Xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc

1. Tiếp cận hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội trước hết cần xem đó là một bộ phận, một tiểu hệ giá trị trong hệ giá trị văn hóa dân tộc, quân đội nói chung. Trong tính hiện thực lịch sử, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội được hình thành cùng với tiến trình phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ đó có thể thấy rằng, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội mang tính lịch sử - xã hội rõ nét. Đó là một hệ giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”, được hình thành và hoàn thiện theo tiêu chí chân - thiện - mỹ.

Hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội là biểu hiện của hệ giá trị văn hóa đặc trưng cho xã hội, con người Việt Nam ở đối tượng cụ thể là lực lượng thanh niên Quân đội nhân dân Việt Nam trong giai đoạn lịch sử cụ thể; là sản phẩm của văn hóa quân sự Việt Nam được biểu hiện ở thanh niên quân đội. Do đó, hệ giá trị này mang đầy đủ đặc trưng của hệ giá trị văn hóa Việt Nam và thanh niên Việt Nam nói chung; đồng thời, có những đặc điểm tương đối khác biệt với các đối tượng khác.

Có thể thấy, hệ giá trị văn hóa của thế hệ trẻ hiện nay có những mặt khác so với các thế hệ đi trước. Một mặt, thanh niên quân đội hiện nay được sinh ra và lớn lên từ nửa sau những năm 80 của thế kỷ XX. Họ được sinh ra trong thời bình, được nuôi dưỡng và giáo dục trong điều kiện đất nước có nhiều biến đổi to lớn. Do đó, so với các thế hệ đi trước trong quân đội, môi trường sống, tính chất, nhiệm vụ của thanh niên quân đội có nhiều sự khác biệt, điển hình như do tác động hai mặt của kinh tế thị trường và toàn cầu hóa. Sự khác biệt này phản ánh những đặc điểm hiện đại mà trước đó hầu như không có ở thế hệ đi trước. Hệ giá trị văn hóa nảy sinh trong các mối quan hệ, các hoạt động sống của thanh niên quân đội trong điều kiện mới nên có thể có những giá trị mà thế hệ thanh niên quân đội trước đây không có, và ngược lại có những giá trị mà thanh niên quân đội hiện nay không có nhưng có ở thế hệ trước.

Mặt khác, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội là hệ giá trị văn hóa của thế hệ trẻ trong lĩnh vực quân sự nên có những điểm khác so với thế hệ trẻ trong các lĩnh vực khác và các nhóm xã hội ở các ngành nghề khác. Nhiệm vụ hàng đầu của thanh niên quân đội là học tập và rèn luyện để sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Các nhiệm vụ đều phải phục tùng và bảo đảm cho nhiệm vụ chính trị trung tâm này. Như vậy, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội được đặc trưng bởi các giá trị văn hóa cốt lõi, nền tảng và các mối quan hệ tương ứng. Theo dòng lịch sử, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội sẽ có sự phát triển. Sự phát triển này làm cho cái cũ tích cực trở nên phù hợp với yêu cầu của điều kiện mới, kết hợp giá trị truyền thống và giá trị mới, tạo nên các giá trị văn hóa đương đại để thanh niên quân đội phát huy được tính tích cực cao nhất. Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” cần luôn được kế thừa và phát triển; bởi vì, những giá trị này là di sản của lớp lớp cán bộ, chiến sĩ quân đội đi trước để lại, thanh niên quân đội tiếp tục bồi đắp trong điều kiện mới. Những giá trị “Bộ đội Cụ Hồ” cùng với các giá trị truyền thống của dân tộc là tài sản quý báu, niềm tự hào cổ vũ tinh thần cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ.

