Định hướng chỉ đạo của Đại hội XIII và những quy định, kết luận của Trung ương về công tác cán bộ từ đầu nhiệm kỳ

Với tư duy, tầm nhìn phát triển, Đại hội XIII của Đảng đã bổ sung nhận thức về cấu trúc công tác xây dựng Đảng, trong đó tách xây dựng đội ngũ cán bộ thành một mặt cơ bản, cùng với các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức để tạo thành một chỉnh thể toàn diện, hoàn chỉnh trong cấu trúc công tác xây dựng Đảng. Trong phương hướng, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ mới, Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”⁽¹⁾. Điều này cho thấy những nhận thức mới, cũng như quyết tâm của Đảng trong xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đáp ứng yêu cầu cách mạng trong thời kỳ mới.

Xây dựng đội ngũ cán bộ là một nội dung lớn trong xây dựng Đảng về tổ chức; bởi vì, cán bộ và tổ chức có mối liên hệ hữu cơ, mật thiết, tác động qua lại với nhau. Tổ chức do con người hình thành nên, là sản phẩm của con người, nên ở một mức độ nào đó phụ thuộc vào trình độ, năng lực chuyên môn, khả năng hoạt động thực tiễn của con người. Nhưng khi đã hình thành xong, có được hình thái chính thức, tổ chức quay lại quy định chính hoạt động của con người. Tổ chức đặt ra mục tiêu, cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động… và yêu cầu mỗi người phải hoạt động theo đúng chức năng, nhiệm vụ trong khuôn khổ “guồng máy” của tổ chức. Khi đó, tổ chức đóng vai trò điều khiển con người, phối hợp hoạt động giữa các nhóm người để tạo nên sức mạnh của tổ chức. Khả năng và hiệu suất hoạt động của mỗi cá nhân phụ thuộc phần lớn vào cách thức tổ chức và hoạt động của tổ chức. Việc sắp xếp mỗi người vào những vị trí không phù hợp với năng lực, sở trường hay không thiết lập được mối quan hệ hợp tác trong công việc giữa các cá nhân hay các bộ phận, đều làm ảnh hưởng không chỉ đến hiệu quả công việc, mà còn tới sự phát triển của mỗi cá nhân trong tổ chức. Chính vì lẽ đó, trong nhiều nhiệm kỳ đại hội, Đảng ta luôn lồng ghép công tác cán bộ là một nội dung lớn trong công tác xây dựng Đảng về tổ chức, coi đây là hai nhiệm vụ cần được thực hiện đồng thời, cùng lúc.

Đến giai đoạn hiện nay, từ kinh nghiệm lịch sử của các đảng cộng sản cầm quyền; từ kinh nghiệm thành công và chưa thành công của Đảng ta; từ yêu cầu của tình hình mới đối với đội ngũ cán bộ; từ tình hình đội ngũ cán bộ đang trong thời kỳ chuyển giao thế hệ sang lớp cán bộ trưởng thành trong điều kiện đất nước hòa bình, vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ trở thành nhiệm vụ cấp bách và đặc biệt quan trọng, đòi hỏi phải tách ra, nhấn mạnh, tạo sự thống nhất nhận thức, trách nhiệm trong toàn Đảng đối với nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ và tập trung nguồn lực cho nhiệm vụ này. Nhận thức sâu sắc yêu cầu, nhiệm vụ trên, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã nâng tầm, đưa cán bộ trở thành một mặt trong cấu trúc chỉnh thể gồm 5 mặt của công tác xây dựng Đảng, bao gồm chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; đồng thời, Đại hội XIII xác định rõ phương hướng: “Tập trung xây dụng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Xây dựng, hoàn thiện chính sách phát hiện, thu hút, sử dụng nhân tài; có cơ chế bảo vệ những cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm”⁽²⁾. Có thể thấy, Đảng ta đã đổi mới mạnh mẽ tư duy về cán bộ và công tác cán bộ, đưa ra định hướng, chủ trương, đường lối về công tác cán bộ một cách toàn diện, đồng bộ để bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cả trước mắt và lâu dài.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều kết luận, nghị quyết, quy định, chỉ thị về công tác cán bộ, coi công tác cán bộ thực sự là “then chốt của then chốt”⁽³⁾. Những nghị quyết, kết luận của Trung ương về công tác cán bộ có nội dung bao trùm, mang nhiều điểm mới; cụ thể là: 1- Kết luận số 14-KL/TW, ngày 22-9-2021, của Bộ Chính trị, “Về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung” cho thấy quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng về yêu cầu cấp thiết của việc khuyến khích và bảo vệ cán bộ có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đây là sự cụ thể hóa một trong những phương hướng của nhiệm kỳ Đại hội XIII đã được Đảng xác định là xây dựng, hoàn thiện chính sách phát hiện, thu hút, sử dụng nhân tài; có cơ chế bảo vệ những cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung; 2- Các nghị quyết, kết luận của Trung ương mở rộng phạm vi không chỉ xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả xây dựng hệ thống chính trị; không chỉ đối với đảng viên và các cấp ủy, tổ chức đảng mà còn mở rộng cả đối với cán bộ, công chức, viên chức, các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị trong toàn hệ thống chính trị; 3- Các quy định của Trung ương tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn, làm sáng tỏ nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác cán bộ. Quy định số 50-QĐ/TW, ngày 27-12-2021, của Bộ Chính trị, “Về công tác quy hoạch cán bộ” cho thấy tư duy đổi mới, toàn diện của Đảng về công tác quy hoạch cán bộ. So với Nghị quyết số 42-NQ/TW, ngày 30-11-2004, của Bộ Chính trị, “Về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Quy định số 50-QĐ/TW bổ sung 5 nguyên tắc bảo đảm thực hiện có hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ. Quy định số 65-QĐ/TW, ngày 28-4-2022, của Bộ Chính trị, “Về luân chuyển cán bộ” có những nội dung chặt chẽ hơn so với Quy định số 98-QĐ/TW, ngày 7-10-2017, của Bộ Chính trị, “Về luân chuyển cán bộ”, từ việc xem xét, bố trí, quyết định cán bộ luân chuyển, sau khi hết thời gian luân chuyển thì về bố trí thế nào, đến giao trách nhiệm các cơ quan có liên quan nhận xét, đánh giá định kỳ hằng năm...

