Đắk Lắk là tỉnh miền núi, có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - chính trị, quốc phòng - an ninh của khu vực Tây Nguyên và cả nước. Tỉnh có diện tích tự nhiên là 13.125km2, có 73,4 km đường biên giới với Vương quốc Campuchia. Dân số hơn 1,8 triệu người, với 47 dân tộc anh em cùng sinh sống; dân tộc thiểu số chiếm 31,69% dân số toàn tỉnh (trong đó dân tộc thiểu số tại chỗ là 20,4%).

Đảng bộ tỉnh có 22 đảng bộ trực thuộc, trong đó 15 đảng bộ huyện, thị xã, thành phố; 02 đảng bộ khối; 04 đảng bộ lực lượng vũ trang và 01 Đảng bộ cơ sở Trường Đại học Tây Nguyên; với 803 tổ chức cơ sở đảng (406 đảng bộ và 397 chi bộ); có 06 đảng bộ bộ phận và có 5.331 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở. Tổng số đảng viên tính đến hết tháng 6-2018 là 73.570 đồng chí; trong đó: đảng viên dự bị có 4.758 đồng chí, chiếm tỷ lệ 6,47%; đảng viên nữ có 25.522 đồng chí, chiếm tỷ lệ 34,69%; đảng viên dân tộc thiểu số 11.775 đồng chí, chiếm tỷ lệ 16.

Quán triệt, triển khai sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6; Kế hoạch số 07-KH/TW, ngày 27-11-2017 của Bộ Chính trị; Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã khẩn trương tổ chức Hội nghị để quán triệt cho cán bộ chủ chốt của tỉnh và tổ chức thảo luận, góp ý kiến vào Chương trình hành động của Tỉnh ủy. Sau đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình số 27-CTr/TU, ngày 10-4-2018 về thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương “một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Đồng thời, thành lập Ban Chỉ đạo và tiểu ban thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, khóa XII.

Quan điểm nhất quán của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thể hiện trong chương trình hành động là phải thực hiện với quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt, hiệu quả, trên cơ sở bám sát chủ trương, quy định, hướng dẫn của Trung ương; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy; đồng thời, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của từng cấp, ngành, địa phương trong tỉnh; xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Việc triển khai, thực hiện phải thường xuyên, liên tục, tích cực, mạnh mẽ, có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình phù hợp. Những việc đã rõ, cần thực hiện sẽ tiến hành ngay, những việc mới, chưa được quy định nhưng phù hợp sẽ mạnh dạn chỉ đạo thực hiện thí điểm vừa làm vừa rút kinh nghiệm, từng bước hoàn thiện, không cầu toàn, nóng vội. Qua đó, đảm bảo tính tổng thể, đồng bộ, liên thông; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; gắn sắp xếp tổ chức bộ máy với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, tinh giản biên chế và cải cách hành chính, cải cách chế độ công vụ, công chức. Mô hình tổ chức sắp xếp theo nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện, chịu trách nhiệm chính; phù hợp với tính chất, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh. Trong sắp xếp tổ chức bộ máy, phải làm tốt công tác chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về chủ trương của Đảng; tăng cường tuyên truyền, vận động, thuyết phục, tạo sự thống nhất cao trong hệ thống chính trị và đồng thuận xã hội. Mục tiêu đề ra là tập trung sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tỉnh tinh gọn, hoạt động hiệu quả, tránh sự chồng chéo, trùng lắp chức năng, nhiệm vụ, bên cạnh đó, thực hiện tinh giản biên chế nhằm giảm chi thường xuyên từ ngân sách, tạo cơ sở để tăng tỷ lệ chi đầu tư phát triển, tích cực góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII trên địa bàn tỉnh.

