Đứng trước tình hình đó, cán bộ, chiến sỹ Hải quan Lạng Sơn đã đoàn kết, từng bước tháo gỡ khó khăn để vươn lên. Trước hết Cục đã tăng cường công tác giám sát, quản lý hải quan. Năm 2012, kim ngạch xuất, nhập khẩu qua quản lý của Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn tăng mạnh so với cùng kỳ 2011. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng 40% so với cùng kỳ năm 2011, kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng tới 71% so với cùng kỳ 2011. Đặc biệt từ ngày 01-6-2012 đến trung tuần tháng 8-2012 tình hình xuất khẩu hàng hóa gặp khó khăn tại cửa khẩu Chi Ma và Hữu Nghị, số lượng các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam giảm mạnh; kim ngạch một số mặt hàng nhập khẩu có số thu cao qua địa bàn Lạng Sơn giảm mạnh như: mặt hàng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu giảm 22,2%; phân bón hóa chất giảm 14,5% so với cùng kỳ năm 2011.

Để thực hiện tốt công tác giám sát, quản lý về hải quan, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã kịp thời giải đáp các khó khăn, vướng mắc trong công tác nghiệp vụ cho các Chi cục và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Cục đã triển khai và kiểm tra việc thực hiện chính sách quản lý mặt hàng và quy trình thủ tục hải quan đối với loại hình kinh doanh hàng tạm nhập, tái xuất tại các Chi cục Hải quan. Đồng thời, đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước qua các cửa khẩu phụ, lối mở nằm ngoài khu kinh tế cửa khẩu như: tổ chức đoàn khảo sát thực tế tại cặp chợ Ba Sơn (Mốc 1182 xã Cao Lâu, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn - Việt Nam) - Pác Sắn (Xã Trại An, huyện Ninh Minh, tỉnh Quảng Tây - Trung Quốc)…

Trong năm 2012, toàn Cục làm thủ tục cho gần 600 nghìn lượt hành khách xuất, nhập cảnh qua Hải quan Hữu Nghị và Ga Đường sắt Đồng Đăng. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu toàn Cục đạt 3.728,1 triệu USD (tăng 40% so với cùng kỳ năm 2011). Trong đó, kim ngạch tại địa bàn Bắc Giang là: 2.131,1 triệu USD, tăng 91% so với cùng kỳ năm 2011; tại địa bàn Lạng Sơn là: 1.597 triệu USD, tăng 3,5% so với cùng kỳ 2011). Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu toàn Cục đạt: 1.887,5 triệu USD, tăng 71% so với cùng kỳ năm 2011. Kim ngạch nhập khẩu toàn Cục đạt: 1.840,6 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2011. Tại địa bàn Lạng Sơn (từ ngày 01-01 đến ngày 15-10-2012): tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt: 1.597 triệu USD, tăng 3,5% so với cùng kỳ 2011. Trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt: 804 triệu USD, tăng 34% so với cùng kỳ 2011; kim ngạch nhập khẩu đạt: 793 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ 2011. Tổng kim ngạch toàn Cục tính đến ngày 31-12-2012 ước đạt: 4.800 triệu USD. Trong 6 tháng đầu năm 2013 tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 34% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tính đến ngày 30-6-2013 là 1.100 triệu USD. Mặt khác công tác thu thuế xuất, nhập khẩu được thắt chặt. Năm 2012 dự toán giao cho Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất, nhập khẩu qua địa bàn là 2.600 tỷ đồng (trong đó địa bàn Lạng Sơn là 2.400 tỷ đồng; Bắc Giang là 200 tỷ đồng); trong khi chỉ tiêu phấn đấu là 2.820 tỷ đồng (trong đó địa bàn Lạng Sơn là: 2.600 tỷ đồng; địa bàn Bắc Giang: 220 tỷ đồng). Đây là một nhiệm vụ hết sức nặng nề. Tổng số thu thuế phát sinh toàn Cục đạt: 1.869,7 tỷ đồng. Đến hết 6 tháng đầu năm 2013 đã thu được 852,6 tỷ đồng tăng 13% so với cùng năm trước.

Công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại và xử lý vi phạm được tăng cường: Tình hình buôn lậu và gian lận thương mại trong mấy năm gần đây, nhất là năm 2012 trên địa bàn quản lý của Cục Hải quan Lạng Sơn còn diễn biến phức tạp, đáng chú ý là vào dịp cuối năm. Thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan và Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn tăng cường, đẩy mạnh quản lý, kiểm tra chặt chẽ hàng tạm nhập, tái xuất. Đồng thời công tác phòng chống tội phạm ma túy tiếp tục được Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn chú trọng, và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng như Công an, Biên phòng trong việc bắt giữ, phát hiện các đối tượng vận chuyển ma túy qua địa bàn. Trong năm 2012, toàn Cục đã bắt giữ được: 493 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, trị giá ước tính trên 13,7 tỷ đồng. Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã bắt giữ: 07 vụ tạm nhập, tái xuất vi phạm, thu phạt vi phạm hành chính tổng số tiền 147,5 triệu đồng, tịch thu tang vật trị giá khoảng 3 tỷ đồng. Trong năm 2012, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã xử lý 440 vụ vi phạm hành chính về Hải quan, với tổng số tiền phạt trên 12,2 tỷ đồng. Tịch thu, xử lý, phối hợp bán phát mại tang vật vi phạm hành chính với trị giá ước tính trên 9,5 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2013, Cục đã bắt giữ 208 vụ gian lận thương mại giá trị khoảng 4,15 tỷ đồng.

