Trên cơ sở hướng dẫn, chỉ đạo của Trung ương, công tác cải cách hành chính luôn được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo thành phố. Thành ủy thành phố có Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 15-11-2011, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành các nghị quyết, quyết định chuyên đề nhằm đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 30C/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020, về đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước thành phố giai đoạn 2011 - 2015, Ủy ban nhân dân thành phố có Quyết định số 410/QĐ-UBND ngày 30-3-2012 ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/TU và Quyết định số 416/QĐ-UBND ngày 27-02-2013 của Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt Kế hoạch cải cách hành chính nhà nước thành phố Hải Phòng năm 2013, Nghị quyết số 06/2012/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố về đẩy mạnh cải cách hành chính giai đoạn 2012 - 2015, định hướng đến 2020; Quyết định số 914/2013/QĐ-UBND ngày 23-5-2013 quy định về trách nhiệm của người đứng đầu ủy ban nhân dân quận, huyện, xã, phường trong công tác quản lý đô thị.

Công tác tuyên truyền và kiểm tra hướng dẫn cải cách hành chính được đẩy mạnh và coi đó là một trong những khâu quan trọng của công tác chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính của thành phố ngay từ những tháng đầu của năm 2013. 

Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Kế hoạch số 4382/KH-UBND về việc kiểm tra kết quả thực hiện công tác cải cách hành chính nhà nước và trách nhiệm thi hành công vụ của người đứng đầu địa phương, đơn vị trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Theo đó, Ủy ban nhân dân thành phố quyết định thành lập 4 đoàn kiểm tra do các Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố trực tiếp làm trưởng đoàn, kiểm tra tại 14/18 sở, ban, ngành và 11/15 quận, huyện của thành phố. Đặc biệt, Hải Phòng đã tổ chức triển khai, thực hiện Kế hoạch của Ban Thường vụ Thành ủy về tổng kết 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 32-NQ/TW ngày 05-8-2003 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 

Nhờ sự chỉ đạo, lãnh đạo, điều hành thực hiện cải cách hành chính sát sao, công tác cải cách hành chính của thành phố Hải Phòng tiếp tục đạt được những kết quả trên nhiều phương diện từ cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông hiện đại, cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, từng bước hiện đại hóa nền hành chính. Công tác cải cách hành chính của địa phương đã góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật hành chính; góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội. Hải Phòng đang tạo được bước chuyển biến quan trọng theo hướng xây dựng và hoàn thiện nền hành chính phục vụ. Mối quan hệ giữa cơ quan nhà nước với nhân dân có tiến bộ rõ, người dân ngày càng quan tâm nhiều hơn đến những việc làm của cán bộ, cơ quan, nhà nước, tham gia giám sát những hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước. 

Những kết quả đạt được

Thành phố đã tổng hợp, xây dựng báo cáo kịp thời, có chất lượng về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và Luật Đất đai (sửa đổi) theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương. 30 cơ quan, đơn vị ban, ngành; 15/15 ủy ban nhân dân quận, huyện; 223/223 phường, xã, thị trấn trên địa bàn thành phố đã xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai lấy ý kiến về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Tính chung, Hải Phòng đã tổ chức trên 3.000 hội nghị lấy ý kiến với 120.000 lượt người dự, tổng số hơn 40.000 lượt ý kiến tham gia tại hội nghị và gửi văn bản góp ý. Thành phố còn xác định 2 lĩnh vực trọng tâm theo dõi, kiểm tra việc thực hiện trong năm 2013 là: thi hành pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và thi hành pháp luật về quản lý trật tự xây dựng đô thị.

Công tác cải cách thủ tục hành chính tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố đã ký Quyết định số 42/QĐ-CT công bố Bộ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng. Đồng thời, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Chỉ thị số 06/CT-UBND về việc loại bỏ những rào cản và hoàn thiện cơ chế, chính sách để nâng cao hiệu quả đầu tư. Trong tháng 7-2013, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã tổ chức gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp trên địa bàn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, trả lời kiến nghị của doanh nghiệp. Nhiệm vụ trọng tâm mà thành phố Hải Phòng đã và đang tích cực triển khai là tập trung tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp về thủ tục hành chính, tổ chức, hội nghị gặp gỡ và đối thoại được coi là một trong những kênh quan trọng để lãnh đạo thành phố trực tiếp nghe phản ánh của doanh nghiệp. 