Từ cách tiếp cận trên, hệ giá trị văn hóa của thanh niên trong Quân đội nhân dân Việt Nam có những đặc điểm cơ bản dưới đây:

Thứ nhất, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội là một hệ giá trị văn hóa thanh niên Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Do đó, trên một ý nghĩa nhất định, có thể khẳng định đây là hệ giá trị của lực lượng luôn xung kích, đi đầu trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, khác với các đối tượng thanh niên khác, nhiệm vụ chính trị hàng đầu, xuyên suốt và trọng yếu của thanh niên quân đội là học tập, rèn luyện để sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng trong mọi tình huống. Các nhiệm vụ khác đều phải phục tùng và bảo đảm cho nhiệm vụ chính trị trung tâm. Lao động của thanh niên quân đội là lao động đặc biệt - lao động trong lĩnh vực quân sự nên đòi hỏi sự hy sinh, cống hiến, mà cao nhất là hy sinh tính mạng để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Thứ hai, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội là hệ giá trị văn hóa của tuổi trẻ “Bộ đội Cụ Hồ”, phản ánh bản chất giai cấp công nhân của Quân đội nhân dân Việt Nam, mang đặc trưng của giá trị văn hóa thanh niên và giá trị văn hóa quân sự.

Tính chân, thiện, mỹ trong hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội là biểu hiện của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đây là “kim chỉ nam” cho thanh niên quân đội học tập và làm theo. Một mặt, hệ giá trị văn hóa có khả năng làm cho thanh niên quân đội luôn ý thức phát huy mọi tiềm năng về thể lực, trí lực trong hoàn thiện nhân cách. Mặt khác, đòi hỏi thanh niên quân đội phát huy tiềm năng sáng tạo trong hoàn thiện những giá trị cấu thành, nhất là chất lượng nhân văn trong sự hoàn thiện nhân cách của thanh niên quân đội. Hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội đã phản ánh tập trung về cái đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” nên rất tiêu biểu cho giá trị văn hóa của thanh niên Việt Nam.

Thứ ba, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội là hệ giá trị văn hóa đặc trưng cho những chủ thể chủ yếu ở đơn vị cơ sở. Thanh niên quân đội hoạt động chủ yếu ở cấp phân đội. Với đặc thù của hoạt động quân sự, thanh niên quân đội sinh hoạt, học tập, công tác tập trung trong doanh trại theo tổ chức biên chế của từng loại hình đơn vị cụ thể, với một thiết chế tổ chức lãnh đạo, chỉ huy rất chặt chẽ. Do đó, tính tập thể, tinh thần đồng đội, tính tổ chức, đoàn kết, kỷ luật, thống nhất của thanh niên quân đội rất cao. Thanh niên quân đội hoạt động với cường độ lớn trong điều kiện khó khăn, gian khổ nên đòi hỏi sự nỗ lực cao về thể chất và tinh thần.

Xét về cấu trúc, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội bao gồm hai tiểu hệ cơ bản: 1- Giá trị văn hóa thanh niên - thể hiện trong văn hóa sống, lao động, học tập, giải trí... Những giá trị này gắn liền với đặc điểm của tuổi trẻ, đó là rất năng động, sáng tạo, dễ tiếp thu với cái mới, nhạy bén với khoa học - công nghệ, nhưng chưa thật sự vững chắc. 2- Giá trị văn hóa quân sự - thể hiện trong rèn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, văn hóa kỷ luật… mang tính ưu trội của văn hóa quân sự. Về nội dung, hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội bao gồm những giá trị sau: Trung với Đảng, hiếu với dân; kỷ luật tự giác, nghiêm minh; yêu thương đồng chí, đồng đội; trí tuệ, sáng tạo, dũng cảm; lạc quan cách mạng, khắc phục khó khăn; kẻ thù nào cũng đánh thắng; thủy chung với bạn bè quốc tế⁽¹⁾.

2. Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ mới, đòi hỏi thế hệ trẻ, đặc biệt là thế hệ trẻ quân đội phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc. Thời gian tới, để xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:

Thứ nhất, phát huy vai trò của các chủ thể trong xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội thời kỳ mới.

Việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội có liên quan đến các chủ thể lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong quân đội và cả hệ thống chính trị. Theo đó, cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị đối với việc bổ sung, hoàn thiện hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Các chủ thể cần quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về văn hóa và vai trò của văn hóa trong xây dựng quân đội hiện nay. Cần sớm xây dựng, hoàn thiện và phổ biến rộng rãi hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội thời kỳ mới.

Các chủ thể cần có sự thống nhất, đồng thuận nhằm tạo ra điều kiện tốt nhất cho việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Đối với tổ chức đảng, yêu cầu cấp thiết phải đưa nội dung xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội vào nghị quyết lãnh đạo. Các chủ thể là tổ chức chỉ huy cần cụ thể nghị quyết lãnh đạo thành chương trình, nội dung hoạt động cụ thể. Các chủ thể là cơ quan tham mưu, tổ chức quần chúng cần hướng dẫn cán bộ, chiến sĩ, thanh niên quân đội thực hiện tốt nghị quyết lãnh đạo, kế hoạch hoạt động của chỉ huy các cấp. Tổ chức tốt các hoạt động, các phong trào thi đua, tham mưu có hiệu quả việc xây dựng hệ giá trị văn hóa theo chức trách, nhiệm vụ.

Các chủ thể cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ. Trong công tác, cần thường xuyên định hướng tư tưởng, cảm xúc, tình cảm và xây dựng động cơ chính trị, bản lĩnh, tác phong công tác cho thanh niên quân đội. Mỗi chủ thể phải là tấm gương sáng về nhân cách để thanh niên quân đội noi theo. Ở cương vị, chức trách khác nhau, mỗi chủ thể đều phải luôn tự học tập nâng cao trình độ, tự rèn luyện đạo đức cách mạng, ứng xử văn hóa. Nhân cách của các chủ thể là chuẩn mực để thanh niên quân đội noi theo.

Đối với những thanh niên thực hiện nghĩa vụ quân sự, các tổ chức chính trị - xã hội cần làm tốt công tác tuyển chọn, bảo đảm đủ tiêu chuẩn theo quy định. Các tổ chức chính trị - xã hội cần phối hợp với gia đình và đơn vị trong việc động viên tân binh yên tâm công tác. Có cơ chế, chính sách hợp lý để khuyến khích thanh niên vào quân đội. Môi trường văn hóa quân sự phải luôn đổi mới để có sức hấp dẫn thanh niên, đặc biệt đối với những thanh niên phục vụ quân đội lâu dài, có trình độ chuyên môn cao.

Các chủ thể quân đội, các tổ chức chính trị - xã hội phải đặc biệt chăm lo đời sống văn hóa, tinh thần của thanh niên quân đội. Trong điều kiện hiện nay, cần phải tiếp tục hoàn thiện hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách theo hướng tạo ra những điều kiện, hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động của thanh niên quân đội. Đội ngũ thanh niên quân đội, nhất là những sĩ quan tương lai phải được tuyển chọn chặt chẽ, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, trí tuệ cao. Đặc biệt, cần đề ra những cơ chế, chính sách đãi ngộ phù hợp để bồi dưỡng, sử dụng những thanh niên quân đội ưu tú. Thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội. Đặc biệt, cần quan tâm động viên, giúp đỡ những gia đình sĩ quan trẻ, hạ sĩ quan, binh sĩ có nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Thứ hai, thường xuyên xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh để từng bước hoàn thiện hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội thời kỳ mới.

