Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải, lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương và địa phương đã đến dự và cắt băng khánh thành.

Dự án xây dựng công trình Thủy điện Sơn La có công suất lắp đặt 2.400 MW (gồm 6 tổ máy, mỗi tổ 400 MW) nằm trên địa phận xã Ít Ong, huyện Mường La, tỉnh Sơn La. Hồ chứa nước của công trình thuộc một số xã, huyện của tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu. Nhiệm vụ chính của Dự án là cung cấp điện lên hệ thống điện quốc gia với sản lượng điện trung bình hàng năm là 10,246 tỷ kWh; chống lũ về mùa mưa, cung cấp nước về mùa khô cho đồng bằng Bắc Bộ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc.

Dự án xây dựng công trình gồm 3 dự án thành phần: Dự án xây dựng công trình Thủy điện Sơn La do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư; Dự án di dân tái định canh, định cư do UBND các tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu làm chủ đầu tư; Dự án các công trình giao thông tránh ngập do Bộ Giao thông vận tại làm chủ đầu tư. Công trình có kết cấu đập bê tông trọng lực cao 138,1 m, chiều dài đỉnh đập là 961,6 m, công trình có 12 khoang xả sâu, 6 khoang xả mặt. Công trình Thủy điện Sơn La hoàn thành vượt trước thời hạn đã đem lại những lợi ích lớn lao cho đất nước (với sản lượng 10 tỷ KWh/năm, theo giá bình quân hiện nay (1400đ/kwh), doanh thu một năm khoảng 14 nghìn tỷ đồng, 3 năm vượt trước thời hạn tính ra là hơn 40 nghìn tỷ đồng).

Phát biểu tại Lễ khánh thành, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, đây là một dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển ngành Điện Việt Nam. Sau 7 năm xây dựng, lao động sáng tạo với bao vất vả, khó khăn cả 6 tổ máy phát điện đã được vận hành. Công trình mang lại cho chúng ta niềm tự hào, là một công trình thuỷ điện lớn nhất cả nước, mang tầm cỡ khu vực do Việt Nam tự thiết kế, thi công, vượt mốc thời gian so với tiến độ được phê duyệt là 3 năm. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, công trình Thủy điện Sơn La hoàn thành, đạt các yêu cầu đề ra và vượt trước thời hạn đã đem lại những lợi ích lớn lao cho đất nước. Để có thành công ngày hôm nay trước hết phải kể đến sự nỗ lực của chính quyền địa phương và sự đồng lòng, ủng hộ của đồng bào các dân tộc trong vùng Dự án. Đồng bào các dân tộc 3 tỉnh đã một lòng ủng hộ Dự án, trên 20 nghìn hộ dân đã tự nguyện chuyển nhà đến nơi ở mới, nhường đất cho xây dựng công trình. Công tác di dân, tái định cư được các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La thực hiện nhanh, gọn và chu đáo. Các địa phương đã thực hiện tốt nguyên tắc tạo điều kiện để đồng bào tái định cư sớm ổn định chỗ ở và đời sống, khai thác tiềm năng về tài nguyên và sức lao động, từng bước thay đổi cơ cấu kinh tế, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cuộc sống vật chất, tinh thần ngày càng tốt hơn nơi ở cũ. Các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể đã tăng cường công tác vận động, tuyên truyền phối hợp đồng bộ cùng chính sách hỗ trợ hợp lý, kịp thời của Nhà nước.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, Dự án Thuỷ điện Sơn La hoàn toàn do kỹ sư, công nhân Việt Nam thiết kế và thi công, chỉ thuê chuyên gia nước ngoài giúp hỗ trợ giám sát. Ngoại trừ thiết bị cơ điện, hệ thống phân phối 500 KV, một phần thiết bị thủy công nhập khẩu, còn lại từ khâu tư vấn, thiết kế cho đến cung cấp thiết bị cơ khí thủy công, xây lắp, hoàn thiện công trình đều do các đơn vị của Việt Nam thực hiện. Nhấn mạnh những đóng góp của các tập thể, cá nhân tham gia thực hiện dự án Thủy điện Sơn La là rất đáng trân trọng và tự hào, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhiệt liệt biểu dương đồng bào các dân tộc 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu đã ủng hộ, thực hiện đúng tiến độ di dời đến tái định cư ở nơi ở mới để nhường mặt bằng cho xây dựng công trình. Biểu dương chủ đầu tư và tư vấn thiết kế đã có tiến bộ vượt bậc trong công tác quản lý và thiết kế, đã đưa những công nghệ tiên tiến xây dựng công trình thuỷ điện của thế giới ứng dụng trong công trình Thủy điện Sơn La, góp phần vào thành công chung của dự án.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng biểu dương tất cả cán bộ, công nhân của các đơn vị thi công trực tiếp trên công trường như Tập đoàn Sông Đà, Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA), Tổng công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (LICOGI) và Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn...

