Nhiều quốc gia ủng hộ tiếp tục sử dụng năng lượng hạt nhân

Theo ông Ki-ri-y-en-cô, năng lượng hạt nhân là “đầu máy kéo” nền kinh tế thế giới và khẳng định trong 10 năm tới, năng lượng hạt nhân là điều kiện cần thiết bảo đảm kinh tế thế giới phát triển an toàn và ổn định.

Với kinh nghiệm là nước đã đưa vào sử dụng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên trên thế giới từ năm 1954, cũng là nước từng phải hứng chịu và giải quyết một trong ba sự cố hạt nhân lớn nhất thế giới (thảm họa Chec-nô-bưn), ông Ki-ri-y-en-cô nhấn mạnh: thế giới phải có những bảo đảm tuyệt đối để năng lượng hạt nhân thực sự an toàn. Ông cũng đề xuất một giải pháp mang tính hệ thống, bắt đầu bằng việc thay đổi luật pháp quốc tế.

Mỹ cũng là nước vẫn khẳng định tiếp tục xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Xti-vân Chu (Steven Chu) vẫn khẳng định: từng bước hoàn thiện công nghiệp năng lượng hạt nhân của nước này. Không chỉ thể hiện trong ngân sách tài khóa năm 2012, Tổng thống B.Ô-ba-ma còn kêu gọi sẽ dốc tài, sức đầu tư nghiên cứu năng lượng và xây dựng lò phản ứng hạt nhân hiện đại. Xem ra những sự cố của Nhật không ảnh hưởng tới kế hoạch phát triển điện hạt nhân của nước Mỹ.

Được biết, dù Mỹ đã ngừng xây dựng nhà máy điện hạt nhân hơn 30 năm, nhưng lượng phát điện hạt nhân của Mỹ vẫn chiếm khoảng 20% tổng nhu cầu điện lực của toàn nước này.

Ấn Độ đang có kế hoạch nâng sản lượng điện hạt nhân lên 25% năng lượng cung cấp cho nước này vào năm 2050, so với mức 2,5% hiện nay. Tương tự, Trung Quốc cũng có hơn 25 nhà máy điện hạt nhân đang được xây dựng và 50 nhà máy khác trong giai đoạn lập kế hoạch. Nước này dự tính sẽ nâng sản lượng điện hạt nhân lên gấp 10 lần hiện nay vào năm 2050.

 

3 sự cố điện hạt nhân nghiêm trọng nhất trong lịch sử 1. Sự cố nhà máy điện hạt nhân đảo Three Miles – Mỹ: 4h30 phút sáng ngày 28-3-1979, máy bơm chính của lò phản ứng số 2 nhà máy điện hạt nhân Three Miles - Mỹ đột nhiên ngừng hoạt động, theo trình tự máy bơm phụ trợ bắt đầu hoạt động. Tuy nhiên, một van bơm phụ trợ không mở ra trong lầm kiểm tra lần trước, dẫn đến các mạch phụ trợ mất linh hoạt, bình chứa nước giảm áp suất tràn đầy nước. Kiểm soát viên phát hiện mấu chốt vấn đề, 47% nhiên liệu hạt nhân bị rò rỉ. Bộ phận chất phóng xạ rò rỉ ra môi trường xung quanh. 2. Vụ nổ hạt nhân Chec-nô-bưn – Liên Xô: 1h23 phút sáng ngày 26-4-1986, lò phản ứng số 4 nhà máy điện hạt nhân Chec-nô-bưn phát nổ, hơn 8 tấn mảnh vỡ các nguyên liệu phóng xạ hỗn hợp sức nóng và các mảnh vỡ nhiên liệu hạt nhân bị bắn ra ngoài. Một lượng lớn chất phóng xạ đã lan sang các nước U-crai-na, Bê-la-rut, Nga và một số quốc gia châu Âu. Một số chuyên gia cho biết, ô nhiễm phóng xạ do sự cố gây ra cũng tương đương 100 lần ô nhiễm phóng xạ bom nguyên tử Hi-rô-si-ma - Nhật Bản. 3. Thảm họa ở Nhật Bản Theo đánh giá của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA): cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Nhật Bản đã trở thành một trong ba thảm họa nguyên tử lớn nhất thế giới. Công ty điện Tô-ki-ô cho rằng lượng phóng xạ thoát ra từ nhà máy điện hạt nhân cuối cùng có thể cao hơn so với lượng phóng xạ trong thảm họa Chec-nô-bưn năm 1986. Tuy nhiên, hiện tại mới chỉ bằng 1/10 của Chec-nô-bưn. Nhật Bản hiện giờ không chỉ phải khôi phục lại đất nước sau thảm họa kép ngày 11-3 mà còn phải gồng mình chiến đấu với lượng phóng xạ đang rò rỉ trong môi trường, trong đất và nước biển.