Theo nghị quyết, kế hoạch của Trung ương và chương trình hành động của Tỉnh ủy, các huyện uỷ, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, các ban, ngành đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã tổ chức quán triệt học tập, phổ biến nghị quyết, kế hoạch của Trung ương và chương trình hành động của tỉnh cho cán bộ chủ chốt và đảng viên của địa phương, đơn vị mình. Kết quả có 100% tổ chức cơ sở đảng, với gần 95% đảng viên trong toàn tỉnh đã được quán triệt nội dung về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Việc quán triệt, học tập các chủ trương của Trung ương và của Tỉnh ủy giúp cho cán bộ, đảng viên nắm chắc quan điểm chỉ đạo, những nội dung cơ bản, nội dung mới trong các Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, khóa XII. Các đảng bộ trực thuộc đã cụ thể hoá thành chương trình hành động của cấp mình để tổ chức triển khai thực hiện, trong đó, xác định rõ trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các tổ chức trong hệ thống chính trị để triển khai thực hiện có hiệu quả việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Đi đôi với việc tổ chức học tập, quán triệt nghị quyết, các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã tập trung nghiên cứu, xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết, có lộ trình theo từng giai đoạn, từng năm để triển khai thực hiện, xây dựng mô hình tổ chức tổng thể của tổ chức mình. Đồng thời, xác định những công việc cần thiết và có thể triển khai thực hiện ngay, nhất là việc rà soát, quy định chặt chẽ hơn về biên chế, số lượng cán bộ công chức, viên chức. Rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các tổ chức thuộc hệ thống chính trị theo nguyên tắc một tổ chức có thể đảm nhiệm nhiều việc, gắn với việc cơ cấu lại và nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Những kết quả bước đầu

Bám sát vào các chủ trương, quy định, hướng dẫn của Trung ương và chương trình hành động của Tỉnh ủy, các địa phương đơn vị đã tập trung rà soát, sắp xếp thu gọn đầu mối bên trong của các cơ quan đảng, chính quyền và các đoàn thể trong toàn bộ hệ thống chính trị; sáp nhập các cơ quan có chức năng, nhiệm vụ tương đồng; sắp xếp thu gọn đơn vị hành chính cấp xã, thôn, buôn, tổ dân phố chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định; thực hiện kiêm nhiệm đối với một số chức danh... gắn với rà soát, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ từng cơ quan và tinh giản biên chế, giảm chức danh lãnh đạo, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; giảm chi hành chính. Quá trình triển khai chặt chẽ, vừa đáp ứng yêu cầu nghị quyết vừa đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy và người đứng đầu thể hiện quyết tâm cao, quyết liệt trong tổ chức thực hiện các nghị quyết; những nhiệm vụ đã có chủ trương thì tập trung làm ngay.

Kết quả đến nay, trên địa bàn tỉnh 15/15 đơn vị huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Nghị quyết, thành lập Ban chỉ đạo, Tổ giúp việc thực hiện Nghị quyết của Đảng, Chương trình hành động của Tỉnh ủy; có 09/15 đơn vị cấp huyện đã thực hiện chủ trương Trưởng ban Tuyên giáo kiêm Giám đốc Trung tâm bồi dưỡng chính trị (03 đơn vị kế hoạch thực hiện trong quý III năm 2018, 03 đơn vị kế hoạch hoàn thành trong năm 2019); có 03 đơn vị cấp huyện đã thực hiện chủ trương Trưởng ban Tổ chức kiêm Trưởng phòng Nội vụ (02 đơn vị kế hoạch thực hiện trong quý III năm 2018, 04 đơn vị kế hoạch thực hiện trong năm 2019, các đơn vị còn lại kế hoạch thực hiện trong năm 2020); có 01 đơn vị cấp huyện đã thực hiện chủ trương Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra kiêm Chánh Thanh tra (06 đơn vị kế hoạch thực hiện trong năm 2019, 01 đơn vị kế hoạch thực hiện trong năm 2020, 07 đơn vị kế hoạch thực hiện sau năm 2020); có 02 đơn vị cấp huyện đã thực hiện chủ trương Trưởng ban Dân vận đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (02 đơn vị kế hoạch thực hiện trong năm 2018, các đơn vị còn lại kế hoạch thực hiện trong năm 2019 trùng với thời gian Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam). Trong tháng 8-2018 sẽ có 3 đơn vị cấp huyện thực hiện chủ trương Văn phòng cấp ủy phục vụ chung, số các đơn vị còn lại kế hoạch thực hiện hoàn thành trong năm 2020.

