Diễn đàn kinh tế Đa-vốt 2011: Chia sẻ những quy chuẩn vì một thực tế mới

TCCSĐT - Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã hé lộ nhiều đường đứt gãy nguy hiểm trong hệ thống tư bản. Ngay cả các nhà phân tích lạc quan nhất cũng cố gắng dự đoán thời điểm và tính khả biến của quá trình hồi phục kinh tế toàn cầu. Còn các chính trị gia và các nhà lãnh đạo kinh tế cũng phải thừa nhận, thế giới đã thay đổi và đang đòi hỏi một phương thức tiếp cận mới nhằm tạo nên một bức tranh kinh tế phồn thịnh và toàn diện.

Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thế giới nhấn mạnh, các vấn đề tương tự nảy sinh từ tình trạng thất nghiệp và lạm phát vẫn tồn tại, nhưng thế giới sẽ giải quyết những vấn đề này trong một bối cảnh hoàn toàn khác trước. Đã có những thay đổi trong các trung tâm địa - chính trị và địa - kinh tế từ bắc tới nam.

Giám đốc điều hành tập đoàn Nestle và cũng là đồng chủ tọa của WEF, ông Pau Bun-kê (Paul Bulke) giải thích rằng, thực tế hậu khủng hoảng sẽ đòi hỏi thế giới phải cân nhắc lại các hệ thống ưu tiên và giá trị, nhằm giải quyết tính bất ổn và bất trắc của mình. Ông Pau Bun-kê cho rằng: “về ngắn hạn, chúng ta phải giải quyết khủng hoảng nợ, chúng ta không thể tiếp tục sống bằng những đồng tiền không phải của mình. Chúng ta phải tổ chức lại hệ thống kinh tế để đối phó với các thách thức mới xuất hiện và đổi mới các quy định, đặc biệt tại các nước phát triển”.

Theo ông Pau Bun-kê, thay vì đưa ra những quy định khắt khe, lựa chọn tốt hơn cả là đồng ý chia sẻ các quy chuẩn vì một thực tế mới dựa trên những nguyên tắc mạnh mẽ và rõ ràng mang tính toàn cầu - những thành phần thiết yếu thúc đẩy sự phát triển.

Tương lai không mấy sáng sủa của dịch vụ ngân hàng

Ngân hàng là một trong những lĩnh vực đã phải hứng chịu nặng nề những búa rìu của dư luận sau khi một số ngân hàng uy tín của Mỹ và Anh tiếp nhận các gói cứu trợ trị giá hàng tỉ USD lấy từ các quỹ công trái nhà nước trong cơn đỉnh điểm của khủng hoảng. Nhiều ngân hàng cũng sụp đổ sau khi thị trường nhà ở hai bên Đại Tây Dương “hóa thành tro”, và lộ ra một văn hóa cho vay với độ rủi ro cao mà lại không có phương thức quản lý rủi ro đúng đắn. Một số nhà phân tích nhận định, trái phiếu sinh lời chính là động lực khuyến khích các ngân hàng mạo hiểm để đạt được lợi nhuận trước mắt.

Nhưng Giám đốc điều hành tập đoàn Nestle, ông Pau Bun-kê lại chỉ ra rằng, quá trình hoạt động của các dịch vụ tư nhân cũng góp phần vào sự phát triển của các nền kinh tế mới nổi, giúp giảm tình trạng nghéo đói tại những nước này. Với Giám đốc điều hành tập đoàn Nestle, Pau Bun-kê, các dịch vụ tư nhân hoạt động theo một lộ trình có nguyên tắc dựa trên những giá trị mạnh mẽ và quan điểm dài hạn là động lực cơ bản cho sự phát triển tích cực trong xã hội.

Trong Báo cáo thường niên về Rủi ro toàn cầu 2011 (2011 Annual Global Risks Report) của mình WEF cảnh báo, kinh tế thế giới khó có thể chống đỡ bất kỳ cú sốc nào lại xảy đến với hệ thống kinh tế nữa và xác nhận 37 mối đe dọa chính đối với sự ổn định của kinh tế thế giới trong tương lai, từ sự phình to của quy mô nợ công, sự gia tăng bất ổn tình hình an ninh mạng, cho đến những áp lực khó chống đỡ nổi từ an ninh lương thực và tài nguyên.

