Giải pháp tình thế của Mỹ tại Diễn đàn về tương lai của thế giới

TCCSĐT - Trong hai ngày mồng 1 và ngày 2-11-2009, tại thành phố Ma-ra-kếch của Ma-rốc, diễn ra Diễn đàn về tương lai của thế giới, do Ma-rốc và I-ta-li-a đồng tổ chức. Tham dự Diễn đàn có đại diện của 30 nước, nhiều tổ chức quốc tế, nhiều doanh nhân, chuyên gia và nhà khoa học. Tại đây, các đại biểu thảo luận nhiều vấn đề quan trọng như địa - chính trị, kinh tế và môi trường sinh thái toàn cầu.

Vài nét về Diễn đàn tương lai của thế giới

Diễn đàn về tương lai của thế giới được tổ chức theo sáng kiến tập thể của các nước thuộc khu vực Trung Đông, Bắc Phi, các nước thuộc nhóm G8 và một số đối tác khác, có ý muốn xúc tiến các cải cách chính trị, kinh tế và xã hội trong khu vực này. Các thành viên tham dự Diễn đàn tập trung trao đổi ý kiến về các giá trị chung như quyền con người, dân chủ, khả năng kinh tế và công bằng xã hội. Ngoài ra, các tổ chức công nghiệp và kinh doanh có thể đề xuất với chính phủ các nước các ý tưởng và mục tiêu cải cách trong nhiều lĩnh vực.

Diễn đàn lần đầu tiên được tổ chức ngày 11-12-2004 ở Ra-ba-ta (Ma-rốc), trong đó Bộ trưởng Ngoại giao và Tài chính các nước thảo luận về cách thức mà các nước thuộc Nhóm G8 có thể ủng hộ các ý tưởng cải cách chính trị, kinh tế và giáo dục. Do tính chất cởi mở và đại diện rộng rãi nên Diễn đàn luôn thu hút sự quan tâm của các nước.

Bộ trưởng các nước G8 và các nước Trung Đông thành lập Nhóm công tác gồm các chuyên gia trong khu vực để nâng cao trình độ văn hoá và phổ cập giáo dục, đặc biệt là cho các đối tượng là trẻ em gái và phụ nữ, phù hợp với các mục tiêu kinh tế - xã hội của các nước trong khu vực.

Diễn đàn vì tương lai của thế giới năm 2008 được tổ chức ở Ơ-vin (Pháp), có sự tham gia của nguyên thủ quốc gia và thủ tướng đến từ hơn 30 nước. Theo hãng thông tấn MAP của Ma-rốc, Diễn đàn vì tương lai của thế giới năm nay chào đón các chính khách hàng đầu đến từ năm châu, trong đó có đại diện của Mỹ, Nga, Pháp, Nhật Bản, Ấn Độ, Ai-cập, Đức, Ô-xtrây-li-a, Bra-din, Áo, Tây Ban Nha, Anh, Gioóc-đa-ni, Mông Cổ, Xê-nê-gan, Xéc-bi, Thổ Nhĩ Kỳ, Ca-na-đa, Hàn Quốc, Bô-li-vi-a, Thụy Sỹ và Tiểu vương quốc A-rập thống nhất. Tham dự Diễn đàn còn có Tổng Thư ký Liên đoàn các nước A-rập Am Mu-sa, Cựu Tổng thư ký Liên hợp quốc Cô-phi A-nan, cựu Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ quốc tế Mi-sen Cam-đe-su; đại diện Ngân hàng phát triển châu Á, Quỹ Tiền tệ quốc tế và Ngân hàng thế giới.

Giải pháp tình thế của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ tại diễn đàn về đàm phán hoà bình Trung Đông

Tại Diễn đàn về tương lai của thế giới lần này, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Hi-la-ry Clin-tơn trở thành tiêu điểm chú ý của dư luận và được đón tiếp với hy vọng, bà sẽ đem tới đây những “sáng kiến” mới nhằm hoá giải các vấn đề có tính toàn cầu mà thế giới đang quan tâm như vấn đề hạt nhân của I-ran và Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên, tình hình Áp-ga-ni-xtan, tiến trình hoà bình Trung Đông, v.v. sau khi ở Mỹ có tổng thống mới từng tuyên bố chủ trương “thay đổi” nước Mỹ và thế giới.

Trước khi tới tham dự Diễn đàn, trong chuyến công du nhằm khởi động lại tiến trình đàm phán hòa bình Trung Đông đang bị “đóng băng”, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Hi-la-ry đưa ra tuyên bố gây bất ngờ đối với các nước trong khu vực rằng, đề xuất mới đây của Thủ tướng I-xra-en Nê-ta-ni-a-hu (Netanyahu) về hạn chế xây mới các khu định cư Do Thái ở Bờ Tây là hành động "chưa từng có" và kêu gọi Pa-le-xtin nối lại đàm phán vô điều kiện với I-xra-en. Trong khi đó, phía Pa-le-xtin đã từng tuyên bố I-xra-en phải hoàn toàn chấm dứt hoạt động xây dựng các khu định cư này và coi đó là tiền đề để các bên ngồi vào bàn đàm phán. Ngay lập tức, dư luận ở Pa-le-xtin cho rằng, phát biểu này của bà Hi-la-ry Clin-tơn được đưa ra trước thềm Diễn đàn về tương lai của thế giới là đi ngược lại quan điểm của Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma nhằm thúc giục I-xra-en ngừng toàn bộ hoạt động xây dựng các khu định cư ở Bờ Tây và coi đó là điều kiện tiên quyết để nối lại các cuộc đàm phán hòa bình trong khu vực. Vì thế, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Hi-la-ry đã bị Pa-le-xtin và các nước A-rập chỉ trích mạnh mẽ.

