Dấu ấn về sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong thời gian qua

Quán triệt các nghị quyết của Đảng về công tác dân vận qua các kỳ Đại hội, xác định được công tác dân vận có vai trò hết sức quan trọng trong việc củng cố, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền và nhân dân, góp phần tạo sự đồng thuận trong xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, những năm qua Đảng bộ Đồng Tháp rất chú trọng lãnh đạo công tác dân vận. Nhận thức của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở về công tác dân vận ngày càng được củng cố tăng cường. Điều đó đã thể hiện rõ nét qua các kỳ đại hội gần đây. Nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ VIII (2005 - 2010), Tỉnh Ủy ban hành Nghị Quyết số 01-NQ/TU về “Nâng cao chất lượng tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể xã, phường, thị trấn đến năm 2010”, sau 5 năm thực hiện, nhận thức của hệ thống chính trị về công tác dân vận ngày càng được nâng lên; vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể càng thể hiện rõ hơn trong công tác xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Công tác dân vận có nhiều tiến bộ trong thực hiện chức năng cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân và làm nòng cốt trong các phong trào của quần chúng ở cơ sở, công tác tư vấn, giám sát phản biện xã hội, đề xuất các giải pháp về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, bảo đảm quyền và lợi ích của công dân. 

Nhiệm kỳ Đảng bộ Tỉnh khóa IX (2010 - 2015), Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU “Về tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và kiện toàn tổ chức của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội đến năm 2015”. Sau 2 năm triển khai thực hiện đã đạt được một số kết quả: nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội được đổi mới; cải tiến lề lối làm việc theo hướng sát thực tế, sát địa bàn, đối tượng; khắc phục dần bệnh hành chính trong tổ chức và hoạt động, chú trọng nâng cao chất lượng sinh hoạt chi đoàn, chi hội, xây dựng các mô hình để mở rộng tập hợp các đối tượng quần chúng; nhiều phong trào đã đi vào chiều sâu, có hiệu quả, góp phần quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí sử dụng cán bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội được các cấp ủy đảng quan tâm; công tác cán bộ nữ, cán bộ trẻ, bảo đảm chuẩn hoá theo quy định; khắc phục tình trạng bố trí cán bộ yếu năng lực, kém uy tín sang làm công tác dân vận; nhiều địa phương đã tổ chức khảo sát, đánh giá thực trạng đoàn viên, hội viên, nhằm thực hiện tốt công tác quản lý, xác định rõ đối tượng vào tổ chức chặt chẽ hơn. Công tác dân vận của chính quyền, cơ chế phối hợp giữa chính quyền các cấp với Mặt trận và các đoàn thể có nhiều chuyển biến tích cực; tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức từng bước được nâng lên. Trong nhiệm kỳ này, Ủy ban nhân dân tỉnh đã thành lập Phòng “Dân vận chính quyền” trực thuộc Văn phòng Ủy ban để tham mưu cho Ủy ban chỉ đạo thực hiện công tác dân vận chính quyền; công tác cải cách thủ tục hành chính được chú trọng, công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân được các cấp chính quyền quan tâm giải quyết đúng theo quy định của pháp luật; các hoạt động “Tư vấn pháp luật”,“Đối thoại cùng chính quyền”,“Đường dây nóng phản ảnh, phản hồi”,“Đồng hành cùng nhân dân”,“Dân vận và đời sống” trên sóng phát thanh truyền hình,… đã góp phần tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân. Công tác phối hợp giữa chính quyền với mặt trận và các đoàn thể có nhiều tiến bộ, chủ động tổ chức gặp gỡ định kỳ để lắng nghe tình hình và nhanh chóng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của người dân. Các cấp ủy đảng thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, giám sát việc triển khai, sơ kết, tổng kết việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận; định hướng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động cho Mặt trận và các đoàn thể; nâng cao chất lượng nội dung làm việc định kỳ giữa ban thường vụ cấp ủy với Mặt trận và các đoàn thể, có nhiều địa phương đã tổ chức các buổi tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa cấp ủy, chính quyền với đoàn viên, hội viên và quần chúng nhân dân. Cấp ủy, địa phương các cấp rất quan tâm, chú trọng thực hiện tốt Chỉ thị số 07-CT/TU của Tỉnh ủy về việc phân công đảng viên tham gia sinh hoạt trong các tổ chức đoàn thể, làm nòng cốt và định hướng hoạt động cho các đoàn thể. Quy chế làm việc của các cấp ủy được bổ sung, sửa đổi theo hướng nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận và các đoàn thể, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể.

Bên cạnh những chuyển biến tích cực, công tác dân vận của Đồng Tháp vẫn còn tồn tại một số hạn chế như một số cấp ủy còn lúng túng trong gợi ý, định hướng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động cho Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội một số nơi còn biểu hiện hành chính hóa; công tác phối hợp giữa chính quyền với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội vẫn còn những vướng mắc; công tác quản lý đoàn viên, hội viên chưa chặt chẽ… Nguyên nhân của những hạn chế trên do công tác triển khai, quán triệt nghị quyết của một số cấp ủy còn chậm, thiếu chỉ đạo sơ kết uốn nắn, có nơi kế hoạch thực hiện còn chung chung, sao chép các văn bản của cấp trên nên hiệu quả thực hiện chưa cao. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội có lúc có nơi chưa thật sự sát với thực tiễn, ít khai thác công nghệ thông tin, thiếu quy chế phối hợp, hướng dẫn còn chồng chéo. Công tác dân dận chính quyền chưa có sự chuyển biến rõ nét ở cấp huyện và cơ sở. Một số cán bộ dân vận nhất là cơ sở, mặc dù đạt chuẩn nhưng thiếu kinh nghiệm thực tiễn nên công tác vận động và tổ chức phong trào còn hạn chế. Công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ chuyên trách của lĩnh vực này hiệu quả chưa cao. Chế độ, chính sách đãi ngộ cho cán bộ Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cơ sở mặc dù được quan tâm nhưng vẫn còn nhiều hạn chế.

