Tham dự có đồng chí Trần Quốc Vượng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư khóa XII; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan trung ương, Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021 và các đồng chí Thường trực Hội đồng, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Phát biểu khai mạc Lễ ra mắt và Kỳ họp thứ nhất Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026 bao gồm đội ngũ các nhà khoa học đông đảo nhất từ trước tới nay. Việc xây dựng Hội đồng dựa trên nguyên tắc kế thừa và phát triển, có sự kết hợp giữa các nhà khoa học lão thành nhiều kinh nghiệm với các nhà nghiên cứu lý luận trẻ, năng động, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu thực hiện tốt các nhiệm vụ của Hội đồng; đồng thời, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ các nhà nghiên cứu lý luận chính trị. Các thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương là những người có năng lực nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn trong Đảng và hệ thống chính trị, có tâm huyết và điều kiện để tham gia hoạt động của Hội đồng, bao gồm các chuyên gia, các nhà khoa học và một số đồng chí là cán bộ lãnh đạo, quản lý của các ban của Đảng, các bộ, ban, ngành ở Trung ương và một số địa phương. Quán triệt sự chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021, Hội đồng sẽ hoạt động trên cơ sở: Các đồng chí Thường trực Hội đồng là hạt nhân, các đồng chí ủy viên là nòng cốt, Hội đồng sẽ lan tỏa, kết nối đội ngũ cộng tác viên đông đảo nhằm khai thác, phát huy tối đa trí tuệ, tài năng, kinh nghiệm của các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà lãnh đạo, quản lý cao cấp để Hội đồng Lý luận Trung ương thực sự là đầu mối tập hợp, kết tinh trí tuệ, sức sáng tạo của giới nghiên cứu khoa học lý luận chính trị trong cả nước, hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được giao.

Trước tình hình quốc tế và đất nước đang thay đổi nhanh chóng, liên tục đặt ra nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn rất mới, có những vấn đề chưa được làm sáng rõ, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, nhiệm vụ sắp tới của Hội đồng Lý luận Trung ương là rất vinh dự, vẻ vang, nhưng cũng rất khó khăn, nặng nề. Hội đồng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống quý báu, kế thừa những thành tựu to lớn đã đạt được trong 25 năm qua, nhất là trong nhiệm kỳ vừa qua; bám sát quyết định của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng, tinh thần của Văn kiện Đại hội XIII và các văn kiện, nghị quyết của Đảng, nhất là các ý kiến chỉ đạo quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021, để Hội đồng nỗ lực hoàn thành trọng trách lớn lao. Hội đồng sẽ bám sát chương trình làm việc toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII để chủ động tư vấn những vấn đề lý luận chính trị, giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành các chỉ thị, nghị quyết, kết luận, nhất là tư vấn, tham mưu kịp thời cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư sớm kết luận những vấn đề lý luận đã “chín”, đã rõ và đã được thực tiễn kiểm chứng.

Trong Kỳ họp thứ nhất, Hội đồng sẽ xác định cụ thể công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn gắn với những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước theo tinh thần Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, như đã được đề cập tại Hội nghị tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021, đó là: Đến năm 2025, năm đánh dấu thời điểm bản lề trong tiến trình tiếp tục đẩy mạnh đồng bộ, toàn diện công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước, nhiều vấn đề lý luận, thực tiễn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau 50 năm kể từ khi đất nước hoàn toàn thống nhất, nhất là sau 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đã được chứng minh đã “chín”, đã rõ, rất cần phải tổng kết và khẳng định. Đây là cơ sở để chúng ta hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới, cấu phần quan trọng trong hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, bổ sung nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước. Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, đánh dấu bước ngoặt phát triển quan trọng của đất nước, là thời điểm chín muồi để tiến hành tổng kết 40 năm tiến hành Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991), 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), bổ sung, hoàn thiện cơ bản những nội dung then chốt của hệ thống lý luận về cách mạng Việt Nam. Trên cơ sở đó, xác định các nội hàm mới để bổ sung, hoàn thiện Cương lĩnh, để Cương lĩnh tiếp tục là ngọn cờ tư tưởng lý luận tiên phong của Đảng và dân tộc ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới, giai đoạn 2030 - 2045.