Thường xuyên hoàn thiện hệ thống giá trị văn hóa làm nền tảng cho việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Hệ thống giá trị văn hóa là yếu tố nền tảng của môi trường văn hóa. Theo đó, cần tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho thanh niên quân đội. Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng, cơ sở lý luận trực tiếp trong việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Thường xuyên giáo dục sâu rộng những giá trị văn hóa dân tộc, văn hóa quân sự, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, lịch sử đấu tranh cách mạng vẻ vang của Đảng, quân đội, truyền thống của đơn vị. Làm cho thanh niên quân đội luôn trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị tốt đẹp này. Trên nền tảng những giá trị truyền thống, có sự định hướng thanh niên quân đội trong tiếp nhận tinh hoa văn hóa thời đại. Việc kế thừa các giá trị truyền thống và tiếp nhận tinh hoa văn hóa phải trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối văn hóa của Đảng, quân đội. Có như vậy, mới tạo dựng được những giá trị văn hóa vừa giàu bản sắc dân tộc, vừa mang hơi thở hiện đại cho việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Đồng thời, các chủ thể cần phát huy tính tích cực và khuyến khích thanh niên quân đội sáng tạo những giá trị văn hóa mới, từng bước làm cho những giá trị này gia nhập vào hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội.

Tiếp tục hoàn thiện các quan hệ văn hóa trong tập thể quân nhân. Quán triệt quan điểm của Đảng trong việc đưa văn hóa thấm sâu vào mọi mặt của đời sống xã hội, để văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh của sự phát triển, yêu cầu quan trọng là phải củng cố, hoàn thiện các quan hệ văn hóa trong tập thể quân nhân lên một tầm mức mới. Tạo dựng những quan hệ này là điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Thực chất đây là quá trình “văn hóa hóa” các quan hệ quân nhân. Các quan hệ lãnh đạo - chỉ huy, chỉ huy - phục tùng, cấp trên - cấp dưới, đồng chí, đồng đội cần phải thực hiện chuẩn mực theo điều lệnh. Phải làm cho các quan hệ này trong sáng, lành mạnh, các chủ thể ứng xử theo đúng điều lệnh kỷ luật quân đội và chuẩn mực văn hóa quân sự, thể hiện ở việc chấp hành nghiêm mệnh lệnh của cấp trên, đoàn kết, hết lòng giúp đỡ lẫn nhau trên tình thương yêu giai cấp trong mọi hoàn cảnh. Trong quan hệ với nhân dân, với các tổ chức xã hội, thanh niên quân đội phải thực hiện nghiêm 10 lời thề danh dự, 12 điều kỷ luật, phải có thái độ ứng xử, lời nói, việc làm thể hiện đúng phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, làm cho nhân dân tin yêu, “đi dân nhớ, ở dân thương”. Giải quyết tốt các quan hệ này, sẽ tạo ra sự kết nối bền chặt giữa môi trường văn hóa quân sự với môi trường văn hóa dân sự, tạo ra sự giao thoa, tiếp biến các giá trị văn hóa giữa các môi trường này.

Không ngừng nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa quân sự. Đây là quá trình thực hiện giá trị và sáng tạo những giá trị mới. Do đó, không ngừng nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa quân sự có ý nghĩa to lớn, trực tiếp làm lan tỏa và sáng tạo những giá trị trong hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Xét về tính chất, hoạt động văn hóa quân sự biểu hiện ở hai dạng thức: hoạt động thuần văn hóa và xây dựng văn hóa trong các hoạt động của quân nhân. Thực hiện biện pháp này phải luôn đưa nhân tố văn hóa thấm sâu vào trong các hoạt động, làm cho các hoạt động này không chỉ đạt được chất lượng chuyên môn, mà còn phát huy vai trò là “điểm sáng văn hóa”, đóng góp tích cực vào môi trường văn hóa quân sự và việc xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội.

Đối với dạng thức thuần văn hóa, cần tích cực tổ chức và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng. Sức hấp dẫn của hoạt động văn hóa này rất lớn, với hình tượng nghệ thuật có tác động trực tiếp và để lại ấn tượng sâu đậm đến tư tưởng, tình cảm, cảm xúc của thanh niên quân đội. Do đó, các chủ thể cần tổ chức và phát huy vai trò của chính thanh niên quân đội trong những hoạt động văn hóa, văn nghệ; đồng thời, phải tạo ra những tác phẩm văn học, nghệ thuật tiêu biểu, có chất lượng thẩm mỹ cao. Trong những hoạt động văn hóa, văn nghệ, phải tôn vinh những giá trị trong hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội, làm cho hệ giá trị văn hóa bám rễ sâu vào nhận thức, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ; từ đó, hun đúc tâm hồn, khí phách của thanh niên quân đội thời kỳ mới.

