Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, nhiều bộ, ngành và địa phương đã tiến hành tổ chức hội nghị triển khai công tác cải cách hành chính; chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trực thuộc ban hành và triển khai thực hiện kế hoạch cải cách hành chính tại đơn vị trên cơ sở cụ thể hóa mục tiêu, nhiệm vụ của kế hoạch cải cách hành chính chung; quy định trách nhiệm người đứng đầu cơ quan về thực hiện cải cách hành chính; quy định mức kinh phí bảo đảm công tác cải cách hành chính, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 07/CT-TTg về việc đẩy mạnh thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020, theo đó, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước các cấp chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện có hiệu quả. Kết quả cải cách hành chính hằng năm là cơ sở quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, năng lực lãnh đạo, điều hành và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước các cấp và là một trong những tiêu chí đánh giá, bình xét danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng cho tập thể, cá nhân.

Bộ Nội vụ đã ban hành văn bản hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương việc tự chấm điểm, đánh giá kết quả cải cách hành chính; tổ chức 03 hội nghị triển khai cho các bộ, các tỉnh để tiến hành điều tra xã hội học lấy ý kiến người dân, tổ chức về kết quả cải cách hành chính phục vụ cho việc xác định chỉ số cải cách hành chính. Đến nay, công tác điều tra xã hội học đã cơ bản hoàn thành; đang tiến hành tổng hợp kết quả tự đánh giá chấm điểm của các bộ, các tỉnh để tổ chức thẩm định và tổng hợp, phân tích số liệu điều tra xã hội học.

Là cơ quan thường trực cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 579/QĐ-BNV về Kế hoạch kiểm tra công tác cải cách hành chính năm 2013 của Bộ Nội vụ. Thực hiện Kế hoạch đã được phê duyệt, Bộ Nội vụ đã tiến hành kiểm tra công tác cải cách hành chính tại Bộ Công an, Bộ Công Thương, tỉnh Hà Nam... Các bộ, ngành và địa phương đã ban hành kế hoạch và tiến hành kiểm tra công tác cải cách hành chính, việc giải quyết thủ tục hành chính và kỷ cương, kỷ luật hành chính tại các đơn vị trực thuộc (tỉnh Thừa Thiên Huế đã kiểm tra tại 08 sở, ban ngành, 03 UBND huyện, thị xã, thành phố và 18 xã, phường, thị trấn; Yên Bái đã thành lập Đoàn kiểm tra cải cách hành chính trực tiếp tại 07 đơn vị sở, ngành và 04 đơn vị huyện, thị xã, thành phố; tỉnh Quảng Ngãi tiến hành kiểm tra chuyên đề về công tác cải cách hành chính năm 2012, 2013 tại 6 đơn vị sở, ngành, 4 đơn vị cấp huyện và 3 đơn vị cấp xã;...

Cải cách thể chế hành chính

Nhìn chung, công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành đã được thực hiện đúng quy định, kịp thời với chất lượng ngày càng được nâng cao. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có nhiều chỉ đạo về công tác cải cách thể chế, xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt thủ tục hành chính nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tính trong 6 tháng đầu năm 2013, Chính phủ đã ban hành 60 Nghị định, kịp thời điều chỉnh các quan hệ kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý nhà nước. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013 - 2020. Các bộ, ngành đã xây dựng và ban hành mới nhiều văn bản quy phạm pháp luật, điều chỉnh các vấn đề kinh tế - xã hội như Bộ Tư pháp đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ 14/28 văn bản, đề án, đạt 50,0% kế hoạch năm; Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trình Chính phủ ban hành 13 Nghị định và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 01 Quyết định, ban hành theo thẩm quyền 11 Thông tư và phối hợp với các bộ, ban hành 05 Thông tư liên tịch; Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình và ban hành theo thẩm quyền 35 văn bản; Bộ Công an ban hành nhiều văn bản liên quan đến công tác quản lý xuất nhập cảnh, hướng dẫn việc cấp, sửa đổi, bổ sung hộ chiếu phổ thông ở trong nước và hướng dẫn thực hiện Quy chế cấp và quản lý thẻ đi lại của doanh nhân APEC. Công tác kiểm tra, rà soát và hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được các bộ, ngành và địa phương thực hiện thường xuyên và có hiệu quả; kịp thời phát hiện, xử lý những văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực, không còn phù hợp hoặc văn bản có sai phạm về nội dung, thẩm quyền ban hành để kịp thời khắc phục.

Hoàn thiện tổ chức bộ máy cơ quan hành chính nhà nước

Các bộ, ngành tiếp tục thực hiện rà soát lại chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức để xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế, sửa đổi, bổ sung Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan mình. Bộ Nội vụ đã phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ để xây dựng, thẩm định và trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của 19/22 bộ, cơ quan ngang bộ; đã ban hành được Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các bộ: Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Ngoại giao, Bộ Xây dựng, Bộ Nội vụ, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương,..

Thực hiện các nhiệm vụ được giao về quản lý tổ chức bộ máy, biên chế để kiện toàn tổ chức, bộ máy các bộ, cơ quan ngang bộ theo cơ cấu Chính phủ khóa XIII, bảo đảm Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước, bao quát đầy đủ các ngành, lĩnh vực, Bộ Nội vụ đã phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ để hoàn chỉnh các dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 13/2008/NĐ-CP ngày 04-02-2008 quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Nghị định số 14/2008/NĐ-CP ngày 04-02-2008 quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện.

Cơ quan hành chính các địa phương thực hiện rà soát chức năng, nhiệm vụ và sắp xếp lại tổ chức bộ máy, kiện toàn tổ chức bên trong, ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị; bổ sung chức năng, nhiệm vụ, ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện, như Thủ đô Hà Nội, tỉnh Thái Nguyên, Bình Định, Kon Tum, Bình Thuận… Riêng Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành quy chế tổ chức và hoạt động mẫu cho 12/12 cơ quan chuyên môn quận, huyện.