Những yêu cầu trên cần được thể hiện nhất quán, xuyên suốt trong chương trình làm việc toàn khóa 2021 - 2026 của Hội đồng, kế hoạch công tác toàn khóa của các tiểu ban của Hội đồng và trong từng nhiệm vụ công việc cụ thể của Hội đồng. Đó là:

Thứ nhất, tổ chức, quản lý thật tốt chương trình nghiên cứu lý luận chính trị giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình KX.04/21-25), cùng các chương trình nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn. Với những kết quả của các chương trình khoa học trên, Hội đồng có trách nhiệm triển khai để tổ chức tốt việc khai thác, chắt lọc các kết quả nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn từ các cơ quan nghiên cứu, cơ quan hoạch định chính sách và các địa phương để phục vụ công tác tư tưởng, lý luận của Đảng và tham gia xây dựng dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

Thứ hai, chủ trì về mặt nội dung chuyên môn, phối hợp với các cơ quan liên quan, trước hết là Ban Đối ngoại Trung ương, tổ chức tốt các hội thảo trao đổi lý luận, xác định chủ đề thiết thực có giá trị về lý luận và thực tiễn cả đối với Đảng ta và các đảng bạn; đồng thời, căn cứ vào diễn biến của tình hình dịch bệnh COVID-19, tình hình thực tiễn và các điều kiện cho phép để lựa chọn các hình thức tổ chức phù hợp.

Thứ ba, chủ trì phối hợp với các cơ quan hữu quan chuẩn bị tốt, bảo đảm chất lượng, tiến độ xây dựng các báo cáo chuyên đề phục vụ nghiên cứu lý luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, phục vụ các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng khóa XIII và các đồng chí cán bộ quy hoạch cấp chiến lược khóa XIV của Đảng. Tiếp tục triển khai kịp thời công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhất là trên mặt trận lý luận, nhằm phê phán, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động, các phần tử cơ hội chính trị.

Trong toàn khóa, Hội đồng dự kiến sẽ tổ chức 15 kỳ họp; đồng thời, chủ trì chuẩn bị thật tốt về mọi mặt để tổ chức các hội nghị toàn quốc về công tác lý luận của Đảng. Đây là hoạt động mới, có ý nghĩa thiết thực, nhằm huy động nguồn lực, phát huy trí tuệ và sự cống hiến của giới nghiên cứu lý luận chính trị trong cả nước mà Hội đồng Lý luận Trung ương là đầu mối. Tại Kỳ họp thứ nhất, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh một số nội dung cần tập trung thảo luận là: 1- Nội dung chương trình hoạt động của Hội đồng, trong đó có chương trình làm việc toàn khóa, cũng như của từng kỳ họp; các kế hoạch công tác của các tiểu ban, trong cả nhiệm kỳ và trong từng năm. 2- Về phương thức hoạt động của Hội đồng, cần tập trung thảo luận quy chế làm việc của các tiểu ban; đồng thời, cho ý kiến về đổi mới phương thức hoạt động của Hội đồng, phát huy hiệu quả hơn nữa vai trò, trách nhiệm của Thường trực, các tiểu ban và trách nhiệm của mỗi thành viên Hội đồng để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ ra mắt và Kỳ họp thứ nhất Hội đồng Lý luận Trung ương, đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp trí tuệ và tâm huyết của các thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021, gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới các đồng chí thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Về định hướng cho hoạt động của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026, đồng chí Võ Văn Thưởng nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm sau:

