Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng đại diện lãnh đạo một số bộ, ban, ngành Trung ương; lãnh đạo một số tỉnh, thành phố có trường học sinh miền Nam; các thầy, cô giáo và hơn 3.000 học sinh miền Nam, đại diện cho gần 32.000 học sinh miền Nam trên đất Bắc đã tham dự lễ kỷ niệm.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh năm 1954, thực hiện Hiệp định Geneva về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, Bác Hồ, Trung ương Đảng và Chính phủ đã chủ trương lựa chọn một số con em cán bộ, chiến sỹ, gia đình cách mạng ở miền Nam đưa ra miền Bắc nuôi dạy để bảo vệ, gìn giữ, đào tạo, bồi dưỡng những “hạt giống đỏ” cho sự nghiệp cách mạng của đất nước.

Chủ trương đó là tầm nhìn xa, trông rộng của Bác Hồ, của Đảng và Nhà nước, tầm nhìn chiến lược về chính trị, về công tác cán bộ và đào tạo nhân tài cho ngày thống nhất Bắc - Nam sum họp một nhà, xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu mạnh, sánh vai cùng các cường quốc năm châu.

Chủ tịch nước cũng khẳng định Trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là một trong những mô hình giáo dục thành công nhất của nền giáo dục, đào tạo cách mạng Việt Nam. Thành tựu to lớn, rất đáng tự hào của các trường học sinh miền Nam là trong hoàn cảnh hết sức khó khăn, thiếu thốn, chiến tranh ác liệt, nhưng vẫn có chất lượng giáo dục toàn diện, đã cung cấp cho đất nước một đội ngũ cán bộ đông đảo với chất lượng cao.

Rất nhiều anh, chị em được nuôi dạy ở các trường học sinh miền Nam đã tham gia trực tiếp vào sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc. Nhiều người đã anh dũng hy sinh hay đã để lại một phần máu thịt, tuổi trẻ của mình trên các chiến trường.

Khi đất nước thống nhất, phần lớn học sinh miền Nam theo lời căn dặn của Bác Hồ đã trở về xây dựng quê hương, có những đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Rất nhiều người trở thành những cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, các đoàn thể ở Trung ương và lãnh đạo chủ chốt của các tỉnh, thành phố trong cả nước; các tướng lĩnh Quân đội nhân dân, Công an nhân dân; những nhà khoa học, giáo sư, tiến sỹ, bác sỹ, kỹ sư; các nhà văn, nhà thơ, nhà báo, nhạc sỹ, nghệ sỹ có tên tuổi, lãnh đạo các doanh nghiệp lớn.

Không ít anh, chị em được vinh danh là Anh hùng lực lượng vũ trang, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới, Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú, Nghệ sỹ nhân dân, Nghệ sỹ ưu tú, những doanh nhân tài ba.

Sự thành công của Trường học sinh miền Nam trên đất Bắc trong việc đào tạo lớp người “vừa hồng, vừa chuyên” gắn bó với vận mệnh đất nước, vận mệnh dân tộc, là thành tựu to lớn, khẳng định tính ưu việt của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa. Các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là biểu tượng đẹp đẽ của tình Bắc - Nam ruột thịt, “con một cha, nhà một nóc”.

Chủ tịch nước cũng cho rằng mô hình Trường học sinh miền Nam trên đất Bắc chỉ tồn tại hơn 20 năm và đã cách xa gần 40 năm, nhưng những thành tựu và kinh nghiệm của nhà trường trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục đào tạo, phương pháp dạy và học, thực hiện nguyên lý giáo dục toàn diện, học đi đôi với hành, nhà trường gắn liền với xã hội, kết hợp học tập kiến thức với rèn luyện phẩm chất đạo đức học sinh; việc xây dựng đội ngũ giáo viên, ý thức, động cơ học tập của học sinh, xây dựng quan hệ thầy trò sâu đậm, “thầy ra thầy, trò ra trò”, thi đua dạy tốt, học tốt... là hết sức bổ ích, cần phải được kế thừa, phát huy.

Chủ tịch nước đề nghị ngành giáo dục và đào tạo cần nghiên cứu kỹ những thành công của các Trường học sinh miền Nam trên đất Bắc để tiếp tục phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo của đất nước.