Công tác xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có những kết quả nổi bật, là khâu quan trọng góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy hành chính nhà nước ở địa phương. Thành phố đã xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch tuyển dụng công chức năm 2012 theo vị trí chức danh, bảo đảm thi tuyển cạnh tranh, nâng cao chất lượng của thí sinh dự tuyển. Hải Phòng là địa phương đầu tiên trong cả nước tổ chức thi tuyển trực tuyến các môn ngoại ngữ, tin học, trắc nghiệm chuyên ngành trên mạng máy tính. Những đổi mới về phương pháp, cách thức thực hiện của thi trực tuyến đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đầu vào và công khai, minh bạch công tác tuyển dụng. Thành phố cũng đã tổ chức đoàn học tập kinh nghiệm thi tuyển các chức danh lãnh đạo từ phó giám đốc sở và tương đương tại tỉnh Quảng Ninh và thành phố Đà Nẵng để làm cơ sở thực tế cho việc xây dựng Đề án thi tuyển chức danh lãnh đạo từ phó giám đốc sở và tương đương trở xuống, trình Ban Thường vụ Thành ủy xem xét quyết định; chuẩn bị kế hoạch thi tuyển chức danh Hiệu trưởng Trường Đại học Hải Phòng.

Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức thành phố năm 2013; dự kiến dành tổng kinh phí phục vụ hoạt động đào tạo, bồi dưỡng là 5,4 tỷ đồng; tổ chức các lớp đào tạo trình độ đại học cho cán bộ, công chức cấp xã về chuyên ngành luật, hành chính, đất đai; tổ chức 57 lớp bồi dưỡng cho cán bộ, công chức, trong đó có 13 lớp phục vụ đẩy mạnh cải cách hành chính. 

Đến nay, toàn thành phố Hải Phòng có 2.026/2.143 công chức cấp xã chiếm 94,6% và 1.794/2.299 cán bộ cấp xã chiếm 78,3% đạt chuẩn theo tiêu chuẩn chức danh cán bộ, công chức. Thành phố cũng đã hoàn thành việc xét duyệt chính sách và xếp lương giáo viên mầm non năm 2012 đối với 15 quận, huyện và 2 trường thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo với tổng số 1.566 giáo viên. 

Có thể nói, Hải Phòng là một trong những địa phương dẫn đầu trong cả nước về đầu tư nguồn lực nhằm mục tiêu hiện đại hóa nền hành chính. Hệ thống Cổng thông tin điện tử thành phố gồm 1 cổng chính và 33 cổng thành phần của các sở, ngành, quận, huyện; có 3 chuyên trang tiếng nước ngoài gồm tiếng Anh, tiếng Trung và tiếng Nhật; có 1 trang thông tin đối thoại trực tuyến để bảo đảm duy trì việc tổ chức đối thoại giữa lãnh đạo thành phố với người dân và doanh nghiệp. Để bảo đảm tính công khai, minh bạch trong việc cung cấp các thông tin hoạt động của các cơ quan nhà nước, Cổng thông tin điện tử thành phố đã đăng tải 100% các dịch vụ công, các thủ tục hành chính được công bố theo Đề án 30 của thành phố trực tuyến ở mức độ 2, trong đó có 18 dịch vụ hành chính công trực tuyến ở mức độ 3. Qua theo dõi, tổng hợp cho thấy số lượt truy cập vào hệ thống Cổng thông tin điện tử thành phố trung bình khoảng 7.000 lượt/ngày, có thời điểm lên đến 20.000 lượt/ngày. Ngoài ra, Cổng thông tin điện tử thành phố còn có các trang chuyên đề về “Du lịch”, “Doanh nghiệp”, “Công dân” và cho phép nhiều trang/cổng thông tin điện tử của các tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội của thành phố đặt đường liên kết rộng. Năm 2012, Hải Phòng được Ban Chỉ đạo Công nghệ thông tin quốc gia và Hội Tin học Việt Nam đánh giá xếp hạng đứng thứ tư toàn quốc về mức độ sẵn sàng ứng dụng công nghệ thông tin cấp tỉnh/thành phố; Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá hệ thống Cổng thông tin điện tử thành phố đứng đầu về chỉ số cung cấp thông tin, đứng thứ ba toàn quốc về tiêu chí ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Nhiều đơn vị đã tự xây dựng được cơ sở dữ liệu chuyên ngành phục vụ cho công tác quản lý, như: Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nội vụ, quận Hồng Bàng, quận Ngô Quyền. 