Một là, phải nhận thức đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ, vị trí, tính chất, tầm quan trọng của Hội đồng Lý luận Trung ương. Đây là cơ quan do Bộ Chính trị quyết định thành lập, có chức năng tư vấn cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về các vấn đề lý luận chính trị, làm cơ sở cho việc hoạch định, hoàn thiện, phát triển đường lối, chủ trương của Đảng, phục vụ trực tiếp công tác lãnh đạo của Đảng. Yêu cầu, nhiệm vụ mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra đối với công tác lý luận và giới nghiên cứu lý luận là rất quan trọng và nặng nề. Đó là đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, hoàn thiện hệ thống lý luận về đường lối đổi mới, cũng như lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; gắn kết tổng kết thực tiễn với nghiên cứu lý luận, định hướng chính sách. Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta, bên cạnh thời cơ thuận lợi, đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức đan xen nhau. Trước mắt, đại dịch COVID-19 đang tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội. Việc kịp thời tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ nhận thức lý luận, tư duy phát triển là nội dung có tầm quan trọng đặc biệt, vừa có tính cấp bách, vừa có tính chiến lược lâu dài đối với Đảng ta. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo, không thể để kéo dài tình trạng còn lạc hậu của lý luận so với sự vận động và đòi hỏi của thực tiễn; lý luận phải vươn lên dẫn đường, phải có tầm nhìn vượt trước, phải khai thông những điểm “nghẽn” về tư duy, nhận thức, quan điểm, phục vụ cho việc hoàn thiện thể chế, xây dựng đường lối, chủ trương, định hướng, chính sách phát triển, khơi dậy khát vọng và phát huy ý chí, quyết tâm vươn lên của cả dân tộc, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Hai là, Hội đồng, cơ quan Hội đồng phải đổi mới hơn nữa nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, phải ý thức sâu sắc về nhiệm vụ cao cả, không thể thay thế của Hội đồng là góp phần nâng tầm tư duy lý luận của Đảng, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, cung cấp kịp thời cơ sở khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy, hoạt động của Hội đồng phải xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của mình, bám sát yêu cầu thực tiễn đất nước, căn cứ chương trình làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII để chủ động triển khai và tổ chức thực hiện hiệu quả công tác, kịp thời xây dựng các đề án, báo cáo, tổng kết, tư vấn cho Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư kết luận những vấn đề thực tiễn đã “chín”, đã rõ, xây dựng các chuyên đề lý luận có chất lượng phục vụ chương trình nghiên cứu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận nền tảng, cốt lõi trong đường lối chiến lược của Đảng, sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, đi sâu nghiên cứu tổng kết những vấn đề quan trọng và mới trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, những vấn đề bức thiết đặt ra từ thực tiễn phát triển đất nước, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng thể chế phát triển, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Ba là, hoạt động nghiên cứu lý luận của Hội đồng phải gắn bó mật thiết với hoạt động của các cơ quan trung ương và địa phương, chủ động phối hợp triển khai các đề án tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận và định hướng chính sách. Hội đồng, các tiểu ban và các thành viên Hội đồng phải có chương trình, kế hoạch nghiên cứu, khảo sát, tổng kết thực tiễn thực sự khoa học và thiết thực, chú trọng những mô hình mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả; khắc phục khó khăn, bất cập trong tổ chức thực hiện những vấn đề mới đang còn có nhận thức và quan điểm khác nhau. Mỗi đồng chí thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương cần nêu cao bản lĩnh, phát huy trình độ, năng lực, sở trường và kinh nghiệm của mình đóng góp cho công tác lý luận của Đảng; phát huy sức mạnh trí tuệ tập thể của Hội đồng, Thường trực Hội đồng, các tiểu ban và Ban Thư ký khoa học, cùng với tinh thần trách nhiệm, chủ động, sáng tạo, tác phong làm việc chuyên nghiệp, thích ứng với tình hình mới. Hội đồng cần thực hiện tốt vai trò là đầu mối quy tụ, tập hợp, phát huy trí tuệ của đội ngũ nghiên cứu lý luận, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có trình độ cao trong cả nước tham gia các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học lý luận chính trị do Hội đồng thực hiện.