Tỉnh ủy Quảng Ninh triển khai công tác cán bộ - Những kết quả qua nửa nhiệm kỳ và phương hướng thời gian tới

Quán triệt tư tưởng chỉ đạo của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các nghị quyết, quyết định của Trung ương từ đầu nhiệm kỳ, Tỉnh ủy Quảng Ninh không ngừng đổi mới toàn diện, đồng bộ công tác cán bộ - khâu đột phá, then chốt để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Theo đó, Tỉnh ủy Quảng Ninh tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu bảo đảm sự chuyển tiếp vững vàng giữa các thế hệ gắn với tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo đúng chủ trương của Trung ương. Tiếp tục đổi mới về tiêu chuẩn cán bộ, công khai hóa, minh bạch hóa và dân chủ hóa việc đánh giá, lựa chọn cán bộ; kiểm soát chặt chẽ quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền, tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ chính trị nội bộ⁽⁴⁾. Bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ thực sự khoa học, dân chủ, đúng pháp luật và quy định của Đảng, bảo đảm “đúng người, đúng việc”, tạo sự đoàn kết, thống nhất cao, không để xảy ra tình trạng có đơn, thư hay dư luận bức xúc trong công tác cán bộ. Hoàn thành rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ nhiệm kỳ 2020 - 2025 (2021 - 2026), xây dựng quy hoạch cán bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030 (2026 - 2031) bảo đảm số lượng, tỷ lệ, cơ cấu quy định; gắn với bố trí, sắp xếp, điều động, luân chuyển, đề bạt, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử⁽⁵⁾. Chỉ đạo rà soát, xử lý dứt điểm sai phạm trong công tác cán bộ theo Kết luận số 27-KL/TW, ngày 21-2-2022, của Ban Bí thư, “Về xử lý sai phạm trong công tác cán bộ”. Thực hiện nghiêm chủ trương bố trí công tác đối với cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý sau khi bị kỷ luật⁽⁶⁾; tạo môi trường, điều kiện để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, đột phá, dám nghĩ, dám làm, luôn nỗ lực hành động vì lợi ích chung.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Tỉnh ủy Quảng Ninh thẳng thắn thừa nhận những hạn chế, yếu kém trong công tác cán bộ. Đó là: Khâu tổ chức thực hiện của một số cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng, nhất là cấp cơ sở có nội dung, có việc còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới. Một số cán bộ, đảng viên còn vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến mức phải bị xem xét xử lý, kỷ luật và truy tố, xét xử; một bộ phận cán bộ hạn chế về năng lực, trình độ, thiếu chí tiến thủ, còn có hiện tượng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý. Tình trạng này cho thấy những lỗ hổng, hạn chế trong công tác cán bộ; một bộ phận cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, thiếu ý thức tu dưỡng, rèn luyện...