Nhằm “hạ nhiệt” các lời chỉ trích găy gắt, khi vừa đặt chân tới Ma-ra-kếch để tham dự Diễn đàn về tương lai của thế giới, bà Hi-la-ry đã phải đưa ra lời tuyên bố như một giải pháp tình thế: "Lập trường của chính quyền B. Ô-ba-ma về vấn đề khu định cư rất rõ ràng và chắc chắn. Đó là: Mỹ không chấp nhận việc I-xra-en tiếp tục xây dựng các khu định cư". Như vậy, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đã khẳng định lại lập trường không thay đổi của Oa-sinh-tơn về vấn đề các khu định cư của I-xra-en ở vùng lãnh thổ Pa-le-xtin. Cũng trong bài phát biểu ngày 2-11-2009, bà Hi-la-ry ca ngợi những nỗ lực của Tổng thống Pa-le-xtin Ma-mút Áp-bát (Mahmud Abbas) trong việc tăng cường an ninh và nhấn mạnh I-xra-en phải có động thái đáp lại để giảm căng thẳng trong khu vực. Trước sự thay đổi bất ngờ quan điểm của bà Hi-la-ry, Bộ trưởng Ngoại giao Pa-le-xtin, ông Ri-y-át An Ma-li-ki (Riyad al-Malki), đã tỏ ra "hài lòng" và coi đó là những ý kiến "đúng đắn", phần nào sẽ làm dịu căng thẳng trong tiến trình nhằm thiết lập nền hòa bình ở Trung Đông.

Phản ứng của các nước A-rập không vì thế mà bớt “sôi sục”

Tổ chức Hồi giáo Ha-mát của Pa-le-xtin tuyên bố, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Hi-la-ry đã “tát vào mặt” người đứng đầu Pa-le-xtin khi bà khuyên phía Pa-le-xtin nên ngồi vào bàn đàm phán với I-xra-en trong khi Ten-a-víp chỉ mới quyết định hạn chế xây dựng mới các khu định cư.

Ông Am Mút-xa, Chủ tịch Liên đoàn A-rập, tỏ ra lo ngại rằng tiến trình hòa bình Trung Đông có thể đổ vỡ vì I-xra-en đang phá hoại các nỗ lực của Mỹ nhằm tái khởi động đàm phán. Trả lời phỏng vấn của báo giới, ông Am Mút-xa cho rằng việc I-xra-en chủ trương nối lại đàm phán trong khi vẫn không chấp nhận ngừng các hoạt động xây dựng các khu định cư Do Thái trên các phần đất chiếm đóng đã đẩy các nỗ lực ngoại giao của Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma trở lại điểm xuất phát. Đồng thời, Chủ tịch Liên đoàn A-rập ủng hộ lập trường của Pa-le-xtin không nối lại đàm phán trước khi I-xra-en ngừng toàn bộ hoạt động xây dựng khu định cư, và bày tỏ hy vọng phía Mỹ sẽ nỗ lực hơn nữa cũng như kiên trì lập trường trong vấn đề Trung Đông.

Tổng thống Ai-cập Hô-xi Mu-ba-rắc và Vua Gioóc-đa-ni Áp-đa-la II ủng hộ quan điểm của Tổng thống Pa-le-xtin Ma-mút A-bát và cho rằng, yêu cầu của phía Pa-le-xtin về việc I-xra-en chấm dứt xây dựng khu định cư ở Bờ Tây sông Gioóc-đan và Đông Gê-ru-xa-lem là hoàn toàn hợp pháp và chính đáng.

Tại Diễn đàn, Tổ chức các nước Hồi giáo bảy tỏ quan điểm bảo vệ công đồng người Hồi giáo và Thiên chúa giáo. Trong cuộc họp khẩn cấp được tổ chức trước thềm Hội nghị ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao các nước tham dự, Tổ chức các nước Hồi giáo ra lời kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hơp quốc tổ chức cuộc họp chuyên đề nhằm xem xét các hoạt động mà I-xra-en đang theo đuổi với tham vọng thay đổi tình hình địa - chính trị, dân số và các công trình xây dựng ở Giê-ru-sa-lem. Theo Tổng thống Pa-le-xtin A-bát, vùng đất thiêng liêng đối với ba nền tôn giáo của các nước trong khu vực ở thành phố Giê-ru-sa-lem là chìa khoá để giải quyết vấn đề hoà bình ở Trung Đông. Nếu người Pa-le-xtin chấp nhận đàm phán hoà bình trong khi I-xra-en đang tiếp tục xây dựng phi pháp ở Đông Giê-ru-sa-lem thì đồng nghĩa với việc người Pa-le-xtin từ bỏ quyền chính đáng và hợp pháp của mình đối với thủ đô tương lai của nhà nước Pa-le-xtin./.