Theo số  liệu mới nhất công bố tháng 1-2011 của cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế, hiện nay trên toàn cầu có 442 tổ máy điện hạt nhân đang vận hành, lượng điện phát điện hạt nhân chiếm 16% sản lượng điện toàn cầu; có khoảng 65 tổ máy điện hạt nhân đang tiến hành xây dựng. Mỹ là quốc gia có nhiều tổ máy điện hạt nhân nhất:104 tổ máy, tiếp đó là Pháp: 58, Nhật Bản: 54 (theo số liệu của liên hợp công nghiệp hạt nhân Thế giới là 55 tổ máy), Nga: 32, Hàn Quốc: 21, Ấn Độ: 20, Anh: 19, Ca-na-đa: 18, Đức: 17, U-crai-na:15, Trung Quốc: 13.

Theo các chuyên gia, thị trường năng lượng hạt nhân dân sự hiện nay rất lớn, có thể lên tới 1.000 tỉ USD đầu tư, từ nay đến năm 2030.

Theo thống kê của Hiệp hội Năng lượng nguyên tử thế giới, hơn 400 dự án, với nhịp độ triển khai rất khác nhau, đang nằm trên giấy và có thể được đưa vào thi công từ nay đến năm 2030. Nhật dự kiến xây ít nhất 14 nhà máy điện hạt nhân trong vòng 20 năm tới. Ấn Độ vừa thông báo xây dựng 12 lò phản ứng, trong đó một nửa sẽ bắt đầu từ nay đến năm 2017. I-ran, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước A-rập cũng đi theo hướng này. Tại châu Á, Thái Lan, Phi-lip-pin, Việt Nam, Mi-an-ma và Ma-lai-xi-a đã khởi động chương trình điện hạt nhân.

Đào tạo nguồn nhân lực cho điện hạt nhân

Vấn đề mấu chốt trong các giải pháp (Tài chính; Đào tạo nguồn nhân lực; An ninh và an toàn hạt nhân; Chống lan truyền vũ khí hạt nhân; Nhiên liệu hạt nhân; Hợp tác giải quyết vấn đề nhiên liệu đã cháy và chất thải phóng xạ) để phát triển năng lượng hạt nhân là đào tạo nguồn nhân lực. Hiện nay, Pháp - chiếc nôi ra đời nền khoa học hạt nhân nguyên tử của nhân loại và nền công nghệ năng lượng hạt nhân hiện đại bậc nhất  trên thế giới đang được xem là “địa chỉ” đào tạo của ngành nghề này. Nhiều sinh viên từ các nước, trong đó có Việt Nam, đã tham gia chương trình đào tạo cao học quốc tế. Riêng trong năm 2009 Ủy ban Năng lượng nguyên tử có trên 1000 học viên theo học bậc tiến sĩ và sau tiến sĩ. Trên thực tế, Pháp đã thành lập Viện Năng lượng hạt nhân quốc tế, trong đó có Trường Năng lượng hạt nhân quốc tế. Viện có những giảng viên và nghiên cứu viên tốt, có những chi nhánh (trung tâm) ở một số nước.

Trong bối cảnh các nguồn năng lượng hóa thạch đang cạn kiệt, các nguồn năng lượng sạch được ưu tiên phát triển để hạn chế khí thải đầu độc bầu khí quyển quanh trái đất, nhiều nước trên thế giới chuyển sang phát triển nguồn năng lượng hạt nhân có tiềm năng lớn và ít gây hại cho môi trường. Tuy nhiên, với những nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, quá trình phát triển điện hạt nhân phải đặc biệt chú ý hai vấn đề: Một là vấn đề tài chính. Hai là vấn đề đào tạo nhân lực. Hơn 60 nước đang xem xét chương trình hạt nhân đều cho rằng việc đào tạo nguồn nhân lực cho điện hạt nhân có ý nghĩa cấp bách./.