Về tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, hiện nay, cơ cấu tổ chức các cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh có 19 cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và 02 cơ quan tương đương sở là: Văn phòng HĐND tỉnh và Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh; tổng số lượng các phòng và tương đương trực thuộc: 161 phòng; số lượng các phòng và tương đương trực thuộc các Chi cục và tương đương: 88 phòng. Các cơ quan hành chính nhà nước cấp huyện có 15 huyện, thị xã, thành phố (bao gồm: 13 UBND huyện, 01UBND thị xã và 01 UBND thành phố); số lượng cơ quan chuyên môn cấp huyện được tổ chức thống nhất gồm 13 phòng, ban chuyên môn, tổng số phòng và tương đương thuộc UBND cấp huyện: 195 phòng. Thực hiện Quyết định số 1215/QĐ-UBND ngày 31-5-2018, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh tiến hành rà soát số lượng các phòng và tương đương trong các sở, ban, ngành và UBND cấp huyện. Thực hiện sắp xếp, dự kiến số lượng các phòng và tương đương thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện việc sáp nhập, hợp nhất là: 9 phòng; các phòng và tương đương thuộc UBND cấp huyện thực hiện việc sáp nhập, hợp nhất: 12 phòng (Ban Dân tộc, Sở Giao thông vận tải và Sở Lao động Thương binh và Xã hội và Đài phát thanh truyền hình tỉnh đã xây dựng xong phương án sắp xếp thu gọn đầu mối bên trong).

Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất trong năm 2018 sẽ chọn huyện Cư Kuin để thực hiện thí điểm thực hiện đồng bộ tất cả các chủ trương: Trưởng ban Tuyên giáo kiêm Giám đốc Trung tâm bồi dưỡng chính trị, Trưởng ban Tổ chức kiêm Trưởng phòng Nội vụ, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra kiêm Chánh Thanh tra, Trưởng Ban Dân vận đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Văn phòng cấp ủy phục vụ chung. Cùng với đó, thống nhất để Thị xã Buôn Hồ và huyện Krông Pắc thí điểm thành lập Trung tâm Hành chính công...

UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nội vụ và UBND các huyện, thị xã, thành phố tiến hành khảo sát các đơn vị hành chính cấp huyện, xã và thôn, buôn; đồng thời xây dựng đề án tổng thể để Ban cán sự Đảng UBND tỉnh trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; thôn, buôn, tổ dân phố với mục tiêu đến năm 2021 sẽ tiến hành xong việc sắp xếp các đơn vị hành chính và thôn, buôn không đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định của Trung ương. Bên cạnh đó, các cấp ủy đảng xây dựng kế hoạch hướng tới mục tiêu nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ, trưởng thôn trong thời gian tới, với phương châm “dân tin, Đảng cử”, theo đó, địa phương tổ chức bầu cử trưởng thôn trước. Các chi bộ lựa chọn những đảng viên uy tín cao giới thiệu hiệp thương, ứng cử chức danh trưởng thôn để bà con dân chủ bầu chọn. Sau khi nhân sự trúng cử trưởng thôn, chi bộ tiến hành đại hội; giới thiệu đồng chí đó để bầu bí thư chi bộ (hiện nay, toàn tỉnh có 2.482 thôn, buôn, tổ dân phố; trong đó bí thư kiêm trưởng thôn, buôn, tổ dân phố có 170 đồng chí; phó bí thư kiêm trưởng thôn, buôn, tổ dân phố có 194 đồng chí, trưởng thôn, buôn, tổ dân phố không là đảng viên có 1.385 đồng chí).

Để tiếp tục tinh gọn tổ chức bộ máy...

Công tác sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị trên địa bàn Đắk Lắk đạt được một số kết quả bước đầu là do Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tích cực, chủ động tổ chức học tập, quán triệt kịp thời trong toàn Đảng bộ, tạo nhận thức đúng đắn trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng, tính thiết thực Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII; ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết với lộ trình, bước đi phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương. Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã kịp thời đề ra một số chủ trương, chính sách về công tác đổi mới, sắp xếp và quản lý tổ chức bộ máy, biên chế phù hợp, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông, có lộ trình, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các tổ chức, cá nhân; kết hợp hài hoà giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; gắn đổi mới tổ chức bộ máy với đổi mới phương thức lãnh đạo, tinh giản biên chế và cải cách chế độ tiền lương; cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; thu hút người có đức, có tài; bố trí đủ nguồn lực cần thiết và có cơ chế, chính sách phù hợp đối với những người chịu tác động trực tiếp trong quá trình sắp xếp.

