Quan hệ Việt - Nga: hợp tác và thân thiện

TCCSĐT – Dưới đầu đề “Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Minh Triết: Chúng ta vừa có quan hệ hợp tác, vừa có quan hệ tình cảm thân thiện”, báo “Tin tức” (Izvestia) của Nga số ra ngày 29-10-2010 đăng bài viết của Y-u-ri Đê-nhi-xôp, phóng viên hãng thông tấn ITASS-TASS, về nội dung cuộc phỏng vấn Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ngay trước chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Nga Đ.Mét-vê-đép.

Về quan hệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong giai đoạn hiện nay, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nói: “Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Nga Đ.Mét-vê-đép sẽ đưa quan hệ giữa hai nước lên tầm cao mới, tạo động lực cho sự phát triển đa dạng. Việt Nam giành ưu tiên cho sự phát triển quan hệ đối tác chiến lược với Nga. Chúng tôi cảm ơn các dân tộc thuộc Liên Xô trước đây và nhân dân Nga về sự giúp đỡ đã giành cho chúng tôi trong cuộc đấu tranh vì tự do, độc lập và thống nhất đất nước, tiếp đến là trong những năm xây dựng hoà bình. Nếu như không có sự giúp đỡ đó, Việt Nam không được như ngày hôm nay.

Việt Nam đánh giá cao vai trò của Liên Xô trong cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ II. Hiện nay, ngay cả khi ai đó đang mưu toan viết lại lịch sử thì những nỗ lực đó sẽ thất bại. Liên Xô đã đóng góp phần quyết định trong chiến thắng của liên minh chống phát xít, cứu loài người khỏi thảm họa của chủ nghĩa phát xít.

Đối với Việt Nam, quan hệ với Nga là một trong những trụ cột của chính sách đối ngoại. Giữa hai nước chúng ta không có mâu thuẫn và bất đồng. Chúng ta chỉ có tình hữu nghị, sự hợp tác và tình cảm thân thiện với nhau. Mat-xcơ-va và Hà Nội đã thiết lập quan hệ hợp tác tốt đẹp trong lĩnh vực chính trị, quốc phòng và an ninh. Tuy nhiên, sự hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại và đầu tư vẫn còn rất khiêm tốn.

Về những ưu tiên trong quan hệ giữa Nga và Việt Nam, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cho biết: Nhiệm vụ của Việt Nam là làm cho quan hệ giữa hai nước có nhiều nội dung hơn và hiệu quả hơn. Muốn vậy, trước hết cần xúc tiến thực hiện các đề án hợp tác chiến lược như thăm dò và khai thác dầu khí, xây dựng nhà máy điện nguyên tử ở Việt Nam, xây dựng trường đại học công nghệ Việt-Nga tại Hà Nội.

Để xúc tiến các quan hệ thương mại giữa hai nước, tăng khối lượng trao đổi hàng hoá hai chiều tới 3 tỉ USD vào năm 2012 và 10 tỉ USD vào năm 2020, sắp tới chúng ta sẽ phải bắt đầu đàm phán để ký kết Hiệp định về khu vực tự do thương mại giữa Việt Nam và Liên minh hải quan bao gồm các nước Nga, Bê-la-ru-xi-a và Ca-dăc-xtan. Hiện nay, Việt Nam đang nghiên cứu vấn đề này.

Về những nhiệm vụ mới trong hợp tác giữa Nga và Việt Nam trong lĩnh vực dầu khí và trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nói: Năng lượng là lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược và là lĩnh vực then chốt trong quan hệ hợp tác Việt-Nga. Hai bên đang mở rộng hợp tác trong các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ở Việt Nam, ở Nga và ở các nước khác. Hiện hai bên đang xây dựng các xí nghiệp liên doanh mới như “Rusvietpetro”, “Vietgazprom”, “Gazpromviet”. Đặc biệt, tháng 9 năm nay, “Rusvietpetro” đã bắt đầu khai thác mỏ dầu Xe-ve-rô-Hô-xe-đao-xcôi tại khu vực tự trị Nhe-ne-xcôi của Nga trên quy mô công nghiệp. Lần đầu tiên trong lịch sử, một xí nghiệp liên doanh giữa Việt Nam và Nga bắt đầu khai thác dầu mỏ dưới dạng thành phẩm ở Nga, mở ra một trang mới trong sự hợp tác năng lượng giữa hai nước. Mới đây, Công ty dầu khí quốc gia của Việt Nam “Pvoil” và Công ty dầu khí của Nga “ТНК-BP” đã đạt được thoả thuận lâu dài về cung cấp dầu mỏ cho Việt Nam. Với việc Nga là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực năng lượng, còn nhu cầu tiêu thụ của Việt Nam ngày một tăng, có thể tin tưởng rằng đây là xu hướng hợp tác có rất nhiều triển vọng và hứa hẹn tương lai tốt đẹp. Việt Nam và Nga đang bắt đầu hợp tác trong khuôn khổ đề án xây dựng nhà máy điện nguyên tử đầu tiên ở Việt Nam. Đối với Việt Nam, đây là đề án rất quan trọng, đặt nền tảng cho sự phát triển lĩnh vực điện nguyên tử ở Việt Nam trong tương lai dài hạn.

