Mô hình đảng bộ tập đoàn kinh tế được nêu rõ tại Quy định số 196-QĐ/TW, ngày 24-11-2008, của Ban Bí thư Trung ương về tổ chức đảng trong các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước. Trung ương đã có các quy định số 287, 288-QĐ/TW, ngày 08-02-2010, trong đó quy định rõ chức năng nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở trong doanh nghiệp nhà nước (công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, trong đó Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ) và chức năng nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở trong công ty cổ phần, công ty TNHH nhà nước sở hữu từ 50% vốn điều lệ trở xuống.

Đảng bộ Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (Đảng bộ toàn Tập đoàn) được thành lập theo Kết luận số 31-KL/TW, ngày 06-11-2008, của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Quyết định số 849-QĐ/ĐUK, ngày 17-12-2008, của Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương. Mô hình Đảng bộ toàn ngành Dầu khí bao gồm: Đảng bộ Công ty Mẹ - Tập đoàn và Đảng bộ các đơn vị trong toàn ngành Dầu khí hoạt động trong phạm vi cả nước.

Kể từ khi thành lập đến nay, Đảng bộ toàn Tập đoàn đã đạt được kết quả khá toàn diện trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng Đảng. Hiện nay, Đảng bộ Tập đoàn có 27 tổ chức đảng trực thuộc với trên một vạn đảng viên, trong đó có 11 đảng bộ mà đảng ủy được thí điểm giao một số quyền cấp trên cơ sở theo Quy định số 196-QĐ/TW, ngày 24-11-2008, của Ban Bí thư Trung ương Đảng.

Bước vào nhiệm kỳ 2010 - 2015, với mục tiêu tiếp tục xây dựng Đảng bộ Tập đoàn thực sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; có phương thức lãnh đạo khoa học, gắn bó chặt chẽ với người lao động; xây dựng tổ chức đảng thực sự là hạt nhân lãnh đạo mọi mặt hoạt động của Tập đoàn, có bản lĩnh chính trị vững vàng, đoàn kết thống nhất, có sức chiến đấu cao; mỗi cán bộ, đảng viên phải thực sự tiên phong, gương mẫu - đây là nhân tố quyết định bảo đảm cho thắng lợi chiến lược tăng tốc phát triển ngành Dầu khí.

Tuy nhiên, không ít những khó khăn, thách thức đang đặt ra đối với công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ Tập đoàn trong giai đoạn mới:

Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, Tập đoàn đang tiếp tục tăng cường sắp xếp đổi mới doanh nghiệp, thực hiện tái cấu trúc doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Chủ trương tập trung nguồn lực cho lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chính và thực hiện cổ phần hóa một số đơn vị thành viên được đẩy mạnh dẫn đến sẽ tăng số lượng các doanh nghiệp mà Tập đoàn không giữ cổ phần chi phối. Đi liền với thay đổi về tổ chức và hoạt động của các đơn vị thành viên, tổ chức đảng trong các đơn vị cũng cần thay đổi cho phù hợp cả về tổ chức, nội dung và phương thức hoạt động, đó là một thách thức không nhỏ đối với Đảng bộ Tập đoàn.

Việc cấp bách và có ý nghĩa lâu dài là hoàn thiện mô hình tổ chức cơ sở đảng trong tập đoàn kinh tế; gắn công tác xây dựng Đảng với thực hiện nhiệm vụ đầu tư phát triển và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và công tác lãnh đạo các đoàn thể quần chúng.

Các thành viên trong Tập đoàn thuộc các loại hình doanh nghiệp khác nhau về quy mô, hình thức sở hữu, tính chất hoạt động, do đó, ngoài các tổ chức cơ sở đảng trong doanh nghiệp nhà nước (100% vốn, vốn chi phối) còn có tổ chức cơ sở đảng trong các công ty cổ phần có vốn nhà nước (vốn không chi phối), tổ chức cơ sở đảng trong các đơn vị có vốn liên doanh với nước ngoài, các công ty liên kết, các đơn vị nghiên cứu khoa học, đào tạo.

Địa bàn hoạt động rộng khắp trong nước, nước ngoài, vùng biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa sẽ là thách thức và ảnh hưởng không nhỏ đến việc xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng, đặc biệt là sinh hoạt đảng và quản lý đảng viên.

Mặc dù vậy, nhằm tăng cường và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong Đảng bộ Tập đoàn, góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược tăng tốc phát triển, xứng đáng với vai trò, vị trí của tập đoàn kinh tế đầu tàu cả nước, đòi hỏi Đảng bộ phải đổi mới cho phù hợp với sự đổi mới của cơ chế quản lý kinh tế cả về hình thức cơ cấu tổ chức, nội dung và phương thức lãnh đạo.

Tiếp tục kiện toàn và quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng ở tất cả các loại hình doanh nghiệp thuộc Tập đoàn

Việc cấp bách và có ý nghĩa lâu dài là hoàn thiện mô hình tổ chức cơ sở đảng trong tập đoàn kinh tế; gắn công tác xây dựng Đảng với thực hiện nhiệm vụ đầu tư phát triển và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của Tập đoàn, của từng đơn vị thành viên và công tác lãnh đạo các đoàn thể quần chúng.

Đối với những đơn vị có tình trạng đảng bộ cơ sở trong đảng bộ cơ sở, Đảng ủy Tập đoàn kiến nghị với Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương thực hiện giao quyền cấp trên cơ sở cho đảng uỷ cơ sở theo tiêu chí quy định. Đối với 11 đảng bộ trực thuộc đã được thí điểm giao quyền cấp trên cơ sở sẽ tiến hành rà soát để kiến nghị nâng cấp những đảng uỷ có đủ điều kiện thành cấp uỷ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng.