Dự báo thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực sẽ còn có những diễn biến phức tạp, khó lường; sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới cũng đang đặt ra những yêu cầu mới, cao hơn; ngày càng có nhiều thách thức của những hình thái phức tạp, vấn đề an ninh phi truyền thống chứa đựng nhiều yếu tố bất định, như thiên tai, dịch bệnh, an ninh mạng,... Trước những khó khăn, thách thức đó, Tỉnh ủy Quảng Ninh xác định công tác cán bộ nói riêng, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung giữ vai trò, vị trí trung tâm, nền tảng, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh; trong đó, tập trung vào một số trọng tâm sau:

Tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; siết chặt kỷ cương, kỷ luật, đồng thời khuyến khích bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Phát huy dân chủ, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước. Khơi dậy và phát huy mạnh mẽ truyền thống cách mạng, văn hóa, sự năng động và khát vọng đổi mới sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường, vượt lên mạnh mẽ và bền vững của nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh.

Thực hiện có kết quả các nghị quyết, kết luận của Hội nghị Trung ương 4, 5, 6 khóa XIII, Chương trình hành động số 13-CTr/TU, ngày 26-1-2022, của Tỉnh ủy Quảng Ninh, “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Chủ động chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận và chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ 2025 - 2030 (2026 - 2031) bảo đảm tính kế thừa, ổn định, đổi mới, phát triển. Triển khai bài bản, nền nếp kế hoạch lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị bảo đảm thực chất, hiệu quả theo quy định. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực tại những nơi bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch ủy ban nhân dân cùng cấp. Tăng cường củng cố xây dựng tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng và phát triển đội ngũ đảng viên. Đổi mới công tác cán bộ, nhất là khâu đánh giá, sử dụng, đào tạo cán bộ để thu hút, lựa chọn đúng người thực đức, thực tài vào bộ máy lãnh đạo, quản lý. Thiết lập, vận hành cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu lực, hiệu quả để kiên quyết sàng lọc, thay thế kịp thời những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, bị xử lý kỷ luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, uy tín giảm sút; kiên quyết chống tư tưởng làm việc “cầm chừng”, “phòng thủ”, “che chắn”, giữ “an toàn”, né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, gắn với thanh tra của Nhà nước, nâng cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý, đặc biệt là tại sở, ban, ngành, cấp huyện và cơ sở. Chú trọng giám sát có thẩm tra, kiểm tra cách cấp, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm gắn với xử lý trách nhiệm cán bộ, đảng viên. Tập trung kiểm tra, giám sát cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt các cấp ở những lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác dễ phát sinh sai phạm, xảy ra tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, dư luận xã hội quan tâm, nhất là quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, quy hoạch, đất đai, đấu thầu, đấu giá, mua sắm tài sản công, lựa chọn nhà đầu tư,... Tăng cường công tác tự kiểm tra, tự giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị, kịp thời phát hiện nhân tố mới, tích cực để phát huy, bảo vệ cán bộ thực sự dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung; chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên ngay từ khi còn mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài và lan rộng. Kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức đảng, đảng viên có sai phạm liên quan đến các vụ án, vụ việc./.

---------------------

(1) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 180
(2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. II, tr. 230
(3) Như: Kết luận số 14-KL/TW, ngày 22-9-2021, của Bộ Chính trị, “Về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung”; Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021, của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””; Quy định số 41-QĐ/TW, ngày 3-11-2021, của Bộ Chính trị, “Về việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ”; Quy định số 50-QĐ/TW, ngày 27-12-2021, của Bộ Chính trị, “Về công tác quy hoạch cán bộ”; Quy định số 65-QĐ/TW, ngày 28-4-2022, của Bộ Chính trị, “Về luân chuyển cán bộ”; Quy định số 69-QĐ/TW, ngày 6-7-2022, của Bộ Chính trị, “Về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm”;…
(4) Ngày 18-6-2021, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Quy định số 288-QĐ/TU, “Về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử”; ngày 21-10-2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quy định số 771-QĐ/TU, “Về luân chuyển cán bộ”; ngày 5-1-2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quy chế số 05-QC/TU, “Về thí điểm thi tuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp sở, cấp phòng”.
(5) Tổ chức 189 lớp đào tạo, bồi dưỡng cho hơn 12.300 lượt cán bộ. Điều động, luân chuyển, đề bạt, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử đối với 366 trường hợp, trong đó cấp tỉnh đã luân chuyển 47 đồng chí, cấp huyện luân chuyển 87 đồng chí, biệt phái công khai 1 đồng chí thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý.
(6) Cho thôi chức vụ, nghỉ hưu, bố trí công tác khác đối với 18 cán bộ bị kỷ luật, trong đó 4 đồng chí thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý, 14 đồng chí thuộc diện Ban Thường vụ cấp ủy cấp huyện quản lý.