Bốn là, Hội đồng cần tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình nghiên cứu khoa học lý luận chính trị giai đoạn 2021 - 2025 (KX.04/21-25). Đây là chương trình khoa học trọng điểm, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, xây dựng cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, giải quyết những vấn đề mới ở tầm chiến lược trên các lĩnh vực của đất nước. Cơ quan Hội đồng chủ động phối hợp với Văn phòng Trung ương Đảng, Bộ Khoa học và Công nghệ, các cơ quan hữu quan sớm tham mưu, đề xuất Ban Bí thư về chương trình nghiên cứu; phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn thiện cơ chế quản lý, tổ chức triển khai thực hiện chương trình theo yêu cầu của Ban Bí thư. Trên cơ sở triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình, kịp thời chắt lọc các kết quả nghiên cứu, định kỳ báo cáo, kiến nghị, đề xuất với Đảng và Nhà nước, phục vụ cho việc lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, xây dựng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Năm là, phát huy vai trò nòng cốt của Hội đồng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Thông qua việc đẩy mạnh nghiên cứu để định hình, thiết lập hệ thống luận cứ, luận điểm sắc bén, tăng cường nhận diện những vấn đề mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội, bất mãn chính trị tập trung chống phá. Trực tiếp đấu tranh phản bác, lan tỏa những nội dung mới, tầm nhìn, định hướng trọng tâm, đột phá chiến lược trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Tạo thống nhất cao trong cán bộ, đảng viên và sự đồng thuận trong nhân dân; chủ động đề xuất, cung cấp những luận cứ lý luận, thực tiễn; phối hợp chặt chẽ với Ban chỉ đạo 35 các cấp đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

Sáu là, Hội đồng Lý luận Trung ương cần tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực lý luận chính trị. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và đề ra các quyết sách, Đảng ta không thể chỉ xuất phát từ thực tiễn của đất nước và dân tộc mình, mà còn phải nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm từ thực tiễn của thế giới và thời đại. Chúng ta cần tiếp thu, bổ sung một cách có chọn lọc những thành tựu mới nhất về tư tưởng và khoa học để chủ nghĩa, học thuyết của chúng ta luôn tươi mới, luôn luôn được tiếp thêm sinh lực mới, mang hơi thở của thời đại, không rơi vào xơ cứng, trì trệ, lạc hậu so với cuộc sống. Theo đó, Hội đồng Lý luận Trung ương cần tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng, hiệu quả trong quan hệ với các cơ quan nghiên cứu lý luận của các đảng cộng sản, đảng cầm quyền và đảng chính trị trên thế giới. Cùng với việc tổ chức thực hiện tốt kế hoạch hội thảo, trao đổi, đối thoại lý luận chính trị, Hội đồng nghiên cứu triển khai các hình thức hợp tác thiết thực hơn, như trao đổi thông tin, tư liệu, hợp tác nghiên cứu, khảo sát thực tiễn, phối hợp nghiên cứu những vấn đề cùng quan tâm trong hoạt động hợp tác quốc tế. Qua đó, chúng ta cầu thị tiếp thu những kinh nghiệm quý, những bài học thành công của các nước phù hợp với nước ta; đồng thời, giới thiệu đường lối, chính sách và quảng bá giá trị lý luận đặc sắc của Đảng ta đối với thế giới. Quyết liệt phê phán, đấu tranh không khoan nhượng với sự tiếp thu, trích dẫn, sử dụng dễ dãi kết quả nghiên cứu mới của các học giả, tổ chức nghiên cứu nước ngoài, nhưng chưa được thử thách, kiểm định trong thực tiễn.

Tại Kỳ họp thứ nhất, các thành viên Hội đồng đã tập trung thảo luận những phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng trong toàn khóa, đặc biệt là việc đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Hội đồng, tập trung tổ chức thực hiện hiệu quả Chương trình KX.04/21-25, tổng kết 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước để góp phần sớm đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống, chuẩn bị dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, chuẩn bị một bước cho quá trình bổ sung, phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

Phát biểu bế mạc Kỳ họp, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng trân trọng cảm ơn và nghiêm túc tiếp thu những ý kiến phát biểu chỉ đạo quan trọng của đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đối với công tác lý luận của Đảng nói chung và của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026 nói riêng. Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đánh giá cao các ý kiến phát biểu thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, đầy tâm huyết của các thành viên Hội đồng. Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương sẽ tiếp thu nghiêm túc, đầy đủ để chỉ đạo hoàn thiện các dự thảo của Kỳ họp thứ nhất để sớm ban hành chính thức, phục vụ kịp thời việc triển khai các hoạt động của Hội đồng trong nhiệm kỳ mới./.