Để bảo đảm hiệu quả phát điện và hiệu quả tổng hợp về kinh tế, xã hội, môi trường của Dự án, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, cán bộ công nhân viên Công ty Thuỷ điện Sơn La cần phát huy những kết quả đạt được và truyền thống tốt đẹp của ngành Điện cách mạng, quản lý và vận hành thật tốt để nhà máy hoạt động tuyệt đối an toàn, ổn định, phát huy cao nhất hiệu quả tổng hợp của công trình như dự án đã phê duyệt. Tập đoàn Điện lực Việt Nam cùng các tổ hợp nhà thầu cần đúc rút những bài học từ công trình Thuỷ điện Sơn La, phát huy tinh thần Sơn La để thi công và hoàn thành đúng tiến độ công trình Thuỷ điện Lai Châu và các công trình được giao khác trong Quy hoạch điện 7 với tiến độ và chất lượng cao nhất để bảo đảm điện năng tốt nhất cho phát triển đất nước.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu Bộ Công an phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư và chính quyền địa phương bảo vệ an toàn cho công trình. Các bộ, ngành tiếp tục giải quyết các kiến nghị, đề xuất của chủ đầu tư và chính quyền địa phương về ổn định cuộc sống đồng bào ta trong vùng dự án. Lãnh đạo UBND 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu có trách nhiệm tiếp tục quan tâm bố trí đất sản xuất, xem xét lồng ghép các chương trình phát triển kinh tế để chăm lo giải quyết tốt việc làm, đời sống cho đồng bào tại các địa phương tiếp nhận tái định cư, nhất là đồng bào mới chuyển đến nơi ở mới để nhường đất cho xây dựng công trình.

Với tất cả lòng tự hào, có thể nói công trình Thuỷ điện Sơn La đã tiếp nối thêm “Bản trường ca chinh phục sông Đà” và thật sự trở thành một biểu hiện sinh động của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của tinh thần tự lực, tự cường vượt khó vươn lên trong sự nghiệp xây dựng Tổ quốc Việt Nam quang vinh.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trao Huân chương Lao động hạng nhất cho ông Thái Phụng Nê, Phái viên của Thủ tướng, kiêm Phó trưởng Ban chỉ đạo Nhà nước công trình Thủy điện Sơn La; Huân chương Lao động hạng 3 cho 11 tập thể đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện dự án công trình Thủy điện Sơn La.

* Nhân dịp về dự khánh thành nhà máy Thủy điện Sơn La, chiều 23-12, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Cùng dự buổi làm việc có nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương.

Báo cáo tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XIII, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La Trương Quang Nghĩa cho biết, thực hiện nghị quyết đại hội đảng các cấp, tốc độ tăng trưởng GDP của Sơn La bình quân 2 năm (2011 - 2012) ước đạt 11,34%; thu nhập bình quân đầu người năm 2012 ước đạt 598 USD, tăng gấp 1,5 lần so với năm 2010. Cơ cấu sản xuất nông nghiệp chuyển biến rõ rệt về mô hình và đã hình thành các vùng nguyên liệu cho công nghiệp chế biến. Chương trình phát triển cây cao su được triển khai tích cực, đến nay đã trồng được gần 7.000 ha; thu hút được gần 6.700 hộ gia đình góp giá trị quyền sử dụng đất, mua cổ phần để trở thành cổ đông... Công tác di dân, ổn định đời sống và sản xuất nhân dân vùng định cư Thủy điện Sơn La được triển khai hiệu quả; các lĩnh vực văn hóa - xã hội, phát triển y tế, giáo dục tiếp tục có những chuyển biến tích cực.