Về thực hiện cơ chế “một cửa”, cơ chế “một cửa liên thông”, từ năm 2006, thành phố Hải Phòng đã chủ động thực hiện thí điểm mô hình bộ phận “một cửa” mẫu, hiện đại tại 2 quận Ngô Quyền, Hồng Bàng và giải quyết thủ tục đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư; thực hiện mô hình bộ phận “một cửa” có phần độc lập, chuyên trách tại một số cơ quan. Qua thực tiễn, việc thực hiện thí điểm và căn cứ Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2007 đến nay, thành phố Hải Phòng đã triển khai thực hiện cơ chế “một cửa” ở 100% các sở, ủy ban nhân dân quận, huyện, phường, xã, thị trấn; trong đó, 13/15 quận, huyện, 39/223 xã, phường thực hiện mô hình bộ phận “một cửa liên thông” ở một số lĩnh vực; trang bị máy tính, tra cứu thủ tục, hồ sơ bảo đảm thuận tiện cho tổ chức, công dân cần tìm hiểu,… nâng cao chất lượng, hiệu quả việc thực hiện. Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo Sở Nội vụ xây dựng quy định trách nhiệm, cách thức xin lỗi công khai của công chức, viên chức trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa và quy định chuyển vị trí công tác đối với các trường hợp không hoàn thành nhiệm vụ, gây phiền hà, sách nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính, thực thi công vụ.

Những mặt tồn tại, hạn chế

Mặc dù hằng năm Ủy ban nhân dân thành phố đều phê duyệt Chương trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật nhưng tỷ lệ thực hiện ban hành văn bản theo Chương trình vẫn thấp (chỉ đạt mức 30% - 50%). Chất lượng các dự thảo văn bản đã dần từng bước được nâng lên, tuy nhiên vẫn còn một số dự thảo văn bản khi chuyển đến Sở Tư pháp thẩm định chưa đạt yêu cầu. Việc chậm ban hành văn bản của Chính phủ và văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành liên quan về chuyển giao nhiệm vụ tham mưu về công tác kiểm soát thủ tục hành chính tại các địa phương từ Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố sang Sở Tư pháp, trong khi ở Trung ương công tác này đã được bàn giao và thực hiện ổn định từ nửa cuối năm 2012 đã ảnh hưởng đến kết quả, hiệu quả của công tác này tại địa phương. Công tác phối hợp giữa một số cơ quan, giữa các bộ, ngành và cơ quan cùng cấp trong triển khai cải cách hành chính còn hạn chế, chưa có quy chế phối kết hợp chặt chẽ trong giải quyết công việc nên còn hiện trạng chậm và tồn đọng trong giải quyết công việc. 

Kiến thức pháp luật, chuyên môn, kỹ năng hành chính, đạo đức công vụ, thái độ ứng xử, văn hóa công sở của một số cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ chưa đáp ứng yêu cầu; ý thức, tinh thần trách nhiệm với công việc chưa cao; chất lượng tham mưu, đề xuất và giải quyết công việc còn yếu. Ở một số lĩnh vực nhạy cảm vẫn còn tình trạng phiền hà, sách nhiễu, biểu hiện vô cảm, gây cản trở trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp. 

Về trang thiết bị, cơ sở vật chất, địa điểm làm việc của bộ phận “một cửa” tuy đã được đầu tư, nâng cấp, ở một số nơi khá hiện đại, nhưng khâu vận hành thực sự chưa thông suốt; lãnh đạo một số đơn vị chưa có thói quen và kỹ năng khai thác, sử dụng công nghệ thông tin trong chỉ đạo, quản lý, điều hành. Nhiều trụ sở làm việc xuống cấp, có đơn vị phải thuê trụ sở để làm việc. 

Để tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính trong thời gian tới, Hải Phòng xác định:

Một là, hoàn thành Chương trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Ủy ban nhân dân thành phố năm 2013. Đẩy mạnh công tác cải cách thể chế gắn với nhiệm vụ cải cách, kiểm soát thủ tục hành chính; bảo đảm thực hiện có hiệu quả mục tiêu “3 giảm: giảm thủ tục, giảm thời gian và giảm chi phí”, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp và công dân, coi đó là một giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; tổ chức, thực hiện tốt nội dung theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn thành phố năm 2013 theo kế hoạch. 

