Tham dự có Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng; Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trương Quang Nghĩa; và đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành, địa phương của Việt Nam; Chủ tịch Chính quyền Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây cùng lãnh đạo các doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam và Trung Quốc.

Đón thời cơ lớn

Phát biểu tại cuộc đối thoại, Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam - Trung Quốc có tình hữu nghị gắn bó mật thiết, “núi sông liền một dải, văn hóa tương đồng, vận mệnh tương quan”, quan hệ hợp tác trên tinh thần 16 chữ. “Sự có mặt đông đảo của các đồng chí hôm nay là một biểu hiện sinh động của mối quan hệ giữa hai nước chúng ta”, Thủ tướng nói.

Trao đổi với các CEO Trung Quốc, Thủ tướng nêu khái quát về tình hình kinh tế-xã hội Việt Nam, những tiềm năng, cơ hội mà các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có doanh nghiệp Trung Quốc có thể đón bắt để đầu tư.

“Điều đầu tiên quan trọng trong đầu tư là ổn định chính trị, xã hội thì Việt Nam đã ổn định chính trị, xã hội bền vững, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam”, Thủ tướng nói. Bên cạnh thuận lợi về mặt địa lý là hai nước láng giềng, Việt Nam có dân số vàng, lao động trẻ, giá nhân công rẻ, hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện trên các lĩnh vực. Việt Nam đã tham gia 12 hiệp định thương mại tự do và đang đàm phán 4 hiệp định thương mại tự do khác, trong đó có Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) với sự tham gia của các thành viên ASEAN và Trung Quốc; Việt Nam có quan hệ kinh tế - thương mại với 224 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong tương lai không xa, quan hệ thương mại tự do giữa Việt Nam với 55 đối tác sẽ được xác lập, trong đó có 15 nước thuộc nhóm G20.

“Cơ hội, không gian, tiềm năng hợp tác tại Việt Nam rất lớn, nhất là khi Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới”, Thủ tướng nói.

Về tình hình đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, Thủ tướng cho biết, đến nay có 21.000 dự án đầu tư của trên 100 quốc gia và vùng lãnh thổ với tổng số vốn đăng ký hơn 300 tỷ USD. Trong đó, Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam khoảng 1.500 dự án, tổng vốn 11 tỷ USD, đứng thứ 9 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Năm 2015, tổng kim ngạch thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt trên 66 tỷ USD và 7 tháng đầu năm, đạt 38,2 tỷ USD, tăng trên 1,5%. Và hết năm nay, theo Thủ tướng, có thể phấn đấu đạt hơn 100 tỷ USD.

Chỉ đón nhận công nghệ thiết bị hiện đại, bảo vệ môi trường

Cho rằng việc xuất nhập khẩu là theo nhu cầu của các doanh nghiệp mỗi nước, Thủ tướng nhấn mạnh định hướng của nền kinh tế Việt Nam là cân bằng cán cân xuất nhập khẩu, bảo đảm phát triển bền vững. “Trước đây nhập siêu lớn thì xu hướng sẽ giảm xuống và năm nay giảm xuống rõ hơn nữa giữa Việt Nam - Trung Quốc là xu hướng đáng mừng trong quan hệ hai nước”, Thủ tướng nói.

“Hôm qua, tôi có trao đổi với đồng chí Bí thư Tỉnh ủy (Quảng Tây) và đồng chí Chủ tịch Trần Vũ rằng hàng hóa từ Việt Nam sang Trung Quốc và ngược lại phải thông quan nhanh chóng, thuận lợi. Các tỉnh của Việt Nam và Quảng Tây đều bàn thông suốt vấn đề này”.

Trước các doanh nghiệp hai nước, Thủ tướng khẳng định quan điểm xây dựng môi trường kinh doanh cởi mở, minh bạch cho mọi doanh nghiệp, cả trong và ngoài nước với phương châm coi thành công của nhà đầu tư là thành công của Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh quyết tâm xây dựng Chính phủ liêm khiết, kiến tạo phát triển, hành động quyết liệt, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tập trung hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để nâng cao năng lực cạnh tranh. “Bây giờ nhiều giấy phép ở Việt Nam chỉ cấp 1 ngày là xong, chậm nhất không đến 5 ngày. Ngày trước là tiền kiểm, còn gây khó khăn cho doanh nghiệp thì nay hậu kiểm là chính”, Thủ tướng nêu rõ. Tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy khởi nghiệp. Các cấp chính quyền ở Việt Nam đều trực tiếp lắng nghe ý kiến của nhà đầu tư nước ngoài phản ánh khó khăn như thế nào để cùng tháo gỡ.

Nhân đây, Thủ tướng cũng thông báo, môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, đã tăng 3 bậc, đứng thứ 5 trên 10 nước ASEAN và phấn đấu, trong năm 2017, Việt Nam sẽ vào Top ASEAN 4. “Coi thắng lợi, thành công của các nhà đầu tư là thành công của Chính phủ, các cấp chính quyền. Ngược lại, họ thất bại thì chính là mình thất bại”, Thủ tướng nói trong tiếng vỗ tay hoan nghênh của các đại biểu tại hội nghị.

