TCCS - Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, là cửa ngõ hướng ra Biển Đông của vùng Đông Nam Bộ và cả nước. Ngày nay vai trò, vị thế của Bà Rịa - Vũng Tàu được thể hiện rõ trong tiến trình phát triển của đất nước và khẳng định là một cực tăng trưởng quan trọng, với quy mô kinh tế (GRDP), đóng góp ngân sách trung ương, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) luôn nằm trong Top 5 các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa. GRDP bình quân trên đầu người cao nhất cả nước.

Đường ven biển ở Bà Rịa - Vũng Tàu_Ảnh: Ánh Dương

Cùng với lợi thế sẵn có và nỗ lực đẩy mạnh cải cách môi trường đầu tư, kinh doanh, Bà Rịa - Vũng Tàu đã trở thành điểm đến đầy tiềm năng trong bản đồ thu hút đầu tư của cả nước. Tính đến nay, Bà Rịa - Vũng Tàu đã thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) với tổng vốn hơn 33 tỷ USD và vốn đầu tư trong nước đạt 400.000 tỷ đồng. Trong đó, riêng quý I-2024 đã thu hút vốn FDI hơn 1,50 tỷ USD và vốn đầu tư trong nước hơn 25.000 tỷ đồng. Các dự án đầu tư này đến từ 30 quốc gia, vùng lãnh thổ, và các tập đoàn, định chế tài chính hàng đầu của Việt Nam với công nghệ tiên tiến, hiện đại, ít thâm dụng lao động, năng suất cao, thân thiện với môi trường. 

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục ưu tiên phát triển kinh tế gắn với giữ vững ổn định mục tiêu tăng trưởng bền vững. Trong nửa đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lần thứ VII, kinh tế của tỉnh tiếp tục đà phát triển ổn định, tốc độ tăng trưởng duy trì ở mức khá, Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) giai đoạn 2021 - 2023 tăng bình quân 0,61%/năm; trong đó GRDP trừ dầu thô và khí đốt tăng bình quân 5,94%/năm; GRDP trừ dầu thô và khí đốt bình quân đầu người năm 2023 đạt 8.281 USD. Cơ cấu kinh tế (trừ dầu thô và khí đốt) tiếp tục chuyển dịch đúng hướng, tăng khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ; chất lượng tăng trưởng được cải thiện, quy mô và tiềm lực nền kinh tế tăng lên, năng suất lao động theo giá hiện hành năm 2022 đạt 626,1 triệu đồng/lao động. Song song với phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh đã ưu tiên dành nguồn lực đầu tư phát triển con người và nâng cao chỉ số hạnh phúc của người dân. Đến nay, tỉnh không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn quốc gia; trật tự an toàn xã hội, quốc phòng - an ninh được bảo đảm.

Ngày 16-12-2023, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó nêu rõ: Xây dựng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển toàn diện, trở thành một trong những khu vực động lực phát triển quan trọng của vùng Đông Nam Bộ, là trung tâm kinh tế biển quốc gia và nằm trong nhóm 5 địa phương phát triển kinh tế biển hàng đầu của cả nước, đến năm 2030 cơ bản đủ tiêu chuẩn của thành phố trực thuộc Trung ương, cơ cấu đô thị đa trung tâm, kết cấu hạ tầng giao thông đa phương thức. Duy trì vững chắc vị trí trong nhóm 10 địa phương có quy mô GRDP và tổng thu ngân sách nhà nước cao nhất cả nước; phát triển kinh tế hài hòa với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và bảo vệ môi trường, quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên, thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng; bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Đến năm 2050, Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm kinh tế biển quốc gia; trung tâm dịch vụ hàng hải của khu vực Đông Nam Á; trung tâm du lịch chất lượng cao đẳng cấp quốc tế; một trong những trung tâm công nghiệp lớn của vùng Đông Nam Bộ; có hệ thống kết cấu hạ tầng hoàn thiện, hiện đại; môi trường sống an toàn, trong lành, chất lượng cao; xã hội phát triển hài hòa với thiên nhiên, kinh tế phát triển hiệu quả theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, kinh tế các-bon thấp và thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0. 

Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định các điểm nhấn phát triển chủ yếu và các đột phá phát triển sau: 

a) Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hướng tới sự phát triển năng động và bền vững, trên cơ sở bảo đảm các yếu tố then chốt: “Hạ tầng tốt, môi trường tốt, nhân lực tốt”, với các điểm nhấn phát triển chủ yếu: (i) Phát triển, hiện đại hóa cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép - Thị Vải thành cảng quốc tế trung chuyển lớn, có tầm cỡ khu vực châu Á và quốc tế; tương xứng với vai trò, chức năng cảng đặc biệt quốc gia. (ii) Hình thành Khu thương mại tự do; xây dựng trung tâm logistics cấp quốc gia gắn với hệ thống cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ. (iii) Phát triển các tổ hợp quy mô lớn về công nghiêp - đô thị - dịch vụ tại thành phố mới Phú Mỹ, thu hút đầu tư các dự án hóa dầu, hạ nguồn hóa dầu, điện - điện tử, sản xuất robot, thiết bị tích hợp vận hành tự động, điều khiển từ xa, internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo… (iv) Phát triển thành phố Vũng Tàu trở thành trung tâm du lịch chất lượng cao, đẳng cấp quốc tế. (v) Tiếp tục phát triển Côn Đảo hoàn thiện mô hình khu du lịch quốc gia, trở thành đô thị du lịch sinh thái biển đảo. (vi) Phát triển hệ thống đô thị theo hướng đô thị xanh, tạo lập môi trường sống an toàn, trong lành, có chất lượng cao vượt trội so với các đô thị khác trong vùng Đông Nam Bộ. (vii) Xã hội phát triển hài hòa với thiên nhiên, kinh tế phát triển bền vững theo xu hướng chuyển đổi xanh dựa trên phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, kinh tế các-bon thấp, góp phần thực hiện mục tiêu mà Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị COP26 đưa phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. 

b) Xác định 4 nhiệm vụ đột phá phát triển: (i) Tập trung hoàn thành các tuyến giao thông kết nối tỉnh với vùng Đông Nam Bộ, thúc đẩy liên kết vùng, kết nối thuận lợi tỉnh với vùng, với cả nước và quốc tế, để Bà Rịa - Vũng Tàu thực sự trở thành cửa ngõ của vùng và của quốc gia. (ii) Thành lập các khu công nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp sinh thái, để thu hút các nhà đầu tư và nguồn nhân lực trong các ngành sản xuất tiên tiến, sử dụng công nghệ hiện đại, kết hợp với hệ thống các khu công nghiệp, khu đô thị, trung tâm dịch vụ đã và đang đầu tư, hình thành các tổ hợp quy mô lớn về công nghiệp - dịch vụ - đô thị. (iii) Phát triển, hiện đại hóa cảng cửa ngõ quốc tế Thị Vải - Cái Mép thành cảng quốc tế trung chuyển lớn, tầm cỡ khu vực châu Á và quốc tế; hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ, thu hút nhà đầu tư chiến lược và thiết kế hệ sinh thái hoàn chỉnh và đồng bộ, áp dụng các chuẩn mực hàng đầu quốc tế. (iv) Hình thành các đô thị du lịch với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, môi trường sống an toàn, trong lành, chất lượng vượt trội; định vị Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm vui chơi giải trí và nghỉ dưỡng xứng tầm quốc tế.

Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được xây dựng trên cơ sở tính toán trong tổng thể chung của vùng Đông Nam Bộ dựa theo lợi thế, tiềm năng của từng địa phương và của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Với nền tảng đó, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ phát triển dựa trên sự hợp tác liên kết chặt chẽ với các địa phương trong vùng, khu vực, phát huy tối đa các điều kiện thiên nhiên ban tặng, các lợi thế của tỉnh đã được Trung ương xác định, đặc biệt là hệ thống cảng biển nước sâu Cái Mép - Thị Vải, Khu thương mại tự do Cái Mép gắn với sân bay quốc tế Long Thành; nhanh chóng triển khai, hoàn thành các dự án hạ tầng giao thông kết nối Vùng như Vành đai 4, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cầu Phước An nhằm hiện thực hóa Quy hoạch vùng, góp phần cho sự phát triển phồn vinh của quốc gia.

Nhận thức rõ quy hoạch tốt sẽ có không gian phát triển tốt, có không gian phát triển tốt sẽ có nhà đầu tư tốt, có nhà đầu tư tốt sẽ có dự án tốt”. Vì vậy, công việc xây dựng và triển khai Quy hoạch tỉnh là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Đây cũng là cơ hội để kiến tạo mô hình phân bổ không gian phát triển, tháo gỡ những điểm nghẽn, làm mới những động lực tăng trưởng cũ và kiến tạo động lực phát triển mới, kết hợp thực hiện 3 đột phá chiến lược: đột phá về hệ thống hạ tầng giao thông kết nối đa phương thức, đột phá về chuyển đổi số gắn với cải cách hành chính và đột phá về nâng cao năng lực quản trị công.

Trên cơ sở những định hướng quan trọng mà Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được đánh giá đang ở thời điểm vàng, hội tụ đầy đủ các yếu tố để tăng tốc, bứt phá mạnh mẽ hơn nữa trong những năm tiếp theo./.