Khủng hoảng khu vực đồng ơ-rô, giá lương thực leo cao kỷ lục

Rủi ro kinh tế được coi là nguy hiểm nhất chính là cuộc khủng hoảng tài chính vẫn đang tiếp diễn ở khu vực đồng ơ-rô, làm “choáng váng” cả các nước cho vay lẫn nước đi vay. Thực tế này đã khiến nhiều nước thuộc khu vực đồng ơ-rô phải bơm hàng tỉ USD cứu trợ bởi các nhà đầu tư lo ngại về khả năng trả nợ của chính phủ các nước. Và sau đó, chính phủ các nước này lại phải đưa ra nhiều biện pháp khắc khổ và chính nguyên nhân đó đã đẩy hàng nghìn người dân ra đường biểu tình phản đối.

Trong khi đó, Tổ chức Nông lương của Liên hợp quốc (FAO) đã cảnh báo rằng, giá lương thực sẽ tăng cao kỷ lục vào tháng 12-2010, và gây ra bất ổn tại một số nước nghèo như Mô-dam-bích (Mozambique) và An-giê-ri (Algeria). Theo các nhà phân tích, sự kết hợp của một chuỗi nguyên nhân, từ các tác nhân môi trường như hạn hán và cháy rừng nghiêm trọng, đến sự gia tăng dân số thế giới, đã đẩy giá lương thực lên cao chót vót.

FAO cũng lưu ý rằng trong khi toàn cầu hóa đang góp phần giảm thiểu số lượng các chướng ngại vật đối với thương mại thế giới, cải thiện các kết nối quốc tế, giúp tăng trưởng bền vững vì thế hệ tương lai, thì cũng chính toàn cầu hóa lại đang gia tăng sự phân chia trong mỗi quốc gia.

Biểu tình bằng Internet

Nhờ sự phát triển vượt bậc của Internet và các phương tiện truyền thông xã hội, chưa bao giờ người dân lại có thể dễ dàng bày tỏ sự bất bình của mình đến vậy. Ví như ở Hy Lạp, I-ran, Tuy-ni-di, những người biểu tình có thể chia sẻ thông tin và tập hợp khi cần thiết rất nhanh. Vì thế, thế giới sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề cùng một lúc.

Do đó, theo ông Hô-uốt Căn-ru-thơ (Howard Kunreuther), đồng Giám đốc Trung tâm quản lý rủi ro và phân tích quyết định Oát-tơn (Wharton Risk Management and Decision Processes Center), các nhà hoạch định chính sách sẽ phải “vượt qua các định kiến hành vi đối với các giải pháp tức thì ngắn hạn và chuyển sang tư duy về các biện pháp dài hạn hơn”.

Như vậy, sự phát triển trong tương lai sẽ phải toàn diện và cần sự hợp tác hơn nữa để có thể giảm thiểu khả năng chia rẽ đang đe dọa đến an ninh lương thực và gia tăng tình trạng căng thẳng do sự mất cân bằng thương mại.

Một khuôn khổ cho sự phát triển toàn diện

Theo WEF, cách thức để điều khiển “thực tế mới” này sẽ là những quy chuẩn chung không những vượt qua những khác biệt giữa các thế hệ, giữa các nhóm liên đới và những khác biệt về mặt địa lý trong một thế giới đa cực, mà còn có thể kích thích thế giới tăng trưởng toàn diện, phát triển bình đẳng hơn.

“Những quy chuẩn này phải thực sự được chia sẻ và hòa nhập vào một khuôn khổ tổng thể, đa ngành, đa chiều. Đối với chính phủ các nước cũng như các tập đoàn đa quốc gia, những quy chuẩn chung này sẽ như một chiếc la bàn giúp các nhà lãnh đạo xác định được phương hướng, các chuẩn mực của những hành vi có thể và không thể chấp nhận đồng thời bảo đảm những kết quả của nó sẽ mang tính toàn diện chứ không phải phiến diện”./.