Việc Vàng Pao - cựu tướng phỉ Lào, bị cơ quan an ninh Mỹ bắt giữ và đưa ra xét xử tại Toà án Liên bang Hoa Kỳ là sự kiện được dư luận Mỹ và thế giới đặc biệt quan tâm.

Kế hoạch tội ác và ảo vọng ngông cuồng

Vàng Pao đã từng là tướng trong “Quân đội Hoàng gia Lào” những năm 1960-1970, từng làm trùm phỉ, rồi chỉ huy một đội quân đánh thuê người H^’Mông được được nước ngoài nuôi dưỡng, huấn luyện để phục vụ cho họ trong cuộc chiến tranh Đông Dương trước đây. Năm 1975, cuộc chiến tranh Đông Dương kết thúc với thất bại của Mỹ và các lực lượng tay sai ở Đông Dương, Vàng Pao cùng nhóm người H^’Mông Lào chạy sang Mỹ. Năm 1980, Vàng Pao lập ra tổ chức mang tên “Phong trào giải phóng Lào” (Neo Hom) tại Mỹ nhằm hỗ trợ các lực lượng phản động chống phá, lật đổ chính phủ Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. “Uy tín” của Vàng Pao trong cộng đồng hơn 100.000 người H’Mông ở Mỹ đã giảm sút nhiều do bản chất thổ phỉ của hắn không thay đổi. Tổ chức Neo Hom của hắn từng bị điều tra về tội biển thủ tiền từ các quỹ hỗ trợ dân tỵ nạn, và con rể của Vàng Pao là Kao Thao đã bị kết tội. Năm 2005, chính quyền tiểu bang Minnesota đã đóng cửa Quỹ Vàng Pao vì tổ chức này vi phạm luật về từ thiện.

Theo tài liệu của cơ quan an ninh Mỹ, tổ chức Neo Hom của Vàng Pao và đồng bọn đã thành lập một ủy ban để đánh giá tính khả thi trong việc tiến hành một cuộc tấn công quân sự từ bên ngoài hoặc tiến hành các hoạt động bạo lực nhằm lật đổ chính phủ hiện nay ở Lào, bằng việc sát hại, hành hung các quan chức dân sự và quân sự, phá huỷ các toà nhà chính phủ, các trung tâm thương mại cũng như các cơ sở vật chất, kể cả cung điện Hoàng gia ở thủ đô của Lào. Bọn Vàng Pao đã nhận được sự giúp sức, tiếp tay của một cựu trung tá quân đội Mỹ tên là Harrison Ulrich Jack, từng tham gia các chiến dịch bí mật trong chiến tranh Việt Nam. Thời gian qua, ủy ban này đã tích cực gây quỹ, chỉ đạo các chiến dịch thu thập tin tức, nắm tình hình và tổ chức một lực lượng phỉ trong lãnh thổ Lào. Tháng 5-2007, các đại diện của ủy ban này đã thu thập tin tức về cách thức bố phòng và các toà nhà chính phủ ở thủ đô Viêng Chăn. Từ tháng 1-2007 đến nay, nhóm Vàng Pao và Jack đã kiểm tra các thiết bị quân sự mà họ mua sắm để chuyển về Lào qua nước láng giềng Thái Lan. Dự kiến, số thiết bị và vũ khí đầu tiên trị giá 100.000 USD được chuyển giao tại Băng Cốc vào ngày 12-6 và 19-6-2007, các chuyến tiếp sau trị giá tới 9,8 triệu USD. Ủy ban này cũng đã tìm cách tuyển mộ lính đánh thuê, trong đó bao gồm các cựu thành viên của lực lượng hải quân Mỹ (Navy SEALs). Với số lượng vũ khí và lính đánh thuê đã được chuẩn bị, bọn Vàng Pao dự định sẽ “biến Viêng Chăn thành bình địa”.