Công tác thu thập thông tin - quản lý rủi ro và kiểm tra sau thông quan được chú trọng: Công tác quản lý rủi ro tiếp tục được đẩy mạnh trong năm 2012, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã tiến hành kiểm tra công tác thu thập thông tin và áp dụng quản lý rủi ro tại Chi cục Hải quan, kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các sai sót trong quá trình thực hiện. Đồng thời, hướng dẫn các Chi cục thực hiện tốt việc thiết lập, cập nhật, áp dụng tiêu chí phân tích kiểm tra chi tiết hồ sơ đối với hàng xuất, nhập khẩu thuộc danh mục hàng hóa phải kiểm tra. Tình hình thu thập, cập nhật thông tin và quản lý hồ sơ doanh nghiệp: đã thu thập và cập nhật được thông tin của hơn 600 doanh nghiệp thông qua Phiếu điều tra thông tin. Cập nhật thông tin của hơn 300 doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, tuyên bố ngừng hoạt động, bị xóa tên trong sổ đăng ký kinh doanh. Tình hình thu thập, cập nhật thông tin và quản lý hồ sơ rủi ro: đã thu thập thông tin rủi ro và xây dựng, áp dụng được 10 hồ sơ rủi ro cấp Cục và 15 hồ sơ rủi ro cấp Chi cục (trong đó có 43 tiêu chí đã được thiết lập: 10 tiêu chí cấp Cục, 15 tiêu chí cấp Chi cục đang có hiệu lực và 18 tiêu chí đã hết hiệu lực). Thực hiện chuyển giao thông tin để chuyển luồng kiểm tra thực tế hàng hóa đối với một số bộ hồ sơ ở hải quan tại các Chi cục như: Chi Ma, Hữu Nghị, Cốc Nam. Tổng số tờ khai chuyển luồng: 5.385 tờ khai chủ yếu và luồng xanh - vàng là 4733 tờ. Qua công tác phân luồng, chuyển luồng toàn Cục đã thực hiện điều chỉnh ấn định tăng số thuế với tổng số tiền khoảng: 1,27 tỷ đồng, điều chỉnh giảm và ấn định thuế với tổng số tiền khoảng: 733,1 triệu đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2013 qua điều chỉnh tăng và ấn định thuế khoảng 25,7 triệu đồng. Cục đã tích cực đẩy mạnh công tác kiểm tra sau thông quan theo kế hoạch của Tổng cục Hải quan. Kết quả, đã tiến hành kiểm tra sau thông quan và kết luận đối với 45 doanh nghiệp. Nhằm nâng cao công tác phúc tập hồ sơ, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức tập huấn cho các cán bộ làm công tác phúc tập trong toàn Cục và công chức làm công tác kiểm tra sau thông quan. Đồng thời, đã tiến hành 02 đợt kiểm tra công tác phúc tập hồ sơ tại các Chi cục Hải quan, kịp thời phát hiện và chấn chỉnh việc sai sót trong việc áp mã, áp thuế suất, chính sách mặt hàng… Tổng số hồ sơ thuộc diện phúc tập trong kỳ 87.567 bộ: số hồ sơ đã phúc tập: 79.960 bộ; số hồ sơ chưa phúc tập: 7.607 bộ; phát hiện vi phạm: 50 bộ. Qua công tác phúc tập hồ sơ, số tiền phải truy thu là: 829,3 triệu đồng; số tiền đã truy thu là: 516,7 triệu đồng; số tiền phải truy hoàn: 109,2 triệu đồng. Cục Hải quan Lạng Sơn cũng tích cực công tác kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo: 6 tháng đầu năm 2013 số hồ sơ phúc tập là 25.496 bộ qua đó thu về 206,6 triệu đồng và phạt vi phạm hành chính 5,5 triệu đồng. Trong năm 2012, Cục Hải quan Lạng Sơn đã phối hợp làm việc với các đoàn thanh tra: Tổng cục Hải quan (kiểm tra về công tác chuyên môn tại Chi cục Hải quan Tân Thanh, Hữu Nghị); Kiểm toán Nhà nước; Đoàn Kiểm toán Bộ Tài chính; Đoàn Kiểm toán quyết toán chi tiêu hành chính năm 2011 của Tổng cục Hải quan; Đoàn kiểm tra - thanh tra của Thanh tra Chính phủ; Đoàn Kiểm tra Bảo vệ bí mật Nhà nước của Bộ Công an; Đoàn Giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh Lạng Sơn; Đoàn Kiểm tra công tác quản lý hàng hóa và thu thuế xuất, nhập khẩu của lãnh đạo Tổng cục Hải quan. Đã thực hiện 22 lượt kiểm tra các đơn vị trực thuộc Cục theo kế hoạch và đột xuất với nội dung: kiểm tra, thanh tra công vụ; kiểm tra chống buôn lậu và xử lý vi phạm; kiểm tra công tác thực hiện “Tuyên ngôn phục vụ khách hàng”; kiểm tra công tác tuyên truyền, thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm chống lãng phí. Năm 2012, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã tiếp nhận: 21 đơn khiếu nại liên quan đến công tác nghiệp vụ. Các đơn thư trên đều được xem xét, tiến hành giải quyết theo đúng trình tự và thẩm quyền quy định. Đáng chú ý là công tác cải cách, phát triển, hiện đại hóa hải quan và công nghệ thông tin đã được quan tâm. Cụ thể, đã triển khai thành công nâng cấp đợt 2 dự án hiện đại hóa quy trình quản lý thu, nộp giữa các cơ quan Thuế, Kho bạc Nhà nước - Hải quan. Triển khai cài đặt đồng bộ các chương trình nghiệp vụ và lắp đặt mạng bảo đảm kết nối kỹ thuật công nghệ thông tin giữa Nà Nưa (Tràng Định), Na Hình (Văn Lãng) với Chi cục Hải quan Tân Thanh. Nâng cấp chương trình theo chỉ đạo của Tổng cục Hải quan: quản lý rủi ro, khắc phục lỗi hổng bảo mật nghiêm trọng của Hệ điều hành Microsoft Windows…

