự án cảng biển và luyện thép Formosa…

Cùng với việc quan tâm khuyến học, khuyến tài, đảng bộ Hà Tĩnh cũng đặc biệt quan tâm đến các tổ chức của trí thức như Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật. Các tổ chức này được tạo điều kiện thuận lợi về biên chế, kinh phí, trụ sở để hoạt động. Hằng năm, Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Ủy ban mặt trận Tổ quốc tỉnh đều tổ chức gặp mặt đội ngũ trí thức tiêu biểu để biểu dương những thành tích, cống hiến của họ đồng thời, lắng nghe những kiến nghị, đề xuất, các ý kiến tư vấn phản biện của của trí thức, các chuyên gia, các cán bộ đã nghỉ hưu trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Có thể nói tinh thần dân chủ, cởi mở, cầu thị của các đồng chí lãnh đạo đã giúp tỉnh có được những ý kiến tư vấn về những công trình lớn như Dự án thủy lợi, thủy điện Ngàn Trươi, Cẩm Trang, Dự án nâng cấp công trình thủy nông Kẻ Gỗ… góp phần nâng cao hiệu quả chất lượng công trình, tiết kiệm ngân sách

Đội ngũ trí thức Hà Tĩnh đã có nhiều cống hiến, đóng góp quan trọng trong việc tham mưu tổng kết thực tiễn, phát triển và hoàn thiện lý luận, xây dựng phương hướng, hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc doanh an ninh của tỉnh. Đội ngũ trí thức với đặc trưng lao động trí tuệ sáng tạo của mình đã phát huy mạnh mẽ vai trò động lực của khoa học công nghệ đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất - kinh doanh là lực lượng xung kích trong phong trào tiến quân vào khoa học, kỹ thuật phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất góp phần quan trọng vào công cuộc đổi mới và tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh.

Bên cạnh những mặt mạnh, đội ngũ trí thức Hà Tĩnh cũng còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế đó là: Cơ cấu đội ngũ trí thức thiếu cân đối giữa các khối các ngành nghề; giữa các khối hành chính sự nghiệp so với khối sản xuất kinh doanh; số đông trí thức thường tập trung ở thị xã, thị trấn trong khi vùng sâu vùng xa, miền núi thiếu cán bộ khoa học, kỹ thuật; do tình trạng chảy máu chất xám, hiện nay Hà Tĩnh thiếu các trí thức đầu đàn có trình độ nghiên cứu, quản lý, tổ chức thực hiện những chương trình dự án lớn phục vụ các mục tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh; một bộ phận trí thức chưa đáp ứng được với yêu cầu ngày càng cao của công cuộc đổi mới, đòi hỏi phải được tiếp tục đào tạo, đào tạo lại.

Từ thực trạng đó, Đảng bộ Hà Tĩnh tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với trí thức phải đặt trong mục tiêu đổi mới phương thức lãnh đạo chung của Đảng trên tất cả các lĩnh vực, hướng tới xây dựng, củng cố và hoàn thiện phương pháp, hình thức, biện pháp lãnh đạo phù hợp nhất đối với đội ngũ trí thức. Tin tưởng rằng với sự ra đời của Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, Hà Tĩnh sẽ có thêm nhiều điều kiện thuận lợi để xây dựng đội ngũ trí thức đông về số lượng, nâng cao về chất lượng, đóng góp hiệu quả hơn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước./.