Các huyện uỷ, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, các ban, ngành đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt, tuyên truyền, phổ biến sâu, rộng đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức về mục đích, ý nghĩa các Nghị quyết Trung ương và chương trình hành động của Tỉnh ủy, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và nhân dân về việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh. Cùng với các chủ trương về xây dựng bộ máy, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ công chức; các địa phương, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết, có lộ trình theo từng giai đoạn, từng năm để triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương và Chương trình hành động của Tỉnh ủy phù hợp tình hình thực tế của địa phương, đơn vị mình; có phân công nhiệm vụ cụ thể cho tổ chức, cá nhân để thực hiện.

Thực tiễn cũng cho thấy một số địa phương, đơn vị chưa chú trọng đúng mức công tác tuyên truyền nên sự thống nhất nhận thức và hành động trong nội bộ chưa cao, nhất là đối với những tư tưởng, chỉ đạo mới, còn trông chờ hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh; một số địa phương, đơn vị còn xây dựng chương trình, kế hoạch chung chung, chưa cụ thể (chưa xác định rõ cơ quan nào cần sắp xếp, thời gian xây dựng phương án, thời gian thực hiện, việc tinh giản biên chế, giải quyết chế độ chính sách,…); công tác phối hợp giữa các cơ quan tham mưu chưa chặt chẽ nên chưa tham gia góp ý và chưa chủ động vận dụng các phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị các cấp trong tỉnh.

Người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa tích cực đi sâu nghiên cứu về các chủ trương, giải pháp của Trung ương và Chương trình hành động của Tỉnh ủy, chưa chủ động đề xuất các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo triển khai, thực hiện phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, đơn vị mình.

Công tác kiểm tra, giám sát, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc của cấp ủy cấp trên, của ban chỉ đạo thực hiện các Nghị quyết Trung ương và Chương trình hành động của Tỉnh ủy còn hạn chế, chưa được làm thường xuyên và chưa thực sự hiệu quả.

Để tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, trong thời gian tới, các cấp ủy trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt, tuyên truyền, phổ biến sâu, rộng đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức về mục đích, ý nghĩa của chủ trương tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đơn vị sự nghiệp tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân. Khi thực hiện chủ sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị sẽ tác động trực tiếp đến lợi ích của một số đơn vị, cá nhân, không tránh khỏi những tâm tư nảy sinh. Do đó, công tác tuyên truyền phải thật cụ thể, phù hợp đối tượng và lộ trình thực hiện.

Cấp ủy các cấp chủ động lãnh đạo xây dựng kế hoạch, đề án cụ thể triển khai thực hiện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và tình hình thực tiễn của địa phương, đơn vị; chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy cấp dưới xây dựng kế hoạch thực hiện bám sát tinh thần chỉ đạo của Trung ương: cái gì đã rõ, đã chỉ đạo thì thực hiện trước; cái gì chưa rõ, chờ thí điểm sẽ thực hiện khi có yêu cầu.

UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan đơn vị có liên quan phối hợp và ban hành các văn bản để triển khai thực hiện có hiệu quả; thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện, kịp thời tham mưu điều chỉnh kế hoạch, chương trình phù hợp với tình hình thực tế của ngành, địa phương.
Tỉnh cũng đề xuất Trung ương kịp thời sửa đổi, bổ sung một số quy định, hướng dẫn cho phù hợp với việc thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, đặc biệt là cắt giảm số phòng, ban (tương đương) có chức năng, nhiệm vụ trùng lắp, chồng chéo; nghiên cứu, ban hành chính sách hỗ trợ đối với các chức danh kiêm nhiệm, cán bộ dôi dư do sắp xếp./.