Cải cách thủ tục hành chính

Để bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính, tiếp tục duy trì hiệu quả, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 48/2013/NĐ-CP ngày 14-5-2013 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính; chuyển giao nhiệm vụ và tổ chức bộ máy Cục Kiểm soát thủ tục hành chính từ Văn phòng Chính phủ sang Bộ Tư pháp và thành lập Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính với trách nhiệm tư vấn, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về các sáng kiến cải cách, quy định hành chính có liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của nhân dân.

Các bộ, ngành, địa phương thực hiện khá tốt việc cập nhật, công bố, công khai và đánh giá tác động thủ tục hành chính. Trong 6 tháng đầu năm, các bộ, ngành đã hoàn thành việc đơn giản hóa 115 thủ tục hành chính, nâng tổng số thủ tục hành chính được đơn giản hóa lên 3.396/4.751 thủ tục hành chính đã được Chính phủ phê duyệt tại phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước; thực hiện đánh giá tác động 1.053 thủ tục hành chính được quy định tại 237 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; đã ban hành 2.181 quyết định công bố thủ tục hành chính và cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia.

Bộ Tư pháp đã kiểm soát chất lượng 23.451 hồ sơ thủ tục hành chính để công khai trên mạng Internet; tiến hành rà soát 890 quy định, thủ tục hành chính được quy định tại 157 văn bản quy phạm pháp luật; các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã rà soát 5.840 quy định, thủ tục hành chính được quy định tại 1.138 văn bản quy phạm pháp luật.

Các địa phương tiếp tục quan tâm thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông; tăng cường đầu tư trang thiết bị, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, bố trí cán bộ, công chức có năng lực đáp ứng yêu cầu làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả các cấp. Nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tăng cường đầu tư xây dựng và nhân rộng mô hình một cửa điện tử, giúp cho người dân, tổ chức có thể theo dõi được thông tin về tình trạng giải quyết hồ sơ, đồng thời, giúp cho lãnh đạo có thể theo dõi quá trình luân chuyển, giải quyết hồ sơ ở từng khâu của quy trình giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm thời gian theo quy định.

Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị đi đầu trong thực hiện, duy trì tốt cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Các lĩnh vực áp dụng cơ chế một cửa đều được xây dựng quy trình và có hướng dẫn chi tiết. Quy trình, thủ tục, thời hạn giải quyết công việc của người dân và doanh nghiệp đều được niêm yết công khai. Nhằm mở rộng lĩnh vực thực hiện cơ chế một cửa liên thông, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc giải quyết thủ tục hành chính trên địa bàn, Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa liên thông nhóm thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực hộ tịch, bảo hiểm y tế và đăng ký, quản lý cư trú trên địa bàn thành phố. Tỉnh Bình Dương đã triển khai mô hình một cửa hiện đại đồng loạt tại tất cả các UBND huyện, thị xã và thành phố trong tỉnh. Các tỉnh như Bình Định, Cần Thơ, Kiên Giang, Bạc Liêu, Đà Nẵng, Hải Dương… là các địa phương thực hiện tốt mô hình một cửa liên thông và một cửa hiện đại cấp huyện.

Ngoài ra, các bộ, ngành và địa phương tiếp tục quan tâm, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan nhà nước, nâng cấp hoàn thiện bộ phận và mở rộng lĩnh vực cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử, tăng cường sử dụng văn bản điện tử trong hoạt động của cơ quan nhà nước theo hướng hiện đại hóa nền hành chính và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 : 2008. Đi đầu trong lĩnh vực này là Thành phố Hà Nội với việc tăng cường ứng dụng họp trực tuyến, đưa tiêu chí ứng dụng họp trực tuyến của các sở, ngành, quận, huyện vào kết quả đánh giá xếp loại ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan nhà nước trên địa bàn thành phố hằng năm. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị quận, huyện xây dựng đề án thí điểm thực hiện “cơ quan điện tử”.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác cải cách hành chính thời gian qua còn những hạn chế như một số bộ, ngành chưa ban hành được kế hoạch cải cách hành chính năm 2013; công tác soạn thảo và ban hành văn bản của một số bộ, ngành chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến tình trạng một số văn bản không thể áp dụng được, tiến độ còn chậm; một số bộ chưa trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính đối với những thủ tục đã được rà soát, làm ảnh hưởng tới tiến độ rà soát và đơn giản hóa các thủ tục hành chính chung, được xác định là công tác trọng tâm của năm 2013...

Một số nhiệm vụ trọng tâm đẩy mạnh cải cách hành chính

Để tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư sản xuất kinh doanh, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, trong thời gian tới, nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ:

Quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 22-5-2013 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020. Người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước các cấp cần phải chú trọng công tác chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính, chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện có hiệu quả Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020.

Khẩn trương hoàn thành việc xác định và công bố Chỉ số cải cách hành chính năm 2012 của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức chuyên trách cải cách hành chính của các bộ, ngành, địa phương; hướng dẫn các địa phương triển khai đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước.

Tiếp tục triển khai có hiệu quả cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương; hoàn thiện Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương; hoàn thiện, triển khai cơ chế một cửa liên thông hiện đại tại Uỷ ban nhân dân cấp huyện.

Rà soát, kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan hành chính nhà nước các cấp từ Trung ương đến địa phương; ban hành các văn bản thay thế, sửa đổi các nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các bộ, cơ quan ngang bộ.

Triển khai có hiệu quả cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan nhà nước, mở rộng lĩnh vực cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên cổng thông tin điện tử của các cơ quan, ban, ngành và địa phương./.