Những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn

Thứ nhất, tăng cường, đổi mới sự lãnh đạo của cấp ủy đảng đối với nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Mặt trận và các tổ chức đoàn thể cần sáng tạo trong tổ chức, tập hợp nhân dân phù hợp với từng đối tượng; nâng cao chất lượng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội; năng động trong xây dựng mô hình điển hình “dân vận khéo” đáp ứng yêu cầu công tác dân vận. 

Thứ hai, xây dựng cơ chế phối hợp giữa chính quyền, lực lượng vũ trang các cấp với Mặt trận và các đoàn thể một cách cụ thể nhằm thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền, công tác dân vận của lực lượng vũ trang. 

Thứ ba, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; gắn việc chăm lo quyền lợi của nhân dân với động viên nhân dân xây dựng và thực hiện các nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị. 

Thứ tư, công tác dân vận phải gắn chặt với công tác xây dựng Đảng, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh. Đồng thời, kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác dân vận. Tranh thủ sự lãnh đạo của Đảng trong việc chăm lo xây dựng, củng cố kiện toàn tổ chức, bộ máy, cán bộ làm công tác dân vận; nghiêm khắc phê bình tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần trách nhiệm, xem nhẹ công tác dân vận. 

Tiếp tục tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới

Với quan điểm nhanh chóng đưa Nghị quyết 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới” vào cuộc sống, Đảng bộ Đồng Tháp xác định mục tiêu cho công tác này: “Nhằm củng cố vững chắc lòng tin của nhân dân đối với Đảng; tạo sự chuyển biến rõ nét hơn đối với công tác dân vận chính quyền; tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, khắc phục nhanh các biểu hiện của bệnh hành chính hóa, nâng cao chất lượng đoàn viên, hội viên để đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Để đạt được mục tiêu trên, cả hệ thống chính trị của tỉnh cần thực hiện một số giải pháp trong thời gian tới. Cụ thể:

Một là, tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, cán bộ; tập trung giải quyết kịp thời, có hiệu quả những bức xúc chính đáng của nhân dân; làm cho nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Các cấp ủy đảng tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 7 khóa XI; tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” gắn với tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương, nêu cao tinh thần trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.

Hai là, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội về vai trò, vị trí công tác dân vận trong tình hình mới. Tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, bảo đảm vận hành thông suốt theo cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân thông qua các tổ chức đại diện là Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Ba là, tăng cường và đổi mới công tác dân vận của chính quyền các cấp. Lãnh đạo các cấp chính quyền tập trung giải quyết có hiệu quả những vấn đề bức xúc, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, nhất là đời sống, việc làm, thu nhập, giải tỏa, đền bù, đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, cải cách thủ tục hành chính; thực hiện có hiệu quả quy chế dân chủ cơ sở; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có trách nhiệm, tác phong, lề lối làm việc, thái độ ứng xử, phục vụ nhân dân theo phương châm “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”; hoàn thiện bộ máy tổ chức, tham mưu lĩnh vực công tác dân vận chính quyền các cấp.

Bốn là, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước trong các tầng lớp nhân dân, góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế, giữ vững độc lập chủ quyền, an ninh chính trị. Phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tích cực phát động phong trào thi đua rộng rãi trong các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong các cấp, các ngành, trong hệ thống chính trị và toàn xã hội. Huy động, phát huy sự tự nguyện đóng góp của người dân vì lợi ích của cộng đồng xã hội, kịp thời biểu dương khen thưởng nhân rộng mô hình điển hình tiêu biểu xuất sắc; vận động nhân dân tham gia đấu tranh phòng chống tội phạm, tiêu cực xã hội, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Năm là, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, các hội quần chúng để tập hợp nhân dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Thực hiện tốt vai trò người đại diện, chăm lo bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp cho đoàn viên, hội viên, đa dạng hóa các hình thức tập hợp; tăng cường hơn nữa vai trò tham mưu, tư vấn, phản biện của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội theo hướng giao nội dung, công việc nhằm tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội chủ động hơn trong hoạt động.

Sáu là, quan tâm xây dựng, củng cố tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể các cấp vững mạnh. Có cơ chế, chính sách thu hút người có năng lực, có uy tín, có kinh nghiệm làm công tác dân vận; kiện toàn tổ chức, bộ máy và cán bộ của cơ quan Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, đáp ứng yêu cầu về trình độ lý luận chính trị, năng lực thực tiễn và kỹ năng công tác dân vận nhân dân; đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, tập huấn cho cán bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội.

Bảy là, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát việc thực hiện công tác dân vận. Các cấp ủy, tổ chức đảng đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận sớm đi vào cuộc sống, có hiệu quả thiết thực; tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận; quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác sơ kết, tổng kết nội dung và phương thức hoạt động và tạo điều kiện cho Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình; định kỳ cấp ủy đảng các cấp làm việc, nghe báo cáo tình hình và định hướng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội./.