Mưu sâu họa càng thâm

Mưu đồ tội ác của bọn Vàng Pao đã bị phát hiện trong một cuộc điều tra kéo dài 6 tháng của cảnh sát và các nhân viên chống khủng bố Mỹ, với sự tham gia của hơn 200 nhân viên thực thi luật pháp Liên bang và các địa phương tại sáu thành phố lớn thuộc bang Califolia, gồm Loss Angeles, Sacramento, Frensno, Sico, Stockton và Woodlan. Chiến dịch này mang tên “Operation Tarnished Egale - Chiến dịch Đại bàng xấu xa”. Vàng Pao cùng 8 tên đồng bọn người Mỹ gốc Lào khác và Jack, cựu trung tá quân đội Mỹ, trợ thủ đắc lực của bọn Vàng Pao đã bị bắt giữ. Ngày 4-6-2007, mười tên tội phạm này đã bị đưa ra xét xử chung tại Toà án Liên bang Mỹ tại Sacramento, vì bị cáo buộc tội “vi phạm Đạo luật Trung lập Liên bang (Fedral Neutrality Act)”, “từ trên lãnh thổ Mỹ xâm phạm một nước khác, âm mưu bắt cóc và giết hại ở nước ngoài”, và “dùng vũ khí chống lại một chính quyền như là hành động khủng bố”. Những tội danh này có thể lĩnh mức án phạt tù chung thân. Tại phiên toà này, người ta đã đưa ra những bằng chứng, trong đó có ảnh về số vũ khí, tài liệu liên quan đến âm mưu lật đổ Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào bằng phương pháp bạo lực khủng bố của bọn Vàng Pao. Công tố viên Mỹ McGregor Scott đã nói rằng: “Nước Mỹ không thể cung cấp một địa điểm an toàn cho những người âm mưu lật đổ một chính quyền nước ngoài. Công dân Mỹ không thể liên quan tới âm mưu lật đổ một chính quyền nước ngoài đang có quan hệ hoà bình với Mỹ”. Được biết, các phiên toà tiếp theo để xét xử riêng rẽ các bị cáo sẽ được tiến hành trong thời gian tới. Ngày 5-6-2007, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lào họp báo tuyên bố, Chính phủ Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hoan nghênh Chính phủ Hoa Kỳ “bắt giữ một nhóm người có hành động sai trái chống Chính phủ Lào”; bày tỏ hy vọng nhà chức trách Hoa Kỳ sẽ xét xử nghiêm khắc và trừng trị đích đáng những người này.

Những điều có thể rút ra

Việc nhà chức trách Hoa Kỳ bắt giữ và xét xử cựu tướng phỉ Vàng Pao cùng đồng bọn cho thấy:

Một là, bọn phản động lưu vong người Lào trên đất Mỹ đã hết thời, con bài Vàng Pao đã trở thành vô dụng, thậm chí phản tác dụng mà Mỹ không thể chấp nhận, không thể dung túng được nữa. Nhưng dẫu sao việc Mỹ bắt giữ và xét xử Vàng Pao cùng đồng bọn cũng là việc làm được dư luận hoan nghênh, nó sẽ chỉ làm tăng thêm uy tín cho nước Mỹ. Hy vọng, đây sẽ là tiền lệ tốt cho mối quan hệ của Mỹ với các quốc gia khác.

Hai là, cựu tướng phỉ Vàng Pao cùng đồng bọn đã chứng tỏ là thế lực phản động, cố tình nhắm mắt trước thực tế đã có rất nhiều thay đổi ở Lào, những thay đổi trong quan hệ bình thường hóa giữa Mỹ với Lào nói riêng, với các nước Đông Dương nói chung. Bọn chúng không “biết mình, biết người”, mưu toan quay ngược bánh xe lịch sử, dùng biện pháp bạo lực khủng bố hòng giành lại chính quyền ở Lào. Ảo vọng ngông cuồng đó đã phải trả giá bằng những bản án, không phải ở “quê cha đất tổ”, mà tại đất nước nơi chúng đang phải “tha phương cầu thực”. Đó là số phận tất yếu dành cho những kẻ “nhắm mắt làm liều”, không hiểu thời thế, muốn quay ngược bánh xe lịch sử.

Ba là, sự kiện Vàng Pao và bè lũ bị bắt giữ, bị xét xử trên đất Mỹ chắc chắn cũng là tấm gương tày liếp cho bọn phản động lưu vong người Việt trên đất Mỹ ôm ấp mưu toan mù quáng hòng quay ngược bánh xe lịch sử ở Việt Nam.