Về sự hợp tác Việt Nam và Nga trong lĩnh vực an ninh và quốc phòng, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cho biết: Xu hướng phát triển cơ bản trên thế giới và trong khu vực ngày nay là hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Tuy nhiên, vẫn như trước đây còn có nhiều nguy cơ truyền thống và phi truyền thống đe doạ sự hoà bình và ổn định. Tình hình đó đòi hỏi tất cả các nước, trong đó có Việt Nam và Nga, cần tăng cường đối thoại trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh. Chúng ta đang mở rộng hợp tác giữa Hà Nội với Mat-xcơ-va trong lĩnh vực này. Chúng ta muốn mở rộng hợp tác với Mat-xcơ-va trong lĩnh vực kỹ thuật quân sự.

Việt Nam và Nga đang tăng cường hợp tác không chỉ trong khuôn khổ song phương mà cả đa phương. Thí dụ, trong khuôn khổ Diễn đàn khu vực ASEAN, mới đây là trong khuôn khổ Hội nghị mở rộng của Bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN và các nước đối tác theo cơ chế đối thoại ASEAN+8. Từ năm 2008, Việt Nam và Nga tiến hành đối thoại chiến lược về các vấn đề chính trị và an ninh. Hiện nay, hai bên đã tiến hành được 3 cuộc gặp với nội dung này.

Với vai trò là thành viên không thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc từ năm 2008, Việt Nam đã thường xuyên hợp tác với các đồng nghiệp Nga và nhận được sự ủng hộ và giúp đỡ tích cực. Hai nước chúng ta còn hợp tác chặt chẽ và có hiệu quả tại các diễn đàn và cơ chế khu vực như ASEAN, Diễn đàn khu vực về an ninh, Diễn đàn hợp tác kinh tế khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đây là những cơ chế quan trọng đang giành được uy tín ngày càng lớn trên thế giới. Việt Nam sẵn sàng tiếp tục hợp tác với Nga trong các diễn đàn và cơ chế đó.

Hội nghị cấp cao ASEAN-Nga lần thứ 2 diễn ra tại Hà Nội vào ngày 30-10 sẽ đóng góp quan trọng vào sự phát triển quan hệ giữa ASEAN và Nga. Tháng 6 năm nay, Việt Nam chính thức trở thành thành viên Hội nghị về hợp tác và củng cố lòng tin ở châu Á. Thực tế đó cho thấy, Việt Nam và Nga sẽ có nhiều chủ đề để hợp tác trong các tổ chức và cơ chế đó. Tại bất cứ đâu, ở bất cứ diễn đàn nào, Việt Nam và Nga luôn nỗ lực hợp tác và phối hợp chặt chẽ với nhau. Đây là một trong những khía cạnh quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.

Hội nghị cấp cao Nga-ASEAN lần thứ 2 tại Hà Nội, Tổng thống Nga Đ.Mét-vê-đép nêu rõ, đây là sự kiện quan trọng góp phần phát triển toàn diện mối quan hệ song phương, trong đó Nga quan tâm sử dụng tiềm năng hiện tại của ASEAN để phát triển kinh tế tại vùng Xi-bi-ri và Viễn Ðông. Tổng thống Ð.Mét-vê-đép nhấn mạnh hệ thống đối thoại - đối tác hữu hiệu giữa ASEAN với các nước riêng biệt và các tổ chức quốc tế trên thực tế đang góp phần mở rộng hợp tác và bảo đảm an ninh ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Nga coi quan hệ với ASEAN là hướng quan trọng trong chính sách đối ngoại trong 15 năm qua và sẽ tiếp tục tham gia tích cực vào các quá trình liên kết trong khu vực Ðông-Nam Á, trong đó có việc thúc đẩy trao đổi hàng hóa, công nghệ và đầu tư của Nga vào thị trường các nước ASEAN. Nga coi hợp tác kinh tế-thương mại và đầu tư là một trong những lĩnh vực hợp tác chủ yếu giữa hai bên.

Ðài “Tiếng nói nước Nga” ngày 27-10-2010 có bài đánh giá về triển vọng quan hệ giữa Nga và các nước thành viên ASEAN và nhận định, châu Á-Thái Bình Dương là khu vực phát triển năng động, trong đó, ASEAN đang ngày càng chứng tỏ là một mắt xích vững chắc, xúc tiến những ý tưởng hội nhập không chỉ giới hạn trong khuôn khổ Ðông-Nam Á. Quan hệ đối tác, đối thoại giữa Nga và ASEAN ngày càng phát triển với nhiều dự án đang được triển khai thành công, nhất là trong lĩnh vực y tế và khai thác nguồn năng lượng tái sinh. Mới đây, tại Mát-xcơ-va vừa khánh thành Trung tâm ASEAN trên cơ sở Học viện quốc gia về quan hệ quốc tế. Nhiệm vụ của trung tâm là cầu nối thúc đẩy hợp tác giữa các trường đại học và trung tâm nghiên cứu của Nga và các nước ASEAN.