Đối với dạng thức xây dựng văn hóa trong các hoạt động của quân nhân: Trong thực hiện, các chủ thể cần kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp tuyên truyền, giáo dục, thi đua để làm cho mọi hoạt động của thanh niên quân đội và các quân nhân có tính văn hóa. Làm cho thanh niên quân đội thực hiện điều lệnh như nhu cầu, thói quen hằng ngày, nhận thức được sự tất yếu và tính văn hóa trong hoạt động quân sự để tự động, tự giác chuyển hóa cái tất yếu thành cái tự do, không phải là sự cưỡng bức, gò ép. Do đó, các chủ thể giáo dục cũng phải là những chủ thể văn hóa, giáo dục thanh niên quân đội bằng văn hóa. Khi đó, thông qua các những hoạt động hằng ngày trong mọi lĩnh vực, thanh niên quân đội sẽ sáng tạo ra những giá trị văn hóa.

Thường xuyên củng cố, kiện toàn các thiết chế văn hóa quân sự. Các tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, cơ quan tham mưu các cấp có vai trò quan trọng trong xây dựng môi trường văn hóa quân sự và xây dựng hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Các tổ chức phải thường xuyên được củng cố, kiện toàn đủ về số lượng và chất lượng; là trung tâm đoàn kết của đơn vị, quy tụ trí tuệ tập thể để phát huy tốt vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc xây dựng môi trường văn hóa quân sự. Quá trình thực hiện phải có sự đồng thuận, có sự phân công, phân quyền theo đúng chức trách, nhiệm vụ.  

Quá trình xây dựng môi trường văn hóa quân sự không thể không đấu tranh loại bỏ những phản giá trị, không để những yếu tố tiêu cực ăn sâu vào suy nghĩ của quân nhân. Do đó, cần tạo dư luận lành mạnh lên án những hành vi lệch chuẩn văn hóa, những thói hư, tật xấu trong cuộc sống. Đấu tranh với thái độ thờ ơ, vô cảm, thấy cái tốt, cái đúng không dám bảo vệ, cái xấu không dám lên án. Cần đề ra các cơ chế, biện pháp hữu hiệu để bảo vệ tính chân, thiện, mỹ, ngăn chặn, đẩy lùi cái xấu, cái ác. Có thái độ dứt khoát với những hiện tượng giả danh cái tốt, cái đúng làm tổn hại đến các quan hệ và hoạt động trong môi trường văn hóa quân sự.

Thứ ba, tích cực hóa nhân tố chủ quan của thanh niên quân đội trong xây dựng hệ giá trị văn hóa thời kỳ mới.

Cần bồi dưỡng, đào tạo toàn diện cho thanh niên quân đội trở thành những quân nhân vừa “hồng”, vừa “chuyên”, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của việc xây dựng hệ giá trị văn hóa. Trong thời kỳ mới, cần bồi dưỡng, giáo dục thanh niên quân đội có bản lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng vững vàng, có tri thức toàn diện và chuyên sâu. Đổi mới căn bản, toàn diện chương trình, nội dung giáo dục - đào tạo thanh niên quân đội. Việc đổi mới chương trình, nội dung giáo dục - đào tạo thanh niên quân đội phải quán triệt và đặt trong tổng thể yêu cầu đổi mới giáo dục của đất nước, quân đội hiện nay. Đó là phải quán triệt và thực hiện các nghị quyết của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đề án đổi mới giáo dục của Chính phủ và quân đội. Theo đó, các chủ thể có liên quan cần rà soát lại chương trình, nội dung giáo dục thanh niên quân đội và đầu tư hợp lý các nguồn lực cần thiết để thực hiện sự đổi mới này. Quá trình đổi mới rất khó khăn, phức tạp nên cần phát huy nỗ lực rất cao của các chủ thể có liên quan, cũng như khắc phục tâm lý quen với lối mòn truyền thống không còn phù hợp ở một số chủ thể ngại đổi mới.