Hai là, ban hành các quy định nhằm bảo đảm cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả và chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động quản lý nhà nước, hoạt động công vụ. Cụ thể: quy định tiêu chí, cách thức đánh giá chất lượng hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của người đứng đầu cơ quan, đơn vị; quy định đánh giá kết quả việc thực thi công vụ và thực hiện chức trách, nhiệm vụ của công chức, viên chức; quy định về trách nhiệm, cách thức xin lỗi công khai của công chức, viên chức nếu gây ra phiền hà, sách nhiễu và chậm trễ trong giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố Hải Phòng; quy định về chuyển vị trí công tác đối với các trường hợp không hoàn thành nhiệm vụ hoặc gây phiền hà, sách nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính, thực thi công vụ; sửa đổi, bổ sung Điều 36 Quy chế làm việc của Ủy ban nhân dân thành phố khóa XIV; nghiêm cấm cán bộ, công chức, viên chức đánh bạc dưới mọi hình thức.

Ba là, xây dựng, ban hành các quyết định thay thế các quy định có liên quan đến việc phân cấp quản lý tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn thành phố Hải Phòng; Quyết định thay thế Quyết định số 2168/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố về tuyển dụng công chức cấp xã; quy định về thi tuyển, xét tuyển công chức; tiếp nhận cán bộ, công chức; tuyển dụng công chức không qua thi và xét chuyển cán bộ, công chức cấp xã thành công chức. 

Bốn là, ban hành quyết định chuyển chức năng, nhiệm vụ về kiểm soát thủ tục hành chính và Phòng Kiểm soát thủ tục hành chính từ Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố về Sở Tư pháp; quyết định ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và biên chế của Văn phòng UBND thành phố. Ban hành, tổ chức thực hiện Kế hoạch rà soát, đánh giá cơ cấu tổ chức bộ máy các phòng, ban, đơn vị trực thuộc các sở, ngành và ủy ban nhân dân cấp huyện; đánh giá về vị trí, nhiệm vụ của các ban quản lý dự án, các doanh nghiệp nhà nước thực hiện hoạt động công ích.

Năm là, xây dựng, ban hành đề án của Ủy ban nhân dân thành phố về xác định chỉ số cải cách hành chính của các sở, ngành và ủy ban nhân dân quận, huyện trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2013 - 2020. Tổ chức thực hiện có hiệu quả kế hoạch kiểm tra công tác cải cách hành chính nhà nước và trách nhiệm thi hành công vụ của người đứng đầu địa phương, đơn vị tại thành phố đối với 11 sở, ngành và 14 ủy ban nhân dân quận, huyện; ban hành văn bản chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục các hạn chế, yếu kém sau kiểm tra, các giải pháp để đẩy mạnh thực hiện công tác cải cách hành chính của thành phố trong năm 2014 và các năm tiếp theo. 

Sáu là, tổ chức thực hiện kế hoạch triển khai Đề án xác định vị trí việc làm tại các cơ quan hành chính nhà nước, các đơn vị sự nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Xây dựng và thực hiện Đề án củng cố mô hình tổ chức và nâng cao chất lượng hiệu quả, bảo đảm hoạt động thực chất theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” tại các cơ quan quản lý nhà nước và thí điểm thực hiện tại một số đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp các dịch vụ sự nghiệp công. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch thực hiện Quyết định số 1383/QĐ-BNV, ngày 28-12-2012 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ phê duyệt Đề án “Xây dựng Phương pháp đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước”; phối hợp xây dựng, trình Ban Thường vụ Thành ủy xem xét phê duyệt Đề án thi tuyển chức vụ phó giám đốc sở và tương đương; tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt. 

Bảy là, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định số 626/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố về danh mục nhiệm vụ ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin thành phố năm 2013. Áp dụng chữ ký số trong các cơ quan nhà nước theo Kế hoạch số 2143/QĐ-UBND và Kế hoạch số 2187/KH-UBND ngày 08-4-2013 của Ủy ban nhân dân thành phố. Xây dựng, ban hành quy định về quy trình trao đổi, lưu trữ, xử lý văn bản điện tử giữa các cơ quan nhà nước thành phố. Triển khai đồng bộ, thống nhất việc vận hành chính thức phần mềm quản lý văn bản nội bộ các cơ quan với phần mềm gửi nhận văn bản - thông tin chỉ đạo điều hành trên mạng truyền dẫn số liệu chuyên dùng, thực hiện kết nối liên thông để gửi, nhận văn bản giữa các cơ quan nhà nước. Duy trì áp dụng thực hiện hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước và hoạt động thường xuyên của ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn,.../.