Bên cạnh đó, Sơn La đã triển khai tích cực việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Đến nay, 17-17 Ban Thường vụ Huyện ủy, Thành ủy, Đảng ủy trực thuộc; tập thể lãnh đạo và cá nhân các đồng chí lãnh đạo các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh đã cơ bản hoàn thành công tác kiểm điểm và đang triển khai ở các tổ chức cơ sở đảng.

Về nhiệm vụ năm 2013, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La Trương Quang Nghĩa cho biết, Sơn La sẽ tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp nhằm huy động tối đa các nguồn lực, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 10,05%. Cùng với đó là tập trung rà soát, bổ sung, điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội gắn với quốc phòng, an ninh của địa phương. Triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với việc ổn định đời sống và sản xuất của các bản còn đặc biệt khó khăn. Hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo ổn định đời sống nhân dân vùng tái định cư Thủy điện Sơn La; hoàn thành việc thu hồi, giao đất sản xuất và cấp giấy chứng nhận quyển sử dụng đất đối với các hộ tái định cư thủy điện Sơn La, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án thành phần, tập trung chỉ đạo quyết toán vốn đầu tư ở các điểm tái định cư. Thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo. Không ngừng củng cố an ninh, quốc phòng, giữ vững trật tự an toàn xã hội…

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao sự phấn đấu, nỗ lực của Sơn La trong chỉ đạo, triển khai thực hiện các nhiệm vụ xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương thời gian qua; cho rằng những kết quả mà Sơn La đạt được là khá toàn diện trên các lĩnh vực; cơ cấu kinh tế của địa phương có chuyển biến rõ rệt theo hướng tích cực; thế mạnh về phát triển nông, lâm nghiệp, chăn nuôi đại gia súc được phát huy... 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, công trình Thủy điện Sơn La được khánh thành và đi vào hoạt động là một niềm vui lớn của cả nước nói chung và của Sơn La nói riêng, việc dự án về đích sớm 3 năm so với mục tiêu mà Quốc hội đề ra không chỉ giúp tiết kiệm hàng chục nghìn tỷ đồng mà còn khẳng định trí lực của người Việt Nam khi thi công các công trình thế kỷ. Trong quá trình thực hiện dự án, Sơn La và các địa phương liên quan đã thực hiện thành công công tác di dân tái định cư. Sau 6 năm triển khai quyết liệt, đến giữa tháng 4-2010, Sơn La đã hoành thành nhiệm vụ di chuyển 12.584 hộ dân ra khỏi vùng ngập lòng hồ Thủy điện Sơn La (ở 3 huyện, 16 xã, 169 bản) đến 221 điểm tái định cư tập trung, 38 điểm tái định cư xen ghép,…

Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho rằng, việc thực hiện thành công công tác di dân tái định cư mới chỉ là bước đầu, vấn đề đặt ra là phải phân bổ hợp lý dân cư, quan tâm đến ổn định đời sống của người dân gắn liền với xây dựng nông thôn mới. Trên tinh thần này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý, Sơn La cần đặc biệt quan tâm đến việc ổn định đời sống của các hộ di dân tái định cư Thủy điện Sơn La, đảm bảo cho người dân có cuộc sống ổn định, có cơ hội, điều kiện để phát triển, có cuộc sống ít nhất cũng phải như ở nơi ở cũ. 

Đề cập đến các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị, Sơn La cần tập trung huy động các nguồn lực, phát huy các tiềm năng, lợi thế của (nhất là lợi thế về phát triển nông, lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc, nuôi cá…) để tiếp tục bứt phá vươn lên theo hướng phát triển nhanh và bền vững. Cùng với đó là tiếp tục thực hiện quyết liệt hơn nữa công tác bảo đảm an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững; thực hiện đồng bộ các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, chăm lo đời sống của các đối tượng chính sách, đồng bào ở các thôn bản vùng sâu, vùng xa, nhân dân vùng bị ảnh hưởng của thiên tai, bão lụt. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý Sơn La quan tâm hơn nữa đến công tác bảo vệ môi trường sinh thái, kiểm soát chặt chẽ việc khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương cũng xem xét và cho ý kiến về một số kiến nghị của tỉnh Sơn La liên quan đến việc hỗ trợ đầu tư xây dựng một số công trình, dự án trọng điểm của địa phương về giao thông, cấp nước sạch sinh hoạt; xây dựng mới một số trụ sở xã; đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng cho chương trình phát triển cá nước lạnh../.