Thường xuyên giáo dục thanh niên quân đội nhận thức rõ và thực hiện tốt đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của quân đội, đơn vị gắn với thực hiện tốt phong trào “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ””... Cụ thể hóa nội dung xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” phù hợp với thanh niên quân đội ở từng cơ quan, đơn vị. Các chủ thể cần sử dụng tốt cơ chế giáo dục, huấn luyện, tuyên truyền, kỷ luật, chính sách và phối hợp các cơ chế này để bồi dưỡng thanh niên quân đội và xây dựng hệ giá trị văn hóa của họ. Thường xuyên kiểm tra, định hướng thanh niên quân đội trong tiếp nhận, tôn vinh hệ giá trị văn hóa và có các biện pháp phù hợp nhằm uốn nắn, khắc phục những lệch chuẩn của quá trình đó. Thường xuyên có các biện pháp cần thiết giúp đỡ thanh niên quân đội trong xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch phấn đấu, rèn luyện, tu dưỡng bản thân.

Các cơ quan phụ trách công tác thanh niên quân đội các cấp cần kịp thời tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy cấp mình và lãnh đạo, chỉ huy cấp trên trong việc quản lý thanh niên quân đội và có chương trình hành động cụ thể để đưa hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội đi vào thực tiễn đời sống. Trong các hoạt động giáo dục, rèn luyện thanh niên quân đội cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về hệ giá trị văn hóa, coi đây là nội dung quan trọng để bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ. Cần đa dạng hóa các hình thức, nội dung sinh hoạt đoàn, để đoàn thanh niên thực sự là nơi tập hợp thanh niên. Gắn kết và lồng ghép nội dung giáo dục hệ giá trị văn hóa với các nội dung tuyên truyền, giáo dục khác của đoàn, vừa đa dạng hóa hoạt động, tránh nhàm chán, vừa bảo đảm tính hiệu quả của việc giáo dục hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội. Đổi mới nội dung, cách thức tổ chức các phong trào thi đua, công tác tuyên truyền về hệ giá trị văn hóa của thanh niên quân đội.

Tổ chức cho thanh niên quân đội xung kích cùng với nhân dân địa phương chung sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, “Chiến dịch thanh niên tình nguyện”, đền ơn, đáp nghĩa, giúp nhân dân xóa đói, giảm nghèo, phòng, chống thiên tai, bão lụt... Những hoạt động này thể hiện rõ phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới; đồng thời, là điều kiện tốt để rèn luyện thanh niên quân đội. Thông qua những hoạt động này làm cho tình quân - dân thêm gắn bó mật thiết; hệ giá trị văn hóa của họ được tỏa sáng và tiếp nhận những giá trị mới. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và có kế hoạch cụ thể để thanh niên quân đội cùng với nhân dân xây dựng những công trình, công việc có ý nghĩa thiết thực.

Làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, xét thăng quân hàm, kết nạp thanh niên quân đội vào Đảng, phân công, điều động, bổ nhiệm và kỷ luật khi có vi phạm. Đây là những việc làm tác động thường xuyên, thúc đẩy mạnh mẽ tính tích cực, nỗ lực của thanh niên quân đội. Nguyên tắc giải quyết các lợi ích cơ bản là tuân thủ đúng hướng dẫn của các cơ quan, ban, ngành, bảo đảm tính công bằng, khách quan đối với mỗi thanh niên quân đội. Giải quyết đúng các lợi ích này giúp thanh niên quân đội tự giác trong học tập, rèn luyện, tạo ra bầu không khí dân chủ, hăng hái trong thực hiện nhiệm vụ; từ đó, tạo điều kiện tốt nhất cho việc hình thành hệ giá trị văn hóa ở thanh niên quân đội./.

--------------------

(1) Xem: Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam: Phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2011, t. 1, tr. 20 - 23