Đến dự và chủ trì hội thảo có các đồng chí: Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Ban Chỉ đạo hội thảo; Nguyễn Phú Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, đồng Trưởng Ban Chỉ đạo hội thảo; Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Cao Tiến Dũng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai; Thiếu tướng Phạm Văn Hóa, Tư lệnh Quân đoàn 2; Thiếu tướng Du Trường Giang, Phó Tư lệnh Quân khu 7; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam; các đồng chí  lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tỉnh ủy Đồng Nai, các đồng chí lão thành cách mạng, các nhà khoa học…

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương khẳng định, hội thảo là một trong những hoạt động có ý nghĩa thiết thực, kỷ niệm 46 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây cũng là dịp để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta ôn lại truyền thống đấu tranh anh hùng, bất khuất của dân tộc, góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường cho thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau. Kết quả của hội thảo góp phần cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, trong đó có Đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang tỉnh Đồng Nai nêu cao tinh thần quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. 

Phát biểu chào mừng hội thảo, đồng chí Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh, trong không khí toàn Đảng bộ, quân và dân tỉnh Đồng Nai và cả nước đang phấn khởi thi đua lập thành tích chào mừng thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, kỷ niệm 46 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Tỉnh ủy Đồng Nai vinh dự được phối hợp cùng với Bộ Quốc phòng tổ chức hội thảo: "Hướng Đông Nam trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử". Đây là hướng tiến công do Quân đoàn 2 chủ lực đảm nhiệm, có vai trò, vị trí quan trọng, trực tiếp tiêu diệt lực lượng địch co cụm, rút chạy về Đông Nam Sài Gòn và hướng Bà Rịa - Vũng Tàu theo đường bộ và đường sông. Thắng lợi của Quân đoàn 2 trên hướng Đông Nam góp phần tạo thế và lực, tạo tiền đề mở Chiến dịch Hồ Chí Minh đúng thời điểm; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với lực lượng trên các hướng nhanh chóng đè bẹp sự kháng cự của quân địch, đánh chiếm dinh Độc Lập, bắt giữ nội các chính quyền ngụy Sài Gòn, giải phóng Sài Gòn - Gia Định, góp phần to lớn vào thắng lợi quyết định của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Phát huy truyền thống cách mạng, Đảng bộ, quân và dân Đồng Nai tiếp tục đoàn kết, nhất trí, khắc phục khó khăn, nêu cao tinh thần chủ động, sáng tạo, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm phấn đấu hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội lần thứ XI Đảng bộ tỉnh đã đề ra, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Ban Tổ chức nhận được hơn 80 báo cáo, tham luận của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; các cơ quan trung ương, địa phương; các tướng lĩnh, sĩ quan, nhân chứng lịch sử, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, chất lượng. Các tham luận đã đề cập một cách toàn diện, phong phú, sâu sắc những vấn đề chung quanh chủ đề hội thảo. Mỗi tham luận là một công trình khoa học độc lập, làm sáng rõ từng vấn đề cụ thể, nhưng tựu chung đã góp phần làm sâu sắc những nội dung chủ yếu:

Một là, phân tích làm rõ bối cảnh tình hình, đặc biệt là những diễn biến nhanh chóng của cách mạng miền Nam từ chiến thắng Tây Nguyên đến Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử; âm mưu, thủ đoạn của địch nhằm đối phó với cuộc tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta.

Hai là, khẳng định tầm nhìn chiến lược, chủ trương đúng đắn và sự lãnh đạo tài tình, sáng tạo của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương; sự chỉ đạo, chỉ huy, điều hành chiến dịch xuất sắc của các cơ quan tham mưu chiến lược thuộc Bộ Quốc phòng. Phân tích làm rõ quá trình chuẩn bị chiến trường, tổ chức lực lượng, thế trận trong Chiến dịch Hồ Chí Minh nói chung, ở hướng Đông Nam trên địa bàn Đồng Nai nói riêng.   

Ba là, tái hiện cuộc chiến đấu ngoan cường, anh dũng của quân và dân ta trên hướng Đông Nam; quá trình phối hợp chiến đấu chặt chẽ, nhịp nhàng, hiệu quả giữa các hướng, mũi tiến công; đồng thời, phân tích làm rõ bước phát triển vượt bậc của nghệ thuật quân sự đặc sắc Việt Nam. Trên cơ sở đó, tập trung làm rõ vai trò, đóng góp to lớn của các đơn vị bộ đội chủ lực, của lực lượng vũ trang địa phương và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn Đồng Nai; sự chủ động, sáng tạo của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong việc huy động nhân lực, vật lực, phối hợp cùng bộ đội chủ lực chiến đấu và giành thắng lợi trên hướng Đông Nam. 

Bốn là, nêu bật đóng góp quan trọng của quân và dân ta trên hướng Đông Nam Chiến dịch Hồ Chí Minh; phân tích làm rõ những nhân tố thắng lợi, trên cơ sở đó tập trung khái quát, đúc rút những bài học kinh nghiệm có giá trị, góp phần thiết thực trong giáo dục truyền thống cách mạng cho toàn dân, nhất là thế hệ trẻ; đồng thời có thể vận dụng và phát huy trong sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.

Phát biểu bế mạc hội thảo, đồng chí Thượng tướng Nguyễn Tân Cương đánh giá cao các ý kiến, tham luận đã cung cấp thêm tư liệu quý nhằm làm rõ nội dung chủ đề hội thảo. Đồng chí ghi nhận, biểu dương công tác chuẩn bị hội thảo của Tỉnh ủy Đồng Nai. Trong thời gian tới, đồng chí Nguyễn Tân Cương mong muốn tỉnh Đồng Nai, nơi xuất phát tiến công của hướng Đông Nam trong Chiến dịch Hồ Chí Minh năm xưa với những chiến công hào hùng, sẽ tiếp tục giữ gìn và phát huy truyền thống kiên cường, anh dũng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc vào sự nghiệp xây dựng quê hương hôm nay, xứng đáng với niềm tin yêu của quân và dân cả nước, với sự cống hiến, hy sinh của các thế hệ đi trước, vì mục tiêu độc lập, tự do, thống nhất và phồn vinh của đất nước.

Cũng trong khuôn khổ hội thảo, chiều ngày 27-4-2021, Ban Chỉ đạo hội thảo khoa học và các đại biểu đến dâng hương, viếng Nghĩa trang liệt sĩ huyện Long Thành - nơi an nghỉ của nhiều anh linh anh hùng, liệt sĩ hy sinh trong các cuộc kháng chiến, nhất là hướng Đông Nam trên đường tiến quân giải phóng Sài Gòn; thăm, tặng quà cho các gia đình chính sách trên địa bàn huyện Nhơn Trạch và Long Thành, tỉnh Đồng Nai./.