Chủ tịch nước tin tưởng rằng với sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước và toàn dân, ngành giáo dục nước ta nhất định vượt qua mọi khó khăn, sẽ lập nên những thành tích mới, xứng đáng với sự tôn vinh của nhân dân, dạy học là nghề cao quý và thực hiện tốt hoài bão lớn lao của Bác Hồ về sự nghiệp “trồng người”.

Trong không khí ấm cúng của ngày hội ngộ, các thầy, cô giáo và các thế hệ cựu học sinh miền Nam đã cùng ôn lại những kỷ niệm dưới mái trường nội trú dành cho học sinh miền Nam trên đất Bắc.

Thầy Lê Ngọc Lập, đại diện các thầy, cô giáo đã từng tham gia nuôi dạy các thế hệ học sinh miền Nam, chia sẻ ý thức trách nhiệm cao, tình thương yêu học sinh sâu sắc là nét đặc trưng của đội ngũ thầy, cô giáo công tác tại các trường học sinh miền Nam.

Phần lớn học sinh miền Nam chỉ ở lứa tuổi từ 6 - 15 tuổi, lại phải sống xa quê hương, xa gia đình. Vì vậy, tâm nguyện của các thầy, cô giáo làm việc ở các trường học sinh miền Nam lúc bấy giờ là tất cả vì học sinh miền Nam thân yêu. Các thầy, các cô, các chú vừa là người thầy, vừa là người cha, người mẹ, người bạn tâm tình của học sinh. Bản thân mỗi em học sinh miền Nam cũng luôn phấn đấu trong học tập, rèn luyện, tinh thần tự giác cao và tình đoàn kết, gắn bó.

GS, TSKH. Lê Du Phong, Trưởng Ban Tổ chức lễ kỷ niệm, chia sẻ dù tồn tại trong hoàn cảnh nào, công tác nuôi và dạy ở các trường học sinh miền Nam cũng luôn nhận được sự quan tâm to lớn và sâu sắc của Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và nhân dân miền Bắc. Học sinh miền Nam luôn nhận được sự nuôi dưỡng, dạy dỗ tận tình nhất, chu đáo nhất, có trách nhiệm nhất của tất cả các thầy, cô giáo, các cô, chú phục vụ.

Các thế hệ học sinh miền Nam tuy đa phần tuổi đã cao song còn tồn tại là còn phấn đấu cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xứng đáng với niềm tin yêu, sự quan tâm, chăm sóc và mong đợi của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Trước đó, ngày 13-12, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã tổ chức buổi gặp mặt, tri ân các thầy, cô giáo đã có công nuôi dưỡng, đào tạo con em đồng bào miền Nam tại các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc.

Phát biểu tại buổi gặp mặt, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận bày tỏ lòng kính trọng, sự biết ơn các thầy, cô giáo và cán bộ phục vụ tại các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc trong giai đoạn từ 1954 - 1975 với những đóng góp to lớn và lâu dài đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo của nước nhà.

Bộ trưởng khẳng định, việc làm của các thầy, cô đã ghi một dấu son lịch sử cho nền giáo dục và đào tạo của Việt Nam, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp chống Mỹ cứu nước và xây dựng Tổ quốc đồng thời nêu tấm gương sáng về lòng yêu nghề, yêu trẻ cho thế hệ nhà giáo hôm nay và mai sau.

Sau năm 1954, do yêu cầu phát triển giáo dục sau chiến tranh, đội ngũ giáo viên ở miền Bắc đang thiếu nghiêm trọng, song giáo viên được phân công về các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc vẫn được tuyển chọn với tiêu chuẩn cao. Đó là những giáo viên được chọn từ các trường sư phạm chính quy ở miền Bắc, về sau có bổ sung thêm giáo viên ngoại ngữ, nhạc, họa được đào tạo ở Trung Quốc, ưu tiên cho những giáo viên là người miền Nam.

Ngoài việc giỏi chuyên môn, nghiệp vụ, các thầy, cô phải là những người tâm huyết, có lối sống giản dị, gương mẫu, có trách nhiệm với học sinh, có khả năng thích ứng với điều kiện nuôi dạy ở các trường học sinh miền Nam. Bên cạnh việc dạy chính khóa, giáo viên còn lo phụ đạo, hướng dẫn học sinh tự học, lao động, văn nghệ, thể dục, thể thao, đi thăm quan, cắm trại…

Cùng ngày, đoàn học sinh miền Nam từng học tập tại các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc đã vào lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và đi thăm lại 5 địa phương đã có nhiều trường học sinh miền Nam nhất là Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nội, Hà Nam và Vĩnh Phúc./.