“Tuy nhiên, chúng tôi cũng lưu ý các nhà đầu tư bảo vệ môi trường cho tốt, không đầu tư bằng bất cứ giá nào, cho nên phải sử dụng công nghệ, thiết bị hiện đại, không ảnh hưởng đến đời sống nhân dân”, Thủ tướng đề nghị và cho biết “Chính phủ, các cấp chính quyền, nhân dân Việt Nam vui mừng đón nhận những xí nghiệp, công ty làm ăn tốt, công nghệ thiết bị bảo vệ môi trường tốt vào Việt Nam”. Thứ hai, là quan tâm đến thu nhập cho công nhân để bảo đảm đời sống theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng lưu ý một số công trình, dự án của doanh nghiệp, nhà đầu tư Trung Quốc ở Việt Nam còn chậm tiến độ.

Thủ tướng cho biết sẽ trao đổi với các nhà lãnh đạo Trung Quốc để làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác giữa hai nước, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Trung Quốc mở rộng hợp tác thương mại, đầu tư vào Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực xây dựng, công nghiệp hỗ trợ, máy móc thiết bị, điện lực, năng lượng tái tạo, du lịch, thương mại đặc biệt là đối với mặt hàng nông, lâm, thủy hải sản của Việt Nam.

Giải đáp mối quan tâm cho doanh nghiệp

Tại cuộc đối thoại, lãnh đạo các doanh nghiệp lớn của Trung Quốc nêu lên nhiều vấn đề còn băn khoăn trong các lĩnh vực như ngân hàng, dệt may, năng lượng… Thủ tướng đã lắng nghe, trao đổi cũng như giao các bộ, ngành trực tiếp trả lời các câu hỏi của doanh nghiệp Trung Quốc.

Cho rằng quan hệ kinh tế, thương mại hai nước càng phát triển thì việc thanh toán bằng đồng nhân dân tệ sẽ thuận lợi hơn, lãnh đạo Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc muốn biết Việt Nam có chính sách gì để khuyến khích giao dịch trực tiếp giữa các ngân hàng hai nước.

Về vấn đề này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua, hệ thống ngân hàng hai nước đóng góp tích cực vào sự phát triển quan hệ thương mại song phương như là đầu mối trung gian, cung ứng dịch vụ thanh toán cho các doanh nghiệp. Ngân hàng Trung ương của hai nước đã ký kết hiệp định về hợp tác và thanh toán. Đến nay, hầu hết các ngân hàng Việt Nam đã thiết lập quan hệ đại lý và thanh toán với các ngân hàng Trung Quốc.

Trong khuôn khổ hiệp định hợp tác, hệ thống ngân hàng hai nước đã tổ chức thực hiện thanh toán bằng bản tệ đối với các tỉnh biên giới. Ngân hàng Trung ương hai nước cũng đã có cuộc làm việc đánh giá việc thực hiện thanh toán bằng bản tệ trong thương mại biên mậu và thấy rằng, bên cạnh kết quả tích cực, còn một số vướng mắc, bất cập trong bối cảnh quan hệ kinh tế, thương mại ngày càng phát triển. Hai bên đã đưa ra các biện pháp cụ thể để thúc đẩy việc thanh toán bằng đồng tiền này.

Trả lời câu hỏi về kế hoạch phát triển nền kinh tế số của lãnh đạo Tập đoàn Hoa Vi, chuyên về công nghệ thông tin và viễn thông, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thành Hưng cho rằng, Việt Nam coi công nghệ thông tin, viễn thông là lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế, là hạ tầng cho các ngành khác phát triển. Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách phát triển lĩnh vực này như xây dựng Chính phủ điện tử, phục vụ hoạt động của Chính phủ, doanh nghiệp, người dân hiệu quả hơn.

Trước sự quan tâm của Công ty Lưới điện Phương Nam Trung Quốc, doanh nghiệp đã đầu tư triển khai dự án Nhiệt điện Vĩnh Tân về những yêu cầu trong hợp tác năng lượng giữa hai nước và các chính sách ưu tiên cho lĩnh vực này, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế thì nhu cầu về năng lượng tăng trưởng 10-12%/năm. Do đó, nguồn điện cần được ưu tiên phát triển, trong đó có nguồn năng lượng tái tạo.

“Mục tiêu của Việt Nam đến năm 2030 là nâng tỷ trọng năng lượng tái tạo lên 20%, thì việc phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam như điện gió, mặt trời có dư địa rất lớn. Chính phủ Việt Nam rất quan tâm đến năng lượng tái tạo”, Bộ trưởng nói.

Tại hội nghị, các doanh nghiệp Trung Quốc gửi đến hơn 20 câu hỏi nhưng do thời gian hạn hẹp, không thể trả lời hết, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng của Việt Nam trả lời cụ thể bằng văn bản./.