Tiếp tục hoàn chỉnh và chỉ đạo tổ chức thực hiện thật tốt các quy định về mối quan hệ phối hợp công tác giữa Đảng ủy Tập đoàn với cấp ủy các địa phương có liên quan.

Tổ chức cơ sở đảng các cấp thuộc Đảng bộ Tập đoàn được xác định là hạt nhân chính trị, lãnh đạo thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị; không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ công nhân viên và người lao động, thực hiện tốt nghĩa vụ đối với Nhà nước; xây dựng các đảng bộ, chi bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần phát huy vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và xây dựng đội ngũ giai cấp công nhân vững mạnh.

Xây dựng và thực hiện quy định về quan hệ công tác giữa cấp ủy với hội đồng thành viên - hội đồng quản trị, tổng giám đốc - giám đốc và các tổ chức có liên quan. Đặc biệt, nhấn mạnh trách nhiệm bí thư cấp ủy, chủ tịch hội đồng thành viên - chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc - giám đốc phải chịu trách nhiệm trước tổ chức đảng về công tác tổ chức và hoạt động của tổ chức đảng, các đoàn thể chính trị - xã hội trong doanh nghiệp; chịu trách nhiệm trước pháp luật khi để xảy ra tham nhũng, lãng phí, vi phạm chính sách, pháp luật, vi phạm các chính sách đối với người lao động và tiêu cực khác.

Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và các đơn vị thành viên

Để xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của doanh nghiệp thật sự có đức, có tài, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình mới, Đảng bộ Tập đoàn lãnh đạo thực hiện đồng bộ các nội dung của công tác cán bộ bao gồm: quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng và thực hiện chính sách đối với cán bộ:

Tổ chức thực hiện hiệu quả Chiến lược phát triển nguồn nhân lực của Tập đoàn trong thời kỳ mới, trong đó chú trọng phát hiện cán bộ trẻ, sinh viên tài năng để tạo nguồn định hướng đào tạo, bồi dưỡng xây dựng đội ngũ cán bộ giỏi của Tập đoàn.

Thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ. Trong số cán bộ đưa vào quy hoạch bảo đảm đủ cơ cấu ngành nghề, lĩnh vực và độ tuổi, hình thành đội ngũ cán bộ có năng lực đáp ứng yêu cầu của các lĩnh vực, vị trí công tác khác nhau.

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ, kiến thức và năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ trong quy hoạch cả về lý luận chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; kiến thức về pháp luật, kinh tế, ngoại ngữ, tin học…

Đẩy mạnh thực hiện luân chuyển cán bộ qua đảm nhiệm các chức danh, giúp cho đội ngũ cán bộ nhanh chóng trưởng thành có kiến thức, năng lực toàn diện.

Thực hiện nhất quán chủ trương nhất thể hóa cán bộ chủ chốt trong doanh nghiệp. Chủ tịch hội đồng thành viên - chủ tịch hội đồng quản trị hoặc tổng giám đốc - giám đốc các đơn vị đồng thời là bí thư cấp ủy.

Đối với các đơn vị Tập đoàn góp vốn không chi phối cần lựa chọn những cán bộ, đảng viên tiêu biểu, có đủ điều kiện đại diện phần góp vốn của Tập đoàn để tham gia cấp ủy và hội đồng quản trị.

Đổi mới nội dung, hình thức và nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu

Cấp ủy các cấp và tổ chức cơ sở đảng thực hiện nghiêm túc, nền nếp chế độ sinh hoạt đảng định kỳ. Nội dung sinh hoạt phải cụ thể, thiết thực, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc nảy sinh ở đơn vị. Các cấp ủy viên, người đứng đầu đơn vị và đảng viên là cán bộ lãnh đạo, quản lý các đơn vị phải chăm lo chỉ đạo công tác xây dựng Đảng ở nơi mình sinh hoạt và phải chịu trách nhiệm liên đới khi tổ chức cơ sở đảng của đơn vị yếu kém hoặc không hoàn thành nhiệm vụ.

Đẩy mạnh thực hiện việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; kịp thời phát hiện và nêu gương những đảng viên gương mẫu có thành tích xuất sắc.

Hiện nay, Đảng bộ Tập đoàn có 27 tổ chức đảng trực thuộc với trên một vạn đảng viên, trong đó có 11 đảng bộ mà Đảng ủy được thí điểm giao một số quyền cấp trên cơ sở theo Quy định số 196-QĐ/TW, ngày 24-11-2008, của Ban Bí thư Trung ương Đảng.

Việc tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng, việc giao nhiệm vụ cho đảng viên cần tiến hành thường xuyên, nghiêm túc, thiết thực. Việc đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên hằng năm phải gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của đơn vị, sự vững mạnh của các tổ chức trong hệ thống chính trị và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ cấp ủy viên về kỹ năng vận dụng, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và các chỉ thị, nghị quyết của Đảng bộ Tập đoàn. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở để thực hiện tốt nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh.

Tăng cường thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; kiểm tra kết quả thực hiện các nghị quyết của Trung ương, của Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương và các nghị quyết của Đảng ủy Tập đoàn, nghị quyết liên tịch giữa Ban Thường vụ - Hội đồng thành viên - Tổng Giám đốc Tập đoàn; giám sát, kiểm tra việc thực hiện quy chế quan hệ công tác giữa cấp ủy với hội đồng thành viên, hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc. Kiểm tra chế độ, nội dung sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt cấp ủy./.