Trong bối cảnh thời hạn chót 31-12-2012 để giải quyết các bế tắc liên quan chính sách tài khóa đang đến gần và nghị trường tiếp tục "căng như dây đàn", Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama) đã kêu gọi các nghị sĩ Mỹ cần có "hành động tức thời" để ngăn chặn nền kinh tế số một thế giới va vào "vách đá tài chính".

Phát biểu với báo giới ngày 28-12 sau cuộc gặp kéo dài một giờ với lãnh đạo hai viện Quốc hội, Tổng thống B. Ô-ba-ma tỏ ý lạc quan về một thỏa thuận vào phút chót. Ông cho biết đã có cuộc đối thoại "cởi mở và trên tinh thần xây dựng" với các nghị sĩ hàng đầu của Dân chủ và Cộng hòa, gồm lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Ha-ri Rết (Harry Reid), lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Mít-chơ Mắc Con-neo (Mitch McConnell), Chủ tịch Hạ viện Giôn Bâu-nơ (John Boehner) và lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện, Hạ nghị sĩ Nan-xi Pê-lô-xi (Nancy Pelosi) - được coi là những "người chơi" chính trong cuộc chiến tài khóa này. Đây là cuộc gặp đầu tiên của Tổng thống B. Ô-ba-ma với 4 nghị sĩ hàng đầu của Dân chủ và Cộng hòa này thảo luận về "vách đá tài chính" kể từ tháng 11 vừa qua.

Tổng thống B. Ô-ba-ma cho biết nhiều khả năng hai bên sẽ thỏa hiệp và đưa ra một kế hoạch khả thi để ngăn chặn kịch bản tăng thuế và cắt giảm chi tiêu nặng nề xảy ra vào đầu năm tới, có thể nhấn chìm nền kinh tế Mỹ. Ông nhấn mạnh tới các yếu tố tích cực như thị trường địa ốc đang phục hồi, tỷ lệ thất nghiệp hiện đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2008 và các nghị sĩ Mỹ phải thu hẹp bất đồng vì lợi ích quốc gia. Thế bế tắc trong nghị trường đã và đang ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý của người dân và kéo theo những hệ lụy xấu đối với hoạt động đầu tư và tiêu dùng.

Theo Tổng thống B. Ô-ba-ma, hiện hai thượng nghị sĩ Ha-ri Rết và Mắc Con-neo đang cân nhắc về một giải pháp chấp nhận được với mỗi bên cho vấn đề "vách đá tài chính" và trong trường hợp không thể đưa ra một kế hoạch khả thi, ông sẽ đề nghị Quốc hội thông qua đề xuất ông đã đưa ra trước đó. Dự luật tạm thời của Tổng thống B. Ô-ba-ma kêu gọi Quốc hội nhất trí về gia hạn chương trình cắt giảm thuế đối với người dân ngoại trừ những người có thu nhập từ 250.000 USD/năm trở nên và gian hạn chương trình trợ cấp thất nghiệp cho 2 triệu người dân. Theo ông B. Ô-ba-ma, dự luật tạm thời này vừa đảm bảo yêu cầu tăng thuế của Đảng Cộng hòa vừa không ảnh hưởng đến kế hoạch tăng thuế đối với tầng lớp giàu có ở Mỹ mà Đảng Dân chủ đề xuất, đồng thời tạo nền tảng cho các biện pháp cắt giảm thâm hụt thêm nữa vào những năm tới.

Giới phân tích nhận định mặc dù vẫn còn nhiều bất đồng, song các cuộc đàm phán gần đây giữa Tổng thống B. Ô-ba-ma và giới lãnh đạo đảng Cộng hòa đang dần có tiến triển khi hai bên đã có những hành động nhượng bộ. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo trong trường hợp Nhà Trắng và Quốc hội không thông qua một thỏa thuận về vấn đề thuế khóa và chính sách tài chính, kinh tế Mỹ sẽ có thể rơi vào một cuộc suy thoái mới ngay trong những tháng đầu tiên của năm 2013./.