Triển khai tuyến cáp quang kết nối đến cổng số 01 phục vụ giám sát tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma; Chi cục Hải quan Cốc Nam. Triển khai phần mềm giám sát phương tiện xuất, nhập biên GS1 tại các Chi cục Hải quan (Tân Thanh, Chi Ma, Hữu Nghị, Cốc Nam). Đã triển khai thí điểm chữ ký số trong thủ tục hải quan điện tử. Đồng thời thiết lập hệ thống mạng in-tơ-nét không dây phục vụ tra cứu thông tin và xây dựng Đề án trang thông tin điện tử Cục Hải quan Lạng Sơn. Thực hiện việc mua sắm các trang thiết bị công nghệ thông tin bảo đảm phục vụ công tác cho các đơn vị thuộc và trực thuộc Cục. Tính đến ngày 15-10-2012, có 1.795 doanh nghiệp đăng ký tham gia thủ tục hải quan điện tử và có 1.400 doanh nghiệp tham gia thực hiện thủ tục hải quan điện tử với số kim ngạch thông qua hải quan điện tử là 3.038,6 triệu USD đạt 89% tổng số kim ngạch, với lượng tờ khai 69.313 tờ khai điện tử đạt 89% tổng số tờ khai… sáu tháng đầu năm 2013, trên địa bàn có 1.254 doanh nghiệp tham gia hải quan điện tử đạt 646,9 triệu USD với 17.307 tờ khai.

Mặc dù đứng trước rất nhiều khó khăn, phức tạp nhưng được sự lãnh đạo, giúp đỡ của các ngành có liên quan, Hải quan Lạng Sơn đã cố gắng vượt mọi khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ. Đáng chú ý là ngành đã tích cực thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI của Đảng, thi đua học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh… thực hiện kiểm điểm tổ chức, cá nhân, phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm, rút ra bài học kinh nghiệm để phấn đấu hoàn thành tốt công tác trong thời gian tới. Cụ thể là:

1- Chỉ đạo các Chi cục hải quan cửa khẩu quản lý tốt hàng hóa xuất, nhập khẩu, thực hiện đúng quy trình nghiệp vụ hải quan, bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu thu nộp ngân sách Nhà nước. Tiếp tục thực hiện tốt “Tuyên ngôn phục vụ khách hàng”. Tiếp tục quản lý tốt hàng hóa xuất, nhập khẩu, triển khai thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính và thông quan điện tử.

2- Tăng cường công tác thanh tra công vụ và kiểm tra việc thực hiện các mặt công tác chuyên môn, nghiệp vụ tại các đơn vị hải quan cửa khẩu nhằm ngăn chặn tình trạng cán bộ, công chức vi phạm phải xử lý kỷ luật. Tập trung giải quyết các vướng mắc phát sinh tại cửa khẩu; tạo điều kiện thuận lợi cho việc thông quan hàng hóa nhanh chóng.

3- Tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn về cơ chế, chính sách quản lý hàng hóa xuất, nhập khẩu và khu kinh tế cửa khẩu; thực hiện quản lý tốt nguồn thu phí cho địa phương. Tăng cường phối hợp với các lực lượng, các huyện biên giới để quản lý tốt hàng hóa xuất, nhập khẩu, đấu tranh chống buôn lậu. Tăng cường tổ chức đối thoại với doanh nghiệp, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác nghiệp vụ.

4- Tổ chức tốt các phong trào thi đua thiết thực chào mừng các ngày lễ lớn trong năm; thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa. Củng cố, phát huy vai trò lãnh đạo của các tổ chức Đảng, đoàn thể trong việc lãnh đạo cũng như phát động các phong trào thi đua./.